Mevzuata aykırı harcama talimatı sonucu ihaleye çıkılması durumunda ihale komisyonunun sorumluluğu olur mu? (Sayıştay Temyiz KK)

Kamu İdaresi Türü      Özel İdareler

Yılı                   2015

Dairesi                1

Dosya No               41798

Tutanak No             44653

Tutanak Tarihi         6.6.2018

İlgili Daire Kararı için tıklayın

Konu: Yiyecek yardımının, Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğine aykırı olarak yemek verme yerine para ile temsil edilen araçlar (ticket) vasıtasıyla yapılması.

19 sayılı ilamın 12. Maddesiyle; … … İlçe Özel İdaresi personeline Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğine aykırı olarak yiyecek yardımının, yemek verme yerine para ile temsil edilen araçlar (ticket) vasıtasıyla … A. Ş. nden yapılması sonucu oluşan toplam … TL’ye tazmin hükmü verilmiştir.

Sorumlulardan Harcama Yetkilisi sıfatıyla sorumlu … gönderdiği temyiz dilekçesinde özetle;

… İlçe Özel İdaresince 2015 yılında gerçekleştirilen lokantadan yemek alımının memurlara Diğer Hizmet Alımı (öğlen yemeği alımı) ile ilgili olarak; 26 Haziran 2014 tarih ve 220 ilam no ve 10321 karar no ile kişi borcuna alınan ….TL nin 24.05.2016 tarih ve 41909 sayılı Sayıştay Temyiz Kumlu İlamı ile Müdürlüğümüze ait 2012 yılı hesapların incelenmesinde Kamu Zararı oluştuğu gerekçesi ile ilgililerden tazminine karar verilen ödemenin 24.05.2016 tarih ve 41907 sayılı tutanakla iptaline karar verildiğinin bildirildiğini, mezkûr kararın fotokopisinin ilişikte sunulduğunu,

Kararın Konusu: Personel Mevzuatı ile ilgili Kararlar Kararın Numarası: 24760

Kararın Tarihi: 23.05.2000 “Yemek yardımı, yemek verilerek yapılamamakla birlikte yemek servisi kurulması halinde de söz konusu yemek malzemelerinin alınacağı yemek yardımının nakit olarak değil yiyecek malzemeleri verilmek suretiyle aynı olarak yapıldığı ve 1993 yılında yiyecek malzemesi için ödenen 699.184.183- liranın bütçeye konan 800.000.000- lira yiyecek yardımının ödeneğini aşmadığı da dikkate alındığında yiyecek malzemesi alınarak bu malzemenin memurlara verilmesi ile yönetmelikte aranan maksadın geçekleştiği bu nedenle dilekçi iddialarının kabulü ile 1486 notu ilamın 1. Maddesi ile söz konusu bedele ilişkin olarak verilen tazmin hükmün kaldırılmasına karar verildi.” denildiğini, söz konusu kararın fotokopisinin ilişikte sunulduğunu, Yerel Yönetim ve Denetim Mevzuatının Aralık 1998 Cilt 3 Sayı 12 memurlara yapılacak yiyecek ve giyecek yardımları ile ilgili olarak; “İlgili yönetmeliğin 3. maddesindeki nakden bir ödemede bulunulamaz şeklindeki açık hükme rağmen bazı belediyelerde bu yardımın bazen nakdi bazen de ayni olarak yapıldığını ya da yapılmak istendiğini, bununla ilgili Sayıştay 6. Dairesinin 01.11.1996 tarih ve 8931 tutanak sayılı kararında yiyecek yardımı yemek verme şeklinde olup, nakit olarak ödeme yapılması ya da ayni yardım olarak verilmesi mümkün değildir.” Denildiğini, demek ki yiyecek yardımının hiçbir şekilde gerek nakit gerekse ayni olarak verilmeyecek, sadece yemek yedirmek şeklinde olacağını, Yönetmeliğin 5. maddesi hükümleri doğrultusunda memurlara dışarıda anlaşmalı bir lokantadan yiyecek yardımı olarak yemek yedirilebileceğini, haliyle yemek bedelinin bütçeden karşılanmayan kısmının da yemek yiyenlerce karşılanacağını, bu durumla ilgili olarak Sayıştay 7. Dairesinin 05.07.1997 tarihli 8027 tutanak sayılı kararında da açıkça memurlara yemek yardımının yemek bedelinin yarısını geçmemek şartıyla fiş bastırarak anlaşmalı bir lokantada yemek yedirmek suretiyle yapılmasında sakınca yoktur denildiğini, söz konusu mevzuatın ilgili bölümünün fotokopisinin ilişikte sunulduğunu,

