İdare şikayet başvurusunda somut bir veri sunmadan ve ayrıntılı bir açıklama yapmadan şikayeti reddedebilir mi?

Volkan İtfaiye Araçları San. ve Tic. A.Ş.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Kilis Belediye Başkanlığı İtfaiye Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2019/36326 İhale Kayıt Numaralı “42 Metre Tam Otomatik Hidrolik Mafsallı Merdivenli İtfaiye Aracı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Kilis Belediye Başkanlığı İtfaiye Müdürlüğü tarafından 25.02.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “42 Metre Tam Otomatik Hidrolik Mafsallı Merdivenli İtfaiye Aracı” ihalesine ilişkin olarak Volkan İtfaiye Araçları San. ve Tic. A.Ş.nin 01.02.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 11.02.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 20.02.2019 tarih ve 7757 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 20.02.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2019/220 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihalede istenen aracın teslimat süresi ile ilgili olarak yapılan düzenleme nedeniyle dünyada 3 firma tarafından üretimi gerçekleştirilen söz konusu aracın kesinlikle imalatının yapılarak teslim edilmesinin mümkün olmadığı ve bu hususu şikayet başvuruları kapsamında idareye bildirdikleri, söz konusu aracın özel imalat tekniği ile imal edilmesinden dolayı stoklarda bulunmadığı, şasi firmaları ile yapmış oldukları görüşmelerde (Man, Mercedes, Scania) siparişi müteakip 90-120 gün aralığında teslimatın yapılacağının taraflarınca teyit edildiği, ayrıca bu araçların gelmesinden sonra en önemli nokta olan üst yapı ile birlikte en erken 180-210 gün aralığında teslimatın yapılabildiği, daha önce farklı İKN’li ihalelerde de belirlenen teslimat sürelerinin başvuruya konu ihalede belirlenen 25-30 gün aralığındaki teslimat süresinden çok fazla olduğu, ayrıca İhale İlanı’nda ve Sözleşme Tasarısı’nın 9.1’inci maddesinde sözleşmenin süresinin, işe başlama tarihinden itibaren 25 takvim günü olarak, Teknik Şartname’nin 8.1’inci maddesinde “Sözleşmenin imzalanmasından itibaren, en fazla 30 gün içinde araç teslim edilecektir.” olarak düzenleme yapılması nedeniyle söz konusu süreler açısından da tutarsızlık bulunduğu, ihaleyi gerçekleştiren belediyenin başkanının görev yaptığı süre içerisinde söz konusu aracın alımı ile ilgili bir girişimde bulunmadığı, 31 Mart 2019 yerel seçimlerine ilişkin belediye başkan adaylarının açıklanmasının ardından mevcut belediye başkanının yeniden aday olamayacağının anlaşıldığı, buna bağlı olarak seçimlere 65 gün kala ivedi bir şekilde ihaleye çıkılıp özel imalat tekniği gerektiren dünyada 3 firmanın üretmiş olduğu böylesi önemli bir aracın eşi benzeri görülmemiş bir süre (25-30 gün) aralığında seçimden önce ihale tarihi, sözleşme tarihi ve teslim tarihi planlanarak tamamlanmak istenmesinin manidar olduğu, yukarıda yer alan tüm bilgiler uyarınca itfaiye araçlarının talep edilen süre içerisinde imal, monte ve tedarik edilemeyeceğinin açık olduğu, ilgili firmalar ile görüşülerek yurtdışından hazır itfaiye araçlarının getirilmesi için düzenleme yapılması durumunda ise ülke sanayisinin rekabet koşulları nedeniyle satış ve satış sonrası hizmetlerde hem maddi hem de zaman açısından ciddi zararlara uğrayacağı, diğer taraftan tasarruf ve rekabet ilkelerine uygun hareket edilmesi kaydıyla ihtiyaçların yerli ürünlerden karşılanmasının büyük önem taşıdığı, bu kapsamda 06.09.2011 tarihli ve 28046 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2011/13 sayılı Başbakanlık Genelgesinin bulunduğu, ayrıca Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Temel ilkeleri”nin de buna yönelik olduğu, taraflarınca yapılan üretimin yerli üretime yönelik olduğu, itfaiye araçlarının Almanya menşeili “Rosenbauer İnternational A.G. (Metz)” firmasından ithal edebilmek için bir takım düzenlemelerin yapıldığı, yurtiçinde yerli sanayi tarafından üretilmekte olan bu aracın ihaleye girmemesi için süre ve bölge bazlı servis noktası ile farklı düzenlemeler yapıldığının açıkça görüldüğü iddiasına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,

Anılan Kanun’un “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinde “İhaleye katılacak isteklilerden, ekonomik ve malî yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliklerinin belirlenmesine ilişkin olarak aşağıda belirtilen bilgi ve belgeler istenebilir:

…

           b) Mesleki ve teknik yeterliğin belirlenmesi için;

           1) İsteklinin, mevzuatı gereği ilgili odaya kayıtlı olarak faaliyette bulunduğunu ve teklif vermeye yasal olarak yetkili olduğunu kanıtlayan belgeler,

            2)  İstekli tarafından kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;

…

d) Son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan mal ve hizmet alımlarına ilişkin deneyimi gösteren belgeler,

e) Devredilen işlerde sözleşme bedelinin en az % 80’inin tamamlanması şartıyla, son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan yapım işleri ile kabul işlemleri tamamlanan yapımla ilgili hizmet işleri ve son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan mal ve hizmet alımlarıyla ilgili deneyimi gösteren belgeler.

 f) Teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, rekabet öncesi iş birliği projelerinde ve teknogirişim sermaye desteklerinden yararlananlara, yararlandıkları destekler çerçevesinde yürüttükleri proje sonucu ortaya çıkan mal ve hizmetlerin ve bunlar dışında özkaynaklarla geliştirilmiş ve değerlendirilmesi için gerekli usulleri Bilim. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca belirlenen ve Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu tarafından Ar-Ge projesi neticesinde ortaya çıktığı belgelendirilen ürünlerin piyasaya arz edilmesinden sonra proje sonucu ortaya çıkan hizmetler ile yerli malı belgesine sahip ürünler için Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Kurumca belirlenen esaslar çerçevesinde düzenlenen ve piyasaya arz tarihinden itibaren beş yıl süreyle kullanılabilecek olan belgeler.

