Kamu İhale Kurumu yerindelik denetimi yapabilir mi?

Şikayetçi:

….Mühendislik İnş. Taah. Ve Dış Tic. A.Ş. – …..National Engineering-Investment Co.(S.A.O.C.)

İhaleyi Yapan Daire:

İstanbul Su Ve Kanalizasyon İdaresi İski Genel Müdürlüğü

Başvuru Tarih ve Sayısı:

22.07.2016 / 41763

Başvuruya Konu İhale:

2016/215231 İhale Kayıt Numaralı "Gaz Türbini Ve Dişli Kutusunun (35000 Saatlik Bakım) Revizyonu, Akabinde Montajı Ve Devreye Alınarak Performans Testlerinin Yapılması İşi" İhalesi

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

Karar:

TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:   

Başkan: Hamdi GÜLEÇ

Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet İhsan ŞATIR, Hasan KOCAGÖZ, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ

BAŞVURU SAHİBİ:

M… Mühendislik İnş. Taah. ve Dış Tic. A.Ş. – O… National Engineering-Investment Co.(S.A.O.C.) Ortak Girişimi,

Yenişehir Mahallesi Özgür Sokak No: 20 Kat: 3 Ataşehir/İSTANBUL

İHALEYİ YAPAN İDARE:

İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi (İSKİ) Genel Müdürlüğü,

Güzeltepe Mahallesi Alibey Caddesi No:7 34060 Eyüp/İSTANBUL

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2016/215231 İhale Kayıt Numaralı “Gaz Türbini ve Dişli Kutusunun (35000 Saatlik Bakım) Revizyonu, Akabinde Montajı ve Devreye Alınarak Performans Testlerinin Yapılması İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi (İSKİ) Genel Müdürlüğü tarafından 02.08.2016 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Gaz Türbini ve Dişli Kutusunun (35000 Saatlik Bakım) Revizyonu, Akabinde Montajı ve Devreye Alınarak Performans Testlerinin Yapılması İşi” ihalesine ilişkin olarak M… Mühendislik İnş. Taah. ve Dış Tic. A.Ş. – O… National Engineering-Investment Co.(S.A.O.C.) Ortak Girişiminin 01.07.2016 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 14.07.2016 tarihli yazısı ile üzerine, başvuru sahibince 22.07.2016 tarih ve 41763 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 22.07.2016 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2016/1725 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, şikâyete konu olan 2016/215231İKN’li ihalenin, 2012/70449 İKN’li işin bir bölümünü oluşturan Paşaköy Tesislerindeki Gaz Türbini ve Dişli Kutusunun 35.000 saat bakımına ilişkin olduğu, 2012/70449 İKN’li ihale kapsamındaki diğer tüm iş ve işlemlerin ihtilafsız bitirildiği ve İSKİ tarafından da bu durumun açıkça kabul edildiği, İSKİ Atıksu Arıtma Daire Başkanlığı ile sözleşmenin diğer tarafı olan M… Mühendislik İnşaat Taahhüt ve Dış Tic. A.Ş. – O… National Engineering & Investment Co. (S.A.O.G.) Ortak Girişimi arasında türbinin 35.000 saatlik bakımından ne anlaşılması gerektiği hususunda ihtilafa düşüldüğü, ancak bakımın teknik şartnameye uygun olarak yapıldığı, gerekli bakımları yapılmış olarak tam performansla çalışmaya hazır vaziyette ve ilave garantilerinde verileceğinin belirtilerek idareye teslim edilmiş bulunan türbinin, montajının yapılarak devreye alınması yönünde idareye başvuruda bulundukları ancak idarece olumlu cevap verilmediği, şikâyete konu ihale kapsamında türbinde yapılması istenen overhaul bakım neticesinde türbinde sağlanması istenen durumun, zaten hâlihazırdaki tam performans çalışmaya hazır durumun aynısı olduğu, tamamen birebir aynı bakım prosedürü için ihaleye çıkartılmasının anlamsız olduğu ve kamu zararına yol açacağı, ayrıca kendilerinin de maddi ve manevi zarara uğrayacakları, bu gerekçeyle şikâyete konu ihalenin iptal edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “Bu Kanunun uygulanmasında;

…

İhale: Bu Kanunda yazılı usul ve şartlarla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin istekliler arasından seçilecek birisi üzerine bırakıldığını gösteren ve ihale yetkilisinin onayını müteakip sözleşmenin imzalanması ile tamamlanan işlemleri,

