İsteklilerce teklif edilen ürünlerin numunesinin ihaleden önce idareye teslimi öngörülerek numune değerlendirme komisyonu tarafından uygun görülenlerin ihaleye teklif vermesi istenebilir mi?

Yayın Tarih: 31.07.2019 03:07
Özet

İhale tarihinden önce isteklilerden numune alınarak numunelerin uygun olup olmadığına ilişkin değerlendirme yapılması, ihale sürecine ilişkin olarak 4734 sayılı Kanunda hüküm altına alınan usule aykırı olup bu hususun da ihalenin iptalini gerektirdiği, dolayısıyla idarece alınan iptal kararının bu yönüyle de yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.


Toplantı No

: 2012/002

Gündem No

: 41

Karar Tarihi

: 09.01.2012

Karar No

: 2012/UM.II-178

 

Şikayetçi: 

Ç… Müşavirlik İnşaat Turizm Teks. Taah. İth. İhrc. San. ve Tic. Ltd. Şti., KÜLTÜR MAHALLESİ ADALET CADDESİ İ… İŞ MERKEZİ NO:1 B…

İhaleyi Yapan Daire: 

B… Valiliği, Taş Vuralarıkan 0 13000 B…

Başvuru Tarih ve Sayısı: 

19.12.2011 / 53620 

Başvuruya Konu İhale: 

2011/154355 İhale Kayıt Numaralı "B… Valiliği Geçici Köy Korucularına 2011 Yılı Giyim Malzemesi Alım İşi" İhalesi 

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: 

04.01.2012tarih ve B.07.6.KİK.0.07.00.00-101.04-.M.[4370].(0041)./2011-25Esayılı Esas İnceleme Raporunda;

 

            B… Valiliği tarafından 04.11.2011tarihinde açık ihale usulüile yapılan “B… Valiliği Geçici Köy Korucularına 2011 Yılı Giyim Malzemesi Alım İşi” ihalesine ilişkin olarak Ç… Müşavirlik İnşaat Turizm Teks. Taah. İth. İhrc. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin 14.12.2011tarihinde yaptığı şikayet başvurusu hakkında idarece alınan başvurunun uygun bulunmadığına ilişkin kararın mevzuatta öngörülen süre içerisinde şikayetçiye ulaşmaması üzerine, başvuru sahibinin 19.12.2011tarih ve 53620sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 19.12.2011tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu,

 

İdare tarafından gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesinden;

 

4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

 

Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.

Karar: 

Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:

 

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak firmalarının belirlendiği bildirildikten sonra idarece ihalenin teknik şartnamede görülen eksiklikler nedeniyle iptal edildiğine ilişkin bildirimde bulunulduğu,

 

Oysa, ihalede teknik şartname adında bir doküman verilmediği, ancak idareyle yapılan görüşmelerde malzeme listesinin teknik şartname olarak kabul edildiğinin belirtildiği,

 

Bahse konu belgenin, "İhale ile alınacak eşyaların isimleri, miktarları ve teknik özellikleri listesi" olduğu ve bu listede 9 iş kalemi için malzeme miktarları ile teknik özelliklerinin belirtildiği, bu özelliklere bakıldığı zaman hatalı veya eksik hiçbir şey görülmediği, bu kalemlerden sadece 1 inci sırada yer alan "Yazlık Eğitim Elbisesi" kaleminin teknik özelliklerinde "Kısa Kol Ceket" tabirinde  yanlış anlaşılma ihtimalinin olabileceği, ancak burada da ihaleden önce tüm isteklilerin malzemelerin numunelerini getirdiği, isteklilerin hepsinin aynı tip ve türden malzemeyi getirdiği ve idarenin de bunları kabul ettiği, dolayısıyla herhangi bir yanlış anlamanın da ortadan kaldırıldığı,

 

Bu kalem dışında diğer kalemlerde de ne yanlış anlaşılacak bir durum ne de tanımlama olduğu, durum böyle iken teknik şartname olarak adlandırılan bu belgede eksiklik olduğundan bahisle ihalenin iptaline karar verilmesinin mevzuata uygun olmadığı,

 

Başvuru sahibinin yukarıda özetlenen dilekçesine ilişkin inceleme sürecinde vekili Av. Alya Özge Çakmak tarafından Kurumun kayıtlarına 27.12.2011 tarih ve 54864 sayı ile intikal ettirilen ek beyan dilekçesinde de;

 

Kesinleşen ihale kararı alındıktan sonra teknik şartname gerekçe gösterilerek ihalenin iptal edilmesinin ihale mevzuatına uygun olmadığı gibi hukuki dayanaktan yoksun olduğu, ihalenin iptali gerekçesinin de yerinde olmadığı, ihale dokümanında ihale konusu mallara ilişkin teknik özelliklerin belirlendiği ve firmaları dışında üç geçerli teklifin daha bulunduğu, teklif bedellerinin yaklaşık maliyetten düşük olduğu,