3) İsteklinin üretim ve/veya imalat kapasitesine, araştırma-geliştirme faaliyetlerine ve kaliteyi sağlamasına yönelik belgeler,

           4) İsteklinin organizasyon yapısına ve ihale konusu işi yerine getirmek için yeterli sayıda ve nitelikte personel çalıştırdığına veya çalıştıracağına ilişkin bilgi ve/veya belgeler,

           …

6) İhale konusu işin yerine getirilebilmesi için gerekli görülen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler,

            7) İstekliye doğrudan bağlı olsun veya olmasın, kalite kontrolden sorumlu olan ilgili teknik personel veya teknik kuruluşlara ilişkin belgeler,

            8) İhale konusu işin ihale dokümanında belirtilen standartlara uygunluğunu gösteren, uluslar arası kurallara uygun şekilde akredite edilmiş kalite kontrol kuruluşları tarafından verilen sertifikalar,

           9) İdarenin talebi halinde doğruluğu teyit edilmek üzere, tedarik edilecek malların numuneleri, katalogları ve/veya fotoğrafları.

           İhale konusu işin niteliğine göre yukarıda belirtilen bilgi veya belgelerden hangilerinin yeterlik değerlendirmesinde kullanılacağı, ihale dokümanında ve ihale veya ön yeterliğe ilişkin ilân veya davet belgelerinde belirtilir…” hükmü,

Aynı Kanun’un “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde “İhale  konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin her türlü özelliğini belirten idari ve teknik şartnamelerin idarelerce hazırlanması esastır. Ancak, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özelliği nedeniyle idarelerce hazırlanmasının mümkün olmadığının ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla, teknik şartnameler bu Kanun hükümlerine göre hazırlattırılabilir.

İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır.

Teknik şartnamelerde, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik  düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamelerde teknik özelliklere ve tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilmeyecektir.

Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde “veya dengi” ifadesine yer verilmek şartıyla marka veya model belirtilebilir.” hükmü,

Aynı Kanun’un “Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 36’ncı maddesinde “Teklifler ihale dokümanında belirtilen ihale saatine kadar idareye verilir. İhale komisyonunca ihale dokümanında belirtilen saatte kaç teklif verilmiş olduğu bir tutanakla tespit edilerek, hazır bulunanlara duyurulur ve hemen ihaleye başlanır. İhale komisyonu teklif zarflarını alınış sırasına göre inceler. 30 uncu maddenin birinci fıkrasına uygun olmayan zarflar bir tutanak ile belirlenerek değerlendirmeye alınmaz. Zarflar isteklilerle birlikte hazır bulunanlar önünde alınış sırasına göre açılır.

İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit edilir. İstekliler ile teklif fiyatları ve yaklaşık maliyet tutarı açıklanır. Bu işlemlere ilişkin hazırlanan tutanak ihale komisyonunca imzalanır. Bu aşamada; hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez, teklifi oluşturan belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler ihale komisyonunca hemen değerlendirilmek üzere oturum kapatılır” hükmü,

Aynı Kanun’un “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinde “İhale komisyonunun talebi üzerine idare tekliflerin incelenmesi, karşılaştırılması ve  değerlendirilmesinde yararlanmak üzere net olmayan hususlarla ilgili isteklilerden yazılı olarak tekliflerini açıklamalarını isteyebilir. Ancak bu açıklama, hiçbir şekilde teklif fiyatında değişiklik yapılması veya ihale dokümanında yer alan şartlara uygun olmayan tekliflerin uygun hale getirilmesi amacıyla istenilmez ve yapılmaz.

Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36 ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı  ile  birim  fiyat teklif  cetvellerinde  aritmetik  hata  bulunup  bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü,

Aynı Kanun’un “Yerli istekliler ile ilgili düzenlemeler” başlıklı 63’üncü maddesinde “İhalelere sadece yerli isteklilerin katılması ile yerli istekliler ve yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı tanınmasına ilişkin olarak aşağıdaki düzenlemeler esas alınır:

…

c) Mal alımı ihalelerinde yerli malı teklif eden istekliler lehine, %15 oranına kadar fiyat avantajı sağlanabilir. Ancak Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak orta ve yüksek teknolojili sanayi ürünleri arasından belirlenen ve Kurum tarafından ilan edilen listede yer alan malların ihalelerinde, yerli malı teklif eden istekliler lehine %15 oranında fiyat avantajı sağlanması mecburidir. Yerli yazılım ürünü teklif eden istekliler lehine de %15 oranında fiyat avantajı sağlanması mecburidir.

…

e)* Yerli malı belirlenmesine ilişkin usul ve esaslar Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak belirlenir. İsteklilerce teklif edilen malın yerli malı olduğu, bu usul ve esaslara uygun olarak düzenlenen yerli malı belgesi ile belgelendirilir.

f)* Ortak girişimlerin yerli istekli sayılabilmesi için bütün ortaklarının yerli istekli olması gereklidir.” hükmü,

Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Teknik şartname” başlıklı 14’üncü maddesinde “(1) Alınacak malın teknik kriterleri ve özellikleri, ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamede düzenlenir. Teknik kriterlerin ve özelliklerin, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici hususlar içermemesi ve fırsat eşitliğini sağlaması zorunludur.

(2) Teknik şartnamede, varsa ulusal standart ve dengi uluslararası standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik düzenleme yapılabilir. Ancak ulusal standardın bulunmaması durumunda sadece uluslararası standart esas alınarak düzenleme yapılabilir.

(3) Teknik şartnamede, belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilemez. Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmadığı veya teknik özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmadığı hallerde, “veya dengi” ifadesine yer verilmek şartıyla marka veya model belirtilebilir.

…

(5) Teknik şartnamede, alım konusu malın montajı ve satış sonrası servisi ile yedek parçasının sağlanmasına yönelik düzenleme yapılabilir.

(6) Teknik şartnamenin hazırlanmasında, ürünlere ilişkin teknik mevzuatın hazırlanması ve uygulanmasına dair mevzuat göz önünde bulundurulmalıdır.

(7) Teknik şartnamede yapılacak düzenlemelerin, ön yeterlik şartnamesinde veya idari şartnamede ihaleye katılımda yeterlik kriteri olarak öngörülen mesleki ve teknik yeterlik kriterleri ve belgeleriyle uyumlu olması gerekir.

(8) Teknik şartnamedeki düzenlemelerin; ihale komisyonu ile muayene ve kabul komisyonunca yapılacak inceleme ve değerlendirmelerde tereddüt oluşturmayacak şekilde açık olması gerekir.

