Yeni birim fiyatların, fiilen yerinde yaptırılan imalatın teknik uygulama şartlarını karşılayan bir analizle oluşturulması gerektiği hk.(Temyiz K.K)

Yayın Tarih: 31.07.2019 03:07
Özet

Saymanlık Adı : Bursa Büyükşehir Belediyesi Hesap İşleri Müdürlüğü Yılı : 2009 Tutanak No : 39672 Tutanak Tarihi : 25.11.2014 TEMYİZ KURULU KARARI …………………………. Başsavcılık karşılamasında sorumluluk yönünden özetle; temyiz dilekçesinde; öncelikle temyiz edilen maddelerin tümü bakımından ilgilinin, yalnızca ödemeye esas hakediş belgelerinde imzasının bulunduğu ve bu haliyle bir gerçekleştirme görevi ve görevlisinden bahsedilemeyeceğinden sorumluluğa […]


Saymanlık Adı : Bursa Büyükşehir Belediyesi Hesap İşleri Müdürlüğü

Yılı : 2009

Tutanak No : 39672

Tutanak Tarihi : 25.11.2014

TEMYİZ KURULU KARARI

………………………….

Başsavcılık karşılamasında sorumluluk yönünden özetle; temyiz dilekçesinde; öncelikle temyiz edilen maddelerin tümü bakımından ilgilinin, yalnızca ödemeye esas hakediş belgelerinde imzasının bulunduğu ve bu haliyle bir gerçekleştirme görevi ve görevlisinden bahsedilemeyeceğinden sorumluluğa itiraz edildiği ifade edildikten sonra sorumluluğa ilişkin itirazın yersiz olduğu, çünkü, 5018 sayılı Kanunun giderlerin gerçekleştirilmesi başlıklı 33 üncü maddesinde yer alan hükümlere göre; gerçekleştirme görevinin iki kısımda toplandığı, birinci kısmın çok dağınık ve işlemin niteliğine göre sayısı değişen şekilde bir mali işlemin dayanağı olan belgeleri hazırlayıp imzalayan görevliler, ikincisinin ise tek kişide toplanan hazırlanan ödemeye esas belgelere göre ödeme evrakını düzenleyen ve harcama yetkilisine en yakın ve onun tarafından münhasıran görevlendirilenler olduğu, burada tazmine konu edilen işlemlerin bir yapım işi olduğu, yapım işine ilişkin ihtiyaç belgesinden başlayarak, yaklaşık maliyeti hazırlayanlar, onay belgesini düzenleyenler, şartnameleri hazırlayanlar, ihale komisyonu üyeleri, sözleşmeyi hazırlayanlar ve tüm bunlar sonucunda işin yapım aşamasında her ne şekilde olursa olsun hakediş belgelerini düzenleyen ve onaylayanlar ile kabul işlemlerini gerçekleştirenlerin tamamının gerçekleştirme görevlisi olduğu, diğer bir ifade ile ihale, uygulama ve ödeme aşamasında harcama yetkilisi ve muhasebe yetkilisi dışında süreçte yer alan herkesin gerçekleştirme görevlisi olduğu, son aşamada ödeme emri belgesini düzenleyen kişinin de gerçekleştirme görevlisi olup, gerçekleştirme görevlisinin yalnızca bu görevliye münhasır kılınmasının Kanunun yukarıda belirtilen hükmü karşısında geçerliliğinin bulunmadığı, buna göre, ilgilinin ödemeye esas hakediş belgelerinde imzası bulunması itibariyle gerçekleştirme görevlisi olup, mali sorumluluğunun söz konusu olduğu,

Konunun esası yönünden ise özetle; temyiz edilen bütün maddeler bakımından temyiz dilekçesinde ileri sürülen hususların ilgili mevzuat bakımından yerinde olmadığı gibi, ayrıca, ilamda da söz konusu itirazların karşılandığı,

Bu nedenlerle, temyiz talebinin gerek sorumluluk ve gerekse konunun esası bakımından reddedilerek, tüm maddeler bakımından Daire Kararının tasdik edilmesinin uygun olacağı mütalaa olunmuştur.

