Taşımalı yemek hizmeti ihalesinde yemek hizmetinin aksamaması için ikinci bir mutfak için taahhütname istenilebilir mi?

Toplantı No

: 2019/010

Gündem No

: 39

Karar Tarihi

: 27.02.2019

Karar No

: 2019/UH.II-310

BAŞVURU SAHİBİ:

PGC Development Ltd.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Adana Vakıflar Bölge Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2018/583383 İhale Kayıt Numaralı “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Lefkoşa Mevlevihane'sinde 01.01.2019/31.12.2019 Tarih ve Sabah 06:00-09:00 Saatleri Arasında Yıllık Toplam 152.000 Adet Sıcak Çorba ve Yanında Bir Adet Rol Ekmek Dağıtım Hizmet Alımı İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Adana Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından 10.12.2018 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Lefkoşa Mevlevihane'sinde 01.01.2019/31.12.2019 Tarih ve Sabah 06:00-09:00 Saatleri Arasında Yıllık Toplam 152.000 Adet Sıcak Çorba ve Yanında Bir Adet Rol Ekmek Dağıtım Hizmet Alımı İşi” ihalesine ilişkin olarak PGC Development Ltd.nin 04.01.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin14.01.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 18.01.2019 tarih ve 2789 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 18.01.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2019/96 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) İhale uhdesinde bırakılan istekli tarafından İdari Şartname’nin 7.1.h maddesi gereğince sunulan catering mutfak kira sözleşmesi ile catering üzerine düzenlenmiş izin ruhsatına ilişkin gerekli tasdik işlemlerinin yapılmaması sebebiyle söz konusu belgelendirmenin İdari Şartname’nin 7.7.4.3’üncü maddesi ile Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 31’inci maddesinin üçüncü fıkrasına aykırı olduğu, diğer yandan anılan istekli tarafından sunulan belgede “catering” ibaresi yazılmış olsa da işin yürütümünde kullanılacak mutfağın toplu yemek hizmeti verebilmek için uygun standarda ve şartlara sahip olmadığı, ayrıca idarenin cevap yazısında belirtmiş olduğu izin belgesine ait tarihler ile teklif dosyasında sunulan belgelerdeki tarihlerin birbirleri ile uyumlu olmadığı, öte yandan İdari Şartname’nin 47.1’inci maddesi uyarınca istekliler tarafından aynı bölge sınırları içerisinde ikinci bir catering mutfaktan faydalanabileceğine dair taahhütnamenin verilmesi gerektiği, ancak ihale uhdesinde bırakılan istekli tarafından ikinci bir mutfak taahhütnamesi ve/veya kira sözleşmesi ile belediye izin ruhsatının sunulmadığı, bahsi geçen gerekçeler doğrultusunda anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,

2) Kesinleşen ihale kararında aşırı düşük teklif açıklaması için kullanılan yasal dayanağın yürürlükte olmadığının idareye yapılan şikâyet başvurusunda belirtildiği, idarenin cevap yazısında Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.2’nci maddesinin dayanak gösterildiği, ancak neden yürürlükte olmayan maddenin kullanıldığına ilişkin idarece herhangi bir gerekçeye yer verilmediği, diğer yandan ihale uhdesinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Ekonomi ve Enerji Bakanlığı Ticaret Dairesi Müdürlüğünden alınan fiyatların kullanıldığı, ancak söz konusu fiyatlara ilişkin belgenin beyan usulü alınmış bir belge niteliğinde olduğu, zaten ilgili dairenin KKTC’de herhangi bir mal ve hizmete ilişkin ülke çapında fiyat tarifesi açıklamak gibi bir yetkisinin bulunmadığı, ayrıca bahsi geçen belgenin başkası adına düzenlendiği, dolayısıyla başkası adına düzenlenen bir belgenin açıklama kapsamında kullanılmasının 4734 sayılı Kamu ihale Kanunu’nun 17’nci maddesinde sayılan yasak fiil veya davranışlar kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, diğer taraftan Teknik Şartname’nin 7.1.8’inci maddesi gereğince anılan isteklinin KKTC’de kayıtlı özel donanımlı aracı olmadığı gibi başka farklı bir araca da sahip olmaması sebebiyle aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında söz konusu araca ilişkin satın alma, sigorta, muayene vb. resmi giderler ile bakım, onarım ve yıpranma giderlerine yer verilmediği, bahsi geçen gerekçeler doğrultusunda anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunmayarak teklifinin reddedilmesi gerektiği, öte yandan anılan isteklinin hâlihazırda vermekte olduğu hizmete de Teknik Şartname’ye aykırı bir şekilde devam edildiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

Başvuru konusu ihalenin 10.12.2018 tarihinde gerçekleştirildiği, söz konusu ihaleye 8 isteklinin katıldığı, 27.12.2018 tarihli ihale komisyonu kararından, idarece yapılan değerlendirme neticesinde Özdemir Park Restoran Yemekçilik Gıda Temizlik Tekstil Turizm İnşaat Nakliye Akaryakıt Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.nin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif, başvuru sahibinin teklifinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