…

(12) Teknik şartnamenin idare tarafından hazırlanması esastır. Ancak, alınacak malın özelliğinin gerektirdiği hallerde ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla, teknik şartname, Kanun hükümlerine uygun olarak danışmanlık hizmet sunucularına hazırlattırılabilir.” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “İstenecek belgeler” başlıklı 27’nci maddesinde ise “(1) Ekonomik ve mali yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliğin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere istenecek belgeler aşağıdaki esaslara göre belirlenir:

…

ç) Özel imalat süreci gerektiren mal alımı ihalelerinde, iş deneyimini gösteren belgelerin istenilmesi durumunda; iş deneyimini gösteren belgelerle birlikte alım konusu işe ilişkin üretim kapasite raporunun da istenilmesi zorunludur. Aday veya isteklinin, bu iki belgeden birini sunması yeterlidir.

d) Makine-teçhizat ve ekipmana ilişkin belgeler ile kapasite raporu, kalite yönetim sistem belgesi, çevre yönetim sistem belgesi, ilgili meslek odaları tarafından düzenlenen imalat yeterlik belgesi ile hizmet yeterlilik belgesi sadece özel imalat süreci gerektiren mal alımı ihalelerinde istenebilir. Bu belgelerden makine-teçhizat ve ekipmana ilişkin belgeler hariç diğerleri, alım konusu mala veya işe yönelik olarak düzenlendiğinin saptanması durumunda istenebilir.

e) İdare tarafından alımın özelliği göz önünde bulundurularak, aday veya isteklinin alım konusu malı teklif etmeye yetkisinin bulunup bulunmadığı, ihaleye katılımda yeterlik kriteri olarak düzenlenebilir.

f) Alım konusu malın piyasaya arzı için zorunlu olan izin veya benzeri belgeler, ihaleye katılımda yeterlik belgesi olarak istenebilir. Bu belgelerin yeterlik belgesi olarak istenilmemesi durumunda, teknik şartnamede veya sözleşme tasarısında bu belgelerin muayene ve kabul aşamasında sunulmasına yönelik düzenleme yapılması zorunludur.

…

h) Alım konusu malın özelliği göz önünde bulundurularak, satış sonrası servis, bakım ve onarım hizmetlerine yönelik düzenleme yapılabilir.

…

i) İdareler tarafından, alımın niteliği ve bu Yönetmelikteki düzenlemeler esas alınarak, istenilmesi idarenin takdirinde bulunan ekonomik ve mali yeterlik ile mesleki ve teknik yeterlik belgelerine yönelik düzenleme yapılabilir…” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 37’nci maddesinde “(1) İş deneyimini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde; teknolojik ürün deneyim belgesinin ve yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında gerçekleştirilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;

a) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kesin kabul işlemleri tamamlanan mal alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgelerin,

b) Devredilen işlerde ilk sözleşme bedelinin en az % 80’inin tamamlanması şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kesin kabul işlemleri tamamlanan mal alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgelerin,

istenilmesi zorunludur.

(2) Aday veya istekli tarafından; kesin kabul tarihi, ilk ilan veya davet tarihi ile ihale veya son başvuru tarihi arasında olan mal alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgeler de sunulabilir ve bu belgeler birinci fıkra kapsamında değerlendirilir…” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Satış sonrası servis, bakım ve onarım hizmetleri ile yedek parça sağlanması” başlıklı 39’uncu maddesinde “(1) Alım konusu malın özelliği göz önünde bulundurularak, satış sonrası servis, bakım ve onarım hizmetlerine yönelik düzenleme yapılabilir. Bu hizmetlerin, ihaleye katılımda yeterlik kriteri olarak düzenlenmesi halinde ilgili mevzuat esas alınarak aday veya istekli tarafından sunulacak belgeler ve kriterler, ön yeterlik şartnamesinde veya idari şartnamede belirtilir.

(2) İş ortaklığında ortaklardan biri, birkaçı veya tümü ortaklık oranlarına bakılmaksızın birinci fıkrada belirtilen yeterlik kriterini sağlayabilir. Konsorsiyumların katılabileceği ihalede, işin uzmanlık gerektiren kısımları göz önünde bulundurularak, satış sonrası servis, bakım ve onarım hizmetlerine yönelik düzenleme her bir kısım için ayrı ayrı yapılır. Konsorsiyum ortaklarından her biri, başvuruda bulunduğu veya teklif verdiği kısım için istenilen yeterlik kriterini sağlamak zorundadır.

(3) Alım konusu malın özelliğine göre, satış sonrası malın yedek parçasının sağlanmasına yönelik düzenleme yapılabilir. Ancak bu husus, ihaleye katılımda yeterlik kriteri olarak düzenlenemez. Yüklenici tarafından malın yedek parçasının sağlanması, sözleşmenin uygulanması aşamasında yerine getirilecek bir yükümlülük olarak teknik şartname ve/veya sözleşme tasarısında düzenlenir.” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Yerli malını teklif edenler lehine fiyat avantajı uygulanması” başlıklı 61’inci maddesinde “(1) Yaklaşık maliyeti eşik değerin altında kalan mal alımı ihalelerine sadece yerli isteklilerin katılabileceğine ilişkin düzenleme yapılabilir. Ayrıca sadece yerli isteklilerin katılımına açık ihalelerde, yerli malı teklif eden yerli istekliler lehine % 15 oranına kadar fiyat avantajı sağlanabilir.

(2) Mal alımı ihalelerinde yaklaşık maliyetine bakılmaksızın, tüm isteklilerin katılabileceğine ilişkin düzenleme yapılabilir ve bu ihalelerde yerli malı teklif eden istekliler lehine % 15 oranına kadar fiyat avantajı sağlanabilir.

(3) İhale veya ön yeterlik ilanı ve idari şartnamede, yerli malı teklif edenler lehine tanınan fiyat avantajı oranı belirtilir.

(4) Yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı tanınan ve birden fazla mal kaleminden oluşan ihalelerin, kısmi teklife açık olarak gerçekleştirilmesi ve fiyat avantajı tanınan her bir kısmın tek bir mal kaleminden oluşması zorunludur. Ancak, birbirini tamamlayan veya teknik zorunluluklar nedeniyle birlikte alınması gereken mal kalemlerine bir kısımda yer verilebilir. Kısmi teklife açık ihalelerde, kısımların birinde, birkaçında veya tamamında yerli malı teklif eden istekliler lehine aynı veya farklı oranlarda fiyat avantajı sağlanabilir. Yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı, yerli malı teklif etmeyen diğer isteklilerin söz konusu mal kalemi için teklif ettikleri bedele, kendi teklif bedelleri üzerinden ihale dokümanında belirlenen fiyat avantajı oranı esas alınarak hesaplanan tutarın eklenmesi suretiyle bulunur.

(5) Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin, fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği ihalede, öncelikle fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli bulunur. Yerli malını teklif edenler lehine fiyat avantajı, bu istekliler dışındaki isteklilerin değerlendirilmiş teklif bedellerine, kendi değerlendirilmiş teklif bedelleri üzerinden fiyat avantajı oranı esas alınarak hesaplanan tutarın eklenmesi suretiyle uygulanır.