…

ifade eder.” hükmü,

Aynı Kanun’un “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde; “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,

Aynı Kanun’un “Kamu İhale Kurumu” başlıklı 53’üncü maddesinin (b) bendinde “Bu Kanuna göre yapılacak ihaleler ile ilgili olarak Kurumun görev ve yetkileri aşağıda sayılmıştır:

1) İhalenin başlangıcından sözleşmenin imzalanmasına kadar olan süre içerisinde idarece yapılan işlemlerde bu Kanun ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olmadığına ilişkin şikâyetleri inceleyerek sonuçlandırmak…” hükmü,

  Aynı Kanun’un “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinde; “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilirler.

…

Aynı kişi tarafından birden fazla ihaleye, birden fazla kişi tarafından ise aynı ihaleye tek dilekçe ile başvuruda bulunulamaz.” hükmü,

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8’inci maddesinde “…(9) Aynı kişi tarafından birden fazla ihaleye, birden fazla kişi tarafından aynı ihaleye veya birden fazla ihaleye tek dilekçe ile başvuruda bulunulamaz…” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Ön inceleme konuları ve ön inceleme üzerine yapılacak işlemler” başlıklı 16’ncı maddesinde “…h) Aynı kişi tarafından birden fazla ihaleye, birden fazla kişi tarafından aynı ihaleye veya birden fazla ihaleye tek dilekçe ile başvuruda bulunulup bulunulmadığı,” hükmü,

İdari Şartname'nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale Konusu Hizmetin;

a) Adı: Gaz Türbini ve Dişli Kutusunun (35000 Saatlik Bakım) Revizyonu, Akabinde Montajı ve Devreye Alınarak Performans Testlerinin Yapılması İşi

b) Miktarı ve Türü: Gaz Türbini Ve Dişli Kutusunun (35000 Saatlik Bakım) Revizyonu, Akabinde Montajı Ve Devreye Alınarak Performans Testlerinin Yapılması İşi – 1 Kalem Hizmet Alımı

c) Yapılacağı Yer: İski Tuzla İleri Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisi” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda anılan Kanun hükümleri incelendiğinde, Kamu İhale Kurumunun ihalenin başlangıcından sözleşmenin imzalanmasına kadar olan süre içerisinde idarece yapılan işlemlere ilişkin başvuruları sonuçlandırmakla görevli olduğu, ihale ve ihale sürecinin tanımının ihale yetkilisinin onayı ile başlayıp usulüne uygun imzalanan sözleşme ile biten işlemler şeklinde yapıldığı, Kurumun da inceleme yetkisinin bu süreç içerisinde yer alan işlemlere yönelik olduğu anlaşılmaktadır.

Başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesi incelendiğinde, söz konusu iddialar içerisinde şikayete konu ihale dışında 2012/70449 İKN’li ihalenin sözleşme sürecinde idare tarafından yapılan usulsüzlüklere ilişkin iddialar yer almakta olup yukarıda anılan Kanun hükümleri gereği Kurumun söz konusu sözleşme kapsamında yapılan idari işlemlere karşı başvuruları inceleme yetkisinin ve görevinin bulunmadığı, başvuru sahibinin öncelikli olarak idare tarafından yapılan bu tespitlere yönelik Adli Yargı nezdinde başvuruda bulunması gerektiği ve bu tür uyuşmazlıklarla ilgili merciinin Asliye Hukuk Mahkemeleri olduğu, ayrıca Kamu İhale Kanunu'nun 54’üncü maddesinin sekizinci fıkrası,  İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 8’inci maddesinin dokuzuncu fıkrası ile 16’ncı maddesinin (h) bendi gereğince tek bir dilekçe ile birden fazla ihaleye yönelik başvuruda bulunulamayacağı, gerek dilekçenin ilk sayfasında yer alan tabloda gerekse ekinde yer alan başvuru bedelinin ödendiğine ilişkin dekont içerisinde şikayete konu ihalenin İKN’sinin 2016/215231 olduğunun belirtildiği dikkate alındığında 2012/70449 İKN’li ihaleye ve herhangi bir İKN belirtmeden iddiaya konu edilen bir önceki işletme hizmeti ihalesine yönelik başvuruların görev ve şekil yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Şikâyete konu ihale olan 2016/215231 İKN’li “Gaz Türbini ve Dişli Kutusunun (35000 Saatlik Bakım) Revizyonu, Akabinde Montajı ve Devreye Alınarak Performans Testlerinin Yapılması İşi”ne yönelik iddialar incelendiğinde, ihtiyacın belirlenmesi yönteminin hukuka uygun olmadığı, söz konusu ihtiyaç ve ihtiyaç miktarı esas gösterilerek ihaleye çıkılmasının mevzuata aykırı olduğunun belirtildiği anlaşılmış olup iddianın özetle idare tarafından belirlenen ve ihaleye esas olan ihtiyaca yönelik olduğu görülmüştür. 