07.01.2003 tarihli ve 24986 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve Bakanlar Kurulu’nun 2002/5028 sayılı kararı ile onaylanan “Adli Yardımlaşma ve Yabancı Belge ve Kararların Geçerliliği” konulu Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Adalet ve İçişleri Alanında İşbirliği Anlaşmasının “İçişleri alanında işbirliği” başlıklı 27’nci maddesinin ikinci fıkrasında “Taraflardan birinin ülkesinde düzenlenmiş veya onaylanmış ve resmi mühür taşıyan belgeler, diğer Tarafın yetkili makamları önündeki işlemlerde tasdikten muaf tutulacak ve Taraflardan birinin resmi makamlarınca düzenlenen belgeler, diğer Taraf ülkesindeki resmi belgelerle aynı ispat gücüne sahip olacaktır.” hükmünün yer aldığı görülmüştür.

Diğer yandan, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 31’inci maddesinde “…(3)Türkiye Cumhuriyetinin yabancı ülkelerde bulunan temsilcilikleri tarafından düzenlenen belgeler dışında yabancı ülkelerde düzenlenen belgeler ile yabancı ülkelerin Türkiye’deki temsilcilikleri tarafından düzenlenen belgelerin tasdik işlemi aşağıdaki şekilde yapılır:

a) Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine taraf ülkelerde düzenlenen ve bu Sözleşmenin 1 inci maddesi kapsamında bulunan resmi belgeler, “apostil tasdik şerhi” taşıması kaydıyla Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır. Apostil tasdik işleminden, belgedeki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır. Belgedeki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun; düzenlendiği ülkedeki yetkili diğer mercilerce teselsülen tasdik edilmiş olması ve apostil tasdik şerhinin tasdik silsilesindeki bir önceki merciye ilişkin olması halinde de belgenin usulüne uygun olarak sunulduğu kabul edilecektir.

 b) Türkiye Cumhuriyeti ile diğer devlet veya devletler arasında, belgelerdeki imza, mühür veya damganın tasdik işlemini düzenleyen hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme bulunduğu takdirde, bu ülkelerde düzenlenen belgelerin tasdik işlemi, bu anlaşma veya sözleşme hükümlerine göre yaptırılabilir.

c) (a) veya (b) bendi kapsamında sunulmayan belgeler ise aşağıdaki yöntemlerden biri ile tasdik edilmelidir:

1) Belge, doğrudan düzenlendiği ülkenin Dışişleri Bakanlığı ya da düzenlendiği ülkedeki yetkili diğer mercilerin tasdikini müteakip o ülkenin Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edildikten sonra o ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından tasdik edilmelidir. Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğunun bulunmadığı ülkelerde ise tasdik işlemi bu ülkeyle ilişkilerden sorumlu Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından yapılır. Düzenlendiği ülkedeki yetkili diğer mercilerin tasdiki ile belgenin düzenlendiği ülke Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden; belgedeki bir önceki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır. Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tasdik işleminden ise; imzanın doğruluğunun ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır.

2) Belge, sırasıyla düzenlendiği ülkenin Türkiye’deki temsilciliği ile Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir. Düzenlendiği ülkenin Türkiye’deki temsilciliğinin tasdik işleminden; belgedeki bir önceki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır. Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden ise; imzanın doğruluğunun ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır.

ç) Teselsülen yapılan tasdik işlemlerinde teyit edilecek unsurlara ilişkin eksikliklerin veya hataların sonraki merciler tarafından tasdik kapsamında giderilmesi veya düzeltilmesi halinde de belgenin usulüne uygun olarak sunulduğu kabul edilir.

d) Yabancı ülkenin Türkiye’deki temsilciliği tarafından düzenlenen belgeler, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir. Bu tasdik işleminden belgedeki imzanın doğruluğunun ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır.

e) Fahri konsolosluklarca düzenlenen belgelere dayanılarak işlem tesis edilemez.

f) İdare, tasdik işleminden muaf tuttuğu resmi niteliği bulunmayan belgeleri ön yeterlik şartnamesinde veya idari şartnamede belirtir…” hükmü yer almaktadır.