Dilekçi ikinci temyiz dilekçesinde hem sorumluluk hem de konunun esası yönünden birinci (ilk) dilekçesinde belirttiği hususları özet olarak tekrar ederek tazmin hükmünün kaldırılması isteğinde bulunmuştur.

Başsavcılık ikinci karşılamasında; dilekçede adı geçen tarafından ileri sürülen hususların önceki mütalaada belirtilen görüşlerin değiştirilmesini sağlayacak bir mahiyet taşımadığı anlaşıldığından, yargılamanın söz konusu mütalaaya göre karara bağlanmasının uygun olacağı ifade edilmiştir.

Dosyanın tekemmül ettirilmesinden sonra dilekçi (avukat) tarafından Raportörlüğümüze gönderilen ek dilekçeye (savunmaya) göre; Bursa Büyükşehir Belediyesi Fen işleri Dairesi Başkanlığının Bursa İnşaat Mühendisleri Odası Şube Başkanlığı’na yazdığı yazıda, Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından yapımı gerçekleşen Merinos A.K.M. inşaatı 2009-2010 yıllarına ait Sayıştay tarafından yapılan denetimlerde konu edilen inşaat imalatlarından bir kısım olan (kalıp işleri-mermer işleri-izolasyon işleri) imalatlarına ek olarak Sayıştay ilamına konu edilen tüm hususların bilirkişi heyeti teşkil edilerek söz konusu işlerin incelenmesi ve inceleme sonuçlarının rapor tanzim edilerek Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı’na sunulması talep edilmiştir. Bilirkişi konumundaki üç inşaat mühendisi tarafından tanzim edilen rapora göre ilam konusu madde ile ilgili olarak aynen:

“İşin 1. Keşfinde bulunmayan ve idarece yapımı ön görülen A 240 poz numaralı "Duyar ve tavan benzeri yerlerde kompresör ile sıcak su püskürtülerek temizlik yapılması" imalatının yeni fiyatının 25,00 TL alınması:

Yapım İşleri Genel Şartnamesi;

Sözleşmede bulunmayan işlerin fiyatının tespiti

Madde 23 – (1) 12 üncü maddenin 4 üncü fıkrasında belirtilen proje değişikliği şartlarının gerçekleştiği hallerde, işin yürütülmesi aşamasında idarenin gerekli görerek yapılmasını istediği ve ihale dokümanında ve/veya teklif kapsamında fiyatı verilmemiş yeni iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının bedelleri ile 21 inci maddeye göre sözleşme kapsamında yaptırılacak ilave işlerin bedelleri, ikinci fıkrada belirtilen usuller çerçevesinde yüklenici ile birlikte tespit edilen yeni birim fiyatlar üzerinden yükleniciye ödenir.

b) İdarede veya diğer idarelerde mevcut olan ve yeni iş kalemine/grubuna benzerlik gösteren analizlerle kıyaslanarak bulunacak analizler.

Denilmektedir.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi 23. Maddesinin b bendi gereğince; Kültür ve Turizm Bakanlığının 3926 poz nolu analizinden faydalanılmış ve A240 poz nolu analiz ile aynıdır.

Sözleşmede bulunmayan işleri fiyatının tespitinde uygulanan yöntem Yapım İşleri Genel Şartnamesi’ne uygundur.

Kültür ve Turizm Bakanlığının 2007 yılı birim fiyatında 3926 pozun fiyatı 23,24 TL/m2 dir. Ancak; Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 23. Maddesindeki yeni birim fiyatın yüklenici ile birlikte tespit edileceğinden ve imalat oluru da 2007 yılının 7. Ayında tespit edildiğinden 25,00 TL/m2 fiyatın piyasa fiyatlarına uygun olduğu;

Sonuç: YİGŞ'nin 23. Maddesine göre yüklenicinin vermiş olduğu birim fiyatın, piyasa fiyatlarına uygunluğunu tespit etmek için yararlanılan analizde kullanılan rayicin yanlış olsa bile, taraflar yeni birim fiyat üzerinde anlaşmışlardır.

