İhale sürecinde bulunmayan bir firmanın ihale konusu işi bedelsiz olarak yerine getirebileceğine yönelik dilekçesine istinaden ihtiyacın ortadan kalktığı gerekçe gösterilerek ihale iptal edilebilir mi?

Kamu İhale Kurulunun 2014/UH.III-2708 Sayılı Kararında:

Kamu yöneticisi, sunmakla yükümlü olduğu kamu hizmetinin sınırlarını çizmekte,  hangi hizmeti ne şekilde temin edeceğini ve sunacağını belirlemekte kanunlarla belirlenen çerçevede yetkilidir.  Bu durumda, ihale süreci başladıktan sonra bile olsa hizmetin bedelsiz olarak karşılanabileceğinin ortaya çıkması halinde kamu yöneticisinin artık ihale sürecinin başladığı ve mutlaka sonlandırılması gerektiği düşüncesiyle hareket etmesine gerek bulunmamaktadır.  Kuşkusuz ki bir hizmeti bedelsiz ve sadece dilekçe ile verilen taahhüde bağlı olarak temin etmek,  ihale ile yani sözleşmenin uygulanması da dahil olmak üzere tüm aşamaları Kanunla ve diğer mevzuat hükümleriyle belirlenmiş bir yöntem ile temin etmeye göre riskli olmakla ve bazı olumsuzlukları içerisinde barındırmakla birlikte, bu tercihi yapmak tüm hukuki ve idari  sorumluluğu ile  birlikte kamu yöneticisinin görev  alanında bulunmaktadır. Dolayısıyla, inceleme konusu ihalede  Ankara İli 2’nci Bölge Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği’nin tercihini ihale konusu işi bedelsiz olarak temin etmek yönünde kullandığı anlaşıldığından, ihaleyi gerçekleştiren … Devlet Hastanesi Yöneticiliği’nce ihalenin anılan Genel Sekreterliğin talebi  doğrultusunda  iptal edilmesinde mevzuata aykırılık olmadığı sonucuna varılmıştır.

Bununla birlikte, yukarıda ayrıntılı olarak açıklanan şekilde, bir ihale sürecinin son aşamasına gelinmişken ihale sürecinde bulunmayan bir firmanın ihale konusu işi bedelsiz olarak yerine getirebileceğine yönelik dilekçesine istinaden ihtiyacın ortadan kalktığından bahisle idarenin takdir yetkisini kullanarak ihaleyi iptal etmesinin olağan bir durum olarak değerlendirilmemesi gerektiği, bu tercihin çeşitli riskleri de kaçınılmaz olarak ortaya çıkaracağı kabul edilmelidir. T… Health Lab. Dia. Sağ. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin  ihale konusu işi bedelsiz olarak yerine getireceğine dair taahhüdünün herhangi bir hukuki çerçeveye oturtulmamış olması, işin yürütülmesi sırasında birtakım olumsuzlukların ortaya  çıkmasına neden olabileceği gibi, herhangi bir nedenle bu taahhüdün yerine getirilmemesi de sırf inceleme konusu ihalenin iptal edilmesine yönelik bir gerekçe oluşturulması amacıyla bu dilekçenin  verilmiş olabileceğine yönelik kuvvetli bir kanaat oluşturacaktır. Böyle bir  durumda da ihalenin iptaline karar verilmesine neden olan idare yetkililerinin idari ve hukuki sorumlulukları  ortaya çıkacağından, bundan sonraki sürecin, daha açık bir ifadeyle  T… Health Lab. Dia. Sağ. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin  ihale konusu işi bedelsiz olarak yerine getireceğine dair taahhüdünü inceleme konusu ihaleye ait İdari Şartname’de belirlenen standartlara kıyasla kabul edilebilir düzeyde yerine getirip getirmediğinin ihalenin iptaline karar verilmesine neden olan idare olan A… İli 2. Bölge Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliğinin üst idaresince  takip edilmesi gerektiği hususunun üst idare konumunda bulunan  Sağlık Bakanlığı’na bildirilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.