Aktarılan mevzuat hükümlerinden, Türkiye Cumhuriyetinin (T.C.) yabancı ülkelerde bulunan temsilcilikleri tarafından düzenlenen belgeler dışında yabancı ülkelerde düzenlenen belgeler ile yabancı ülkelerin Türkiye’deki temsilcilikleri tarafından düzenlenen belgelerin tasdik işlemlerinin nasıl olması gerektiğinin anılan Yönetmelik’in 31’inci maddesinin üçüncü fıkrasında belirtildiği, buna göre;

Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine taraf ülkelerde düzenlenen ve bu Sözleşmenin 1’inci maddesi kapsamında bulunan resmi belgelerin, “apostil tasdik şerhi” taşıması kaydıyla T.C. Konsolosluğu veya T.C. Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaf olacağı,

T.C. ile diğer devlet veya devletlerarasında, belgelerdeki imza, mühür veya damganın tasdik işlemini düzenleyen hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme bulunması durumunda, bu ülkelerde düzenlenen belgelerin tasdik işleminin, söz konusu anlaşma veya sözleşme hükümlerine göre yaptırılabileceği,

Bahsi geçen durumlarda sunulmayan belgelere ilişkin izlenecek yöntemlere yine anılan Yönetmelik’in 31’inci maddesinin üçüncü fıkrasının (c) bendinin (1) ve (2) no.lu alt bentlerinde yer verildiği,

Yabancı ülkenin Türkiye’deki temsilciliği tarafından düzenlenen belgelerin ise T.C. Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmesi gerektiği anlaşılmıştır.

Somut olayda şikâyete konu belgelerin yabancı ülkelerde düzenlenen (Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC)) belgeler niteliğinde olduğu, KKTC’nin Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine taraf ülkeler arasında yer almadığı, ancak Bakanlar Kurulu’nun 2002/5028 kararı ile onaylanan “Adli Yardımlaşma ve Yabancı Belge ve Kararların Geçerliliği” konulu Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Adalet ve İçişleri Alanında İşbirliği Anlaşmasının “İçişleri alanında işbirliği” başlıklı 27’nci maddesinin ikinci fıkrasında taraflardan birinin ülkesinde düzenlenmiş veya onaylanmış ve resmi mühür taşıyan belgelerin tasdikine ilişkin hüküm bulunduğu, bu doğrultuda uyuşmazlığa konu hususun söz konusu hüküm çerçevesinde ele alınması gerektiği,

 Bu kapsamda, taraflardan birinin ülkesinde düzenlenmiş veya onaylanmış ve resmi mühür taşıyan belgelerin, diğer tarafın yetkili makamları önündeki işlemlerde tasdikten muaf tutulacağı ve taraflardan birinin resmi makamlarınca düzenlenen belgelerin, diğer taraf ülkesindeki resmi belgelerle aynı ispat gücüne sahip olacağı anlaşılmıştır.  

İnceleme konusu işe ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;

a)Adı: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Lefkoşa Mevlevihane'sinde 01.01.2019/31.12.2019 Tarih Ve Sabah 06:00-09:00 Saatleri Arasında Yıllık Toplam 152000 Adet Sıcak Çorba Ve Yanında Bir Adet Rol Ekmek Dağıtım Hizmet Alımı İşi

b) Miktarı ve türü:

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Lefkoşa Mevlevihane'sinde 01/01/2019-31/12/2019 tarihleri Arasında 1 Günlük 500 Kişi toplamda 152000 adet Çorba (Haziran, Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında günlük 250 adet çorba dağıtacaktır.)

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Lefkoşa Mevlevihane'sinde 01/01/2019-31/12/2019 tarihleri Arasında 1 Günlük 500 Kişi toplamda 152000 adet Çorba (Haziran, Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında günlük 250 adet çorba dağıtacaktır.)

c) Yapılacağı yer: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Lefkoşa Mevlevihanesinde…” düzenlemesi,

Zeyilname öncesi İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7.1.h maddesinde “İşletme kayıt belgesi;

Sabah yemeğinin (çorbanın) hazırlanacağı mutfak KKTC Kanunlarına göre kurulmuş BELEDİYE İZİN RUHSATI BULUNAN CATERING mutfakta yapılacaktır. Catering mutfak yükleniciye ait veya kira sözleşmesi olacaktır. Sabah yemeğinin (çorbanın) hazırlanacağı mutfak KKTC Kanunlarına göre kurulmuş BELEDİYE İZİN RUHSATI BULUNAN CATERING mutfakta yapılacaktır. Catering mutfak istekliye ait veya kira sözleşmesi olacaktır.” düzenlemesi,

Zeyilname sonrası İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7.1.h maddesinde “İşletme kayıt belgesi;

Sabah yemeğinin (çorbanın) hazırlanacağı mutfak KKTC Kanunlarına göre kurulmuş BELEDİYE İZİN RUHSATI BULUNAN CATERING mutfakta yapılacaktır. Catering mutfak istekliye ait veya kira sözleşmesi olacaktır. Sabah yemeğinin (çorbanın) hazırlanacağı mutfak KKTC Kanunlarına göre kurulmuş BELEDİYE İZİN RUHSATI BULUNAN CATERING mutfakta yapılacaktır. Catering mutfak istekliye ait veya kira sözleşmesi olacaktır.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 7.7’nci maddesinde “7.7.4. Türkiye Cumhuriyetinin yabancı ülkelerde bulunan temsilcilikleri tarafından düzenlenen belgeler dışında yabancı ülkelerde düzenlenen belgeler ile yabancı ülkelerin Türkiye'deki temsilcilikleri tarafından düzenlenen belgelerin tasdik işlemi:

…

7.7.4.2. Türkiye Cumhuriyeti ile diğer devlet veya devletler arasında, belgelerdeki imza, mühür veya damganın tasdik işlemini düzenleyen hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme bulunduğu takdirde, bu ülkelerde düzenlenen belgelerin tasdik işlemi, bu anlaşma veya sözleşme hükümlerine göre yaptırılabilir.