Bu imalatla yükleniciye ödenen bedel; Kamu İhale Kanununa, Yönetmeliklerine uygundur.” denilmiştir.

Sorumluk Yönünden İnceleme (İlamın 14, 15, 16-C, 17, 18, 19, 20-A, 20-C ve 21. maddeleri için de geçerli):

Öncelikli olarak, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu’nun 32’nci maddesinde; “Harcama yetkilileri, harcama talimatlarının bütçe ilke ve esaslarına, kanun, tüzük ve yönetmelikler ile diğer mevzuata uygun olmasından, ödeneklerin etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasından ve bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken diğer işlemlerden sorumludur.”,

33’üncü maddesinde; “Bütçelerden bir giderin yapılabilmesi için iş, mal veya hizmetin belirlenmiş usul ve esaslara uygun olarak alındığının veya gerçekleştirildiğinin, görevlendirilmiş kişi veya komisyonlarca onaylanması ve gerçekleştirme belgelerinin düzenlenmiş olması gerekir. Giderlerin gerçekleştirilmesi; harcama yetkililerince belirlenen görevli tarafından düzenlenen ödeme emri belgesinin harcama yetkilisince imzalanması ve tutarın hak sahibine ödenmesiyle tamamlanır.

Gerçekleştirme görevlileri, harcama talimatı üzerine; işin yaptırılması, mal veya hizmetin alınması, teslim almaya ilişkin işlemlerin yapılması, belgelendirilmesi ve ödeme için gerekli belgelerin hazırlanması görevlerini yürütürler. …

Gerçekleştirme görevlileri, bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken iş ve işlemlerden sorumludurlar. …”

hükümleri yer almaktadır.

Sayıştayca yapılan incelemeler sonucunda kamu zararı tespit edildiğinde ve kamu kaynağının verimli, etkin ve ekonomik kullanılmadığı saptandığında, 10.12.2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu çerçevesinde sorumlu tutulacak görevli ve yetkililerin belirlenmesi hususundaki tereddütleri gidermeye yönelik 14.06.2007 tarih ve 5189/1 karar No’lu Sayıştay Genel Kurul Kararı’nda da; harcama yetkililerinin, harcama talimatlarının ve buna konu olan harcamaların bütçe ilke ve esaslarına, kanun, tüzük ve yönetmelikler ile diğer mevzuata uygunluğundan sorumlu olduklarına; aslî bir gerçekleştirme belgesi olan ödeme emri belgesini düzenleyen sıfatıyla imzalayan gerçekleştirme görevlisinin, düzenlediği belge ile birlikte harcama sürecindeki diğer belgelerin doğruluğundan ve mevzuata uygunluğundan harcama yetkilisi ile birlikte sorumlu tutulması gerektiğine karar verilmiştir.

Diğer taraftan, söz konusu Kararda ayrıca;

“…

c) Kurul, Komisyon veya Benzeri Bir Organca Düzenlenen Gerçekleştirme Belgelerinde Sorumluluk

5018 sayılı Kanunun 33’üncü maddesi uyarınca mali işlemin gerçekleştirilmesinde görevli olanların sorumluluğu, bu işlemleri yetkili ve görevli olarak yapmalarına ve yapılan giderin bu kişilerce düzenlenen belgeye dayanılarak yapılması hususlarına göre belirlenmektedir.

