Sözleşme imzalanması aşamasında belgelerin ihale tarihi itibariyle olmaması veya idarenin sözleşme imzalaması süresinden soran sözleşmeyi imzalaması durumları hk..

Kamu İhale Kanunun 10’uncu ve 42’nci maddelerine göre; “Bu madde kapsamında istenen belgelerden hangilerinin taahhütname olarak sunulabileceği Kurum tarafından belirlenir. Gerçeğe aykırı hususlar içeren taahhütname sunulması veya ihale üzerinde kalan istekli tarafından taahhüt altına alınan durumu tevsik eden belgelerin sözleşme imzalanmadan önce verilmemesi halinde bu durumda olanlar ihale dışı bırakılarak geçici teminatları gelir kaydedilir.

41 inci maddede belirtilen sürelerin bitimini, ön mali kontrol yapılması gereken hallerde ise bu kontrolün tamamlandığı tarihi izleyen günden itibaren üç gün içinde ihale üzerinde bırakılan istekliye, tebliğ tarihini izleyen on gün içinde kesin teminatı vermek suretiyle sözleşmeyi imzalaması hususu bildirilir.”  

Kamu İhale Genel Tebliğinin 17.6.3.  ve 17.6.4. maddelerinde; "4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e) ve (g) bentleri gereğince, ihaleye katılan isteklinin teklifinin başka bir sebeple değerlendirme dışı bırakılıp bırakılmadığı, bu isteklinin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olup olmadığı veya ihalenin iptal edilip edilmediğine bakılmaksızın, isteklilerin taahhüt edilen duruma aykırı hususlarının bulunduğunun anlaşılması (sosyal güvenlik prim veya vergi borcu bulunması gibi) halinde, bu durumda olanların ihale dışı bırakılarak geçici teminatlarının gelir kaydedilmesi, ancak haklarında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilmemesi gerekmektedir.

İhale üzerinde kalmasına rağmen süresi içinde sözleşme imzalamaya gelmeyenlerin ise Kamu İhale Kanununun 44 üncü maddesi gereğince geçici teminatının gelir kaydedilmesi ve anılan Kanunun 58 inci maddesi uyarınca kamu ihalelerinden yasaklanması gerekmektedir. Bu çerçevede; sözleşme imzalamaya davet edilen istekli tarafından taahhüt edilen hususlara ilişkin yukarıda belirtilen belgelerin sözleşme imzalama süresi içinde sunulmaması halinde, bu istekli hakkında 4734 sayılı Kanunun 58 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “üzerine ihale yapıldığı halde mücbir sebep halleri dışında usulüne göre sözleşme yapmayanlar” kapsamında değerlendirme yapılacak ve ayrıca anılan Kanunun 44 üncü maddesi gereğince geçici teminatı gelir kaydedilecektir. Ancak, 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e) ve (g) bentlerine ilişkin belgelerin ihale üzerinde kalan istekli tarafından ilgili yerlerden temin edilerek süresi içerisinde ihaleyi yapan idareye sunulması ve bu belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda belgelerin taahhüt edilen duruma aykırı hususlar içerdiğinin anlaşılması (sosyal güvenlik prim veya vergi borcu bulunması gibi) halinde, sonradan ihalenin iptal edilip edilmediğine bakılmaksızın, bu durumda olanların ihale dışı bırakılarak geçici teminatlarının gelir kaydedilmesi, fakat haklarında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilmemesi gerekmektedir."

Bu kapsamda isteklinin tebliğ tarihini izleyen on gün içinde kesin teminatı yatırması ve 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e) ve (g) bentlerine ilişkin belgeleri getirerek sözleşmeyi imzalama yükümlülüğü bulunmaktadır. Örneğin oda kayıt belgesini ihale tarihi itibariyle almamış ancak oda kayıt belgesinde “… tarihten itibaren odamıza kayıtlıdır” gibi bir ifade var ise işin esasını etkileyen bir husus olmayıp mümkün ise ihale tarihi itibariyle tekrar aldırılması sağlanmasının daha doğru olacağı düşünülmektedir. 10 günlük sözleşme imzalama süresini geçirmeden işin esasını etkilemeyen hususlarla ilgili istekliden doğrusunu getirmesi istenebilir.

Burada dikkat edilmesi gereken konu idarece haklı iken haksız konuma düşmemeniz olup işin esasını değiştirmeyecek bir husustan dolayı sözleşme idarece imzalanmaz, geçici teminat gelir kaydedilir, birinci teklif ile ikinci teklif arasında fiyat farkı var ise istekli mahkemeye giderek kazanması ihtaimalü yüksektir.

Bunun yanında sözleşme imzalanması süresi içinde  idare sözleşme yapılması hususunda kendisine düşen görevleri yapmakla yükümlüdür. İdarenin bu yükümlülüğü yerine getirmemesi halinde, istekli sürenin bitmesini izleyen günden itibaren en geç beş gün içinde, on gün süreli bir noter ihbarnamesi ile bildirmek şartıyla, taahhüdünden vazgeçebilir. İsteklinin taahhütünden vazgeçmesi riski olsa da imzalanmasında bir sakınca yoktur. Ancak idare imzalamasında gecikme olur istekli de tahhütünden vazgeçer ise ve ikinci teklif ile sözleşme imzalanır veya aynı şartlarda yeni bir ihaleye çıkılarak daha yüksek bir teklif ile ihale bırakılır ise imzalanmayan sözleşme ile arasındaki fark kadar kamu zararına sebebiyet verilebileceği değerlendirilmektedir.