7.7.4.3. 7.7.4.1 veya 7.7.4.2 nci madde kapsamında sunulmayan belgeler ise aşağıdaki yöntemlerden biri ile tasdik edilmelidir:

…

7.7.4.7. Tasdik işleminden muaf tutulan resmi niteliği bulunmayan belgeler:

7.7.4.7.1. Bu madde boş bırakılmıştır…” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Diğer hususlar” başlıklı 47’nci maddesinde “47.1.İstekli sabah yemeğinin (çorba) hazırlanacağı mutfağın olası bir tadilat, bakım, onarım, doğal afet gibi durumlara karşı aynı bölge sınırları içinde ikinci bir Catering Mutfaktan faydalanabileceğine dair taahhütname verecektir…” düzenlemesi yer almaktadır.

İdarece yapılan söz konusu düzenlemelerden, başvuru konusu işin KKTC Lefkoşa Mevlevihanesi’nde toplam 152.000 adet sıcak çorba ve yanında roll ekmek dağıtılması işi olduğu, sabah yemeğinin (çorbanın) hazırlanacağı mutfağın, KKTC kanunlarına göre kurulmuş belediye izin ruhsatı bulunan catering mutfak olması gerektiği, zeyilname öncesi düzenlenen İdari Şartname ile catering mutfağa ilişkin yükleniciye/istekliye ait olması veya yüklenici/istekli adına yapılan kira sözleşmesinin bulunmasının istendiği, ancak zeyilname ile yüklenici ifadesinin çıkarılarak anılan düzenlemedeki iki cümlede de “istekli” ifadesine yer verildiği, buradan hareketle ihale konusu işin gerçekleştirileceği mutfağın istekliye ait olduğuna dair belgelerin ve/veya istekli adına yapılan kira sözleşmesinin, isteklilerin teklifleri ile sunulması istenen yeterlik belgeleri olarak değerlendirilmesi gerektiği, diğer yandan belgelerin sunuluş şekline ilişkin düzenlemelerin ise aktarılan mevzuat hükümleri ile aynı doğrultuda olduğu anlaşılmıştır.

İdarece ihale işlem dosyası kapsamında gönderilen ihale uhdesinde bırakılan istekli Özdemir Park Restoran Yemekçilik Gıda Temizlik Tekstil Turizm İnşaat Nakliye Akaryakıt Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.ne ait teklif dosyası incelendiğinde, İdari Şartname’nin 7.1.h maddesi ile 47.1’inci maddesine istinaden;

Seyhan Kaymakamlığı İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü tarafından anılan istekli adına düzenlenen TR-01-K-012947 kayıt no.lu işletme kayıt belgesi,

Mal sahibi Engin Yücelen (KKTC vatandaşı) ile Özdemir Park Restoran Yemekçilik Gıda Temizlik Tekstil Turizm İnşaat Nakliye Akaryakıt Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. arasında 20.10.2017 tarihinde iki şahit (M. Kemal KASAPOĞLU ve Avşar KIŞMİR) eşliğinde imzalanan ve söz konusu belgenin tasdik memurunun huzurunda imzalandığına ilişkin resmi mühür ve onayın bulunduğu kira sözleşmesi,

Dikmen Belediyesi (KKTC) tarafından Engin Yücelen Gift Shop Ltd. adına düzenlenen ve 15.01.2018-31.12.2019 tarihleri arasında “Catering (Hazır yemek üretimi) işini yapabilmesi amacıyla verilen BOĞ/18 iş yeri no.lu izin belgesinin sunulduğu,

Bahsi geçen kira sözleşmesine konu yerin “Lavinium Sitesi Dükkân 1 Dikmen Girne” adresindeki dükkân olduğu, kira süresinin 01.01.2018 tarihinden 31.12.2023 tarihine kadar olmak üzere 5 yıl olarak belirlendiği, sözleşmede söz konusu yerin sadece “Catering” hizmeti amacıyla kullanılabileceğinin belirtildiği,

Ayrıca “…sabah yemeğinin (çorba) hazırlanacağı mutfağın olası bir tadilat, bakım, onarım, doğal afet gibi durumlara karşı aynı bölge sınırları içinde ikinci bir catering belgeli mutfakta yapacağımızı beyan eder ve taahhüt ederiz.” ifadelerinin yer aldığı 10.12.2018 tarihli taahhütnamenin de teklif dosyasında bulunduğu tespit edilmiştir.