Bu nedenle mevzuatına göre oluşturulan kurul, komisyon veya benzeri bir organ tarafından düzenlenen keşif, rapor, tutanak, karar veya ödemeye esas benzeri belgelerden doğacak sorumluluğa, işlemi gerçekleştiren ve bu belgeyi düzenleyip imzalayan kurul üyelerinin de dahil edilmeleri ve bu işlem nedeniyle harcama yetkilisiyle birlikte sorumlu tutulmaları gerektiğine çoğunlukla,” denilerek kurul, komisyon veya benzeri bir organca düzenlenen gerçekleştirme belgelerindeki sorumluluk durumu açıklığa kavuşturulmuştur.

Bu hükümlere göre; gerçekleştirme görevi iki kısımda toplanmaktadır. Birinci kısım çok dağınık ve işlemin niteliğine göre sayısı değişen şekilde bir mali işlemin dayanağı olan belgeleri hazırlayıp imzalayan görevliler, ikincisi ise tek kişide toplanan hazırlanan ödemeye esas belgelere göre ödeme evrakını düzenleyen ve harcama yetkilisine en yakın ve onun tarafından münhasıran görevlendirilenlerdir. Burada tazmine konu edilen işlemler bir yapım (uygulama) işidir. Yapım (uygulama) işine ilişkin ihtiyaç belgesinden başlayarak, yaklaşık maliyeti hazırlayanlar, onay belgesini düzenleyenler, şartnameleri hazırlayanlar, ihale komisyonu üyeleri, sözleşmeyi hazırlayanlar ve tüm bunlar sonucunda işin yapım aşamasında her ne şekilde olursa olsun hakediş belgelerini düzenleyen ve onaylayanlar ile kabul işlemlerini gerçekleştirenlerin tamamı gerçekleştirme görevlisidir. Diğer bir ifade ile ihale, uygulama ve ödeme aşamasında harcama yetkilisi ve muhasebe yetkilisi dışında süreçte yer alan herkes gerçekleştirme görevlisidir. Son aşamada ödeme emri belgesini düzenleyen kişi de gerçekleştirme görevlisi olup, gerçekleştirme görevlisinin yalnızca bu görevliye münhasır kılınması Kanunun yukarıya alınan hükmü karşısında geçerliliği yoktur.

Dilekçi her ne kadar işin şartname ve sözleşme hükümlerine göre yürütülmesinin harcama yetkilisinin görev ve sorumluluğunda olduğunu, genel sekreter olarak müvekkiline bilgilendirme anlamında gönderildiğini (ve bu nedenle hakediş kapağının son sayfasını imzaladığını) iddia etmekte ise de 5189 sayılı Sayıştay Genel Kurul Kararında açıkça belirtildiği üzere, mevzuatına göre oluşturulan kurul, komisyon veya benzeri bir organ tarafından düzenlenen keşif, rapor, tutanak, karar veya ödemeye esas benzeri belgelerden doğacak sorumluluğa, işlemi gerçekleştiren ve bu belgeyi düzenleyip imzalayanların da dahil edilmeleri ve bu işlem nedeniyle harcama yetkilisiyle birlikte sorumlu tutulmaları gerekmektedir.

Son olarak, dilekçinin “ilamda tazmine konu olan işlerin ihalelerinin 4734 Sayılı Kanuna göre değil, bu Kanun’un 3i istisna maddesi gereğince Kültür ve Turizm Bakanlığı İhale Mevzuatı hükümlerine göre yapıldığı, söz konusu ihalelerin, 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa göre işler bağıtlanmamış olmasına rağmen, tüm denetim ve yargılama işlemleri sırasında, tamamının 4734 sayılı mevzuat hükümleri uyarınca yapılmış gibi olduğu zannıyla hareket edildiği, hâlbuki Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın konuyla ilgili mevzuatı farklı olup, üç farklı ihale ile imalatların yapıldığı işlerin, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu Kapsamındaki Kültür Varlıklarının Rölöve, Restorasyon, Restitüsyon Projeleri, Sokak Sağlıklaştırma, Çevre Düzenleme Projeleri ve Bunların Uygulamaları İle Değerlendirme, Muhafaza, Nakil İşleri ve Kazı Çalışmalarına İlişkin Mal ve Hizmet Alımlarına Dair Yönetmelik ve bu yönetmelik kapsamındaki mevzuat hükümlerine göre yapılmış sözleşmeler kapsamında gerçekleştirildiği yönündeki iddialarına gelince”; tüm bu iddialar, tazmine konu olan işlerin sözleşmelerine, (idari ve teknik) şartnamelerine, ihale dokümanı ve eki belgelere bahsedilen Yönetmelik ve eki Yapım İşleri Genel Şartnamesiyle aynı olan Uygulama İşleri Genel Şartnamesine riayet edilmeden kuralsız bir şekilde yapılmasına gerekçe oluşturmamakla beraber Sayıştay tarafından yapılacak denetim ve yargılama işlemlerine bir engel de teşkil etmemektedir.