(6) Her yıl Ocak ayında Kurum tarafından ilan edilen orta ve yüksek teknolojili sanayi ürünleri listesinde yer alan malların ihalelerinde, yerli malı teklif eden istekliler lehine % 15 oranında fiyat avantajı sağlanması zorunludur. Söz konusu zorunlu fiyat avantajı uygulaması, ilanı veya duyurusu bu listenin yayımlanmasından sonra yapılan mal alımı ihalelerinde uygulanacaktır. Yerli yazılım ürünü teklif eden istekliler lehine de %15 oranında fiyat avantajı sağlanması mecburidir.

(7) Teklif edilen malın yerli malı olduğu Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından belirlenen usul ve esaslara uygun olarak düzenlenen yerli malı belgesi ile belgelendirilir.” hükmü,

06.09.2011 tarih ve 28046 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2011/13 sayılı Başbakanlık Genelgesi’nde “Tasarruf ve rekabet ilkelerine uygun hareket edilmesi kaydıyla, ülkemiz ihtiyaçlarının yerli ürünlerden karşılanması ekonomimiz açısından büyük önem taşımaktadır.

Bu çerçevede, mevzuatımızda yerli ürün kullanımına yönelik mevcut hükümlerin uygulanmasına özen gösterilmesine ilave olarak, kamu kurum ve kuruluşlarınca gerçekleştirilecek mal alımlarına ilişkin uygulamalarda;

1. Teknik şartnamelerde Türkiye’de üretilen ürünlerin teklif edilmesini engelleyen düzenlemelerin yapılmaması,

2. Kamu ihale mevzuatına aykırı olarak, isteklilerin ithal ürün ya da belirli bir ülkenin malını teklif etmesine yönelik düzenlemelerin yapılmaması,

3. Ürünlere ilişkin olarak yabancı belgelendirme kuruluşları tarafından düzenlenen ve zorunlu olmayan belgelerin ihale dokümanlarında aranmaması,

4. İthal ürün teklif eden isteklilerin yurt dışında mal teslim edebilmelerine imkan tanınması durumunda, teslim yeri, navlun, gümrük ve vergi giderleri gibi unsurların tekliflerin değerlendirilmesinde nasıl dikkate alınacağına dair ihale dokümanlarında düzenlemelerin yapılması,

5. İthal ürün teklif eden isteklilere mal tesliminden önce akreditif açılarak ön ödeme yapılmasına imkân tanınması durumunda, Türkiye’de üretilen ürünleri teklif eden isteklilere de avans ödemesi yapılmasına yönelik ihale dokümanlarında düzenleme yapılması, hususlarının dikkate alınarak, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki alımlar ile Devlet Malzeme Ofisinden gerçekleştirilecek alımlarda öncelikli olarak Türkiye’de üretilen ürünlerin tercih edilmesini ve kamu kurum ve kuruluşları yöneticilerinin bu konuda gereken duyarlılığı göstermelerini önemle rica ederim.” açıklaması,

İdari Şartname’nin “İhale konusu alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu malın; a) Adı: 42 Metre Tam Otomatik Hidrolik Mafsallı Merdivenli İtfaiye Aracı …c) Miktarı ve türü: 1 Adet 42 Metre Tam Otomatik Hidrolik Mafsallı Merdivenli İtfaiye Aracı…” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “ İhalenin yabancı isteklilere açıklığı ve yerli malı teklif edenler lehine fiyat avantajı uygulanması” başlıklı 8’inci maddesinde “8.1. İhale, yeterlik kriterlerini taşıyan yerli ve yabancı tüm isteklilere açıktır. Yerli malı teklif eden istekliye ihalenin tamamında % 15 (yüzde on beş ) oranında fiyat avantajı uygulanacaktır. Yerli malı teklif eden isteklilerin fiyat avantajından yararlanabilmesi için teklif ettiği mala/mallara ilişkin yerli malı belgesini/belgelerini sunması zorunludur.” düzenlemesi yer almaktadır.

Aynı Şartname’nin “Diğer hususlar” başlıklı 47’nci maddesinde yer alan tablo aşağıdaki gibidir.

Başvuruya konu ihalede 7 adet ihale dokümanı alındığı, 28.02.2019 tarihinde oyçokluğu ile alınan ve ihale yetkilisince onaylanan ihale komisyonu kararına göre, ihaleye 1 isteklinin teklif sunduğu ve söz konusu isteklinin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlendiği görülmüştür.

İhale komisyonu kararına karşı oy kullanan üyelerin gerekçelerinin ise “…İhale dokümanı incelendiğinde; dokümanda ihtiyaç duyulan malın teslim süresinin 25 gün olarak belirlendiği, isteklilerin Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde teknik servislerinin bulunması hususunun düzenlendiği tespit edilmiştir. İdarenin teknik servis ve teslim süresi ile ilgili her ne kadar düzenleme yapma yetkisi bulunsa da bu düzenlemelerin ihaleye katılımı engelleyecek nitelikte olmaması, kabul edilebilir ve haklı gerekçelerle bu düzenlemelerin yapılması gerekmektedir. Ayrıca ihale dokümanını yedi isteklinin satın aldığı, bu isteklilerden üçünün ihale dokümanına itiraz ettiği, bir isteklinin ise ihaleye teklif verdiği görülmektedir. Bu durumun asıl nedeni ise yukarıda açıklanan nedenlerdir.

Yukarıdaki açıklamalar neticesinde; ihalede belirlenen malın teslim süresinin 25 gün olarak belirlenmesi ve isteklilerin Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde teknik servislerinin bulunması zorunluluğunun bulunması hususları rekabet şartlarının sağlanamaması sonucu doğurmaktadır. İhaleye ilişkin itiraz sayısının fazla olması, yedi istekliden yalnızca birinin teklif vermesi ve verilen teklif tutarının yaklaşık maliyete çok yakın olması hususları rekabetin sağlanamadığının göstergesidir. Bu nedenlerle ihalenin iptal edilmesi gerekmektedir.” yönünde olduğu görülmüştür.

Başvuruya konu ihalenin açık ihale usulü ve birim fiyat teklif alınmak suretiyle ihale edildiği görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 63’üncü maddesinde yapılan değişiklik ikincil mevzuata 16/08/2014 tarihli ve 29090 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 61’nci maddesine ilişkin değişiklik ile aktarılmış, bu çerçevede her yıl Ocak ayında Kurum tarafından ilan edilen orta ve yüksek teknolojili sanayi ürünleri listesinde yer alan malların ihalelerinde, yerli malı teklif eden istekliler lehine %15 oranında fiyat avantajı sağlanması zorunlu kılınmış, zorunlu fiyat avantajı uygulamasının, ilanı veya duyurusu bu listenin yayımlanmasından sonra yapılan mal alımı ihalelerinde uygulanacağı hükme bağlanmıştır.