Bu çerçevede, şikâyete konu KKTC tasdik memuru onaylı kira sözleşmesi ile Dikmen Belediyesi (Girne) tarafından verilen işyeri izin belgesinin yabancı ülkelerde düzenlenen belgeler niteliğinde olduğu, dolayısıyla söz konusu belgelere ilişkin tasdik işlemlerinin Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 31’inci maddesinin üçüncü fıkrasına göre yapılması gerektiği,

Buradan hareketle, anılan Yönetmelik’in 31’inci maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendindeki T.C. ile diğer devlet veya devletler arasında, belgelerdeki imza, mühür veya damganın tasdik işlemini düzenleyen hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme bulunması durumunda, bu ülkelerde düzenlenen belgelerin tasdik işlemlerinin söz konusu anlaşma veya sözleşme hükümlerine göre yaptırılabileceği hükmü ile T.C. hükümeti ile KKTC hükümeti arasında 30.09.2002 tarihinde imzalanan “Adli Yardımlaşma ve Yabancı Belge ve Kararların Geçerliliği” konulu Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Adalet ve İçişleri Alanında İşbirliği Anlaşmasındaki taraflardan birinin ülkesinde düzenlenmiş veya onaylanmış ve resmi mühür taşıyan belgelerin, diğer tarafın yetkili makamları önündeki işlemlerde tasdikten muaf tutulacağı ve taraflardan birinin resmi makamlarınca düzenlenen belgelerin, diğer taraf ülkesindeki resmi belgelerle aynı ispat gücüne sahip olacağına ilişkin hükmü bir arada değerlendirildiğinde, bahsi geçen tasdik memuru onaylı kira sözleşmesi ile işyeri izin belgesinin Türkiye’deki yetkili makamlar önündeki işlemlerde tasdikten muaf tutulacağı anlaşılmış olup, söz konusu belgelerin Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 31’inci maddesinin üçüncü fıkrası ile İdari Şartname’nin 7.4.3’üncü maddesine aykırılık teşkil etmediği sonucuna ulaşılmıştır.

Diğer yandan, idarece ihale dokümanında işin yürütümünde kullanılacak mutfağa ilişkin herhangi bir standart ve/veya koşul belirlemesinin yapılmadığı, kira sözleşmesine konu işyerinin kiracı tarafından sadece catering amacıyla kullanılabileceğinin belirtildiği, ayrıca Dikmen Belediyesi (Girne) tarafından iş yeri izin belgesinin “Catering (hazır yemek üretimi)” işinin yapılabilmesi amacıyla verildiği görüldüğünden, söz konusu hususta herhangi bir aykırılık bulunmadığı anlaşılmıştır.

Öte yandan, işyeri izin belgesinin 15.01.2018-31.12.2019 tarihleri arasında geçerli olduğu, idarenin şikâyete cevap yazısında “…isteklinin kira sözleşmesi ekinde sunmuş olduğu Belediye İzin Belgesi 15.01.2019 tarihinden 31.12.2019 tarihine kadar geçerli olup…” ifadelerine yer verildiği, dolayısıyla idarece 15.01.2018 tarihinin sehven 15.01.2019 olarak belirtildiğinin anlaşıldığı, bu durumun da mevzuata aykırılık oluşturmadığı anlaşılmıştır.

Diğer taraftan, ihale uhdesinde bırakılan istekli tarafından İdari Şartname’nin 47.1’inci maddesi uyarınca sabah yemeğinin (çorba) hazırlanacağı mutfağa ilişkin olası bir tadilat, bakım, onarım, doğal afet gibi durumların ortaya çıkması durumunda işin yürütümünün aynı bölge sınırları içinde catering belgesi bulunan ikinci bir mutfakta yapılacağına ilişkin taahhütnamenin teklif dosyası kapsamında sunulduğu tespit edildiğinden ve söz konusu belgelendirmede ihale dokümanına aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından, belirtilen gerekçeler doğrultusunda başvuru sahibinin bu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.

a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;

1) Verilen hizmetin ekonomik olması,

2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

 gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “…79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.

79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.

…

79.2.2.2. Merkezi Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Ülke Çapında Sunulan Mal ve Hizmetlere İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin merkezi kamu kurum ve kuruluşları tarafından ülke çapında sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu yöntemle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.

79.2.2.3.  Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.

79.2.2.4.  Ticaret Borsası Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.

79.2.2.5.  Toptancı Hal Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününe ait ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.

79.2.2.6.  Özel veya Münhasır Hak Sahibi Kuruluşların Uyguladığı Fiyatlar: İlgili mevzuatı uyarınca, belirli mal veya hizmetlerin kamuya sunulması konusunda lehine sınırlama bulunan kuruluşların tedarikçisi oldukları mallar veya sunucusu oldukları hizmetler için uyguladıkları fiyatlar ile açıklama yapılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.

79.2.2.7.  İsteklinin Kendi Ürettiği, Aldığı veya Sattığı Mallara İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre aşırı düşük teklif açıklamasına konu mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) ile açıklama yapılabilir.