Maliye Bakanlığından: 2015 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Uygulama Tebliği (Sıra No:1)Maliye Bakanlığından: 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Uygulama Tebliği

Karar no 77 Madde no 3, Yargılama Dairesi 5, 16.09.2014 tarihli Karar

Memurlara verilecek öğle yemeğine memurların katılım paylar ile ilgili olarak, Maliye Bakanlığından: 2015 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Uygulama Tebliğ (Sıra No: 1)’e göre; 1 – 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 212 nci maddesine dayanılarak hazırlanan ve 19/11/1986 tarihli ve 86/11220 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinde, yemek bedelinin bütçeden karşılanmayan kısmının yemek yiyenlerden alınacağı hükme bağlanmış bulunduğunu, bu çerçevede, öğle yemeği servisinden faydalanan memurlardan 15/1/2014-14/1/2015 tarihleri arasında alınacak yemek bedellerinin 17/1/2014 tarihli ve 28885 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan (1) Sıra No’lu 2014 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Uygulama Tebliğiyle belirlendiğini, bu bedellerin yerine 2015 yılında öğle yemeği servisinden faydalanacak olanlardan en az aşağıda belirlenen tutarlar üzerinden günlük yemek bedeli alınması uygun görülmüştür.

2- Bu uygulamaya 15/1/2015 tarihinde başlanacaktır

3- Kuruluşlar hizmetlerinin özelliği, yemek maliyetleri ve yemek servisinin farklı mahallerde daha iyi şartlarda sunulması gibi hususları dikkate alarak belirtilen miktarların üzerinde yemek bedeli tespit edebileceklerdir.

4- Bu Tebliğe, genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri, özel bütçeli idareler, kamu iktisadi teşebbüsleri, döner sermayeli kuruluşlar ile diğer kamu idareleri uyacaklardır. 15 Ocak 2015 – Sayı : 29237 RESMÎ GAZETE Sayfa : 53

Söz konusu Merkezi Yönetim Bütçe Uygulama Tebliğ (Sıra No:l)’ in ilgili bölümünün fotokopisi ilişikte sunulduğunu,

T.C. Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün B.07.0.BMK.0.15-115456 sayılı ve 11.03.2008.tarih ve 02736 no’lu Yiyecek Yardımı Genelgesi ve 19.11.1986.tarihli ve 86/12220 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğinin 6 maddesinde ise hastane, pansiyonlu okul ve işçi ile birlikte çalışan iş yerlerindeki memurlar, birim büyüklüğü ve personel sayısına bakılmaksızın hasta, öğrenci ve işçiler için mevcut yemek servisinden faydalanacakları belirtildiğini, İlçe Özel İdare Müdürlüğünün personel servisinin olmaması nedeni ile öğle yemeğini yemek için evine veya şehir merkezine gidemediğinden dolayı iş yerinde yemek yeme zaruriyetinin hâsıl olduğunu, yiyecek yardımından faydalanacak personel sayısının 50 ve daha fazla olmadığı için yemekhane kurulamadığı, yemeğin temini için ilçede yemek servisi, yardım sandığı, demek veya bu mahiyetteki kuruluşların bulunmadığı, bu nedenle 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun “Kapsam” başlıklı 2. maddesinde, bu maddede belirtilen idarelerin kullanımında bulunan her türlü kaynaktan karşılanan mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalelerinin bu kanun hükümlerine göre yürütüleceği hüküm altına alınmış aynı maddenin (a) bendinde ise genel bütçeye dâhil daireler, katma bütçeli idareler, özel idareler ve belediyeler ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar, birlikler ve tüzel kişiler bu kanun kapsamında yer alan kuruluşlar arasında sayıldığını, bu nedenle diğer kurumlarında yapmış olduğu gibi hizmet alımı tertibinden, piyasadan doğrudan temin sureti ile satın alma yoluna gidildiğini, İl Özel İdaresi memurlarının öğle yemeği ihtiyacını 4734 sayılı Kanunun 22 d maddesine göre doğrudan temine göre yapılan yemek ihalesi sonucunda ihaleyi kazanan lokantada alınmış olup, yemek yiyen memurlardan 13 Ocak 2012 tarih ve 28172 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2012 yılı 2 no’lu Merkezi Yönetim Bütçe Uygulama Tebliğine uygun katkı payı tahsil edildiği anlaşıldığından, ileri sürülen iddiaların yasaya uygun olduğunu, ayrıca benzeri olaylarla ilgili verilen tazmin kararını kaldıran birden fazla Temyiz Kurulu Kararı bulunduğundan tazmin hükmünün kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.