2011/13 sayılı Başbakanlık Genelgesi ile kamu alımlarında öncelikli olarak Türkiye’de üretilen ürünlerin tercih edilmesini amaçlamakta olup, bu çerçevede idarelerce yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajının sağlanması hususunun ihale ilanı ve idari şartnamelerde düzenleme yapılırken dikkate alınması gerektiği anlaşılmıştır.

Bu itibarla idarece incelemeye konu alımda yerli malı teklif eden istekliye ihalede %15 oranında fiyat avantajı uygulanacağına yönelik yapılan düzenlemede ilgili mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Diğer taraftan, doküman düzenlemelerine göre ihale konusu işin kapsamının “1 adet 42 Metre Tam Otomatik Hidrolik Mafsallı Merdivenli İtfaiye Aracı” alımı olduğu ve araca ilişkin kamu ihale mevzuatı uyarınca özel imalat süreci gerektiren mal alımlarında istenmesi mümkün olan bir takım yeterlik belgelerinin istenildiği ve idarece ihale konusu alıma ilişkin olarak “İlimiz imar planında, 10 kat ve üzeri yapılaşma izni bulunan bölgelerde meydana gelebilecek yangın ve arama kurtarma faaliyetlerine kullanılacak uygun aracın Belediyemiz envanterinde bulunmaması nedeniyle 42 metre tam otomatik hidrolik mafsallı merdivenli itfaiye aracı alınması gerekmektedir.” şeklinde gerekçe raporu oluşturulduğu görülmüştür.

Kurum tarafından daha önce gerçekleştirilen incelemeler kapsamında Ekonomi Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü’nden ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’na bağlı Gümrükler Genel Müdürlüğü’nden Türkiye’de üretilecek itfaiye aracı vb. araçların imalatında kullanılacak malzeme, parça ve ekipmanların yurt dışından ithal edilecek olması durumunda, ithalat sürecine ilişkin ilgili mevzuatta asgari süreler (gümrük, izin vb. durumlar) bulunup bulunmadığı, varsa bu sürelerin kaç güne tekabül ettiğine ilişkin bilgi istenilmiştir.

Ekonomi Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü’nün 09.05.2018 tarih ve 59335903 – 249 – E.48940 sayılı cevabi yazısında “…ithalata ilişkin hususlar 31.12.1995 tarihli ve 22510 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 95/7606 sayılı İthalat Rejimi Kararı ve yine aynı Resmi Gazete’de yayımlanan İthalat Yönetmeliği ve daha sonra yıllar itibariyle yenilenen İthalat Tebliğleri ile düzenlenmiş bulunmakladır.

Yukarıda anılan Kararın,

5’inci Maddesinde, Kamu ahlakı, kamu düzeni veya kamu güvenliği; insan, hayvan ve bitki sağlığının korunması veya sınai ve ticari mülkiyetin korunması amaçlarıyla ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde alman önlemlerin kapsamı dışındaki malların ithali serbesttir.

6’ıncı maddesinde, ithalat bedellerinin ödenmesi, kambiyo mevzuatı hükümlerine tabidir.

hükümleri yer almaktadır.

Ayrıca, 31.12.2017 tarihli ve 30287 4. Mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2017/11168 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki İthalat Rejimi Kararına Ek Kararın

5. Maddesinde, 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 2’nci maddesinde sayılan kamu kurum ve kuruluşları tarafından serbest dolaşıma giriş rejimi kapsamında yapılacak ithalata ilişkin gümrük beyannamesinin tescilinde Ekonomi Bakanlığının (İthalat Genel Müdürlüğü) izni aranır.

6’ncı maddesinde, İlgili mevzuattan kaynaklanan yükümlülükler ile istisnai hükümler saklı kalmak kaydıyla, 5 inci madde kapsamında verilen izinler diğer mevzuat kapsamında alınması gereken izin ve belgelerin yerine geçmez.

7 inci maddesinde, 5 inci maddede belirtilen hususlara ilişkin muafiyetler, istisnalar, usul ve esaslar Ekonomi Bakanlığınca yayımlanacak tebliğler ile belirlenir.

hükümleri vaz edilmiştir.

Daha sonra, 16.2.2018 tarihli ve 30334 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2018/2 sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşları Taralından Yapılacak İthalatta Alınacak İzin Hakkında Tebliğ 1/3/2018 tarihi itibariyle yürürlüğe girerek uygulama başlamıştır.

Yukarıda sözü edilen ithalat mevzuatlarında, itfaiye aracı vb. araçların imalatında kullanılacak malzeme, parça ve ekipmanların ithalatına ilişkin olarak tespit edilmiş herhangi bir süre bulunmamaktadır…” açıklaması,

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 08.05.2018 tarih ve 20117910-622.01–E.00034185249 sayılı cevabi yazısında “…İthalat Rejim Kararının 8 inci maddesinde belirtildiği üzere, Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca vergi numarası verilen her gerçek ve tüzel kişi ve yürürlükteki mevzuat hükümlerine istinaden hukuki tasarruf yapma yetkisi tanınan kişiler ortaklıkları ithalat işlemlerini yürütebilirler.

Ayrıca, Türkiye Gümrük Bölgesinin kara suları veya hava sahasından gümrük bölgesi içinde durmaksızın geçen taşıt araçları ile taşınan eşya hariç olmak üzere, Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşya için özet beyan verilir. Özet beyan, eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine getirilmesinden önce verilir. Özet beyan kapsamındaki eşyaya, gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanım belirlenerek, buna ilişkin işlemler; denizyolu ile gelen eşya için, özet beyan verildiği tarihten itibaren 45 gün, diğer bir yolla gelen eşya için, özet beyanın verildiği tarihten itibaren 20 gün içinde tamamlanır…” açıklaması yer almaktadır.

Yukarıda ifade edilen Ekonomi Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü’nün cevabi yazısında, ithalat mevzuatlarında, itfaiye aracı vb. araçların imalatında kullanılacak malzeme, parça ve ekipmanların ithalatına ilişkin olarak tespit edilmiş herhangi bir süre bulunmadığı açıklaması yer almaktadır. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün cevabi yazısında ise Türkiye Gümrük Bölgesinin kara suları veya hava sahasından gümrük bölgesi içinde durmaksızın geçen taşıt araçları ile taşınan eşya hariç olmak üzere, Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşya için özet beyan verildiği, özet beyan kapsamındaki eşyaya, gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanım belirlenerek, buna ilişkin işlemlerin; denizyolu ile gelen eşya için, özet beyan verildiği tarihten itibaren 45 gün, diğer bir yolla gelen eşya için, özet beyanın verildiği tarihten itibaren 20 gün içinde tamamlandığı açıklamasına yer verilmiştir.