…

79.2.2.8.İsteklinin Ortağı Olduğu Tüzel Kişiye Ait İşletmeden Mal Çekmesiyle Oluşan Emsal Bedel: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir. Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

…

79.2.6. Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları belirtilir.  

Bu ihalelerde; teklifi aşırı düşük bulunan istekli öncelikle “ana girdi”, “işçilik” ve “yardımcı gider” oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek- H.4) hazırlayarak açıklaması kapsamında sunar. Açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için “(Ana Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve 0,95’den çok olmaması gerekir. Oran belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya 0,95’den çok olan isteklilerin teklifleri reddedilir.

… Bu çerçevede, isteklinin beyan ettiği orana uygun teklif sunması durumunda, yemek pişirilmesi için gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi unsurlar “yardımcı girdiler” başlığında değerlendirilir ve bu unsurlar için açıklama sunulması gerekmez.  

…

Malzemeli yemek alımı ihalelerinde, kırmızı et; beyaz et; balık; kuru gıdalar (pirinç, bulgur, nohut, mercimek, kuru fasulye gibi); sebze; meyve maliyetlerinin tevsiki amacıyla üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri kullanılamaz. Ancak 79.2.2 nci maddede yer alan diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabilir.

…

79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.

…

79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.” açıklamaları yer almaktadır.

Aktarılan mevzuat hükümleri ve Tebliğ açıklamalarından, idarece teklif fiyatı sınır değerin altında kalan isteklilerin aşırı düşük teklif olarak tespit edileceği ve bu teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğu belirlenen bileşenler ile ilgili ayrıntıların yazılı olarak talep edileceği,

Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere idarece Teknik Şartname’de asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesinin yapılması ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarlarının belirtilmesi gerektiği, bu ihalelerde, teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin öncelikle ana girdi, işçilik ve yardımcı gider oranlarının gösterildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetveli’nin hazırlanacağı, açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için ise (ana girdi maliyeti + işçilik maliyeti) / toplam teklif tutarı oranının 0,80’den az ve 0,95’ten çok olmaması zorunluluğunun bulunduğu, isteklinin beyan ettiği orana uygun teklif sunması durumunda, yardımcı girdiler başlığında değerlendirilecek unsurlar için açıklama sunulmasına gerek olmadığı,

Diğer yandan, isteklilerin aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini açıklarken hangi yöntemleri kullanabileceğine anılan Tebliğ’in 79.2.2’nci maddesinde tek tek sayılmak suretiyle yer verildiği, anılan Tebliğ’in 79.3.2’nci maddesinde ise söz konusu 79.2.2’nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak açıklama yapılabileceğinin belirtildiği anlaşılmıştır.

İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, İlgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri gibi giderler isteklilerce teklif edilen fiyata dahil edilecektir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1. İstekli çorba dağıtımını 2 (iki) personelle yapacaktır. Çalıştırılan personelin her türlü iş ve hareketleri ile ilgili vergi, sağlık, kazalar, emniyet vb. hususlardan dolayı bütün resmi dairelerle muhatap ve sorumlu olacaktır…” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Diğer hususlar” başlıklı 47’nci maddesinde “47.1.İstekli sabah yemeğinin (çorba) hazırlanacağı mutfağın olası bir tadilat, bakım, onarım, doğal afet gibi durumlara karşı aynı bölge sınırları içinde ikinci bir Catering Mutfaktan faydalanabileceğine dair taahhütname verecektir.

Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre işin yapılacağı yer Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinden açıklama istenecektir.” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “Yapılacak İşler ve Uyulacak Hususlar” başlıklı 7’nci maddesinde “…7.1.8.Yüklenici, 2014 modelden aşağı olmayacak araç temin etmekle yükümlüdür. Araçlar; panelvan tipi, sıhhi açıdan kapalı, yemek taşımaya ve dağıtmaya uygun (ısıtmalı), özel donanımlı olacaktır.

…

7.7.Kullanılacak Araç ve Gereçler:

7.7.1.Yüklenici, sıhhi açıdan kapalı, yemek taşımaya ve dağıtmaya uygun, özel donanımlı, ısıtmalı yemek (çorba) dağıtım servis araçları 2014 modelden aşağı olmayacak panelvan tipi minibüs temin etmekle yükümlüdür.” düzenlemesi yer almakta olup, anılan Şartname’nin 7.3.2’nci maddesinde de 14 günlük örnek çorba menüsüne yer verildiği görülmüştür.

İdarece yapılan söz konusu düzenlemelerden, teklif fiyatı sınır değerin altında kalan isteklilerden işin yapılacağı yerin Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti olduğu göz önünde bulundurulmak suretiyle aşırı düşük teklif açıklaması isteneceği, diğer yandan yüklenici tarafından 2014 modelden aşağı olmayacak şekilde sıhhi açıdan kaplı, yemek taşımaya ve dağıtmaya uygun, özel donanımlı panelvan tipi minibüs temin edilmesi gerektiği anlaşılmıştır.

