Ön mali kontrol sonucu ihale komisyonu düzeltici işlem kararı alabilir mi?

TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:    

Başkan: Hamdi  GÜLEÇ

Üyeler: Osman DURU, Dr. Ahmet İhsan ŞATIR, Hasan KOCAGÖZ, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan  YILDIZ

BAŞVURU SAHİBİ:

Akın Çağrı İnş. Emprenye Orm. Ür. Taah.Nak. Hay. Tic. San. Ltd. Şti.,

İbrahimağa Mah. Dumlupınar Cad. C/3 Akdağmadeni/YOZGAT

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Yozgat Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü,

Bahçeşehir Mahallesi Şehit Rahmi Duyar Caddesi No:7 66100 YOZGAT

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2017/200409 İhale Kayıt Numaralı “Yozgat Akdağmadeni İlçe Jandarma Karakol Komutanlığı Hizmet Binası” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Yozgat Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından 25.05.2017 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Yozgat Akdağmadeni İlçe Jandarma Karakol Komutanlığı Hizmet Binası” ihalesine ilişkin olarak Akın Çağrı İnş. Emprenye Orm. Ür. Taah. Nak. Hay. Tic. San. Ltd. Şti.nin 23.06.2017 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 29.06.2017 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 06.07.2017 tarih ve 37691 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 06.07.2017 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2017/1694 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, birinci ihale komisyon kararında ihalenin firmaları üzerine kaldığı, ikinci ihale komisyon kararının şikâyet başvurusu olmamasına rağmen Çevre Şehircilik Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığının 14.06.2017 tarih ve 12202449-612.02.E.3080 sayılı ön mali kontrol yazısı doğrultusunda 2 karşı oyla alındığı ve tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılarak düzeltici işlem tesis edildiği, İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “idare tarafından inceleme” başlıklı 11’inci maddesinden hareketle idarece düzeltici işlem tesis edilebilmesi için şikâyet başvurusunda bulunulması gerektiği, söz konusu ihalede şikâyet başvurusu bulunmadığı dolayısıyla tesis edilen işlemin mevzuata uygun olmadığı, ayrıca İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar’ın 10’uncu maddesinde, ön mali kontrolün sadece bütçe ve ödenek yönünden inceleme yapılarak görüş bildirilmesine yönelik olduğu, düzeltici işlem tesis edilmesi yönünde ihale kararını etkileyebilecek bir bildirimde bulunulmasının mevzuata aykırı olduğu, adı geçen Yönetmelik’in 11’inci maddesi gereğince ön mali kontrolün idare açısından bağlayıcılığı bulunmadığı,

Tekliflerinin teklif mektubunda mesleki faaliyetin sürdürüldüğüne ilişkin taahhüdün yer almadığı gerekçesi ile değerlendirme dışı bırakıldığı, teklif mektubuna ilişkin 25.01.2017 tarihli kamu ihale mevzuatı değişikliğinin teklifin esasını etkileyecek bir değişiklik olarak değerlendirilmemesinin gerektiği, ihale komisyon kararının karşı oyunda belirtildiği üzere teklif mektubunun Kanun’da belirlenen asli unsurları karşıladığı,

Ayrıca teklif kapsamında ihalenin yapıldığı yıl içerisinde alınmış meslek odası kayıt belgesinin sunulduğu, sunulan teklif mektubunda 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 10’uncu maddesinin dördüncü fıkrasında (a), (b), (c), (d), (e), (g) ve (i) bentlerinde belirtilen durumlarda olunmadığının belirtildiği, ayrıca (g) bendi çerçevesinde gerekli oda kayıt belgesinin sözleşme imzalanması aşamasında sunulacağı ve mevcut durumda değişiklik olması durumunda bunun idareye derhal bildirileceğinin taahhüt edildiği, sunulan oda kayıt belgesinin ihale tarihi itibariyle geçerli olduğu, ayrıca teklif mektubunda sehven unutulan ibarede durumu tevsik eden belgelerin belirtildiği, bu belgelerin de adı geçen Kanun’un 10’uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (g) bendi kapsamında sunulan belge ile aynı nitelikte olduğu iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