Başsavcılık mütalaasında;

“Dilekçesinde özetle: “Kuramlarında çalışan personelinin hizmet alanının geniş olması ve öğle yemeklerinin hizmet binasına gelip yenilme şansının bulunmaması gibi sebepler göz önünde bulundurularak öğle yemeği ihtiyacı 4734 sayılı Kanun’un hükümlerine uygun hizmet alımı ihalesi yapıldığını ve ihale kapsamında yenen yemek bedellerinin firmaya ödenmesinin 657 sayılı Kanun’un 212. maddesine istinaden çıkarılan Memurlara Yiyecek Yardımı Yönetmeliğinin 1,3,4 ve 5 maddelerine uygun olduğunu, yemek yiyen personelden 2015/1 sayılı Bütçe Uygulama Talimatına uygun yemek bedelinin tahsil edildiğini, dilekçesinde belirtilen ve ekinde sunulan benzer olaylarla ilgili Daire ve Temyiz Kurulunun beraat yönünde kararlarının bulunduğunu doyasıyla 5018 sayılı Kanun’un 71. maddesi gereği Kamu Zararının bulunmadığım, ileri sürerek tazmin kararının kaldırılmasını,” istemektedir.

657 sayılı Kanun’un 212. maddesine dayanarak çıkarılan Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğinin 4. maddesinde: “Yiyecek Yardımının gerektirdiği giderler, yemek maliyetinin yarısını aşmamak üzere, bu yönetmelik kapsamına memur kadrosu adedine göre kurum bütçesine konacak ödenekle karşılanır.” demektedir. Aynı Yönetmeliğin 9. maddesinde yemek maliyetinin hesaplanmasına dâhil edilmeyecek kalemlerin dikkate alınarak yemek maliyetinin hesaplanması esastır. Bu hükme göre kurum bütçesinden kadrolu memurların her gün yiyebileceği varsayılarak konulan yiyecek yardımı ödeneğini aşmamak üzere harcama yapılabilecektir. Yemek maliyetinin bütçeden karşılanmayan kısmı yemek yiyenlerden alınır. Yemek yiyenlerden alınacak yemek ücretinin tarifesi her yılbaşında Bütçe Uygulaması Talimatı ile belirlenmektedir.

Dosyanın incelenmesinde adı geçen İl Özel İdaresi memurların öğle yemeği ihtiyacını 4734 sayılı Kanuna göre Yemek İhalesi sonucunda ihaleyi kazanan yemek firmasından karşılanmış olup yemek yiyen memurlardan 2015 yılı Bütçe Uygulama Talimatına uygun katkı payı tahsil edildiği anlaşıldığından yapılan ödeme yasaya uygundur. Ayrıca; benzeri olaylarla ilgili verilen tazmin kararını kaldıran birden fazla Temyiz Kurulu Kararı bulunduğundan tazmin hükmünün kaldırılmasına karar verilmesinin olacağı mütalaa edilmektedir.” Şeklinde görüş bildirmiştir.

Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ;

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 212 nci maddesinde: “Devlet memurlarının hangi hallerde yiyecek yardımından ne şekilde faydalanacakları ve bu yardımın uygulanması ile ilgili esaslar Maliye Bakanlığı ile Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığının birlikte hazırlayacakları bir yönetmelik ile tespit olunur.” hükmüne yer verilmiş ve bu hüküm uyarınca hazırlanan Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği’nin “Amaç” başlıklı 1 inci maddesinde, bu Yönetmeliğin amacının, Devlet Memurlarının yiyecek yardımından hangi hallerde, ne şekilde faydalanacaklarını ve bu yardımın uygulanması ile ilgili esasları belirlemek olduğu; “Kapsam” başlıklı 2 nci maddesinde, bu Yönetmeliğin 657 sayılı Kanuna tabi memurlar hakkında uygulanacağı; “Yardım Şekli” başlıklı 3 üncü maddesinde, yiyecek yardımının yemek verme şeklinde yapılacağı, bu yardım karşılığında nakden bir ödemede bulunulamayacağı; “Yardımın Şartları” başlıklı 5 inci maddesinde; Kurum bütçelerine yiyecek yardımı karşılığı olarak konulan ödeneğin, memurlara yemek vermek üzere kurulan yemek servisi, yardım sandığı, dernek veya bu mahiyetteki kuruluşa ödeneceği, yemek servisi, yiyecek yardımından faydalanabilecek personel sayısının asgari 50 olması ve yemekhane için elverişli yer bulunması şartıyla atamaya yetkili amirin onayı ile kurulabileceği hükümlerine yer verilmiştir.

