Terör Bölgesi İçin Yeni Riskli Alan Tanımı İle Bu Kapsamında Yapılan İşlerin 21/b’deki Hallerden Sayılması 

Giriş

6704 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz Ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 25’inci maddesi ile 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’a ek madde 1 eklenmiştir. Buna göre;

“(1) a) Kamu düzeni veya güvenliğinin olağan hayatı durduracak veya kesintiye uğratacak şekilde bozulduğu yerlerde; planlama ya da altyapı hizmetleri yetersiz olan veya imar mevzuatına aykırı yapılaşma bulunan yahut yapı ya da altyapısı hasarlı olan alanlar.

b) Üzerindeki toplam yapı sayısının en az %65’i imar mevzuatına aykın olan veya yapı ruhsatı alınmaksızın inşa edilmiş olmakla birlikte sonradan yapı ve iskân ruhsatı alan yapılardan oluşan alanlar,

fen ve sanat norm ve standartlarına uygun, sağlıklı ve güvenli yaşama çevrelerini teşkil etmek, sağlık, eğitim ve ulaşım gibi kamu hizmetlerinin düzenli bir şekilde yürütülmesini sağlamak amacıyla, Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca riskli alan olarak kararlaştırılabilir. Riskli alan sınırı uygulama bütünlüğü gözetilerek belirlenir.

(2) a) Riskli alan kararına karşı Resmi Gazete’de yayımı tarihinden itibaren dava açılabilir. Uygulama işlemleri üzerine riskli alan kararına karşı dava açılamaz.

b) Birinci fıkranın (a) bendi uyarınca belirlenen riskli alanlarda kamu kaynağı kullanılarak gerçekleştirilen her türlü mal ve hizmet alımları İle yapım işleri. 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen hâllere dayanan işlerden sayılır.”

Riski Alan Nedir?

6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’un 2’nci maddesine göre riskli alan, zemin yapısı veya üzerindeki yapılaşma sebebiyle can ve mal kaybına yol açma riski taşıyan, Bakanlık veya İdare tarafından Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının görüşü de alınarak belirlenen ve Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca kararlaştırılan alanı, ifade edeceği belirtilmiştir.

Bu Kanuna eklenen ek 1 maddesi ile Kamu düzeni veya güvenliğinin olağan hayatı durduracak veya kesintiye uğratacak şekilde bozulduğu yerlerde; planlama ya da altyapı hizmetleri yetersiz olan veya imar mevzuatına aykırı yapılaşma bulunan yahut yapı ya da altyapısı hasarlı olan alanlar ile üzerindeki toplam yapı sayısının en az %65’i imar mevzuatına aykın olan veya yapı ruhsatı alınmaksızın inşa edilmiş olmakla birlikte sonradan yapı ve iskân ruhsatı alan yapılardan oluşan alanlar fen ve sanat norm ve standartlarına uygun, sağlıklı ve güvenli yaşama çevrelerini teşkil etmek, sağlık, eğitim ve ulaşım gibi kamu hizmetlerinin düzenli bir şekilde yürütülmesini sağlamak amacıyla riskli alan olarak kararlaştırılabileceği belirtilmiştir.

Riski Alana Karar Vermek Yetkisi

Bu kapsamda Çevre ve Şehircilik Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca riskli alan olarak kararlaştırılabilir. Riskli alan sınırı uygulama bütünlüğü gözetilerek belirlenir yani Kamu düzeni veya güvenliğinin olağan hayatı durduracak veya kesintiye uğratacak şekilde bozulduğu yerlerde; planlama ya da altyapı hizmetleri yetersiz olan veya imar mevzuatına aykırı yapılaşma bulunan yahut yapı ya da altyapısı hasarlı olan alanların dışındaki yerler veya binalar eğer riskli alan sınırı içinde kalır ise buradaki alanın geleceğine riskli alan ile ilgili alınacak kararlar ve planlamaya göre karar verilerek hareket edilecektir. 

Kamu düzeni veya güvenliğinin olağan hayatı durduracak veya kesintiye uğratacak şekilde bozulduğu yerlerde; planlama ya da altyapı hizmetleri yetersiz olan veya imar mevzuatına aykırı yapılaşma bulunan yahut yapı ya da altyapısı hasarlı olan alanların  fen ve sanat norm ve standartlarına uygun, sağlıklı ve güvenli yaşama çevrelerini teşkil etmek, sağlık, eğitim ve ulaşım gibi kamu hizmetlerinin düzenli bir şekilde yürütülmesini sağlamak amacıyla riskli alan olarak kararlaştırılan alanlarda kamu kaynağı kullanılarak gerçekleştirilen her türlü mal ve hizmet alımları İle yapım işleri. 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen hâllere dayanan işlerden sayılacağı belirtilmiştir.

Buna göre Bakanlar Kurulunca riskli alan olarak kararlaştırılan bu yerlerdeki durumun ani ve beklenmeyen veya idare tarafından önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olan hal olarak değerlendirilmesi ve ilgili idarece her türlü kamu kaynağı kullanılarak gerçekleştirilecek her türlü mal ve hizmet alımları İle yapım işlerinin pazarlık usulü ile ihale edilebileceği belirtilmiştir. Bu kapsamda 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında yapılacak pazarlık usulü ile ihale gerekçesine riskli alan olarak belirlenen Bakanlar Kurulu kararının eklenmesi veya riskli alan kararının Resmi Gazete’de yayımlanan tarih ve sayısının belirtilmesi yeterli olduğu değerlendirilmektedir. 

Sonuç

Son dönemde yaşanan terör ve şiddet olay ve eylemleri sebebiyle kamu düzeni ve güvenliğinin olağan hayatı durduracak veya kesintiye uğratacak şekilde bozulduğu yerlerde, planlama veya altyapı hizmetlerinin yetersiz olması veya imar mevzuatına aykırı yapılaşmanın bulunması veya altyapı veya üstyapıda hasar meydana gelmiş olması sebeplerinden birinin veya bir kaçının bir arada bulunduğu alanlardaki uygulamaların önem ve aciliyeti gözetilerek, uygulamaların hızlı ve kesintiye uğramadan yürütülmesi amacıyla Bakanlar Kurulu tarafından riskli alan olarak kararlaştırılan yerler için ilgili idarece her türlü kamu kaynağı kullanılarak gerçekleştirilecek mal ve hizmet alımları İle yapım işlerinin pazarlık usulü ile ihale edilebileceği belirtilmektedir.