İhale Komisyonunca herhangi bir usulsüzlük yapılıp yapılmadığının ve şikayete konu edilebilecek bir durumun olup olmadığının anlaşılabilmesi için idareden istekliye yönelik bilgi ve belgelerin istenmesi işleminin hukuka uygun mudur?

Kamu İhale Kurulunun 2012/UH.II-146 Sayılı Kararında:

4734 sayılı Kanunun “Temel İlkeler” başlıklı 5 inci maddesinde; “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,

Aynı Kanunun “Bilgi ve belgeleri açıklama yasağı” başlıklı 61 inci maddesinde; “Bu Kanunun uygulanmasında görevliler ile danışmanlık hizmeti sunanlar; ihale süreci ile ilgili bütün işlemlere, isteklilerin iş ve işlemleri ile tekliflerin teknik ve malî yönlerine ilişkin olarak gizli kalması gereken bilgi ve belgelerle işin yaklaşık maliyetini ifşa edemezler, kendilerinin veya üçüncü şahısların yararına kullanamazlar. Aksine hareket edenler hakkında ilgisine göre 58 ve 60 ıncı maddelerde belirtilen müeyyideler uygulanır.” hükmü yer almaktadır.

Öte yandan, 4982 sayılı Bilgi Edinme Kanununun “Ticari Sır” başlıklı 23 üncü maddesinde yer alan ; “Kanunlarda ticarî sır olarak nitelenen bilgi veya belgeler ile, kurum ve kuruluşlar tarafından gerçek veya tüzel kişilerden gizli kalması kaydıyla sağlanan ticarî ve malî bilgiler, bu Kanun kapsamı dışındadır.” şeklindeki hüküm ile ticarî sır olarak nitelenen bilgi veya belgeler ile, kurum ve kuruluşlar tarafından gerçek veya tüzel kişilerden gizli kalması kaydıyla sağlanan ticarî ve malî bilgilerin Kanun kapsamı dışında olduğu belirtilmiştir.

4734 sayılı Kanunun temel ilkelerine bakıldığında, idarelerin ihalelerde saydamlığı sağlamakla yükümlü olduğu gibi, aynı şekilde gizlilik ilkesinin gereklerinin de yerine getirmekle yükümlü olduğu görülmektedir. Gizlilik ilkesi yine Kanunda hüküm altına alınan “Bilgi ve belgeleri açıklama yasağı” 61 inci maddesi ile birlikte değerlendirildiğinde, ihaleye teklif veren isteklilerin iş ve işlemleri ile tekliflerin teknik ve malî yönlerine ilişkin bilgilerin gizli kalmasını zorunlu tutmakta, aksi yönde davrananlar hakkında müeyyide uygulanmasını hükmetmektedir.

Bu çerçevede, kamu ihale mevzuatı bakımından, ihale üzerinde bırakılan firmanın aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunduğu proforma fatura ve buna dayanak teşkil eden belge ve maliyet/satış tutarı tespit tutanağının (Ek-O.5) başvuru sahibine verilmesi hususu değerlendirildiğinde, bir isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması ekinde bulunan ve ilgili kişi veya firma tarafından yapılan araştırma ve çalışma sonucu tanzim edilen bilgi ve belgelerin bir diğer istekliye verilmesinin, 4982 sayılı Bilgi Edinme Kanununun “Ticari Sır” başlıklı 23 üncü maddesinde yer alan hüküm çerçevesinde, 4734 sayılı Kanunun 61 inci maddesine aykırılık teşkil edeceği sonucuna varılmış olup, bu itibarla başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.

Bununla birlikte, somut olayda, başvuru sahibince ihale üzerinde bırakılan isteklinin açıklaması kapsamında sunduğu proforma fatura ve buna dayanak teşkil eden belge ve maliyet/satış tutarı tespit tutanağının mevzuata aykırı olduğu yönündeki iddiası 1 inci iddia kapsamında incelenmiş ve söz konusu belgelerde herhangi bir mevzuata aykırılığın olmadığı tespit edilmiştir. Bu bağlamda, başvuru sahibinin amacının nihai olarak söz konusu belgelerde herhangi bir mevzuata aykırılığın olup olmadığının incelenmesi olduğu hususu dikkate alındığında, itirazen şikâyet yoluyla bu amacın gerçekleştirildiği görülmektedir.