İncelemeye konu ihalenin Yozgat Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen, Yozgat Akdağmadeni İlçe Jandarma Karakol Komutanlığı Hizmet Binası Yapım İşi olduğu, ihalede 10 adet ihale dokümanı satın alındığı/indirildiği,  25.05.2017 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihaleye 4 adet teklif verildiği, 1’inci komisyon kararında başvuru sahibinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlendiği, ancak yapılan ön mali kontrol sonrasında 2’nci komisyon kararının alındığı ve başvuru sahibinin bu komisyon kararı ile teklif mektubunda eksiklik olduğu gerekçesi ile değerlendirme dışı bırakıldığı, Hacı Murat Kuruçay – Mak İklimlendirme İzolasyon Endüstriyel Makine Temizlik İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlendiği, Murat Cengiz’in teklifinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği görülmüştür.

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…c) Bu Şartname ekinde yer alan standart forma uygun teklif mektubu…” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Teklif mektubunun şekli ve içeriği” başlıklı 23’üncü maddesinde “23.1. Teklif mektupları, ekteki form örneğine uygun şekilde yazılı ve imzalı olarak sunulur.

23.2. Teklif mektubunda;

1. a) İhale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi,
2. b) Teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması,
3. c) Kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması,

ç) Türk vatandaşı gerçek kişilerin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasının, Türkiye’de faaliyet gösteren tüzel kişilerin ise vergi kimlik numarasının belirtilmesi,

1. d) Teklif mektubunun ad, soyad veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olması, zorunludur.”düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında olduğu tespit edilen isteklilerin teklifleri, Kanunun 38 inci maddesinde öngörülen açıklama istenmeksizin reddedilecektir.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “ Sözleşmeye davet” başlıklı 39’uncu maddesinde “39.1. 4734 sayılı Kanunun 41 inci maddesinde belirtilen sürenin bitimini, ön mali kontrol yapılması gereken hallerde ise bu kontrolün tamamlandığı tarihi izleyen günden itibaren üç gün içinde, ihale üzerinde bırakılan istekli sözleşmeye davet edilir. Bu davet yazısında, tebliğ tarihini izleyen on gün içinde yasal yükümlüklerini yerine getirmek suretiyle sözleşmeyi imzalaması hususu bildirilir. Yabancı istekliler için bu süreye oniki gün ilave edilecektir.

39.2. İsteklinin, bu davet yazısının bildirim tarihini izleyen on gün içinde yasal yükümlülüklerini yerine getirerek sözleşmeyi imzalaması zorunludur.” düzenlemesi yer almaktadır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı  4’üncü maddesinde “…İhale : Bu Kanunda yazılı usul ve şartlarla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin istekliler arasından seçilecek birisi üzerine bırakıldığını gösteren ve ihale yetkilisinin onayını müteakip sözleşmenin imzalanması ile tamamlanan işlemleri,.. ifade eder” hükmü,

Aynı Kanun’un “Tekliflerin hazırlanması ve sunulması” başlıklı 30’uncu maddesinde “…Teklif mektupları yazılı ve imzalı olarak sunulur. Teklif mektubunda ihale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi, teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması, üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması ve teklif mektubunun ad, soyad veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olması zorunludur.  Mal alımı ihalelerinde, ihale dokümanında alternatif teklif verilebileceğine dair hüküm bulunması halinde, alternatif tekliflerde aynı şekilde hazırlanarak sunulur…” hükmü,

Aynı Kanun’un “Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 36’ncı maddesinde “Teklifler ihale dokümanında belirtilen ihale saatine kadar idareye verilir. İhale komisyonunca ihale dokümanında belirtilen saatte kaç teklif verilmiş olduğu bir tutanakla tespit edilerek, hazır bulunanlara duyurulur ve hemen ihaleye başlanır. İhale komisyonu teklif zarflarını alınış sırasına göre inceler. 30 uncu maddenin birinci fıkrasına uygun olmayan zarflar bir tutanak ile belirlenerek değerlendirmeye alınmaz. Zarflar isteklilerle birlikte hazır bulunanlar önünde alınış sırasına göre açılır.

İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit edilir. İstekliler ile teklif fiyatları ve yaklaşık maliyet tutarı açıklanır. Bu işlemlere ilişkin hazırlanan tutanak ihale komisyonunca imzalanır. Bu aşamada; hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez, teklifi oluşturan belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler ihale komisyonunca hemen değerlendirilmek üzere oturum kapatılır.” hükmü,

Aynı Kanun’un “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinde “…Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36 ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik  hata  bulunup  bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü yer almaktadır.

Yapım İşleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Başvuru ve teklif mektuplarının şekli” başlıklı 54’üncü maddesinde “(1) Başvuru ve teklif mektupları bu Yönetmeliğin ekinde yer alan standart formlar esas alınarak hazırlanır.

(2) Teklif mektubunun aşağıdaki şartları taşıması zorunludur:

1. a) Yazılı olması.
2. b) İhale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi.
3. c) Teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması.

ç) Üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması.

1. d) Türk vatandaşı gerçek kişilerin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, Türkiye’de faaliyet gösteren tüzel kişilerin vergi kimlik numarasının belirtilmesi.
2. e) Ad ve soyadı veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olması.

…

(5) Teklif mektuplarının şekil ve içerik bakımından yukarıda belirtilen niteliklere ve teklif mektubu standart formuna uygun olmaması teklifin esasını değiştirecek nitelikte bir eksiklik olarak kabul edilir. Taşıması zorunlu hususlardan herhangi birini taşımayan teklif mektuplarının değiştirilmesi, düzeltilmesi veya eksikliklerinin giderilmesi gibi yollara başvurulamaz. Teklif mektubu usulüne uygun olmayan isteklinin teklifi değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.1. Yapım işleri ihalelerinde,  4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan geçerli teklifler tespit dildikten sonra…” açıklamaları yer almaktadır.

İç Kontrol ve Ön Malî Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde “Ön Malî Kontrol: İdarelerin gelir, gider, varlık ve yükümlülüklerine ilişkin malî karar ve işlemlerinin; idarenin bütçesi, bütçe tertibi, kullanılabilir ödenek tutarı, harcama programı, finansman programı, merkezi yönetim bütçe kanunu ve diğer malî mevzuat hükümlerine uygunluğu ve kaynakların etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılması yönlerinden yapılan kontrolünü, …ifade eder.” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “İç kontrolün amaçları” başlıklı 4’üncü maddesinde “İç kontrolün amaçları; a) Kamu gelir, gider, varlık ve yükümlülüklerinin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yönetilmesini,

1. b) Kamu idarelerinin kanunlara ve diğer düzenlemelere uygun olarak faaliyet göstermesini,
2. c) Her türlü malî karar ve işlemlerde usulsüzlük ve yolsuzluğun önlenmesini,
3. d) Karar oluşturmak ve izlemek için düzenli, zamanında ve güvenilir rapor ve bilgi edinilmesini,
4. e) Varlıkların kötüye kullanılması ve israfını önlemek ve kayıplara karşı korunmasını,

sağlamaktır.” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Ön malî kontrolün kapsamı” başlıklı 10’uncu maddesinde “Ön malî kontrol görevi, idarelerin yönetim sorumluluğu çerçevesinde, harcama birimleri ve malî hizmetler birimi tarafından yerine getirilir.

Ön malî kontrol, harcama birimleri tarafından yapılan kontroller ile malî hizmetler birimi tarafından yapılan kontrollerden oluşur. Malî hizmetler birimi tarafından yapılacak ön malî kontrol, Usul ve Esaslarda belirtilen kontroller ile idarelerce yapılacak düzenlemeler çerçevesinde bu birim tarafından yapılması öngörülen kontrollerden meydana gelir.

Gelir, gider, varlık ve yükümlülüklere ilişkin malî karar ve işlemler, harcama birimleri ve malî hizmetler birimi tarafından idarenin bütçesi, bütçe tertibi, kullanılabilir ödenek tutarı, ayrıntılı harcama veya finansman programları, merkezi yönetim bütçe kanunu ve diğer malî mevzuat hükümlerine uygunluk yönlerinden kontrol edilir. Malî karar ve işlemler harcama birimleri tarafından kaynakların etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılması açısından da kontrol edilir.” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Ön malî kontrolün niteliği” başlıklı 11’inci maddesinde “Ön malî kontrol sonucunda uygun görüş verilip verilmemesi, danışma ve önleyici niteliği haiz olup, malî karar ve işlemlerin harcama yetkilisi tarafından uygulanmasında bağlayıcı değildir.

Malî karar ve işlemlerin ön malî kontrole tâbi tutulması ve ön malî kontrol sonucunda uygun görüş verilmiş olması, harcama yetkilileri ve gerçekleştirme görevlilerinin sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Taahhüt evrakı ve sözleşme tasarıları” başlıklı 17’inci maddesinde “İdarelerin, ihale kanunlarına tâbi olsun veya olmasın, harcamayı gerektirecek taahhüt evrakı ve sözleşme tasarılarından tutarı mal ve hizmet alımları için bir milyon Türk Lirasını, yapım işleri için üç milyon Türk Lirasını aşanlar ön mali kontrole tâbidir. Bu tutarlara katma değer vergisi dâhil değildir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü ve Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü’nün yapım işleri ile 3152 sayılı İçişleri Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 28/A maddesinin birinci fıkrası kapsamında illerin yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıkları tarafından gerçekleştirilecek olan yapım işlerinde bu tutar iki kat olarak uygulanır. İdareler belirlenen tutarlar içinde kalmak ve üst yöneticiden onay almak kaydıyla merkez ve taşra teşkilatı ile birimler bazında risk analizleri çerçevesinde farklı tutarlar belirlemeye yetkilidirler.

…

Kontrole tâbi taahhüt evrakı ve sözleşme tasarıları, bunlara ilişkin tüm bilgi ve belgeleri içerecek şekilde bir işlem dosyası olarak harcama yetkilisi tarafından malî hizmetler birimine gönderilir.

Taahhüt evrakı ve sözleşme tasarıları, en geç on işgünü içinde kontrol edilir. Yapılan kontrol sonucunda düzenlenen görüş yazısı, işlem dosyası ile birlikte ilgili harcama yetkilisine gönderilir.” hükmü yer almaktadır.

İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında verilen anahtar teslim götürü bedel teklif mektubu standart formunda 2’nci madde “…2)İhale tarihinde, 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e), (g) ve (i) bentlerinde belirtilen durumlarda olmadığımızı ve olmayacağımızı, anılan maddenin dördüncü fıkrasının (c) ve (d) bentleri hariç, bu hususlara ilişkin olarak durumumuzda değişiklik olması halinde buna ilişkin belgeleri İdarenize derhal vereceğimizi; ihalenin üzerimizde kalması halinde ise sözleşme imzalanmadan önce ihale tarihinde anılan maddenin dördüncü fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e) ve (g) bentlerinde belirtilen durumda olmadığımıza ilişkin belgeleri anılan Kanun ve ilgili mevzuat ile ihale dokümanında yer alan düzenlemelere uygun olarak İdarenize sunacağımızı taahhüt ediyoruz. Ayrıca ihale tarihi itibariyle mesleki faaliyetimizi mevzuatı gereği ilgili odaya kayıtlı olarak sürdürdüğümüzü ve ihalenin üzerimizde kalması halinde sözleşme imzalanmadan önce, bu durumu tevsik eden belgeleri 4734 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat ile ön yeterlik ve ihale dokümanında yer alan düzenlemelere uygun olarak İdarenize sunacağımızı taahhüt ediyoruz…” şeklinde düzenlenmiştir.

Başvuru sahibi tarafından ihale dosyası kapsamında verilen teklif mektubunda “…2)İhale tarihinde, 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e), (g) ve (i) bentlerinde belirtilen durumlarda olmadığımızı ve olmayacağımızı, anılan maddenin dördüncü fıkrasının (c) ve (d) bentleri hariç, bu hususlara ilişkin olarak durumumuzda değişiklik olması halinde buna ilişkin belgeleri İdarenize derhal vereceğimizi; ihalenin üzerimizde kalması halinde ise sözleşme imzalanmadan önce ihale tarihinde anılan maddenin dördüncü fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e) ve (g) bentlerinde belirtilen durumda olmadığımıza ilişkin belgeleri anılan Kanun ve ilgili mevzuat ile ihale dokümanında yer alan düzenlemelere uygun olarak İdarenize sunacağımızı taahhüt ediyoruz.” ifadelerine yer verilmiştir.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı tarafından ihaleyi gerçekleştiren idareye gönderilen 14.06.2017 tarihli ve 12202449-612.02-E.3080 sayılı yazıda “…İç Kontrol ve Ön Malî Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in 17’nci maddesi gereğince incelenerek aşağıda belirtilen hususlar hakkında açıklama yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur.