Bu kapsamda, idarece 20.12.2018 tarihli ve 2018/122 no.lu ihale komisyonu ara kararı ile teklif fiyatı sınır değerin (524.030,38 TL) altında kalan Özdemir Park Restoran Yemekçilik Gıda Temizlik Tekstil Turizm İnşaat Nakliye Akaryakıt Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.nden aşırı düşük teklif açıklaması istenmesine karar verildiği, söz konusu karara istinaden 20.12.2018 tarihinde Elektronik Kamu Alımları Platformu (EKAP) üzerinden aşırı düşük teklif sorgulama yazısının gönderildiği, bahsi geçen yazıda “…20.12.2018 tarih ve 2018720 sayılı komisyon kararımızca teklifi oluşturan maliyet bileşenlerini açıklayan belgelerin, “İdari Şartnamenin 33. ve 47. maddesine” göre istenmesi uygun görülmüştür…” ifadelerine yer verildiği, akabinde idarece yapılan değerlendirme neticesinde de aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunan anılan isteklinin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlendiği görülmüştür.

Başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu ettiği hususlar çerçevesinde ihale uhdesinde bırakılan istekliye ait aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde,

Teknik Şartname’de yer verilen 14 günlük örnek çorba menüsü dikkate alınarak Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetveli’nin oluşturulduğu, anılan menülerde yer alan çorbaların yapımında kullanılacak malzemelere ilişkin birim fiyatların tevsiki için ise 19.12.2018 tarihli başvurularına istinaden düzenlendiği anlaşılan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Ekonomi ve Enerji Bakanlığı Ticaret Dairesi Müdürlüğünün 19.12.2018 tarihli ve E.485 sayılı yazısı ile söz konusu yazı ekinde yer alan çorba yapımında kullanılacak malzemelere ilişkin fiyat listesinin sunulduğu, bahsi geçen yazıda “Yedi çeşit çorba imalatında kullanılan malzemelerin Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti piyasasın da toptan satış fiyatları ekli listede görüldüğü gibidir…”ifadelerine verildiği, ayrıca fiyat listesinin altında da “16 Kasım 2018-9 Aralık 2018 tarihleri arasında KKTC’deki geçerli fiyatlardır.” notunun bulunduğu tespit edilmiştir.

Öncelikle başvuru sahibi tarafından itirazen şikâyete konu edilen ihale uhdesinde bırakılan isteklinin KKTC’de kayıtlı bir araca sahip olmadığı ve anılan istekliye ait aşırı düşük teklif açıklamasında idarece Teknik Şartname’de istenen özel donanımlı araca ilişkin satın alma, sigorta, muayene, bakım, onarım, yıpranma vb. giderlere yer verilmediği iddiasına ilişkin olarak,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca sigorta giderleri, bakım, onarım, amortisman vb. unsurların “yardımcı girdiler” başlığında değerlendirileceği ve söz konusu unsurlar için açıklama sunulmasına gerek olmadığı anlaşılmıştır.

Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde, isteklilerin tekliflerini açıklarken hangi yöntemleri kullanabileceğine Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2’nci maddesinde tek tek sayılmak suretiyle yer verilmiş olup, anılan Tebliğ’in 79.2.2’nci maddesinde sayılan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda istekliler tarafından nasıl açıklama yapılabileceği hususu Tebliğ’in 79.3.2’nci maddesinde ayrıca belirtilmiştir.

Diğer yandan, aşırı düşük teklif sorgulamasının amacı, istekliler tarafından teklif edilen fiyatlarla ihale konusu işin yapılabilirliğinin belgelendirilmek suretiyle ortaya konulabilmesidir. İsteklilerin teklif bedeli oluştururken bu saikle hareket etmesi beklenmektedir.

Anılan Tebliğ’in 79.2.2’nci maddesinde sayılan yöntemler, Türkiye sınırları içerisinde yapılacak olan herhangi bir ihale konusu işin istekliler tarafından teklif edilen fiyatlar ile gerçekleştirilip gerçekleştirilemeyeceğine ilişkin belgelendirme yöntemleri olarak ele alınması gerekmektedir. Örneğin borsa idaresi tarafından düzenlenen ticaret borsası fiyatları ve/veya toptancı hal fiyatları alım satımı yapılan malzemelerin Türkiye piyasasındaki fiyatlarını gösterir niteliktedir. Dolayısıyla, bu piyasa fiyatları baz alınarak başka ülke sınırları içerisinde gerçekleştirilecek bir iş için teklif fiyatı oluşturulmasının gerçeklikten uzak olacağı kuşkusuzdur.  

Somut olayda da işin yapılacağı yerin Lefkoşa Mevlevihanesi (KKTC) olduğu göz önünde bulundurulduğunda, istekliler tarafından aşırı düşük teklif açıklamalarında Türkiye’deki ticaret borsası fiyatları, kamu kurum ve kuruluşlarınca ilan edilen fiyatlar vb. yöntemlerin kullanılmasının beklenemeyeceği, söz konusu durumun Tebliğ’in 79.3.2’nci maddesinde belirtildiği üzere 79.2.2’nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığı durum olarak değerlendirilmesi gerektiği anlaşılmıştır.