Öte yandan, “sözleşme süresi 25 takvim günü olan başvuruya konu ihalede, ülkemizin sahip olduğu sanayi ve üretim kapasitesi ve ihaleye ait Teknik Şartname düzenlemeleri de gözönünde bulundurulduğunda, imalat teslim süresinde anılan aracın üreticisi tarafından imal edilip teslimata hazır hale getirilebilmesinin mümkün olup olmadığı”na ilişkin olarak 18.03.2019 tarih ve E.2019/5568 sayılı Kurum yazısı ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından, 28.03.2019 tarih ve E.2019/6484 sayılı Kurum yazısı ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanlığından bilgi ve belge talep edilmiştir.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının cevabi yazısında “42 metre tam otomatik hidrolik mafsallı merdivenli itfaiye aracının imalat teslim süresinde anılan aracın üreticisi tarafından imal edilip teslimata hazır hale getirilebilmesinin mümkün olup olmadığı bilgisine ve bu hususlara dayanak olarak kullanılabilecek belgelere ihtiyaç duyulduğunu belirten ilgide kayıtlı yazınız ve eki Bakanlığımız mevzuatı çerçevesinde incelenmiştir.

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 29 uncu maddesinde “Araçların yapım ve kullanma bakımından karayolu yapısına ve trafik güvenliğine uyması zorunludur. Yapım safhasında, araçların Tip Onayı Yönetmeliği ile buna bağlı diğer yönetmeliklerin çıkarılmasına Sanayi ve Ticaret Bakanlığı yetkilidir.” hükmü yer almaktadır.

Buna ek olarak; 10/07/2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 1 No’lu Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 385 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile Bakanlığımıza “Sanayi politika ve stratejilerinin belirlenmesi amacıyla çalışmalar yapmak, sanayi ürünlerine yönelik idari ve teknik düzenlemeleri hazırlamak ve uygulanmasını sağlamak, sanayi işletmelerinin sicilini tutmak, sanayi istatistikleri ve analizleri üretmek” ve 388 inci maddesinin (g) bendi ile “Araçların karayolu yapısına ve trafik güvenliğine uygun üretilmesi için gerekli teknik düzenlemeleri hazırlamak ve uygulamaya koymak, araçların teknik düzenlemelere uygunluğunu belgelendirmek veya belgelendirilmesini sağlamak” görevleri verilmiştir.

Bu kapsamda; araç ve aksam/sistemlerine ilişkin tip onay mevzuatı Bakanlığımızca yayımlanarak uygulamaya konulmakta olup, 28/06/2009 tarihli ve 27272 sayılı Resmi Gazete’de Motorlu Araçlar ve Römorkları Tip Onayı Yönetmeliği (2007/46/AT) yayımlanmıştır. Söz konusu Yönetmeliğin 1 inci maddesinin 4 üncü fıkrası gereği itfaiye hizmetlerinde kullanılmak üzere tasarımlanmış ve imal edilmiş araçlar için, 3/3/2009 tarihli ve 27158 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Makina Emniyeti Yönetmeliği (2006/42/AT) ile bu Yönetmeliğin hükümlerine uyulması şartı ile tip onayı veya münferit onay isteğe bağlı bırakılmıştır. Bununla birlikte, itfaiye araçları genel olarak çok aşamalı imalat yöntemi ile üretilmekte, yani temel araç üreticisi tarafından üretilen çıplak şasi araçlar üstyapı imalatçısı tarafından tamamlanarak itfaiye aracı haline gelmektedir. Dolayısıyla, bir itfaiye aracı en az iki imalatçının (temel araç imalatçısı ve üstyapı imalatçısı) yaptığı işlemler sonucunda üretilmektedir.

Bu bağlamda; araçların üretim sürelerine ilişkin Bakanlığımızda herhangi bir veri bulunmamakla birlikte, araçların üretim süreleri firmaların imkan ve kabiliyetlerine (üretim, süreç planlaması, makine-teçhizat altyapısı ve teknoloji seviyesi, otomasyon durumu, nitelikli insan gücü kaynağı, v.b) ve imalat yöntemine (tek veya çok aşamalı imalat vb.) göre değişiklik gösterebilecek olup, konunun bu hususların yanı sıra yurt içi sanayimizin desteklenmesine yeterli imkan sağlanması boyutuyla da ele alınmasında fayda olduğu değerlendirilmektedir.Bilgilerinizi rica ederim.” ifadelerine,

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanlığının cevabi yazısında ise “…İlgi yazınızdaki EN 14043 Otomatik Merdivenli Araç ve EN 1846 İtfaiye Araçları normlarına uygun olarak 42 metre Tam Otomatik Hidrolik Mafsallı Merdivenli İtfaiye Aracının 25 takvim gününde imal edilip teslimata hazır hale getirilip getirilmeyeceği hususunda Birliğimizde bilgi bulunmamaktadır…” ifadelerine yer verilmiştir.

İdarelerin ihtiyaçlarını belirleme noktasında takdir yetkisinin bulunduğu ve idarelerce ihtiyaçların temini açısından ihale dokümanında düzenlemeler yapılabileceği, ancak idarelere tanınan takdir yetkisinin mutlak ve sınırsız olmayıp, kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlı olduğu açıktır.

Yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemeleri incelendiğinde, ihale konusunun özel imalat tekniği gerektiren bir mal alımı olduğu görülmekte,  Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın cevabi yazısından ise itfaiye araçlarının genel olarak çok aşamalı imalat süreci ile üretildiği, bir başka anlatımla temel araç üreticisi tarafından üretilen çıplak şasi araçların üstyapı imalatçısı tarafından tamamlanarak itfaiye aracı haline getirildiği, dolayısıyla bir itfaiye aracının en az iki imalatçının (temel araç imalatçısı ve üstyapı imalatçısı) belirli prosedürlere tabi tutulan özel bir üretim süreci sonucunda gerçekleştirdiği işlemler ile imal edildiği anlaşılmaktadır.

Başvuru sahibinin idareye sunduğu şikâyet dilekçesinde “aracın özel imalat tekniği ile imal edilmesinden dolayı stoklarda bulunmadığı, şasi firmaları ile yapmış oldukları görüşmelerde (Man, Mercedes, Scania) siparişi müteakip 90-120 gün aralığında teslimatın yapılacağının taraflarınca teyit edildiği, ayrıca bu araçların gelmesinden sonra en önemli nokta olan üst yapı ile birlikte en erken 180-210 gün aralığında teslimatın yapılabildiği” yönünde iddialarının yer aldığı, ancak idarenin şikâyet başvurusu üzerine aldığı kararda ihale konusu malın 25 gün içerisinde teslim edilemeyeceği iddiasına yönelik değerlendirme yapılmadığı görülmektedir.