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun Kuruma vermiş olduğu inceleme yetkisinin sınırları incelendiğinde, idarenin ihtiyacının ne olduğuna veya ne olması gerektiğine ilişkin bir inceleme veya değerlendirme yapma görevinin ve yetkisinin bulunmadığı, bu şekilde yapılacak bir incelemenin yerindelik denetimi sınırları içerisine gireceği, ihtiyacın tespitine yönelik işlemlerin ve denetimin idarenin ve üst idaresinin iç işleyişine ve denetimine tabi olduğu hususu ile Kurum tarafından yapılacak incelemenin idare tarafından hazırlanıp gönderilen ihale işlem dosyası içerisinde yer alan bilgi ve belgeler üzerinden tamamlanması gerektiği durumu birlikte değerlendirildiğinde Kurum yetkisi dahilinde yalnızca ihale sürecini başlatan ihale onay belgesinin mevzuata uygun olarak hazırlanıp hazırlanmadığının incelenmesi gerektiği anlaşılmaktadır.

İhale işlem dosyası içerisinde yer alan ihale onay belgesi incelendiğinde, 20.06.2016 tarihinde ihale yetkilisi olan Genel Müdür tarafından imzalandığı, ekinde yaklaşık maliyet hesap cetveline ve piyasada faaliyette bulunan kişilerden alınan fiyat tekliflerine yer verildiği, ayrıca ihtiyacın tespitine ve gerekliliğine ilişkin gerekçe raporunun da ihale onay belgesine eklendiği tespit edilmiştir. Söz konusu gerekçe raporu incelendiğinde, başvuru sahibinin yüklenici olarak taraf olduğu 2012/70449 İKN’li işin sözleşmesinin 31.08.2014 tarihinde sona erdiği, muayene ve kabul komisyonunca hazırlanan ve yüklenici tarafından itiraz edilmeden imzalanan Hizmet İşleri Kabul Tutanağı’nda belirtilen 30 sayfalık eksik ve kusurlu işlere ilişkin tespit yapıldığı, anılan eksik ve kusurlu işlerin tamamlanması için yükleniciye 167 takvim günü süre verildiği, verilen süre içerisinde eksikliklerin ve kusurlu işlerin tamamlanmadığı, Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 44’üncü maddesi gereğince söz konusu işlerin üçüncü kişilere yaptırılacağı, atıksu arıtma tesislerinin işletilmesinde hizmet aksamalarına ve ekipman kayıplarına yol açmamak ve daha fazla gecikilmesinden dolayı telafisi daha ağır olacak sonuçlara yol açmamak için halen giderilmeyen eksik ve kusurlu iş kısımlarından Paşaköy Tesisi’nde demonte durumda olan söz konusu türbin ve dişli kutusunun 35.000 çalışma saatini doldurmasını takiben overhaul (revizyon) bakımının Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin ilgili hükümleri çerçevesinde ihale yoluyla ivedilikle giderilmesi gerektiği belirtilmiştir.

Yukarıda aktarılanlar çerçevesinde, Kurumun yerindelik denetimi yapamayacağı,  ihale onay belgesinin usulüne uygun olarak düzenlenip düzenlemediği yönünden incelemenin tamamlanması gerektiği, yapılan inceleme neticesinde de ihale onay belgesinin idare tarafından tespit edilen ihtiyaç doğrultusunda hazırlandığı ve ihale yetkilisi tarafından da onaylandığının tespit edildiği anlaşılmış olup Kurumun inceleme yetkisi sınırlarında yer alan söz konusu işlemlerde kamu ihale mevzuatına aykırılık bulunmadığı ve dolayısıyla başvuru sahibinin ihalenin iptal edilmesi gerektiği iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

   Oybirliği ile karar verildi.