Bu itibarla, müvekkili ödeme emri belgelerine ekli gerçekleştirme belgelerinde (hakediş raporlarında) Hakedişi Onaylayan, Hakedişi Düzenleyen ve Süre Uzatım Kararını Onaylayan Genel Sekreter gibi çeşitli sıfatlarla imzalamış olduğundan mali sorumluluğa haiz olup kendisine sorumluluk yüklenmesinde mevzuata herhangi bir aykırılık bulunmamaktadır.

NOT: Dilekçi avukatın 38383 sayılı dosyada da aynı gerekçelerle Genel Sekreter Yardımcısı Bayram VARDAR adına sorumluluk itirazı bulunmakta olup, yukarıda sorumluluk yönünden inceleme kısmında belirtilen açıklamalar söz konusu kişiyi ilgilendiren dosya için de geçerlidir.

Konunun Esası Yönünden İnceleme:

4734 sayılı Kamu İhale Kanununa dayanılarak çıkartılan Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Sözleşmede bulunmayan işlerin birim fiyatının tespiti” başlıklı 23’üncü maddesinde (kültür ve tabiat varlıklarını koruma kapsamında yapılan bu iş için geçerli olan Uygulama İşleri Genel Şartanamesi’nin aynı maddesinde) (Y.İ.G.Ş.’nin 05.03.2009 tarihi ve sonrasında 22’nci maddesinde) aynen:

“a) Doğal afet sebebiyle ön veya kesin proje üzerinden sözleşmeye bağlanan işler ile işin yapımı sırasında arazi ve zemin etütleri gerektirmesi sebebiyle kesin proje üzerinden sözleşmeye bağlanan işlerde, işin yürütülmesi aşamasında idarenin gerekli görerek yapılmasını istediği, ancak birim fiyat teklif cetvelinde fiyatı bulunmayan yeni iş kalemlerinin bedelleri,

b) Bu şartnamenin 22 nci maddesine göre sözleşme kapsamında yaptırılacak ilave işlerin bedelleri,

Yüklenici ile birlikte aşağıdaki usuller çerçevesinde tespit edilen yeni birim fiyatlar üzerinden yükleniciye ödenir.

Yeni birim fiyatın tespitinde öncelik sırasına göre aşağıdaki analizler kullanılır:

a) Yüklenicinin birim fiyatların tespitinde kullanarak teklifinin ekinde idareye verdiği ve yeni iş kalemi ile benzerlik gösteren iş kalemlerine ait analizlerle kıyaslanarak bulunacak analizler.

b) İdarede veya diğer idarelerde mevcut olan ve yeni iş kalemine benzerlik gösteren iş kalemlerine ait analizler.

c) Yeni iş kaleminin yapılması sırasında tutulacak puantajla tespit edilecek malzeme miktarları ile işçi ve makinelerin çalışma saatleri esas alınarak oluşturulacak analizler.

Yukarıdaki analizlere öncelik sırası ile aşağıdaki rayiçler uygulanır:

1)Yüklenicinin teklifinin ekinde idareye verdiği teklif rayiçler.

