Geçici teminat mektubunda döviz satış kurunun döviz alış kuru olarak değiştirilmesi ihale dışı bırakılması sebebi midir?

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, yeterlik alamayan şirketlerin tekliflerinde, ihalenin sonucunu etkilemeyecek ve sonradan tamamlanması mümkün olan belgelerin bulunduğu kendilerine gönderilen kesinleşen ihale karar yazısından anlaşıldığı, bu durumun ihaleye teklif veren 17 istekliden 13’ünün teklifi değerlendirme dışı bırakılarak ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin üzerinde kalmasının sağlandığıiddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

            P…’nin 30.05.2012 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 07.06.2012 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibi 14.06.2012 tarih ve 21797 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 14.06.2012 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunmuş ve Kurulca alınan 25.07.2012 tarihli ve 2012/UY.II-3038 sayılı karar ile başvuru sahibinin itirazen şikâyet dilekçesinde yer alan üçüncü iddianın şekil yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna varılarak “4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.

P…tarafından anılan Kurul kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle açılan davada Ankara 11. İdare Mahkemesinin 28.09.2012 tarihli ve Esas No:2012/1289 sayılı kararıyla yürütmenin durdurulmasına karar verilmiştir.

Anılan Mahkeme kararı üzerine alınan 07.11.2012 tarihli ve 2012/MK-340 sayılı Kurul kararı ile “1-) Kamu İhale Kurulunun 25.07.2012 tarihli ve 2012/UY.II-3038 sayılı kararının ihale üzerinde bırakılan İş Ortaklığı tarafından İdari Şartname’nin 46.7’nci maddesinde sunulması istenilen listelerin sunulmamasının esasa etkili bir aykırılık olmadığına ilişkin kısmının ve itirazen şikayet başvurusunun reddi şeklindeki hüküm fıkrasının iptaline,

2-) Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, ihale üzerinde bırakılan G…Ağır San. İnş. ve Taah. A.Ş. – K…İnş. Tur. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı’nın teklifinin değerlendirme dışı bırakılması hususunda 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,”karar verilmiştir.

Ayrıca, anılan Mahkeme kararına karşı Bölge İdare Mahkemesi nezdinde itirazda bulunulmuş, Bölge İdare Mahkemesince itirazın reddine karar verilmiştir.

Daha sonra, Ankara 11. İdare Mahkemesi’nin 28.05.2013 tarihli ve E:2012/1289, K:2013/798 sayılı kararıyla dava konusu işlem iptaline karar verilmiş olup, anılan Mahkeme kararı üzerine tarafımızca temyiz yoluna başvurulmuştur.

Temyiz incelemesi sonucunda, Danıştay 13. Dairesince verilen 13.02.2014 tarihli ve E:2013/2366, K:2014/386 sayılı kararı üzerine alınan 18.06.2014 tarihli ve 2014/MK-326 sayılı Kurul kararı ile “1- Kamu İhale Kurulunun 07.11.2012 tarihli ve 2012/MK-340 sayılı kararının iptaline,

2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, G… Ağır San. İnş. ve Taah. A.Ş. – K… İnş. Tur. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığının teklifinin değerlendirmeye alınması hususunda 4734 sayılı Kanunun 54’üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

3- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, başvuru sahibinin 14.06.2012 tarih ve 21797 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan itirazen şikâyet dilekçesinde özetle “Yeterlik alamayan şirketlerin tekliflerinde, ihalenin sonucunu etkilemeyecek ve sonradan tamamlanması mümkün olan belgelerin bulunduğu kendilerine gönderilen kesinleşen ihale kararı yazısından anlaşıldığı, ihaleye teklif veren 17 istekliden 13’ünün teklifi değerlendirme dışı bırakılarak ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin üzerinde kalmasının sağlandığı,” şeklinde yer verilen iddiası kapsamında inceleme yapılmasını teminen dosyanın esasının incelenmesine geçilmesine,”karar verilmiştir.

            Bu doğrultuda yapılan inceleme sonucunda, ihaleye teklif veren 17 istekliden teklifi değerlendirme dışı bırakılan 13 isteklinin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılma gerekçelerinin yerinde olup olmadığı hususunda aşağıda belirtilen hususlar tespit edilmiştir:

        A…r İnşaat Servis Ltd. Şti. – Ö… Yapı San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı’nın teklifi, sunulan teklif mektubunun 3’üncü maddesinin standart forma uygun yazılmadığı (paragraf sonunda “ediyoruz” kelimesi yok), geçici teminat mektubunda “İş bu teminat mektubunun tazmini halinde; mektup tutarı tazmin tarihinde geçerli Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden ödenecektir.” ifadesi yerine “İş bu teminat mektubunun tazmini halinde; mektup tutarı tazmin tarihinde geçerli Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden ödenecektir.” ifadesine yer verildiği gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılmıştır.

