Belediye Şirketleri kooperatiflerden aldığı ürünleri bayilik vermek suretiyle üçüncü kişiler vasıtasıyla satış yapabilir mi? Ya da franchise yöntemi ile bayilik verebilir mi?

Kısaca belediyeler, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun  70 maddesi ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu’nun 26 maddesi çerçevesinde belediyelere verilen görev ve hizmet alanlarında şirket kurma hakkına sahip olup faaliyetlerini serbest piyasa şartlarında ve ticaret Kanunu hükümleri çerçevesinde yürütür.

Bu kapsamda Belediye şirketinin sözleşmesinde belirtilen hizmete ilişkin faaliyet konusu var ise Belediye Kanunu ve Ticaret Kanunu hükümleri çerçevesinde belediye şirketinin kooperatiflerden aldıkları ürünleri satabilir ve bunun için bayilik verebileceği değerlendirilmektedir. Burada dikkat edilmesi gereken konu bayilik sözleşmesinin öncelikle belediye şirketinin menfaatlerinin korunması ve sonradan hukuki takibata konu olmaması amacıyla tarafların edimlerinin tam olarak tanımlanması  ve gerekli önlemlerin alınması gerekmektedir. Çünkü bayilik sözleşmesi sürekli borç doğuran bir sözleşme olup bayilik veren ile bayilik alan tarafların bayiliğe ait ilişkinin aniden ortadan kalkmayacağına dair güven duyması gerekmektedir. Bayilik sözleşmesinin sürekli nitelik arz etmesi nedeni ile taraflar arasındaki ilişki güvene dayanmalıdır. [1]

Franchise biraz farklı olup Franchise (veya franchising), bir sistem ve markanın imtiyaz hakkı sahibinin, belirli süre, koşul ve sınırlar içinde, işin yönetim ve organizasyonuna ilişkin sürekli disiplin ve destek sağlayarak, belirli bir bedel karşılığında, bağımsız yatırımcılara sistem ve markasını kullandırmasına dayanan, uzun vadeli ve sürekli bir iş ilişkisidir.

 

Bu anlamda franchise için öncelikle marka yaratılmalı ardından markanın imtiyaz hakkı ile arka adı altında satılacak ürün ve hizmetlerin standartları belirlenmeli ve organisazyon yapısı oluşturulmalı ve buna göre tedarik süreci kesintisiz ve aynı standartlarda sağlanmalıdır. Belediye şirketleri belediyelerin görev ve hizmetleri çerçevesinde hizmetlerini yerine getiren ticari kuruluşlardır franchise veren kuruluşlar ise tamamen ticari saikle kurulmuş şirketler veya şirketler toplulukları olup günümüz şartlarında belediye şirketlerinin franchise yöntemi kullanarak imtiyaz sözleşmesi yapmasının uygun olmadığı değerlendirilmektedir.

 

Kolaylıklar diliyorum.

 


[1] Bayilik sözleşmesi ise kanunda düzenlenmeyen atipik/isimsiz sözleşmelerdendir. Taraflar sözleşme hükümlerini serbestçe kararlaştırırlar.

Bayilik sözleşmesinde; üretici malların tamamını veya bir kısmını belirli bir bölgede satmak üzere bayiye göndermeyi, buna karşılık bayi de üreticinin dağıtım ağına dâhil olarak sözleşme konusu mal veya hizmeti kendi adına ve hesabına satmak ve bu mal ile hizmetlerin sürümünü arttıracak faaliyetlerde bulunmak yükümlülüğünü üstlenir.