Bilindiği üzere Kamu İhale mevzuatında 25.01.2017 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren bazı değişiklikler olmuştur. Söz konusu değişikliklerden biri de Yapım İşleri Uygulama Yönetmeliği’nin 38’inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde düzenlenmiş olan “…aday veya isteklilerin ihale tarihi itibariyle mesleki faaliyetlerini mevzuatı gereği ilgili odaya kayıtlı olarak sürdürmesi gerekmekte olup, ihale üzerinde kalan isteklinin sözleşme imzalanmadan önce, bu durumu tevsik eden belgeleri 4734 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat ile ön yeterlik ve ihale dokümanında yer alan düzenlemelere uygun olarak sunması gerekmektedir.” hükmüdür.

Buna göre mesleki faaliyeti sürdürdüğüne dair sunulan oda kayıt belgeleri isteklinin teklif zarfı kapsamında sunması gereken belgeler arasından çıkarılmış, ihale üzerine kalan isteklinin idare ile sözleşme imzalanmadan önce bu durumu tevsik eden belgeleri ihale dokümanına uygun olarak sunacağı düzenlenmiştir.

Başkanlığımızca yapılan ön mali kontrolde, ihale üzerine kalan isteklinin sunmuş olduğu teklif mektubunun standart formda yapılan değişikliğe uygun olmadığı “…ayrıca ihale tarihi itibariyle mesleki faaliyetimizi mevzuatı gereği ilgili odaya kayıtlı olarak sürdürdüğümüzü ve ihalenin üzerimizde kalması halinde sözleşme imzalanmadan önce, bu durumu tevsik eden belgeleri 4734 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat ile ön yeterlik ve ihale dokümanında yer alan düzenlemelere uygun olarak İdarenize sunacağımızı taahhüt ediyoruz.” ibaresine rastlanmadığı görülmüştür.

…

Bu kapsamda, düzeltici işlem yapılmak suretiyle teklif mektubu uygun olmayan isteklinin değerlendirme dışı bırakılarak, bu aşamadan sonra ihale sürecinin tekrar yapılması gerektiği Başkanlığımızca değerlendirilmiştir.

1)Sözleşmenin düzeltici işlem yapılmaksızın imzalanması halinde;

a)Sözleşmenin,

b)Sözleşmeye ilişkin damga vergisinin,

c)İhale kararına ilişkin damga vergisi alındısının(İhale karar pulu) onaylı birer örneklerinin,

2)Düzeltici işlem yapılması halinde, ihale dosyasının düzeltici işlem kararı ile birlikte tekrar ön mali kontrol yapılmak üzere,

Bakanlığımıza gönderilmesi hususunda…” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.

Yapılan incelemede ihale sürecinde teklif mektubunda yer alan eksikliğin idarece tespit edilmediği, zarf açma ve belge kontrol tutanağında bu belgeye ilişkin sütuna “uygun” notunun düşüldüğü, ancak daha sonra ön mali kontrol sırasında bu eksikliğin tespit edildiği anlaşılmıştır.

