Yapım İşleri Sözleşmelerinde Arabulucu Otorite: Yüksek Fen Kurulu

Özet

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununa eklenen 1 ve 2’nci maddeler ile 1934 yılında kurulan Yüksek Fen Kurulunun tecrübesinden faydalanarak yapım ve yapımla ilgili danışmanlık hizmet işlerine ilişkin sözleşmelerden kaynaklanan uyuşmazlıkların çözüme kavuşturulması amaçlanmıştır.

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununa ek madde 1 eklenerek, yapım ve yapım ile ilgili danışmanlık hizmet işlerine ilişkin sözleşme uyuşmazlıklarının uygulanmasında karşılaşılan ihtilafların çözümü için, ilgili idarenin talebiyle anlaşmazlıkları incelemek üzere Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bünyesinde yer alan Yüksek Fen Kurulunun görevli ve yetkili olduğu düzenlenmiş; Kanuna ek madde 2 eklenerek, yüklenici itiraz başvurularının ilgili idare tarafından otuz gün içerisinde Yüksek Fen Kuruluna gönderilmesine ve sözleşmeyi düzenleyen ilgili idarelerin Kurul kararlarına uymalarına ilişkin düzenleme yapılmıştır.

Yapım İşleri Sözleşmelerinde Yeni Otorite: Yüksek Fen Kurulu

20 Şubat 2020 Tarih ve 31045 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7221 sayılı Coğrafi Bilgi Sistemleri İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 30 ve 31’inci maddeleri ile 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununa ek 1 ve ek 2’nci maddeler eklenmiştir.

4735 sayılı Kanunun ek madde 1’ine göre 4735 sayılı Kanuna göre düzenlenecek yapım ve yapım ile ilgili danışmanlık hizmet işlerine ilişkin sözleşmelerin uygulanmasında; sözleşmede bulunmayan veya fiyatı belirli olmayan işlerin fiyatının tespiti, ihale dokümanını oluşturan belgeler arasındaki uyumsuzluk, iş programı ihtilafları, fiyat farkı ödenmesi ve hesaplanması, sürenin uzatılması ve ödenek aktarılması, geçici ve kesin kabul işlemleri, gecikme halinde uygulanacak cezalar, yaptırılabilecek ilave işler ve iş eksilişlerinde sözleşme anlaşmazlıklarını incelemede Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bünyesinde yer alan Yüksek Fen Kurulu Başkanlığı görevli ve yetkilidir.

Yani Yüksek Fen Kurulu, 4735 sayılı Kanuna göre düzenlenecek aşağıdaki sözleşme anlaşmazlıklarını incelemede görevli ve yetkilidir.

- Yapım ve yapım ile ilgili danışmanlık hizmet işlerine ilişkin sözleşmelerin uygulanmasında

- Sözleşmede bulunmayan veya fiyatı belirli olmayan işlerin fiyatının tespiti,

- İhale dokümanını oluşturan belgeler arasındaki uyumsuzluk,

- İş programı ihtilafları,

- Fiyat farkı ödenmesi ve hesaplanması,

- Sürenin uzatılması ve ödenek aktarılması,

- Geçici ve kesin kabul işlemleri,

- Gecikme halinde uygulanacak cezalar,

- Yaptırılabilecek ilave işler ve iş eksilişlerinde.

Sözleşme uygulamalarına yönelik itiraz başvuruları ve anlaşmazlıkların çözümü

4735 sayılı Kanunun ek madde 2’sine göre; Yüklenici veya idareler, sözleşmenin uygulanmasından kaynaklanan anlaşmazlıklar nedeniyle yargılama veya Sayıştay incelemesine konu edilmemiş olmak şartıyla anlaşmazlığın çözümü için Yüksek Fen Kuruluna başvurabilirler.

Yüklenici itirazları, sözleşmeyi düzenleyen idarelere, kesin kabul aşaması tamamlanıncaya kadar yazılı olarak yapılır. Bu itirazlar, ilgili idareler tarafından en geç otuz gün içinde Yüksek Fen Kuruluna gönderilir. Yüksek Fen Kurulu, itirazları en geç altmış gün içinde bu Kanun ve ilgili mevzuat hükümlerine göre inceleyerek karara bağlar ve bu kararlar ilgili idarece uygulanır.

Yüklenici veya idareler, anlaşmazlığın çözümü için aşağıdaki şartlar dahilinde Yüksek Fen Kuruluna başvurabilirler.

1- Sözleşmenin uygulanmasından kaynaklanan anlaşmazlıklar nedeniyle

2- Yargılama veya Sayıştay incelemesine konu edilmemiş olmak şartıyla.