2) İdarede veya diğer idarelerde mevcut rayiçler.

3) İdarece kabul edilmek şartı ile uygulama ayına ait Ticaret ve/veya Sanayi Odasınca onaylanmış yerel rayiçleri.

Yeni birim fiyat yüklenici ile birlikte yukarıda belirtilen usullerden biri ile tespit edilerek düzenlenen tutanak idarenin onayına sunulur ve otuz gün zarfında idarece onaylanarak geçerli olur. Yeni birim fiyat tespitinde yüklenici ile uyuşulamaz ise, taraflarca anlaşmazlık tutanağı düzenlenir ve anlaşmazlık idare tarafından on gün içerisinde Bayındırlık Kuruluna intikal ettirilir. Bayındırlık Kurulu tarafından tespit edilen fiyatın iki tarafça kabulü zorunludur. Yüklenici, birim fiyat uyuşmazlığı hakkındaki Bayındırlık Kurulunun kararını beklemeden idare tarafından tespit edilmiş fiyat üzerinden işe devam etmek zorundadır.

Yeni birim fiyatın hesabında, (a) bendine göre, teklif analiz ile kıyaslanarak bulunan analizin kullanılması halinde, bu analizin temsil ettiği iş kalemi miktarı ile yeni tespit edilecek iş kalemi miktarının rayiçlere ve genel giderlere tesiri dikkate alınır.

…” denilmektedir.

Mevzuat hükümlerine göre sözleşme kapsamında yapılacak ilave işlerin bedelleri yüklenici ile birlikte tespit edilmek zorundadır.

İlgili İdarece yapılan uygulama incelendiğinde de; yeni birim fiyat tespitinde (İdarece hazırlanan yeni fiyat tutanağında) yeni imalatlar ve miktarları belirtilerek yükleniciden fiyat teklifi alınmakta olduğu, bu arada İdarece, yüklenicinin verdiği teklif fiyatlarının piyasa araştırmasının yapılmakta, benzer imalat analizlerine bakılarak kıyaslama yapılıp Başkanlık Makamına bilgi verilmekte, daha sonra yeni birim fiyatların Başkanlık oluruna sunulduğu görülmektedir.

Yeni birim fiyatların oluşturulmasında idaresince uygulanan usul değerlendirildiğinde;

Bahse konu imalata ait onaylı yeni fiyat tutanağı yapılırken, Yapım (Uygulama) İşleri Genel Şartnamesi’nin “Sözleşmede bulunmayan işlerin birim fiyatının tespiti” başlıklı 23’üncü maddesinde yer alan, yeni birim fiyatın tespitinde öncelik sırasına göre kullanılacak analiz ve rayiçlerinden; İdarede veya diğer idarelerde mevcut olan ve yeni iş kalemine benzerlik gösteren iş kalemlerine ait analizler ve rayiçlerin kullanılmaya çalışıldığı görülmektedir.

A 240 poz nolu imalata ilişkin yeni fiyat tutanağı incelendiğinde ise, diğer idarelerde mevcut olan ve yeni iş kalemine benzerlik gösteren iş kalemlerine ait analizlerden olduğu kabulüyle Bayındırlık Bakanlığı’nca yayınlanan (Kültür Bakanlığı pozu olan) K.3926 poz nolu “Duvar ve Tavan Benzeri Yerlerde Kompresör İle Sıcak Su Püskürtülerek Temizlik Yapılması” imalatına ait analizlerden faydalanıldığı görülmektedir. Söz konusu pozun Bayındırlık Bakanlığı analizi:

Rayiç No Tanımı Birimi Miktar

01.507 Birinci sınıf usta Saat 0,100000

01.501 Düz işçi Saat 0,100000

03.517/1 Vantilatasyon İçin Kompresör'ün 1 Saatlik Ücreti Saat 0,200000

04.031 Su m³ 0,200000

01.K01 Mütehassıs usta Saat 0,200000

04.508 Arap sabunu (TS 54) kg 1.000000

şeklinde iken İdarece yeni birim fiyatın tespitine esas tutulan analiz:

