| BAŞVURU SAHİBİ:
Karalar Müth. Müh. Taş. Gıda Elek. Petrol Ürün. Tem. Tur. Taah. ve Tic. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Trabzon Büyükşehir Belediyesi Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2022/1037895 İhale Kayıt Numaralı “12 Ay Süreyle 62 Adet Sürücüsüz Kamyon-Kamyonet Araç Kiralanması” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Trabzon Büyükşehir Belediyesi Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı tarafından 18.11.2022 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “12 Ay Süreyle 62 Adet Sürücüsüz Kamyon-Kamyonet Araç Kiralanması” ihalesine ilişkin olarak Karalar Müth. Müh. Taş. Gıda Elek. Petrol Ürün. Tem. Tur. Taah. ve Tic. Ltd. Şti.nin 04.11.2022 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 14.11.2022 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 23.11.2022 tarih ve 62167 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 23.11.2022 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2022/1354 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) 2014/7039 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararına göre fiilen arazi üzerinde çalışabilmesi için binek ve pick-up tipli olması ve aracın arazili olma özelliğinin bulunması gerektiği, başka bir ifadeyle sadece arazide çalıştırılacak olmasının ilgili Bakanlar Kurulu Kararından istisna olmasına yeterli olmadığı, istisna olabilmesi için aracın ayrıca arazili olma özelliğinin de bulunması gerektiği,
237 Sayılı Taşıt kanunun 3’üncü maddesindeki arazi araçlarının tüm tekerlekleri muharrik olan araçlar olarak tanımlandığı, bu tanım dikkate alındığında ihale konusu iş kapsamında çalıştırılacak olan 4×2 pick-up’ların böyle bir yapılarının bulunmadığı dört tekerleğinin de muharrik olmadığının açık olduğu, dolayısıyla 4×2 pick-up’ların arazide kullanılmasının mümkün olmadığı,
Kamyonetlerin ve cenaze aracı olarak tanımlanan kapalı van özelliği bulunan kombi tipi araçların da ilgili Bakanlar Kurulu Kararına göre panel tipi araç niteliğinde olduğu, cenaze araçlarının da fiili olarak arazide çalıştırılmasının mümkün olmayacağı,
Fiilen arazi üzerinde çalıştırılmayan binek, station wagon, arazi binek, kaptıkaçtı, panel ve pick-upların ise tamamının söz konusu Bakanlar Kurulu Kararı’na tabi olması gerektiğinden bahisle ihaleye konu 4×2 pick-up araçların, kamyonetlerin ve kapalı van özelliği bulunan kombi tipi cenaze araçlarının Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usulleri belirleyen 2006/10193 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 6’ncı maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendiyle getirilen sınırlamaya tabi tutulmadan teklif istenilmesinin yüksek teklif verilmesine sebep olarak kamu zararına neden olacağı, bu durumun işin yürütülmesi sırasında yüklenici ile idare arasında ihtilafa sebep olacağı, bahse konu Bakanlar Kurulu Kararına göre uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin belirlenmesinde harcama talimatının verildiği zamanın önemli olduğu, ihale dokümanında harcama talimatının verildiği zamana ilişkin bir düzenlemenin ihale dokümanında bulunmadığından sağlıklı teklif verilmesini engellediği,
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu’nun Tanımlar başlıklı 2’nci maddesinde “…7- Arazi taşıtı: Karayollarında yolcu veya yük taşıyabilecek şekilde imal edilmiş olmakla beraber bütün tekerlekleri motordan güç alan veya alabilen motorlu araçtır. …” hükmü,
237 sayılı Taşıt Kanunu’nun “Tarifler” başlıklı 3’üncü maddesinde “…
b) Taşıt: Motorlu ve motorsuz bütün ulaştırma araçlarını,
c) Arazi binek: Bütün tekerlekleri muharrik binek taşıtlarını,
d) Kaptı kaçtı: Asgari iki sıra oturma yeri bulunan kapalı ve insan taşımaya mahsus taşıtları,
e) Arazi kaptıkaçtı: Bütün tekerlekleri muharrik olan kaptıkaçtıları,
f) Pikap: Şoför mahallinde şoför dahil 3 kişiye kadar oturacak yeri ile arkasında azami 1750 kilograma kadar yük taşımak için yeri bulunan motorlu taşıtları,
g) Arazi pikap: Bütün tekerlekleri muharrik olan pikapları,
h) Panel: Yük taşıma yeri tamamen kapalı olan pikapları,
ifade eder.” hükmü yer almaktadır.
Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller’in “Amaç” başlıklı 1’inci maddesinde “(1) Bu Esas ve Usullerin amacı, 5/1/1961 tarihli ve 237 sayılı Taşıt Kanununa tabi olan kurumlarda kamu hizmetlerinin gerektirdiği taşıt ihtiyacının hizmet alımı suretiyle karşılanmasına ilişkin esas ve usulleri belirlemektir.” hükmü,
Anılan Esas ve Usuller’in “Kapsam” başlıklı 2’nci maddesinde “Bu Esas ve Usuller, 237 sayılı Kanuna tabi olan kurumları ve taşıtları kapsar.” hükmü,
Söz konusu Esas ve Usuller’in 4’üncü maddesinde “(1) Bu Esas ve Usullerde geçen
…
d) Taşıt: Kanun kapsamına giren motorlu ve motorsuz bütün ulaştırma araçlarını,
…
ifade eder.” hükmü yer almaktadır.
Aynı Esas ve Usuller’in “Genel esaslar” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) Temel amaç çerçevesinde hizmet alımı suretiyle taşıt edinilebilmesinin genel esasları şunlardır:
…
ç) Taşıtlar, yakıt hariç, şoförlü veya şoförsüz olarak edinilebilecektir. …” hükmü yer almaktadır.
…
2) Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile bu idarelere bağlı döner sermayelerin (Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği ile TBMM Genel Sekreterliği ve Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı hariç) hizmetleri için ihtiyaç duyulan ve yılı merkezi yönetim bütçe kanununa bağlı azami satın alma bedellerini gösterir (T) işaretli cetvelde belirtilen taşıtlardan binek, station-wagon, arazi binek, kaptı kaçtı, panel ve pick-up tipi taşıtların (fiilen arazi üzerinde çalışan arazi binek ve pick-up’lar hariç) hizmet alımı yöntemiyle ediniminde;
a) Şoför giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dahil), taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği ay itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2’sini aşmayacaktır.
…” hükmü yer almaktadır.
İhaleye ait İdari Şartname’nin “İdareye ilişkin bilgiler” başlıklı 1’nci maddesinde “1.1. İdarenin;
a) Adı: Trabzon Büyükşehir Belediyesi Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı …” düzenlemesi,
“İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;
1. Adı: 12 Ay Süreyle 62 Adet Sürücüsüz Kamyon-Kamyonet Araç Kiralanması
…” düzenlemesi yer almaktadır.
İşe ait Teknik Şartname’nin “Konu ve Kapsam” başlıklı 1’inci maddesinde “Trabzon Büyükşehir Belediyesi birimlerinde kullanılmak üzere toplam 29 adet Pick-up, 19 adet Kamyonet, 11 adet Cenaze Aracı, 1 adet Minibüs,1 adet Midibüs ve 1 adet Kamyon olmak üzere toplam 62 adet aracın sözleşme tarihinden itibaren 12 ay süre ile kiralanması işi.” düzenlemesi,
“Araçlarda Aranan Şartlar” başlıklı 3’üncü maddesinde “…
3.2. 2. Grup Pickup 4X2 Araçlar (Toplam Araç Sayısı: 14 Adet);
2014/7039 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararına uygun kiralanacak olan; Arazi Hizmetlerinde Kullanılacak Pick-up’lar; 2016 model ve üzeri, İdarenin isteği doğrultusunda Tek – Çift kabinli olacaktır.
3.3. 3. Grup Kamyonet Araçlar (Toplam Araç Sayısı: 19 Adet);
2014/7039 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararına uygun kiralanacak olan; Arazi Hizmetlerinde kullanılacak Açık Kasa Kamyonetler, (2+1) veya (5+1) kişilik, Yük taşımada kullanılacak ve idarenin isteği doğrultusunda Tek – Çift kabinli 2016 model ve üzeri, motor hacmi 1800-2450 cm3 arası, olacaktır. İdare isterse, yüklenici aracın kasasını uygun Tente ile kapatacaktır.
