ihale komisyonunun iptal yetkisi

konuyla ilgili aşağıdaki KİK kararı bir nebze yrd olacacaktır.

Konu: İhale Komisyonu''nu kararı ve İhale Yetkilisinin onayı olmadan ihale iptal edilebilir mi? 

Karar Tarihi   :        04.10.2010

Karar No       :        2010/UY.II-2990

4734 sayılı Kamu İhale Kanununun “Temel İlkeler” başlıklı 5 inci maddesinde, “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,

Anılan Kanunun “Bütün Tekliflerin Reddedilmesi ve İhalenin İptali” başlıklı 39 uncu maddesinde de; “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmü yer almaktadır.

 Anılan maddenin gerekçesinin 1 inci paragrafında ise; “Tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması veya yaklaşık maliyete göre çok yüksek olmamakla birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılayamaması, Kanunun temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti gibi nedenlerle, ihale yetkilisinin onayından önceki herhangi bir aşamada ihale komisyonunun kararı üzerine idareye uluslararası mevzuata paralel bir şekilde ihaleyi iptal etme yetkisi verilerek, buna ilişkin hükümler düzenlenmiştir.” ifadesine yer verilmiştir.

Anılan Kanun hükmü uyarınca, ihaleyi yapan idarenin, bütün tekliflerin reddedilmesi suretiyle ihalenin iptalinde yetkisinin bulunduğu, bu yetki kullanılarak işlem tesis edilirken, idari işlemin sebep unsurunun belirtilmesinin gerektiği, zira idare tarafından sebepsiz bir işlem tesis edilemeyeceği, sebep unsurunun da somut olay ve durumlara dayanması ve ölçülü olması gerektiği, sebep ile konu unsuru arasında ölçü bulunmaması ve tesis edilen işlemin somut olay ve durumlara dayanmaması halinde gerçekleştirilen işlemin sebep unsuru açısından hukuka aykırı hale geleceği açıktır.

 Diğer taraftan, ihalenin iptali konusunda idareye verilen takdir yetkisi, mutlak ve “sınırsız olmayıp”, kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlıdır. Kamu yararı ve hizmet gereklerinin gerektirmesi durumunda objektif kriterler öne sürülerek ve Kanunun 5 inci maddesinde sayılan temel ilkeler gözetilerek ihalenin iptali mümkündür. İnceleme konusu ihalede, idarenin iptal yetkisini 4734 sayılı Kanunun temel ilkelerinden olan saydamlık, güvenirlik ve eşit muamele ilkelerine aykırı şekilde ve mevzuata aykırı gerekçelere dayanarak kullandığı anlaşılmıştır.

 Bunun yanında, 4734 sayılı Kanunun “Tanımlar” başlıklı 5 inci maddesinde, ihale yetkilisi, idarenin, ihale ve harcama yapma yetki ve sorumluluğuna sahip kişi veya kurulları ile usulüne uygun olarak yetki devri yapılmış görevlileri olarak tanımlanmıştır.

 19.07.2010 tarihli ihale komisyon kararında, ihale yetkilisinin “il özel idaresi genel sekreter yardımcısı” olarak belirlendiği ve anılan kararın ihale yetkilisi “genel sekreter yardımcısı” tarafından onaylandığı anlaşılmakla birlikte, ihalenin iptaline ilişkin kararın, Kanunun 39 uncu maddesi gerekçe gösterilerek “genel sekreter” tarafından hazırlanan valilik oluruyla alındığı görülmüştür.

 Bu çerçevede, inceleme konusu ihalenin Kanunun 39 uncu maddesi çerçevesinde iptal edilebilmesi için ihale komisyonu tarafından iptale ilişkin alınan kararın ihale yetkilisi “il özel idaresi genel sekreter yardımcısı” tarafından onaylanması gerektiğinden, idarece iptale ilişkin yapılan işlemlerin usul yönünden yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

 Bu itibarla, başvuruya konu ihalenin, 4734 sayılı Kanunun 39 uncu maddesi uyarınca valilik makamının oluru ile iptale ilişkin ihale komisyon kararı alınmaksızın 09.08.2010 tarihinde iptal edildiği, ancak idarenin iptal işleminde tespit edilen yukarıda belirtilen hususlar nedeniyle iptal işleminin 4734 sayılı Kanuna uygun olmadığı anlaşıldığından, idarenin ihalenin iptaline ilişkin kararının iptaline karar verilmesi gerekmektedir.