Rayiç No Tanımı Birimi Miktar

01.507 Birinci sınıf usta SA 0,500000

01.501 Düz işçi SA 2,500000

03.517/1 Kompresör'ün 1 Saatlik Ücreti (210 Cfm) SA 0,200000

04.031 Su m³ 0,200000

04.112 Elektrik Enerjisi kw/s 0,200000

04.508 Arap sabunu kg 1,000000

Şeklindedir.

Yüklenici firmanın vermiş olduğu teklif, analize bağlı bir teklif değildir, analiz sonucu çıkan bedel ödenmemektedir. Kaldı ki, ilama esas yargı raporu eki belgelerin tetkikinden anlaşılan; Bayındır Bakanlığı pozundan yararlanılarak oluşturulan analiz sonucu bahsi geçen imalatın m2 bedelinin müteahhit karı ve genel giderler dahil toplam 26,46 TL olarak hesaplanmışken yüklenici fiyat teklifi olan 25,00 TL üzerinden ödenmiş olması durumu da bunu kanıtlar niteliktedir. Buradan da görüleceği üzere 4734 sayılı İhale Kanunu'na göre yapılan ihalelerde imalat bedelleri, İdare tarafından hesaplanan yaklaşık maliyet birim fiyatı veya yeni birim fiyat kıyaslama analizleri sonucuna göre değil, yüklenici teklif fiyatı veya yüklenici ile birlikte tespit edilen yeni birim fiyatlara göre ödenmektedir.

Bu sebeple, Yapım (Uygulama) İşleri Genel Şartnamesi’nin 23’üncü maddesine göre tespit edilmiş yeni birim fiyatın, yararlanılan analizin veya kullanılan rayicin yanlış olduğu gerekçesiyle kamu zararına neden olunduğunu söylemek hukuken mümkün değildir. Çünkü; taraflar yani idare ve yüklenici yeni birim fiyat üzerinde mutabakata varmışlardır. Şartnamede analizler veya rayiçler konusunda bir mutabakattan bahsedilmemektedir.

Konu ile ilgili Bayındırlık Kurulunun 02.04.2007 karar tarihli ve 2007/02 sayılı Kararı inceleme bölümünde aynen; "Sözleşmede yer almayan ve sonradan yaptırılması gereken imalat kalemleri ile ilgili fiyatların oluşturulması ve uygulamasında, gerek 4734 ve gerekse 4735 sayılı yasalar ile ikincil mevzuatlarda, oluşturulmakta olan bu fiyatların "Sözleşme Bedeli/ Yaklaşık Maliyet" oranı gibi bir sistem ve tenzilata tabi tutulacağına dair bir hüküm bulunmadığı gibi, İdarelerde mevcut olan analiz ve rayiçlerin de aynen alınarak kullanılacağına dair bir husus da yer almamaktadır. YİGŞ 23. maddesinde önceliklerine göre İdare ve Yüklenicinin fiyat tespiti sırasında ekonomik yapılabilirlik şartlarını da dikkate alarak oluşturdukları fiyat üzerinde anlaşma sağlamaları esastır." denilmektedir.

