İhalenin iptali konusunda idarelerin takdir yetkisinin sınırı nasıl belirlenir?

Kamu İhale Kurulunun 2008/UH.I-4719 Sayılı Kararında:

4734 sayılı Kanunun “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39. maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare "Bütün tekliflerin reddedilmesi" nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmü yer almaktadır.

İdari şartnamenin 35 inci maddesinde kanunun 39. maddesine paralel olarak “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İdare "Bütün tekliflerin reddedilmesi" nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. Ayrıca, isteklilerden birinin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçeleri talep eden istekliye bildirilecektir.” düzenlemesi bulunmaktadır.

Yukarıda belirtilen düzenlemeler uyarınca, ihalenin iptali konusunda idarelerin takdir yetkisi bulunmakta ise de bu yetkinin mutlak ve sınırsız olmadığı, kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlı olduğu açıktır.

4734 sayılı Kanunun 19 uncu maddesine göre açık ihale usulünde gerçekleştirilen ihalede 6 ihale dokümanı satıldığı, 2 isteklinin teklif verdiği ve 1 adet geçerli teklifin bulunduğu, rekabetin sağlanmasının Kanunun temel ilkelerinden biri olmakla birlikte idare tarafından belirlenen benzer işe ilişkin düzenlemenin katılımı daraltıcı ve rekabeti engelleyici nitelikte olduğu anlaşıldığından ihalenin belirtilen bu aykırılık nedeniyle iptal edilmesi gerektiği, dolayısıyla ihalenin idarece iptal edilmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Ayrıca, başvuru sahibinin 08.10.2008 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan itirazen şikayet dilekçesinde, teklif fiyatlarının mevcut işletmeye göre %50, yaklaşık maliyete göre ise %15 indirimli olduğunun belirtildiği görülmüş olup yaklaşık maliyetin 6.730.620,00 YTL ve başvuru sahibinin teklifinin 5.756.400,00 YTL olduğu hususları göz önünde bulundurulduğunda dilekçede yer alan hesaplamanın doğru olduğu görülmüştür.

Ancak, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun “Yaklaşık maliyet” başlıklı 9 uncu maddesinde; “…Yaklaşık maliyete ihale ve ön yeterlik ilanlarında yer verilmez, isteklilere veya ihale süreci ile resmi ilişkisi olmayan diğer kişilere açıklanmaz.” hükmü yer almakta olup başvuru sahibinin yaklaşık maliyete ilişkin bilgi sahibi olması durumuna ilişkin idari ve/veya cezai yönleriyle gereği yapılmak üzere konunun İçişleri Bakanlığına bildirilmesi gerektiği de düşünülmektedir.