…
3.6.6. Grup Cenaze Araçları (Toplam Araç Sayısı: 11 Adet);
2014/7039 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararına uygun kiralanacak olan Cenaze araçları, 2016 model ve üzeri, motor hacmi en az 1950 cc olacaktır. Araçlar mono blok gövdeli panelvan tipi olacaktır. Araçların sürücü ve refakatçi kısmı, cenaze taşıma bölümünden izolasyonu yapılmış bir ara bölme ile ayrılacaktır. Araçlar çift kabin olacak ve araçların sürücü bölümü koltukları ile arka kısımdaki refakatçinin oturacağı 3’lü koltuklar aynı tip kumaş kaplı olacaktır. Koltuklarda emniyet kemerleri teçhiz edilmiş olacaktır. Araçların cenaze kısmında soğutucu tertibatı olacak ( cenaze nakil bölmesinin sıcaklığı +5C’de tutmayı sağlayabilecek güçte soğutucu monte edilecek) ve aracın sürücü bölmesinden kumanda edilecektir. Araçların Cenaze taşıma bölümü tavan, yan duvarlar ve arka kapılar soğutma sistemine uygun bir şekilde izole edilecektir. Üzerleri kolay temizlenebilir PVC veya polyester malzeme ile kaplanacaktır. Araçların tabanı soğutma sistemine uygun hale getirildikten sonra üzeri film kaplı ithal su kontrplağı ile kaplı olacaktır. Soğutuculu kısım 2,30 metre uzunluğundaki bir malzemenin sığabileceği uzunlukta olacak, tabutun daha kolay araç içerisine yerleştirilmesini sağlamak için kızaklı sistem kullanılacaktır. Ayrıca her araçta 3 cenaze taşımalı cenaze taşıma ranzası monte edilerek tabutların kaymaması için kilit sistemi monte edilecektir. Aracın cenaze taşıma bölümünde 2 adet aydınlatma mevcut olacaktır. Aracın arka kapıları üstünde gece çevreyi en iyi şekilde görmek için en az 55 watt gücünde 1 adet halojen lamba monte edilecektir. Aydınlatma lambası ile projektör lambalarına ait anahtarları aracın cenaze taşıma kısmında arka kapıya yakın bir yere monte edilecektir. Araçların, Ön üst kısmında yeşil renk tepe lambası ve ona bağlı ses amfisi olacaktır. Araçlar beyaz renkli olacaktır. Gruptaki şartlardan bağımsız olarak araçlardan bir tanesi cenaze taziye işlemlerinde kullanılmak üzere çift kabin olacak ve araçların sürücü bölümü koltukları ile arka kısımdaki refakatçinin oturacağı 3’lü koltuklar aynı tip kumaş kaplı olacaktır. Motor hacmi en az 1950 cc, mono blok gövdeli arka bölmesi en az 2,30 metre uzunluğunda boş ve malzeme taşımaya elverişli Panelvan olacaktır. Ayrıca boş alana yerleştirilmiş en az 4 kVA benzinli jeneratör bulundurulacaktır.
…
Araçların kiralanması 2006/10193 sayılı Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usulleri düzenleyen Bakanlar Kurulu Kararına göre yapılacaktır. …” düzenlemesi yer almaktadır.
“Ücretlerin Hesaplanması” hesaplanması başlıklı 6’ncı maddesinde “…
6.1.2.Tüm araçlar dizel yakıtlı ve akaryakıtları ve adblue katkı maddeleri idare tarafından karşılanacak olup araçlar için fiyat farkı ve fazla km bedeli ödenmez.Araçlar idareye teslim edilirken yakıt depoları tam dolu teslim edilecektir.Sözleşme bitiminde araçlar yükleniciye aynı şekilde yakıt depoları tam dolu şekilde teslim edilecektir.
…” düzenlemesi,
Aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinde şikayete konu ihalenin konusunun akaryakıt idare tarafından karşılanmak üzere Trabzon Büyükşehir Belediyesi birimlerinde kullanılacak toplam 29 adet Pick-up, 19 adet Kamyonet, 11 adet Cenaze Aracı, 1 adet Minibüs,1 adet Midibüs ve 1 adet Kamyon olmak üzere toplam 62 adet aracın sözleşme tarihinden itibaren 12 ay süre ile sürücüsüz kiralanması işi olduğu anlaşılmaktadır.