Söz konusu tespitler ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan alınan görüş çerçevesinde, özel imalat gerektiren çok aşamalı imalat süreci içeren ihale konusu itfaiye aracının teslim süresine ilişkin olarak şikâyet başvurusu sürecinde söz konusu itfaiye aracının teslim süresinin tespitine dayanak teknik gerekçeler belirtilerek şikayet konusu hususun açıklığa kavuşturulması imkanı bulunmasına rağmen idarece verilen cevapta teslim süresinin yeterli olduğunu gösteren somut bir veri sunulmadan ve ayrıntılı bir açıklama yapılmadan başvurunun reddedildiği göz önüne alındığında malın teslim süresine ilişkin yapılan düzenlemelerin uygun olmadığına yönelik iddia yerinde görülmüştür.

Ayrıca İhale İlanı ile ihale dokümanı incelendiğinde,  malın teslim süresine yönelik aşağıda yer verilen düzenlemeler arasında uyumsuzluk bulunduğu tespit edilmiştir.

İhale İlanı’nın 2’nci maddesinin (c) bendinde ihale konusu malın teslim tarihine ilişkin olarak “Aracın teslim yeri Kilis Belediyesi İtfaiye Müdürlüğüdür. Aracın İdarenin uygun göreceği teslim yerine kadar, yüklenicinin şoförleri tarafından getirilecektir. Sözleşmenin imzalanmasını müteakip alımı yapılacak olan mal teknik şartnameye uygun olarak 25 gün içerisinde teslim alınacaktır.” düzenlemesine,

Teknik Şartname’nin “Teslim Süresi” başlıklı 8’inci maddesinde “8.1.Sözleşmenin imzalanmasından itibaren, en fazla 30 gün içinde araç teslim edilecektir…” düzenlemesine,

Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşmenin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. Sözleşmenin süresi, ise başlama tarihinden itibaren 25takvim günüdür.” düzenlemesine,

Sözleşme Tasarısının 10’uncu maddesinde “Malın/İşin teslim alma şekil ve şartları ile teslim programı

10.1. Malın teslim edilme/işin yapılma yeri veya yerleri

…

10.2. İşe başlama tarihi

10.2.1. Sözleşmenin imzalanmasına müteakip işe başlanacaktır.

10.3. Teslim programı ve teslim tarihi

10.3.1. Aracın teslim yeri Kilis Belediyesi İtfaiye Müdürlüğüdür. Aracın İdarenin uygun göreceği teslim yerine kadar, yüklenicinin şoförleri tarafından getirilecektir. Sözleşmenin imzalanmasını müteakip alımı yapılacak olan mal teknik şartnameye uygun olarak 25 gün içerisinde teslim alınacaktır.

10.4. Teslim programında değişiklik

10.4.1. Yüklenici, İdarece onaylanmış teslim programına uymak zorundadır. Ancak zorunlu hallerde İdarenin uygun görüşü ile teslim programında değişiklik yapılabilir. İdarece onaylanan bir süre uzatımı bulunduğu takdirde, yüklenici bu hususun kendisine tebliği tarihinden başlamak üzere beş iş günü içinde yeni duruma göre bir teslim programı düzenlemek zorundadır.” düzenlemesine yer verildiği görülmüştür.

İhale İlanı’nda ve Sözleşme Tasarısı’nda sözleşmenin imzalanmasını müteakip alımı yapılacak olan malın teknik şartnameye uygun olarak 25 gün içerisinde teslim alınacağının düzenlendiği,

Teknik Şartname’de ise sözleşmenin imzalanmasından itibaren, en fazla 30 gün içinde aracın teslim edileceğine yönelik düzenleme yapıldığı tespit edilmiştir.

Yukarıda yer verilen doküman düzenlemeleri bir arada değerlendirildiğinde teslim süresine ilişkin düzenlemeler arasında çelişki bulunduğu ve bu durumun aracın teslim süresine ilişkin belirsizlik yaratacağı ve söz konusu belirsizliğin sözleşmenin yürütülmesi aşamasında idare ve yüklenici arasında ihtilafa neden olabilecek nitelik taşıdığı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin aracın teslim süresi ile ilgili doküman düzenlemelerine yönelik iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

Diğer taraftan, servis istasyonu ile ilgili ihale dokümanı düzenlemeleri aşağıdadır.

İhale İlanı’nın “Satış sonrası servis, bakım ve onarıma ilişkin belgeler” başlıklı 4.3.2’nci maddesinde “Ekipman ile alakalı üretici firmanın onayladığı , bu işi yaptığına dair, en az bir tane Bölge Servis(Güneydoğu Anadolu Bölgesi)  İstasyonu olacaktır. Servis istasyonunun aşağıdaki belgeleri olmak zorundadır.

Servis istasyonunun 4760 sayılı Kanununun 2 nci maddesinin (I) numaralı fıkrası ve (II) sayılı Liste Uygulama Genel Tebliğinin (I/B/4) bölümü uyarınca, Kanuna ekli (II) sayılı liste kapsamındaki taşıtların tadilatını veya bu taşıtlarla ilgili ek imalat yaptığını gösterir sanayi sicil belgesi olmalıdır.

Servis istasyonunun faaliyet belgesi olmalıdır.

Servis istasyonunun herhangi bir idare nezdinde referans ve iş bitirme belgesi olmalıdır.

Servis istasyonunun üstyapı yaptığına dair Maliye Bakanlığı’ ndan almış muafiyet belgesi olmalıdır.

Bu belgeler teklif dosyasına konulacaktır.” düzenlemesine,

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin aranacak belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler

…

7.5.3.5.

Ekipman ile alakalı üretici firmanın onayladığı , bu işi yaptığına dair, en az bir tane Bölge Servis(Güneydoğu Anadolu Bölgesi) İstasyonu olacaktır. Servis istasyonunun aşağıdaki belgeleri olmak zorundadır.

Servis istasyonunun 4760 sayılı Kanununun 2 nci maddesinin (I) numaralı fıkrası ve (II) sayılı Liste Uygulama Genel Tebliğinin (I/B/4) bölümü uyarınca, Kanuna ekli (II) sayılı liste kapsamındaki taşıtların tadilatını veya bu taşıtlarla ilgili ek imalat yaptığını gösterir sanayi sicil belgesi olmalıdır.