Yasama ve yürütme organları ile idare, mahkeme kararlarına uymak zorunda olduğu bir Anayasal hüküm olduğundan Yargılama ve Sayıştay incelemesine konu edilmemesi şart koşularak Yüksek Fen Kurulu Kararlarının, Yargı ve Sayıştay kararlarının önüne geçmesinin önüne geçilmek istenilmiş bunun yanında yüksek Fen kurulu kararları yargı denetimine açık olduğundan ayrıyeten uyuşmazlık konusu yapılmasının de önüne geçilmiş olduğu değerlendirilmektedir.

Burada Sayıştay için ayrı bir açıklama yapmak gerekmektedir şöyle ki,

Düzenlenen Kanun metninden “Yargılama veya Sayıştay incelemesine konu edilmemiş olmak şartıyla” ifadesi geçmiş olup 6085 sayılı Sayıştay Kanununda Sayıştay Kanunlarla verilen inceleme, denetleme ve hükme bağlama işlerini yapar. Aynı Kanunun 2’nci maddesinin (e) bendinde hesap yargılaması; “Kanunlarla belirlenen sorumluların hesap ve işlemlerinin mevzuata uygun olup olmadığının yargılama yoluyla kesin hükme bağlanmasını ve bununla ilgili kanun yollarını”, (h) bendinde; “Sayıştay İncelemesi, Sayıştayın kesin hükme bağlama ve denetim dışında kalan diğer çalışmalarını” ifade edeceği belirtilmiştir.

Bu kapsamda 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu kapsamında yapım ve yapım ile ilgili danışmanlık hizmet işlerine ilişkin sözleşmelerin sözleşmenin uygulanmasından kaynaklanan anlaşmazlıkların Sayıştay denetçileri tarafından denetim ve inceleme neticesinde düzenlenen Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporuna - Sayıştay Denetim Raporuna (mali ve uygunluk denetimi) ile yargı raporu sonucu hesap yargılamasına konu edilmesi halinde Sayıştay Kararına göre hareket edilmesi gerekmektedir.

İtiraz Başvuruları

Yüklenici itirazları, sözleşmeyi düzenleyen idarelere, kesin kabul aşaması tamamlanıncaya kadar yazılı olarak yapılır. Bu itirazlar, ilgili idareler tarafından en geç otuz gün içinde Yüksek Fen Kuruluna gönderilir. Yüksek Fen Kurulu, itirazları en geç altmış gün içinde bu Kanun ve ilgili mevzuat hükümlerine göre inceleyerek karara bağlar ve bu kararlar ilgili idarece uygulanır.

- İtirazlar idareye yapılır,

- İtirazlar kesin kabul aşaması tamamlanıncaya kadar yapılabilir,

- İtiraz/itirazlar idarece en geç 30 gün içinde Yüksek Fen kuruluna gönderilir,

- Yüksek Fen Kurulu en geç altmış gün içinde itirazı inceleyerek karara bağlar

- Yüksek Fen Kurulunun aldığı karar idarece uygulanır,

- Yüksek Fen Kurulu Kararı uygulanması gereken bir karar olup hukuka uygun olmadığını düşünen taraf için dava yolu açıktır.

 

 



7221 SAYILI KANUN İLE EKLENEN MADDELER

Yüksek Fen Kurulu Başkanlığı

EK MADDE 1 – Bu Kanuna göre düzenlenecek yapım ve yapım ile ilgili danışmanlık hizmet işlerine ilişkin sözleşmelerin uygulanmasında; sözleşmede bulunmayan veya fiyatı belirli olmayan işlerin fiyatının tespiti, ihale dokümanını oluşturan belgeler arasındaki uyumsuzluk, iş programı ihtilafları, fiyat farkı ödenmesi ve hesaplanması, sürenin uzatılması ve ödenek aktarılması, geçici ve kesin kabul işlemleri, gecikme halinde uygulanacak cezalar, yaptırılabilecek ilave işler ve iş eksilişlerinde sözleşme anlaşmazlıklarını incelemede Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bünyesinde yer alan Yüksek Fen Kurulu Başkanlığı görevli ve yetkilidir.

MADDE 31 – 4735 sayılı Kanuna aşağıdaki ek madde eklenmiştir.

Sözleşme uygulamalarına yönelik itiraz başvuruları ve anlaşmazlıkların çözümü

EK MADDE 2 – Yüklenici veya idareler, sözleşmenin uygulanmasından kaynaklanan anlaşmazlıklar nedeniyle yargılama veya Sayıştay incelemesine konu edilmemiş olmak şartıyla anlaşmazlığın çözümü için Yüksek Fen Kuruluna başvurabilirler.

Yüklenici itirazları, sözleşmeyi düzenleyen idarelere, kesin kabul aşaması tamamlanıncaya kadar yazılı olarak yapılır. Bu itirazlar, ilgili idareler tarafından en geç otuz gün içinde Yüksek Fen Kuruluna gönderilir. Yüksek Fen Kurulu, itirazları en geç altmış gün içinde bu Kanun ve ilgili mevzuat hükümlerine göre inceleyerek karara bağlar ve bu kararlar ilgili idarece uygulanır.