Kaldı ki, idarece İdari Şartname’nin 47.1’inci maddesinde de bu hususa yönelik düzenlemeye yer verildiği görülmüştür.

Anılan Tebliğ’in 79.3.2’nci maddesinde ise istekliler tarafından aşırı düşük teklif açıklamalarında kullanılabilecek diğer bilgi ve belgelerin ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde düzenlenmiş olması gerektiği açıkça belirtilmiştir.

Bu çerçevede, uyuşmazlık konusu ihalenin 10.12.2018 tarihinde gerçekleştirildiği ve ihale uhdesinde bırakılan istekli tarafından çorba yapımında kullanılacak malzemelere ilişkin birim fiyatların tevsiki için açıklama kapsamında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Ekonomi ve Enerji Bakanlığı Ticaret Dairesi Müdürlüğünün 19.12.2018 tarihli ve E.485 sayılı yazısının sunulduğu göz önünde bulundurulduğunda, anılan belgenin ihale tarihinden sonra düzenlendiği anlaşılmış olup, söz konusu belgelendirmede mevzuata uyarlık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Diğer taraftan, başvuru sahibi tarafından Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Ekonomi ve Enerji Bakanlığı Ticaret Dairesi Müdürlüğünün 19.12.2018 tarihli ve E.485 sayılı yazısının başka birisi adına düzenlendiği ve bu durumun da 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 17’nci maddesi kapsamında değerlendirilmesi gerektiğinin itirazen şikâyete konu edildiği, söz konusu yazı içeriği incelendiğinde, “…Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti piyasasın da toptan satış fiyatları ekli listede görüldüğü gibidir.” şeklinde genel bir ifadenin bulunduğu, dolayısıyla bahsi geçen ifadeden hareketle alınan birim fiyatların özel kişiye verilen bir fiyat teklifi olmadığı, çorba yapımında kullanılacak malzemelerin KKTC piyasasındaki fiyatlarına ilişkin bir bilgilendirme olarak nitelendirilmesi gerektiği,

Ayrıca, başvuru sahibi tarafından itirazen şikâyet dilekçesi ekinde sunulan 02.01.2019 tarihli KKTC Ekonomi ve Enerji Bakanlığı Ticaret Dairesi Müdürlüğüne başvuru dilekçesi ekinde KKTC Katma Değer Vergisi (KDV) hariç toptan alış ürün piyasa fiyat listesine yer verilerek Ticaret Dairesi Müdürlüğünden ekli listede yer alan fiyatların onaylanmasının talep edildiği, söz konusu dilekçeye istinaden verilen KKTC Ekonomi ve Enerji Bakanlığı Ticaret Dairesi Müdürlüğünün cevabı yazısında “…Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti piyasasında yapılan araştırma neticesinde tespit edilen KDV hariç toptan alış fiyatları ekli listede belirtilmiştir…” ifadelerine yer verilerek yazı ekinde araştırma neticesinde tespit edilen birim fiyatlara yer verildiği, dolayısıyla bahsi geçen durumda Ticaret Dairesi Müdürlüğü tarafından herhangi bir fiyat onaylaması gibi bir işlemin bulunmadığı,   

Buradan hareketle KKTC Ekonomi ve Enerji Bakanlığı Ticaret Dairesi Müdürlüğü tarafından, başvurulardan bağımsız olarak o anki piyasa koşullarına göre birim fiyat listelerinin oluşturulduğu anlaşılmıştır. Dolayısıyla düzenlenme tarihleri bakımından farklı olması sebebiyle başvuru sahibi tarafından itirazen şikâyet dilekçesi ekinde sunulan fiyat listesi ile ihale uhdesinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklamasında sunulan fiyat listesi arasında karşılaştırma yapılmasının mümkün olmadığı anlaşılmıştır.

Öte yandan başvuru sahibinin, ihale uhdesinde bırakılan isteklinin hâlihazırda vermekte olduğu hizmete Teknik Şartname’ye aykırı bir şekilde devam edildiği iddiasının bulunduğu,

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinin birinci fıkrasında ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden istekliler tarafından, anılan Kanun’da belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabileceği, 8’inci fıkrasında ise aynı kişi tarafından birden fazla ihaleye tek dilekçe ile başvuruda bulunulamayacağı hüküm altına alınmıştır.

Bu kapsamda, başvuru sahibinin söz konusu iddiasının hem sözleşme sonrasındaki aşamaya ilişkin olduğu hem de incelenen ihaleye yönelik olmadığı anlaşıldığından, bahsi geçen iddianın hem görev hem şekil yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Özdemir Park Restoran Yemekçilik Gıda Temizlik Tekstil Turizm İnşaat Nakliye Akaryakıt Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.nin teklifinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

   Oybirliği ile karar verildi.