            Anılan iş ortaklığının teklif mektubunda; “3) 4734 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin (d) bendi gereğince ihale konusu işe kendimiz veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekaleten birden fazla teklif vermediğimizi beyan” ifadesinin bulunduğu, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin ekinde yer alan birim fiyat teklif mektubuna ilişkin Standart  Form ¾KİK015.1/Y’de söz konusu ifadenin sonunda “ediyoruz” ifadesinin yer aldığı görülmüştür.

            4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin hazırlanması ve sunulması” başlıklı 30’uncu maddesinin ikinci fıkrasında “Teklif mektupları yazılı ve imzalı olarak sunulur. Teklif mektubunda ihale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi, teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması, üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması ve teklif mektubunun ad, soyad veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olması zorunludur…” hükmü,

            “Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 36’ncı maddesinin ikinci fıkrasında; “İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit edilir…” hükmü,

            “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinin ikinci fıkrasında ise; “Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36 ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir…” hükmü yer almaktadır.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Başvuru ve teklif mektuplarının şekli” başlıklı 54’üncü maddesinde ise; “(1) Başvuru ve teklif mektupları bu Yönetmeliğin ekinde yer alan standart formlar esas alınarak hazırlanır.

            (2) Teklif mektubunun aşağıdaki şartları taşıması zorunludur:

            a) Yazılı olması.

            b) İhale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi.

            c) Teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması.

            ç) Üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması.

            d) Türk vatandaşı gerçek kişilerin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, Türkiye’de faaliyet gösteren tüzel kişilerin vergi kimlik numarasının belirtilmesi.

            e) Ad ve soyadı veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olması.

            (3) Ortak girişim olarak teklif veren isteklilerin teklif mektuplarının, ortakların tamamı tarafından veya yetki verdikleri kişilerce imzalanması gerekir.

            (4) Konsorsiyumlarda, konsorsiyum ortakları teklif mektubunu işin uzmanlık gerektiren kısımları için teklif ettikleri bedeli ayrı ayrı yazmak suretiyle imzalarlar. Konsorsiyum ortaklarının işin uzmanlık gerektiren kısımları için teklif ettikleri bedellerin toplamı, konsorsiyumun toplam teklif bedelini oluşturur.

            (5) Teklif mektuplarının şekil ve içerik bakımından yukarıda belirtilen niteliklere ve teklif mektubu standart formuna uygun olmaması teklifin esasını değiştirecek nitelikte bir eksiklik olarak kabul edilir. Taşıması zorunlu hususlardan herhangi birini taşımayan teklif mektuplarının değiştirilmesi, düzeltilmesi veya eksikliklerinin giderilmesi gibi yollara başvurulamaz. Teklif mektubu usulüne uygun olmayan isteklinin teklifi değerlendirme dışı bırakılır.”hükmü bulunmaktadır.

            Anılan mevzuat hükümlerinden, teklif mektubunun standart forma uygun olarak yazılmamasının teklifin esasını değiştirecek nitelikte bir eksiklik olarak kabul edileceği, bu nedenle aktarılan koşula aykırılık durumunda teklifin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği anlaşılmaktadır. Bu nedenle, anılan iş ortaklığı tarafından sunulan birim fiyat teklif mektubunun standart forma uygun olmadığı görüldüğünden, bu gerekçeyle teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasında mevzuata aykırılık bulunmamıştır.        

            Bununla birlikte, teklif dosyasında Ö… Yapı San. ve Tic. A.Ş. tarafından sunulan geçici teminat mektubunda “İş bu teminat mektubunun tazmini halinde; mektup tutarı tazmin tarihinde geçerli Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden ödenecektir.” ifadesine yer verildiği, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin ekinde yer alan geçici teminat mektubuna ilişkin standart formun dipnotunda ise, teminat mektubunun Türk Lirası dışında bir para birimi cinsinden düzenlenmesi halinde, teminat mektubunun sonuna  “İşbu teminat mektubunun tazmini halinde; mektup tutarı tazmin tarihinde geçerli Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden ödenecektir.” paragrafına yer verileceğinin belirtildiği görülmüştür.

            Anılan Yönetmelik’in “Teminatlar” başlıklı 56’ncı maddesinin dördüncü fıkrasında; istekli tarafından, teminat olarak banka teminat mektubu verilmesi halinde, bu teminat mektuplarının kapsam ve şeklinin, bu Yönetmelik’in ekinde yer alan standart formlara uygun olmasının zorunlu olduğu, standart formlara uygun olarak düzenlenmemiş teminat mektuplarının geçerli kabul edilmeyeceği hüküm altına alınmıştır. Bu itibarla, anılan iş ortaklığının standart forma uygun olmayan geçici teminat mektubu sunduğu anlaşıldığından, teklifinin değerlendirme dışı bırakılması işleminde bu yönüyle de aykırılık olmadığı sonucuna varılmıştır.