Yine Yüksek Fen Kurulunun 06.09.2006 tarih 2006/057 sayılı Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin (YİGŞ) 23’üncü maddesi uyarınca yüklenici ile birlikte oluşturularak onaylanan yeni birim fiyatın, yararlanılan analizlerin yapılan imalatı karşılamadığı gerekçesiyle değiştirilemeyeceğine ilişkin Kararı’nda; "Her yeni fiyatın yeni bir sözleşme hükmü olduğu ve dolayısıyla, her yeni imalatın kendi uygulama şartlarında doğru yöntemlerle analiz edilmesi gerektiğinden, taraflarca anlaşmaya varılarak oluşturulan, idaresince tasdik edilerek uygulamaya konulan ve ödemeleri de buna göre gerçekleştirilen bahse konu imalatın analizinde yer alan değerler; analizin düzenlenmesi safhasında ve gerçekleştirilen imalatın özelliğine göre taraflarca anlaşmaya varılarak tespit edilmiş olduğundan yeni fiyat yapılmasına gerek duyulmadığına," denilmek suretiyle esas olanının onaylanmış olan yeni birim fiyat olduğu, yararlanılan analizler yanlış uygulanmış olsa da fiyatın değişemeyeceği ortaya konulmaktadır.

Yeni fiyat tespitinde, önceliklerin dikkate alınması önemli olup, bunun yanında önemli bulunan diğer bir husus fiilen yerinde yaptırılan imalatın teknik uygulama şartlarını tarif eden bir fiyat tutanağı ve analizinin taraflarca ortaya konulması ve buna göre yeni fiyatın oluşturulmasının sözleşme gereği olduğu hususudur. Yani; yeni birim fiyatların, fiilen yerinde yaptırılan imalatın teknik uygulama şartlarını karşılayan bir analizle oluşturulması gerekmektedir. Nitekim, bu düşünceyle İdare tarafından oluşturulan analizin Bayındırlık Bakanlığı’nca yayınlanan (Kültür Bakanlığı pozu olan) K.3926 poz nolu imalatın analiziyle birebir aynı düzenlenmediği analizlerin kıyaslanmasından açık bir şekilde görülmektedir. Şöyle ki; ilamda belirtildiği gibi K.3926 poz nolu imalatın analizinde yer alan 03.517/1 poz nolu “Kompresörün 1 Saatlik Ücreti” İdarece yapılan analizde farklı bir fiyat üzerinden alınmış, ancak K.3926 poz nolu imalatın analizinde yer alan gerek 01.507 poz nolu “Birinci sınıf usta” ve 01.501 poz nolu “Düz işçi” miktarları İdarece yapılan analizde farklı miktarlarda (daha yüksek miktarlarda) alınmış, gerekse K.3926 poz nolu imalatın analizinde yer alan 01.K01 poz nolu “Mütehassıs usta” İdarece yapılan analizde hiç kullanılmayarak yerine 04.112 poz nolu “Elektrik Enerjisi” kullanılmıştır.

Bu cihetle, Bayındırlık Bakanlığı birim fiyat analizlerini, tarif ve şartlarını, fiilen yerinde yapılan imalatla kıyas ederek yeni fiyatı buna dayandırmak ve sonrada; bunun yapılan imalatın tam karşılığı olmadığını iddia etmek mümkün değildir.

Ayrıca, mevzu bahis olayda, Yapım İşleri Uygulama Yönetmeliği eki Yapım İşleri Genel Şartnamesine göre yeni fiyat tespiti yapılırken kullanılan yardımcı analizlerde bir hatalı uygulama yapıldığı ileri sürülebilir olsa bile, bu analizler ile oluşan birim fiyatlar ödemeye esas teşkil etmeyip, fiyat kıyaslaması amacı ile yapılan analizlerdir. Dolayısı ile buradaki hatalı işlem yükleniciye yapılan ödemeyi etkilememektedir. Ödemeler yüklenicinin teklif ettiği birim fiyat ve idarenin yapmış olduğu araştırma ve tetkikler esas alınarak yapılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda dilekçi iddialarının kabul edilerek 1393 sayılı İlamın 14. maddesinin A) bendiyle verilen 86.206,99 TL’nin tazminine ilişkin hükmün KALDIRILMASINA


Üst Konuları: Yeni Birim Fiyat

Benzer Yazılar


İhaleSoruCevap İstatistikler


Analiz

Makale

Sayaç

Karar

Soru Cevap