197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu ve 237 sayılı Taşıt Kanunu’nun aktarılan hükümlerinden arazi binek tipi araçların ve arazi pikap tipi araçların tanımlarının binek tipi ve pikap tipi araçların tanımlarından farklı olarak ayrıca yapıldığı, arazi binek ve arazi pikap araçların bütün tekerleklerinin muharrik (motordan güç alan veya alabilen) araçlar olduğu anlaşılmaktadır.
Aktarılan Bakanlar Kurulu kararıyla genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile bu idarelere bağlı döner sermayelerin (Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği ile TBMM Genel Sekreterliği ve Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı hariç) hizmetleri için ihtiyaç duyulan ve yılı merkezi yönetim bütçe kanununa bağlı azami satın alma bedellerini gösterir (T) işaretli cetvelde belirtilen taşıtlardan binek, station-wagon, arazi binek, kaptı kaçtı, panel ve pick-up tipi taşıtların şoför giderleri hariç yapılan kiralama hizmeti alımlarında aylık kiralama bedeli (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dahil), taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği ay itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2’sini aşmaması gerektiğinin ve fiilen arazi üzerinde çalışan arazi binek ve pick-up araçların kiralama bedellerinin söz konusu sınırlamaya tabi olmadığının hüküm altına alındığı anlaşılmıştır.
Bakanlar Kurulu Kararı’ndan arazi binek araçların kiralama bedellerinin söz konusu sınırlamaya tabi tutulduğu, ancak fiilen arazide çalışan arazi binek araçların kiralama bedellerinin anılan sınırlamaya tabi tutulmadığı,
Panel tipi ve pick-up tipi araçların kiralama bedellerinin söz konusu sınırlamaya tabi tutulduğu, fiilen arazide çalışan pick-up araçların kiralama bedellerinin bahse konu sınırlamaya tabi tutulmadığı anlaşılmaktadır.
Aktarılan Teknik Şartname düzenlemelerinden ihale konusu araçların kiralanmasının 2006/10193 sayılı Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usulleri düzenleyen Bakanlar Kurulu Kararına uygun olarak yapılacağı, 4X2 Pickup araçlar ile Kamyonet araçların arazi hizmetlerinde kullanılacağı, cenaze araçlarının arazide kullanılacağına ilişkin bir düzenlemenin yer almadığı anlaşılmıştır.
Teknik Şartname, İdari Şartname ve Sözleşme Tasarısı incelendiğinde, iddiaya konu araçların 2006/10193 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 6’ncı maddesinin ikinci fıkrasının a bendindeki şoför giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedelinin (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dahil), taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği ay itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2’sini aşmayacağı yönündeki sınırlamaya tabi olduğu ya da olmadığında dair açık bir düzenlemenin yer almadığı görülmüştür.
Aktarılan Kanun hükümleri çerçevesinde kiralamaya konu fiilen arazide çalıştırılacak aracın arazi binek ya da arazi pikup vasfında olup olmadığının, aktarılan Bakanlar Kurulu Kararı gereğince aylık kiralama bedeli için belirlenen üst sınıra tabi olup olmadığı açısından önemli olduğu anlaşılmaktadır.
Teknik Şartname’de yer alan araç kiralamasının 2006/10193 sayılı Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usulleri düzenleyen Bakanlar Kurulu Kararına uygun olarak yapılacağına dair ifadenin arazide çalıştırılacak araçların aylık kiralama bedelinin söz konusu Bakanlar Kurulu Kararı’ndaki sınıra tabi olduğu ya da olmadığı noktasında net bir anlatıma sebep olmadığı anlaşılmaktadır.
Dolayısıyla ihale dokümanında fiilen arazide çalıştırılacak araçların anılan Bakanlar Kurulu Kararı’ndaki sınırlamaya tabi olan nitelikte araçlar olduğu ya da olmadığı şeklinde açık bir düzenleme yapılmadığı, arazi binek ya da arazi pikup vasfında olduğuna/olmadığına işaret edecek şekilde bahse konu araçların teknik özelliklerine yer verilmediği görüldüğünden bu haliyle ihale dokümanının sağlıklı teklif verilmesini engeller nitelikte olduğu anlaşılmış olup ihalenin iptal edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. |