Anılan mevzuat maddelerinden ön mali kontrol aşamasının, idarelerin mali karar ve işlemlerine dönük yapılan danışma ve önleyici niteliği haiz incelemeleri ifade ettiği, gelir, gider, varlık ve yükümlülüklere ilişkin malî karar ve işlemlerin, harcama birimleri ve malî hizmetler birimi tarafından idarenin bütçesi, bütçe tertibi, kullanılabilir ödenek tutarı, ayrıntılı harcama veya finansman programları, merkezi yönetim bütçe kanunu ve diğer malî mevzuat hükümlerine uygunluk yönlerinden kontrol edileceği, malî karar ve işlemlerin harcama birimleri tarafından kaynakların etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılması açısından da kontrol edileceği, anılan süreç sonunda uygun görüş verilip verilmemesinin harcama yetkilisinin uygulamasını bağlamadığı, harcama yetkilisinin isterse ön mali kontrole ilişkin görüşü dikkate alarak veya almayarak işlem tesis edebileceği, idarelerin ihale kanunlarına tâbi olsun veya olmasın, harcamayı gerektirecek taahhüt evrakı ve sözleşme tasarılarından tutarı mal ve hizmet alımları için bir milyon Türk Lirasını, yapım işleri için üç milyon Türk Lirasını aşanların ön mali kontrole tâbi olduğu hususları ile birlikte ihale komisyonları tarafından alınan kararların, sonuçları itibarı ile harcamayı gerektiren nitelik taşıyan kararlar olması nedeniyle mali kararlar arasında yer aldığı ve bu bakımından ihalenin ön mali kontrole tâbi tutulması gerektiği anlaşılmaktadır.

Ön mali kontrol her ne kadar bağlayıcı olmasa da, idarenin bu hususu dikkate alarak düzeltici işlem tesis etmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Yukarıda aktarılan İdari Şartname düzenlemelerinden de ön mali kontrol yapılması gereken durumlarda bu kontrolün gerçekleştirilmesinden itibaren sözleşme imzalanacağının belirtildiği, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı tarafından ön mali kontrolün gerçekleştirildiği idareye gönderilen yazıda tespit edilen hususların bildirildiği, idarenin bu konuda takdir yetkisini kullanarak başvuru sahibini değerlendirme dışı bıraktığı anlaşılmıştır.

Bunun yanında başvuru sahibi istekli tarafından sunulan anahtar teslimi götürü bedel teklif mektubunun ihale dokümanı içerisinde yer alan anahtar teslimi götürü bedel teklif mektubu standart formundan farklı olduğu, zira anılan teklif mektubu standart formunun yukarıda belirtilen 2’nci maddesindeki mesleki faaliyeti sürdürdüğüne dair belgeyi sözleşme aşamasında sunmayı taahhüt ettiğine dair ibareye başvuru sahibinin ihalede sunmuş olduğu anahtar teslimi götürü bedel teklif mektubunda yer verilmediği görülmüştür.

Bu itibarla, yer verilen düzenlemelere göre isteklilerce teklif dosyası kapsamında sunulan teklif mektuplarının ihale dokümanında bulunan teklif mektubu standart formuna uygun olması ve usulüne uygun olmayan teklif mektuplarının tespit edilmesi halinde söz konusu isteklilerin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği, idarece hazırlanarak ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilen teklif mektubu standart formunda isteklilerce değişiklik yapılmasının mümkün olmadığı ve teklif mektuplarının şekil ve içerik bakımından idarece düzenlenen teklif mektubu standart formuna uygun olmamasının teklifin esasını değiştirecek nitelikte bir eksiklik olarak kabul edileceği anlaşılmaktadır.

Öte yandan, İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in idare tarafından inceleme başlıklı 11’inci maddesinden hareketle idarece düzeltici işlem tesis edilebilmesi için şikayet başvurusunda bulunulması gerektiği iddiasına yönelik olarak;

Yapılan inceleme sonucunda idarenin ihale sürecinde mevzuata aykırılık taşıyan hususları değerlendirebileceği, bu hususta düzeltici komisyon kararı almasında mevzuata aykırı bir durumun bulunmadığı anlaşılmakla birlikte bahsi geçen Yönetmelik’in 11’inci maddesindeki düzenlemelerin şikâyet üzerine düzeltici işlem kararı alınmasını mümkün kıldığı ancak bu hususun düzeltici komisyon kararının alınmasına engel bir durum olmadığı, mevzuatta idarece düzeltici işlem tesis edilmesinin ancak şikâyet başvurusu neticesinde gerçekleşebileceğine ilişkin herhangi bir düzenleme bulunmadığı ve idarenin işlemini her zaman gerçekleştirebileceği dikkate alındığında iddia konusunun yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır. Bu itibarla, başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.