 

İhalenin iptal kararının bir idari işlem olduğu, bu nedenle gerekçeli olarak alınması ve isteklilere de bu gerekçenin bildirilmesi gerektiği,

 

Gerekçesi açıkça belirtilmeyen ve somut hiçbir hukuki dayanağı bulunmayan iptal kararının, 4734 sayılı Kanunda temel ilkeler arasında sayılan idarenin ihtiyaçlarının zamanında ve uygun şartlarda alınması ilkesiyle bağdaşmadığı,

 

Kesinleşen ihale kararı alındıktan sonra idarenin yetkisinin sınırlı olduğu ve ihale üzerinde bırakılan istekli olan müvekkil şirketle sözleşme imzalanması gerektiği,

 

İddialarına yer verilmiştir.

 

İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

 

İncelemeye konu ihalede, ihalenin iptaline ilişkin bildirimde iptal gerekçesinin “ teknik şartnamede öngörülen eksiklikler nedeniyle ” olduğunun belirtildiği, başkaca bir açıklamaya yer verilmediği tespit edilmiştir.

 

İdarece gönderilen ihale işlem dosyasında yer alan belgeler incelendiğinde;

 

Kesinleşen ihale kararının isteklilere gönderilmesini müteakip numunesi uygun görülmeyen B…Elk. Tem. Ulş. Teks. Kırt. Yayın. ve Rekl. Ltd. Şti. tarafından idareye şikayet başvurusunda bulunulduğu, adı geçen isteklinin başvurusunda teknik şartnamede ihale konusu mallara ilişkin düzenlemelerin yeterli olmadığı ve yanlış anlamalara neden olunduğu, mallara ilişkin düzenlemelerin yeterince açık olmamasının subjektif değerlendirmelere zemin oluşturduğu, ihaleden önce numune alınıp henüz ihale başlamadan önce numuneler üzerinden değerlendirme yapılarak ihale başlamadan önce ihaleye teklif verebileceklerin belirlenmesi nedeniyle numuneleri uygun görülmeyenlerin ihaleye teklif vermesine engel olunmasının mevzuata aykırı olduğu, ihaleden önce numune değerlendirmesi yapılarak numunesi uygun görülenlerin kendi aralarında anlaşma yaparak teklif vermelerine zemin oluşturulduğu vs. iddialarına yer verildiği,

 

İdarece bahse konu başvurular hakkında inceleme yapmak üzere görevlendirilen raportör tarafından hazırlanan inceleme raporunda özetle; ihale konusu malların vasfını belirten çok kısa bir liste hazırlandığı, ihale konusu malların teknik özelliklerinin ayrıntılı olarak belirlendiği teknik şartnamenin hazırlanmamış olduğu, ihaleden uzun bir zaman önce numune alınmasının uygun olmadığı, numune değerlendirme usulü ve komisyonun çalışma esaslarının belirlenmediği, bazı firmaların birden fazla numune vermesi nedeniyle doğrudan elendiği, numuneleri uygun görülmeyen 9 isteklinin ihaleden önce elendiği ve rekabet ortamının sağlanmadığından bahisle, ihale komisyon kararının ve ihalenin iptal edilerek detaylı şekilde teknik şartname hazırlandıktan sonra yeniden ihaleye çıkılmasının uygun olacağının belirtildiği; bahse konu inceleme raporunun ihale yetkilisince uygun görülerek ihalenin ihale komisyonuna gönderilmesi üzerine; ihale yetkilisince 17.12.2011 tarihinde onaylanan (2) numaralı ihale komisyon kararıyla, ihale yetkilisince 16.11.2011 tarihinde onaylanan 10.11.2011 tarihli (1) numaralı ihale komisyon kararının ve ihalenin iptaline karar verildiği anlaşılmıştır.

 

İtirazen şikayet başvurusunda ihalenin bulunduğu aşama itibariyle idarenin iptal yetkisi konu edilmiş olup, 4734 sayılı Kanunun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasında;“Başvurular üzerine ihaleyi yapan idare veya Kurum tarafından gerekçeli olarak;

a) İhale sürecinin devam etmesine engel oluşturacak ve düzeltici işlemle giderilemeyecek hukuka aykırılığın tespit edilmesi halinde ihalenin iptaline,

b) İdare tarafından düzeltme yapılması yoluyla giderilebilecek ve ihale sürecinin kesintiye uğratılmasına gerek bulunmayan durumlarda, düzeltici işlem belirlenmesine,

c) Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması, usulüne uygun olarak sözleşme imzalanmış olması veya şikayete konu işlemlerde hukuka aykırılığın tespit edilememesi veya itirazen şikayet başvurusuna konu hususun Kurumun görev alanında bulunmaması hallerinde başvurunun reddine …”karar verileceği hüküm altına alınmıştır.

 

Anılan Kanun hükmü karşısında, kesinleşen ihale kararı alındıktan sonra da olsa idareye şikâyet başvurusu üzerine ihalenin iptaline ya da düzeltici işlem belirlenmesine karar verilebileceği açık olup, incelenen ihalede, ihalenin bulunduğu aşama itibariyle, idareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine yapılan inceleme sonucunda idarece ihalenin iptaline karar verme yetkisinin bulunduğu izahtan varestedir.

 

Diğer yandan, aynı Kanunun 4734 sayılı Kanunun 55 inci maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarında;

“…

İdare, şikayet başvurusu üzerine gerekli incelemeyi yaparak on gün içinde gerekçeli bir karar alır.Alınan karar, şikayetçi ile diğer aday veya istekliler ile istekli olabileceklere karar tarihini izleyen üç gün içinde bildirilir. İlan ile ihale veya ön yeterlik dokümanına yönelik başvurular dışında istekli olabileceklere bildirim yapılmaz.

 

Belirtilen süre içinde bir karar alınmaması durumunda başvuru sahibi tarafından karar verme süresinin bitimini, süresinde alınan kararın uygun bulunmaması durumunda ise başvuru sahibi dahil aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından idarece alınan kararın bildirimini izleyen on gün içinde Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir.

…”hükümleri yer almaktadır.

 

İncelenen ihalede, ihalenin iptaline ilişkin kararın idareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine alındığı dikkate alındığında 4734 sayılı Kanunun 55 inci maddesinin yukarıda aktarılan hükümleri uyarınca bütün isteklilere gerekçeleriyle birlikte bildirilmesi gerekirken sadece karar sonucunun bildirildiği tespit edilmiş olup, şikâyet üzerine alınan kararın bildiriminde anılan Kanun hükmünde belirtilen usule uyulmadığı anlaşılmıştır.

 

İhalenin iptaline gerekçe gösterilen hususlara ilişkin olarak yapılan incelemede:

 

4734 sayılı Kanunun 12 nci maddesinde; ihale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilmesi, belirlenecek teknik kriterlerin, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici hususlar içermemesi ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlaması, gerektiği, teknik şartnamelerde, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik düzenlemelere, teknik özelliklere ve tanımlamalara yer verileceği hüküm altına alınmıştır.

 

Tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında; isteklilerce teklif edilen malların, idarenin ihtiyacına uygun olup olmadığına ilişkin değerlendirmenin dayanağı teknik şartnamelerde belirlenen teknik özellikler olup teknik şartnamede belirlenen teknik kriterlerin anlaşılır biçimde açık olması, soyut ve subjektif değerlendirmeye neden olacak hususlar içermemesi gerekmektedir.

 

İncelenen ihaleye konu malların cins ve miktarlarını gösteren listenin teknik şartname olarak hazırlandığı, ancak bu listede malların teknik özelliklerine ilişkin ayrıntılı düzenleme yapılmaksızın genel özelliklerin belirtildiği, bu haliyle de isteklilerce sunulan numunelerin uygun görülmemesine gerekçe gösterilen hususların hukuki dayanaktan yoksun kalacağı, teknik şartnamenin ihtiyaca uygun olarak mal alınmasını temin edecek ayrıntıda hazırlanmaması nedeniyle ihale dokümanıyla birlikte verilen listede belirtilen genel özellikleri karşılayan ürünlerin uygun görülmesi halinde idarece birbirinden farklı renk, tip veya modeldeki malların alınmasıyla karşı karşıya kalınacağı, numunesi uygun görülmeyen isteklilerin numunelerinin uygun görülmemesi durumunda idarece yapılan değerlendirmenin, soyut ve subjektif olduğu tartışmasına her zaman açık olacağı ortadadır.

 

Dolayısıyla, incelenen ihalede isteklilerce teklif edilen ürün numunelerinin uygun görülmemesine veya numuneleri uygun görülenlerin uygun görülmemesi gerektiğine ilişkin uyuşmazlıkların çözümü de mümkün olmayacaktır.

 

Bu itibarla, incelenen ihalede ihtiyaç listesinde mallara ilişkin yer verilen bilgilerin isteklilerce teklif edilen numunelerin somut ve objektif bir değerlendirme kriteri niteliği taşımadığı gerekçe gösterilerek ihalenin iptaline karar verilmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

 

Öte yandan, ihalenin iptaline gerekçe gösterilen diğer bir husus ise, isteklilerce teklif edilen ürünlerin numunesinin ihaleden önce idareye teslimi öngörülerek numune değerlendirme komisyonu tarafından uygun görülenlerin, ihaleye teklif vermesine imkan sağlanmasına ilişkin olduğu anlaşılmıştır.

 

4734 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinde; ihale komisyonun, biri başkan olmak üzere, ikisinin ihale konusu işin uzmanı olması şartıyla, ilgili idare personelinden en az dört kişinin ve muhasebe veya malî işlerden sorumlu bir personelin katılımıyla kurulacak en az beş ve tek sayıda kişiden oluşacağı hüküm altına alınmıştır.

 

Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “ihale komisyonunun kurulması ve çalışma esasları” başlıklı 17 nci maddesinin dördüncü fıkrasında; “İhale sürecindeki değerlendirmeleri yapmak üzere oluşturulan ihale komisyonu dışında başka adlar altında komisyonlar kurulamaz.” ve aynı Yönetmeliğin “Tedarik edilecek malların numuneleri, katalogları, fotoğrafları ile teknik şartnameye cevapları ve açıklamaları içeren doküman” başlıklı 43 üncü maddesinde ise;“(1) Teklif edilen malın teknik şartnamede yer alan teknik kriterlere uygunluğunu belirlemek amacıyla numune, teknik bilgilerin yer aldığı katalog, teknik şartnameye cevapları ve açıklamaları içeren doküman ile fotoğraf ayrı ayrı veya birlikte istenebilir.

 

(2) Numunenin sunulma yöntemi ile ihale komisyonunca numunenin değerlendirilmesine yönelik düzenleme, ayrıntılı bir şekilde ön yeterlik şartnamesinde veya idari şartnamede yapılır. İdare tarafından numune bir tutanak ile teslim alınır. Bu tutanağın bir sureti de aday veya istekliye verilir.”

 

hükümleri yer almaktadır.

 

İsteklilerin teklifi, ihale dokümanında teklifle birlikte sunulması zorunlu tutulan belgeler ve istenilmişse teklif edilen ürüne ilişkin katalog, numune ile bir bütün olduğu izahtan varestedir.

 

4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesinde, tekliflerin ihale dokümanında belirtilen ihale saatine kadar idareye sunulması gerektiği hüküm altına alınmıştır.

 

Anılan Kanun hükmü, idari şartnamede belirlenen belgeler ile istenilmişse ürüne ilişkin katalog, teknik doküman veya numunelerin bir bütünü olan tekliflerini ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olarak ihale saatine kadar idareye sunmalarını öngörmektedir.

 

4734 sayılı Kanunun 36 ve 37 nci maddelerinde tekliflerin açılması ve değerlendirilmesine ilişkin usul ve şartlar belirlenmiş olup bu işlemlerin, ihale komisyonunca gerçekleştirilmesi öngörülmüştür.

 

Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 17 nci maddesinin dördüncü fıkrasında da bu paralelde, ihale sürecindeki değerlendirmeleri yapmak üzere oluşturulan ihale komisyonu dışında başka adlar altında komisyonlar kurulamayacağına ilişkin düzenleme bulunmaktadır.

 

Bu itibarla, isteklilerce teklif edilen ürünlere ilişkin numune istenildiği ve teknik değerlendirmenin numunelere göre yapılacağının belirtildiği hallerde numunelerin de teklifle birlikte verilmesi ve ihale komisyonunca değerlendirilmesi gerekmektedir.

 

İncelenen ihalede; ihale tarih ve saatinden (04.11.2011) önce 03.11.2011 tarihinde numunelerin teslim edilmesinin öngörüldüğü, numunelerin uygun olup olmadığına ilişkin muayene kabul komisyonu marifetiyle değerlendirme yapıldığı ve ihale saatinden önce uygun olmadığına karar verildiği; dolayısıyla, ihale sürecinde 4734 sayılı Kanunda tekliflerin alınması ve değerlendirilmesine ilişkin olarak öngörülen usule aykırı işlem yapıldığı, 9 (dokuz) isteklilerin sunmuş oldukları numunelerin uygun bulunmadığına ilişkin değerlendirmenin ihaleden önce yapıldığı, bu isteklilerden ihaleye teklif verenlerin tekliflerinin de değerlendirmeye alınmadığı tespit edilmiştir.

 

Yapılan tespit ve değerlendirmeler çerçevesinde, ihale tarihinden önce isteklilerden numune alınarak numunelerin uygun olup olmadığına ilişkin değerlendirme yapılması, ihale sürecine ilişkin olarak 4734 sayılı Kanunda hüküm altına alınan usule aykırı olup bu hususun da ihalenin iptalini gerektirdiği, dolayısıyla idarece alınan iptal kararının bu yönüyle de yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

 

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;

 

Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

 


Oybirliği ile karar verildi.

 

 


Benzer Yazılar


İhaleSoruCevap İstatistikler


Analiz

Makale

Sayaç

Karar

Soru Cevap