Servis istasyonunun faaliyet belgesi olmalıdır.

Servis istasyonunun herhangi bir idare nezdinde referans ve iş bitirme belgesi olmalıdır.

Servis istasyonunun üstyapı yaptığına dair Maliye Bakanlığı’ ndan almış muafiyet belgesi olmalıdır.

Bu belgeler teklif dosyasına konulacaktır.” düzenlemesine yer verildiği görülmüştür.

Ayrıca anılan Şartname’nin 7.5.4’üncü maddesinde “İsteklinin teklifi kapsamında sunması gerektiği teknik şartnamede belirtilen belgeler.” düzenlemesinin de yer aldığı, bu kapsamda Teknik Şartname’de isteklinin teklifi kapsamında sunması gerektiği belirtilen belgeler var ise söz konusu belgelerin de ihaleye katılımda yeterlik kriteri olarak isteklilerce ve idarece dikkate alınması gerektiği anlaşılmıştır.

Bu kapsamda yine servis istasyonuna yönelik olarak,

Teknik Şartname’nin “Satış sonrası servis hizmetleri” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İmalatçının/İsteklinin İdaremiz Bölgesinde (Güneydoğu Anadolu Bölgesi) en az 1 adet servis istasyonu olacak ve bunu 12681 Hizmet Yeterlilik Belgesi ile belgeleyecektir.

9.2. Servis istasyonunun aşağıdaki belgeleri olacak ve teklif ile birlikte verilecektir;

92.1. Servis istasyonuna ait ISO 14001: 2015 Çevre Yönetim Sistemi Belgesi,

92.2. Servis istasyonuna ait ISO 9001:2015 Kalite Yönetim Sistemi Belgesi,

92.3. Servis istasyonuna ait OHSAS 18001: 2014 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Belgesi,

92.4. Servis istasyonunun 4760 sayılı Kanununun 2 nci maddesinin (I) numaralı fıkrası ve (II) sayılı Liste Uygulama Genel Tebliğinin (I/B/4) bölümü uyarınca, Kanuna ekli (II) sayılı liste kapsamındaki taşıtların tadilatını veya bu taşıtlarla ilgili ek imalat yaptığını gösterir sanayi sicil belgesi olmalıdır.

92.5. Servis istasyonunun herhangi bir idare nezdinde iş bitirme belgesi olmalıdır.

92.6. Servis istasyonunun herhangi bir üstyapı yaptığına dair en az 5 tane ( 5 yıl içinde) iş bitirme belgesi olmalıdır.

92.7. Servis istasyonunun üstyapı yaptığına dair Maliye Bakanlığı’ ndan almış muafiyet belgesi olmalıdır.

92.8. Servis istasyonuna ait Faaliyet Belgesi,

9.3. Servis istasyonu, olası bir arıza durumunda araca/araçlara en geç 48 saat içinde müdahale edilecektir.

9.4. Garanti süresi veya sonrasında kullanılacak tüm parçalar orijinal olacaktır.” düzenlemesine yer verildiği de görülmüştür.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinde, idarelerce, mesleki ve teknik yeterliklerinin belirlenmesine ilişkin olarak istenecek bilgi ve belgelerin ve kriterlerin neler olduğunun hüküm altına alındığı görülmüştür. Diğer taraftan alım konusu malın özelliği göz önünde bulundurularak, satış sonrası servis, bakım ve onarım hizmetlerine yönelik düzenleme yapılabileceği, ayrıca teknik şartnamede yapılacak düzenlemelerin, ön yeterlik şartnamesinde veya idari şartnamede ihaleye katılımda yeterlik kriteri olarak öngörülen mesleki ve teknik yeterlik kriterleri ve belgeleriyle uyumlu olması gerektiği, teknik şartnamedeki düzenlemelerin; ihale komisyonu ile muayene ve kabul komisyonunca yapılacak inceleme ve değerlendirmelerde tereddüt oluşturmayacak şekilde açık olması gerektiği anlaşılmaktadır.

İdari Şartname’nin 7.5.3.5’inci maddesinde, ekipman ile alakalı üretici firmanın onayladığı, bu işi yaptığına dair, en az bir tane Bölge Servis (Güneydoğu Anadolu Bölgesi)  istasyonu olması istenirken,

Teknik Şartname’nin 9’uncu maddesinde, imalatçının/isteklinin idarenin bölgesinde (Güneydoğu Anadolu Bölgesi) en az 1 adet servis istasyonu olmasının ve bunu 12681 Hizmet Yeterlilik Belgesi ile belgelemesinin istenildiği görülmüş, dolayısıyla düzenlemelerin birbiri ile uyumlu olmadığı anlaşılmıştır.

Ayrıca İdari Şartname ve Teknik Şartname karşılaştırıldığında birbirinden farklı belgelerin (ISO 14001:2015, ISO 9001:2015, OHSAS 18001: 2014 vb.) ve birbiri ile aynı veya benzer (ilgili muafiyet belgesi, faaliyet belgesi ve sanayi sicil belgesi vb.) bir takım yeterlik belgelerinin de düzenlendiği görülmüştür.

Diğer taraftan, servis istasyonu ile ilgili yukarıda ifade edilen hususların yanı sıra;

İdari Şartname’nin 7.5.3.5’inci maddesinde  “…Servis istasyonunun herhangi bir idare nezdinde referans ve iş bitirme belgesi olmalıdır…” şeklinde ve Teknik Şartname’nin 9’uncu maddesi kapsamında “…92.5.Servis istasyonunun herhangi bir idare nezdinde iş bitirme belgesi olmalıdır.

92.6. Servis istasyonunun herhangi bir üstyapı yaptığına dair en az 5 tane ( 5 yıl içinde) iş bitirme belgesi olmalıdır.” şeklinde düzenlemelere yer verilerek, satış sonrası servis hizmetleri ile ilgili olarak iş deneyimine yönelik birbiri ile çelişen düzenlemeler yapıldığı, ayrıca ihaleye katılan isteklilere ait iş deneyiminin yanı sıra servis hizmeti verecek istasyonun da iş deneyimi koşulunun arandığı görülmüş olup, bu koşulun sağlandığının teklif dosyası kapsamında sunulacak belgeler ile tevsik edilmesinin öngörülmesinin ihaleye katılımı kısıtladığı ve söz konusu düzenlemelerin kamu ihale mevzuatına uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

Yukarıda yer verilen tespitler uyarınca, işin süresi, aracın teslim süresi ve servis istasyonu ile ilgili doküman düzenlemelerinin kamu ihale mevzuatına uygun olmadığı anlaşıldığından, ihalenin iptaline karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,

Oybirliği ile karar verildi.