Yüklenici yüklendiği edimini sözleşme ve yasa hükümleri ile fen ve sanat kurallarına uygun olarak ifa etmekle, yükümlüdür. Bu yükümlülük, iş-eser sahibine karşı olan “özen borcu” gereğidir .(Yargıtay)

15. Hukuk Dairesi

2009/1859 E.N

2010/1605 K.N.

Dava, eksik ve kusurlu işler bedelinin tahsili istemiyle açılmış; mahkemece, davanın reddine karar verilmiş ve verilen karar davacı vekilince temyiz edilmiştir.

1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle davanın O… 7. Kısım 1. Giriş Yöneticilerince açılmış olmasına karşın, M…… D…..'nin karar başlığında davacı olarak gösterilmiş olması maddi hata olup, HUMK'nın 459. maddesi gereğince mahkemece doğrudan düzeltilebileceğine göre davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.

2-O… 7. Kısım 1. Giriş Yönetimi ile davalı şirket arasında 25.03.2005 tarih ve "Asansör Teknik Şartnamesi" başlıklı adî yazılı sözleşme yapılmıştır. "K… Mahallesi 6…. Sokak No:01 Çayyolu-Ankara" adresinde bulunan 1. Giriş olarak gösterilen Apartmandaki bir adet asansörün sözleşmede öngörülen koşullarla ve (16.500,00 TL + KDV) tutarındaki götürü bedelle kapasitesinin 630 kg.'a yükseltilmesi işini davalı şirket yüklenmiştir.

Davacı vekili, davalı yüklenici şirketin yüklendiği işi, sözleşme hükümlerine ve tekniğine uygun olarak yapmadığını, eksik ve kusurlu işler bulunduğunu ve dolayısıyla gereken ruhsatların ilgili Belediyece verilmediğini, ayıplı ve kusurlu işlerin dava dışı başka bir yükleniciye yaptırılmış olduğunu ileri sürerek ve fazlaya ilişkin hakkını saklı tutarak 5.000,00 TL alacağın davalıdan tahsilini talep etmiştir. Mahkemece, 13.10.2008 tarihli bilirkişi raporu dayanak alınarak, Yenimahalle Belediyesince tespit edilen eksikliklerin yanlar arasındaki 25.03.2005 tarihli sözleşmede yer almadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. HUMK'nın 75, 76. maddeleri hükümleri ile 04.06.1958 gün ve 15/6 Sayılı Yargıtay İçtihatı Birleştirme Kararı gereğince, maddi olayları açıklamak davanın taraflarına; hukuki nitelendirme ile uygulanması gereken yasa hükümlerini tespit ederek uygulama görevi hakime aittir. Dava dilekçesi ve dosya kapsamındaki açıklamalar birlikte değerlendirildiğinde; davada eksik ve kusurlu işler bedelinin istendiği sonucuna varılmaktadır.

Yüklenici yüklendiği edimini sözleşme ve yasa hükümleri ile fen ve sanat kurallarına uygun olarak ifa etmekle, yani yerine getirmekle yükümlüdür. Yüklenicinin belirtilen bu yükümlülüğü, iş-eser sahibine karşı olan "özen borcu" gereğidir (BK. m. 356).

Ayrıca,

yüklenici tarafından eser hazırlanırken ya da iş yapılırken iş-eser sahibinin verdiği malzemenin kusuru olduğu anlaşılır veya eserin noktası noktasına düzenli olarak yani gereği gibi veya zamanında meydana getirilmesini tehlikeye koyacak başka bir durum ortaya çıkarsa yüklenici, bu durumu hemen iş-eser sahibine bildirmek, eğer bildirmezse, bunun sonuçlarına kendisi katlanmak zorundadır. Yanlar arasındaki sözleşmenin (2.) ve (12.) maddeleri hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; yüklenici davalı şirketin, Bayındırlık Bakanlığı Asansör Şartnamesi, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Asansör Yönetmeliği hükümleri ile TSE'nin asansörle ilgili Genel Kaideler Bölümü (1,2.) ve (1,3.) maddelerinde geçen standart normlar ve açıklamalarına göre yüklendiği işin yapımını yüklendiği görülmektedir.

Ayıplı iş, sözleşme ve yasa hükümlerine göre eserde bulunması gereken niteliklerin bulunmaması ya da bulunmaması gereken unsurların bulunmasıdır. Eksik iş ise, hiç yapılmayan iştir. Özetle eksik ve ayıplı işlerin yapılan tanımı gözetilerek sözleşme hükümleri çerçevesinde ve fen ve sanat kurallarına göre yüklenici tarafından yapılan işin değerlendirilmesiyle hangi işlerin eksik, hangilerinin ayıplı iş olduklarının gerekirse yerinde keşif yapılarak, asansör işini bilir makine mühendisi aracılığıyla yaptırılacak inceleme sonucu mahkemece belirlenmesi gerekir. İşin uzmanı olan yüklenici davalının, özen borcuna uygun olarak objektif ölçüler içinde yüklendiği işi, davacı iş sahibinin kullanabileceği şekilde yapmakla ödevli olduğu gibi; az yukarıda açıklandığı üzere, sadakat borcu gereğince Borçlar Kanunu'nun 357. maddesi uyarınca genel ihbar yükümlülüğünü yerine getirmemişse, bunun sonuçlarına da katlanmak durumundadır. Yenimahalle Belediye Başkanlığı'nın 30.11.2005 tarih ve 20076 sayılı yazısı incelendiğinde; yönetmelik gereği CE'li olması gereken tüm malzemelerin CE'li olmadığı, asansör uygulama projelerinin yapılmadığı, AT uygulama beyanı ve AT tip inceleme belgesinin olmadığı Belediye yetkililerince tespit edilip davacıya bildirildiği görülmektedir.

Bu durumda sözleşme konusu olduğu anlaşılan ve Belediyece saptanan işlerin de davalı yüklenici tarafından yapılmadığı anlaşılmaktadır. Oysa, davacı tarafından davalıya tüm iş bedeli ödenmiştir. O halde, mahkemece, uzman bir makine mühendisi aracılığıyla gerekirse yerinde keşif yapılmak ve inceleme yaptırılmak suretiyle; sözleşme hükümleri ile asansör işinin gerektirdiği teknik ve işletme kurallara göre eksik ve kusurlu işler bedellerinin, 2006 yılı serbest piyasa rayiçleri itibariyle saptanarak ve taleple bağlı kalınması kuralı da gözetilerek varılacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken; hukuksal olmayan gerekçelerle davanın reddi doğru olmamış ve kararın bozulması gerekmiştir.

SONUÇ: Yukarıda 1. bentte belirtilen nedenlerle davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine; 2. bentte açıklanan sebeplerle kararın davacı yararına BOZULMASINA, fazla alınan temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine, 22.03.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi.