Süreli Olarak Verilen Müdür Yetkisinin Süre Sonunda Geçerli Olup Olmadığı İle Yetki Dâhilinde Verilen Vekâlet Sözleşmesi

I.Giriş.

Kamu İhale Kanunun ikincil mevzuatı oluşturan Tip İdari Şartnamenin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7.1.b.2 maddesinde “… ( d ) fıkrasında vekaleten ihaleye katılma halinde, vekil adına düzenlenmiş, ihaleye katılmaya ilişkin noter onaylı vekaletname ile vekilin noter tasdikli imza beyannamesi,” istenilmektedir.

Yazımızda limited şirketlerde, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 623ncü maddesine göre süreli olarak müdür tayin edilenlerin, verilen süre sonunda ihaleye teklif verip veremeyecekleri ile müdürlük yetkisinin kullanırken ihaleye girebilmesi için vekalet verilenlere ilişkin vekalet sözleşmesinin durumu Kamu İhale Kararı içinde incelenecektir.

II.Limited şirketler Türk Ticaret Kanununun 573 ile 644 ncı maddeleri arasında düzenlenmiştir. Diğer ticaret şirketlerinde olduğu gibi limited şirketlerde hak ve fiil ehliyetine sahip olup, fiil ehliyetini organları aracılığı ile kullanmaktadır.

Müdürler

Limited Şirketin yönetimi ve temsili şirket mukavelesine konulan hükümlerle tespit edilir. Buna göre;

• Yönetim ve temsil, bir veya birden fazla ortağa veya bütün ortaklara bırakılabilir. Bu göreve atanan ortaklara müdür denir. Müdür veya Müdürler bir anlamda şirketin “Yürütme Organı”dır. ( YTTKm135 ) Aynı yetki 3ncü kişilere de verilebilir. Bunlar da müdür sıfatını haizdir.
•  Şirket müdürü, tüzel kişi de olabilir. bu tüzel kişi adına, müdürlük görevini yerine getirmek üzere bir gerçek kişi belirlenir.
• Müdürler, kanun ve sözleşme uyarınca Genel Kurul’a bırakılmamış tüm konularda karar almaya, yürütmeye ve şirketi temsile mezundurlar. ( YTTKm625 ) Ancak en az bir ortağın şirketi yönetmek ve temsil etmek hakkına sahip olması şarttır. (YTTKm623/1 )
• Temsil yetkisinin kapsamı ve sınırı hakkında Anonim Şirketle ilgili hükümlere atıf yapılmaktadır. ( YTTKm629/1 ) Müdürlerin görevlerine ait müddetle ilgili hiçbir sınırlama yoktur. Süreli veya süresiz olarak da seçilebilirler.
• Tek Ortaklı Limited Şirketlerde Temsil ,Sözleşmenin yapılması sırasında, şirket tek ortak tarafından temsil edilsin veya edilmesin, bu ortakla şirket tüzel kişiliği arasında yapılan sözleşmenin geçerli olması yazılı şekilde yapılmasına bağlıdır. (YTTKm629/2 – 371/6 )
• Tek ortaklı Limited Şirketlerde, bu ortak genel kurulun tüm yetkilerine sahiptir. Tek ortağın genel kurul sıfatıyla alacağı kararların geçerlilik kazanabilmeleri için yazılı olmaları şarttır. ( YTTKm616/3 )

III. 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanun 502nci maddesinde “Vekâlet sözleşmesi, vekilin vekâlet verenin bir işini görmeyi veya işlemini yapmayı üstlendiği sözleşmedir.

 Vekâlete ilişkin hükümler, niteliklerine uygun düştükleri ölçüde, bu Kanunda düzenlenmemiş olan işgörme sözleşmelerine de uygulanır.Sözleşme veya teamül varsa vekil, ücrete hak kazanır.” keza aynı kanunun 504ncü maddesinde ise “Vekâletin kapsamı, sözleşmede açıkça gösterilmemişse, görülecek işin niteliğine göre belirlenir.

Vekâlet, özellikle vekilin üstlendiği işin görülmesi için gerekli hukuki işlemlerin yapılması yetkisini de kapsar.

Vekil, özel olarak yetkili kılınmadıkça dava açamaz, sulh olamaz, hakeme başvuramaz, iflas, iflasın ertelenmesi ve konkordato talep edemez, kambiyo taahhüdünde bulunamaz, bağışlama yapamaz, kefil olamaz, taşınmazı devredemez ve bir hak ile sınırlandıramaz.” şeklinde vekaletnamenin kapsamı açıklanmış, temsilcinin yapamayacağı işlemler ayrıca sıralanmıştır.

Yine mezkur Kanunun 506 ncı maddesinde ise “……..Vekil üstlendiği iş ve hizmetleri, vekâlet verenin haklı menfaatlerini gözeterek, sadakat ve özenle yürütmekle yükümlüdür.

Vekilin özen borcundan doğan sorumluluğunun belirlenmesinde, benzer alanda iş ve hizmetleri üstlenen basiretli bir vekilin göstermesi gereken davranış esas alınır.” şeklinde açıklanarak vekilin dilediği şekilde hareket edemeyeceği ortaya konulmuştur.

Temsil yetkisi ve Vekalet ilişkisinin sona erme (Ölüm, azil, istifa ehliyetin kaybı, ve iflas) halleri:

Vekalet sözleşmesine özgü sona erme sebepleri ise 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 512 ve 513 nci maddelerinde düzenlenmiştir. Anılan maddelerde düzenlenen vekâlet sözleşmesi, vekilin veya vekâlet verenin ölümü, ehliyetini kaybetmesi ya da iflası ile kendiliğinden sona ermiş olur. Bu hüküm, taraflardan birinin tüzel kişi olması durumunda, bu tüzel kişiliğin sona ermesinde de uygulanır.

Vekâletin sona ermesi vekâlet verenin menfaatlerini tehlikeye düşürüyorsa, vekâlet veren veya mirasçısı ya da temsilcisi, işleri kendi başına görebilecek duruma gelinceye kadar, vekil veya mirasçısı ya da temsilcisi, vekâleti ifaya devam etmekle yükümlüdür.

IV. Sonuç.

Yukarıda mevzuat olarak verilen konuyu somuta indirirsek, Kamu İhale Kurulunun 2010/UH.I-3009 sayılı Kararı iyi bir örnektir.

“İtirazen şikayet dilekçesinde özetle; müvekkil şirket adına ihaleye katılan İ A’ya verilen vekaletnamenin şirket müdürünün imza sirkülerindeki 5 yıllık müdürlük süresinin dolması sebebiyle geçersiz olduğu, bu nedenle ihaleye katılma yetkisinin bulunmadığı gerekçesiyle müvekkil şirketin değerlendirme dışı bırakılmasının hukuka aykırı olduğu, iddialarına yer verilmiştir.

………….

Yapılan incelemede, şirket ortaklarından SC’ye şirket sözleşmesiyle 28.06.2005 tarihinden itibaren 5 yıl süreyle şirketi temsil ve vekil tayin etme yetkisi verildiği, 5 yıllık sürenin 28.06.2010 tarihinde sona erdiği, S C’a tarafından İ A’ya 28.01.2010 tarihinde kendisini ve ihalelerde şirketi temsil etmesi için süresiz vekalet verildiği, ihale tarihinin 16.08.2010 olduğu, 02.09.2010 tarihli ve 7641 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde yayımlanan 22.08.2010 tarihli ve 2010/1 nolu genel kurul kararıyla 26.08.2010 tarihinden itibaren S C’a süresiz olarak şirket müdürlüğüne atandığı, şirketi her hususta münferit imzası ile temsil ve ilzam etmek üzere yetki verilmiş olduğu anlaşılmıştır.

İncelemeye konu ihalede çözülmesi gereken problem, şirket müdürü S C ile İ A  arasında ….Güvenlik Koruma Eğt. Tic. Ltd. Şti.’nin ihalelerde temsil edilmesi için yapılan vekalet sözleşmesinin sona erip ermediğidir.

……..

Şirket müdürü S C ile İ A  arasında ….Güvenlik Koruma Eğt. Tic. Ltd. Şti.’nin ihalelerde temsil edilmesi için vekalet sözleşmesi yapılarak, S C tarafından İ A’ya süresiz vekalet vermiştir. Şirket sözleşmesiyle Şirket müdürü olan S C ‘a vekil tayin etme yetkisi verildiği, müdürün yaptığı işlemler sonuç itibariyle şirket tarafından yapılmış sayıldığı için aslında vekalet sözleşmesi İ A ile şirket arasında yapılmaktadır. Dolayısıyla şirket müdürü olan S C’ın ihale tarihi itibariyle şirketi tek başına idare ve temsil yetkisi sona ermiş olsa bile İ A ile yapılan vekalet sözleşmesinin, Borçlar Kanunu’nda düzenlenen bu sözleşmeyi sona erdiren genel ve özel haller yoksa devam edeceği açıktır. Vekalet sözleşmesinin hangi hallerde sona ereceği ise anılan sözleşmeye özgü olarak Borçlar Kanunu[1]’nun 396 ve 397 nci maddelerinde düzenlenmiştir. Anılan maddelerde düzenlenen vekalet sözleşmesinin sona erme halleri ise istifa, azil, vekilin veya müvekkilin ölümü, ehliyetsizlik ve vekilin veya müvekkilin iflasıdır. İncelemeye konu ihalede ise başvuru sahibi olan …….. Güvenlik Koruma Eğt. Tic. Ltd. Şti.’nin değerlendirme dışı bırakılma gerekçesi sözleşmelerin genel sona erme halleri ile vekalet sözleşmesine özgü sona erme halleri arasında sayılmamıştır. Sonuç olarak vekalet sözleşmesi devam etmektedir.

Vekalet sözleşmesi şirket ile İ A arasında yapılmış sayıldığı, vekaletin süresiz verildiği, vekalet sözleşmesini sona erdiren genel ve özel hallerinden hiçbirisi incelemeye konu ihalede bulunmadığı, vekalet sözleşmesi devam ettiği için idarenin ….Güvenlik Koruma Eğt. Tic. Ltd. Şti.’ni değerlendirme dışı bırakmasının hukuka uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, …..Güvenlik Koruma Eğt. Tic. Ltd. Şti.’nin teklifi değerlendirmeye alınarak tekliflerin değerlendirilmesi aşaması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.” Kararı ile konu açıklanmıştır.

[1] 888 sayılı Borçlar Kanunu (mülga)