Demonstrasyonun nerede yapılacağına isteklinin karar vermesi rekabeti engeller mi?

       Karar Tarihi      : 24.04.2013

       Karar No          : 2013/UM.II-1872

       İdari Şartname’de Demonstrasyon ile ilgili düzenlemenin rekabeti engellediği başlıklı maddesinde yer alan, “demonstrasyon işleminin 7 gün içinde sadece …. sınırları dahilinde ve firmanın belirleyeceği yerde yapılacağına yönelik düzenlemenin” kaynakların verimli kullanılması ilkesine aykırı olduğu ve kamu zararına yol açacağı, …. sınırları dahilinde demonstrasyon yapma imkanı bulunmayan isteklilerin alım konusu cihazları yurt dışından temin etmesi gerekeceği, alım miktarının büyüklüğü de dikkate alındığında isteklilerin yüksek maliyetlere katlanmak zorunda kalacağı, bu durumun rekabeti engellediği, idari şartnamede belirtilen 7 günlük demonstrasyon süresinin yeterli olmadığı, bu sürenin 60 gün olması ve demonstrasyonun isteklilerin belirlediği yerlerde yapılmasının gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

       2 ) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak

       İdari Şartname’nin “İhale konusu alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde işin adının “2013 Yılı 6 Kalem Radyoloji Cihazları Alımı”olarak belirlendiği, anılan Şartname’de ayrıca ihalenin 6 kısma ayrıldığına ve yabancı isteklilere de açık olduğuna ilişkin düzenlemelerin yer aldığı görülmüştür.

       Söz konusu Şartname’nin “Kısmi teklif verilmesi” başlıklı 19’uncu maddesinde ihalenin 6 kısma ayrıldığının belirtildiği, “Diğer Hususlar” başlıklı 47’nci maddesinde,

       “DEMONSTRASYON

       Teklif edilen cihazın teknik şartnameye uygunluğunu araştırmak için ihale tarihinden sonraki 7 gün içerisinde …. sınırları dahilinde firmanın belirleyeceği yerde demonstrasyon yapılacaktır. Firma demonstrasyonu nerede yapacağını teklifinde belirtecektir. Demonstrasyon gün ve saati firmalara yazılı olarak bildirilecektir. Demonstrasyon için tüm masraflar teklif veren firmalar tarafından karşılanacaktır. Şartnamede istenen özelliklerin ve yan donanımlarının görülebilmesini sağlamak amacı ile her türlü alt yapı, malzeme ve aksesuar firma tarafından tedarik edilecektir. Demonstrasyonda teklif edilen cihaz teklif edilen özellikleri ile birlikte gösterilecektir. Şartnamede belirtilen özelliklerden bir veya birkaçını gösteremeyen firmaların teklifleri değerlendirmeye alınmayacaktır.” düzenlemesinin yer aldığı görülmüştür.

       İdarelerce, ihale dokümanları hazırlanırken teklif edilecek ürüne ilişkin katolog istenebileceği gibi, ürün özelliklerinin teknik şartnamede belirtilen şartlara uygun olup olmadığı hususunda demonstrasyon istenebileceği, demonstrasyonun istenmesi durumunda nerede, hangi tarih aralığında, kimler tarafından yapılacağı hususlarının açık açık düzenlenmesi gerektiği, idare tarafından İdari Şartname’nin ilgili maddesinde söz konusu hususların düzenlendiği anlaşılmıştır.

       Başvuru sahibi tarafından demonstrasyon ile ilgili düzenlemenin rekabeti engellediği iddia edilmekte, söz konusu düzenlemede belirtilen sürenin 60 gün olması ve demonstrasyonun isteklilerin belirlediği yerlerde yapılması hususu talep edilmektedir.

       İdarelerin ihale dokümanında belirtilmek şartıyla demonstrasyon işleminin yapılacağı yeri belirleme hususunda yetkilerinin olduğu, İdari Şartname’de demonstrasyonun …. sınırları dahilinde isteklilerin belirleyeceği bir yerde yapılacağına ilişkin düzenleme yapıldığı, söz konusu düzenlemeden demonstrasyon işleminin nerede yapılacağına ilişkin belirleme yetkisinin isteklilere bırakıldığı, bu durumun şikâyetçinin iddia ettiği gibi rekabeti engellemediği, dolayısıyla iddianın yerinde olmadığı anlaşılmıştır.

       İhale ilanının hukuki açıdan bir icap niteliğinde olduğu, ihaleye katılmak isteyenlerin kendi fiili durumlarını ve ihale dokümanını dikkate alarak teklif vermesi gerektiği, ihale dokümanında, demonstrasyon işleminin ihale tarihinden itibaren 7 gün içinde yapılacağının düzenlendiği, söz konusu sürenin alım konusu cihazların idareye teslimine yönelik belirlenmiş bir süre değil, teklif edilen ürünlerin ihale dokümanına uygunluğunun kontrol edilmesi işlemine yönelik bir süre niteliğinde olduğu, dolayısıyla ihaleye teklif verecek olanların teklif ettikleri ürününün ihale dokümanına uygunluğunu ispat etmesi gerektiği, isteklilerin teklif edeceği ürünü stoklarında bulundurması veya ürüne ilişkin demonstrasyon ya da tanıtım yapılabileceği durumunu önceden öngörerek basiretli bir tacir gibi hareket etmesi gerektiği açıktır. Ayrıca başvuru sahibinin demonstrasyon için talep ettiği 60 günlük sürenin Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde belirtilen “ihtiyaçların zamanında karşılanması” ilkesi ile bağdaşmadığı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin İdari Şartname’de yer alan demonstrasyon düzenlemesi ile ilgili iddia ettiği hususların yerinde olmadığı anlaşılmıştır.