Söz konusu Yönetmelikte yer alan düzenlemeler göz önünde bulundurulduğunda, 657 sayılı Kanuna tabi personele yiyecek yardımı, belli şartların gerçekleşmesi durumunda kurulacak yemek servisi aracılığıyla “yemek verme” şeklinde yapılabilecek bir yardım olup, kupon, kart, fiş, ticket gibi para temsili araçlar sağlanarak dışarıdan temin edilerek yapılması mümkün değildir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanununun “Kapsam” başlıklı 2 nci maddesinde, mal veya hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinin bu Kanun hükümlerine göre yürütüleceği hükme bağlanmıştır. Aynı Kanunun “Tanımlar” başlıklı 4 üncü maddesinde de, “Bu Kanunun uygulanmasında Hizmet: Bakım ve onarım, taşıma, haberleşme, sigorta, araştırma ve geliştirme, muhasebe, piyasa araştırması ve anket, danışmanlık, tanıtım, basım ve yayım, temizlik, yemek hazırlama ve dağıtım, toplantı, organizasyon, sergileme, koruma ve güvenlik, meslekî eğitim, fotoğraf, film, fikrî ve güzel sanat, bilgisayar sistemlerine yönelik hizmetler ile yazılım hizmetlerini, taşınır ve taşınmaz mal ve hakların kiralanmasını ve benzeri diğer hizmetleri, (…) ifade eder.” şeklinde tanımlanmıştır. İhale dokümanında yer alan bilgilere göre, para temsili araçlar ile yemek ihtiyacının dışarıdan karşılanmasının, Kamu İhale Kanununun yukarıya alınan hizmet tanımında yer alan “yemek hazırlama ve dağıtım” hizmeti olarak değerlendirilmesi mümkün değildir. Kaldı ki 4734 sayılı Kanun, kamu idarelerinin hangi tür harcamaları yapabileceklerini düzenleyen ve bunlara izin veren bir kanun değildir. “Mal” ve “hizmet” alımları ile “yapım” işlerinin ihalelerini kapsayan Kanunun 4 üncü maddesinde tanımlanan hizmet kavramı kapsamında “yemek hazırlama ve dağıtım” hizmetinin sayılmış olması, idarelere sınırsız bir şekilde bu hizmeti diledikleri gibi (yiyecek yardımının, restoran, cafe, market vb. yerlerde para yerine geçen bir ödeme aracı olan kart ile yapılması şeklinde) ihale ile tedarik edebilecekleri anlamına gelmemektedir. Kanunun 4 üncü maddesindeki tanımlamalarda, idarelerce alım yapılması planlanan ihtiyaçların, hangi alım türünün (mal, hizmet veya yapım) kapsamına girdiği ortaya konulmakta olup, ihtiyaca uygun alım türüne göre ihaleye hazırlık yapılması ve ihalenin gerçekleştirilmesi gerektiğine işaret edilmektedir. Yani idarelerce örneğin “yemek hazırlama ve dağıtım” ihtiyacının, bu Kanun kapsamında ancak “hizmet” olarak ihaleye çıkarılabileceği; aksine idarelerin bu ihtiyaç için örneğin “mal” veya “yapım” ihalesi yapamayacakları vurgulanmaktadır. İlama konu olayda ihalesi yapılan “yemek” yardımının tedarik yöntemi, kapsamı ve içeriği, 657 sayılı Kanun ve Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğinde belirlenmiştir. İdareler bu iki mevzuatta belirlenen içerik ve tedarik yöntemlerine uyulmak kaydıyla, yemek hizmetini 4734 sayılı Kanun çerçevesinde ihale yaparak veya kendi kurumsal imkânlarıyla yemek hazırlayarak karşılayabilecektir.

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri doğrultusunda, yiyecek yardımının, restoran, cafe, market vb. yerlerde para yerine geçen bir ödeme aracı olan kart ile yapılması mevzuata aykırılık teşkil etmektedir.

5018 sayılı Kanunun 71 inci maddesi 1 inci fıkrasında kamu zararı tanımlanmış, 2 nci fıkrasında da bu zararın belirlenmesinde esas alınacak kriterler düzenlenmiştir. 5018 sayılı Kanunda, “Mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması” da kamu zararının belirlenmesinde esas alınacak kriterlerden birisi olarak sayılmıştır. Yukarıdaki açıklamalardan anlaşılacağı üzere, para temsili araçlar ile yemek ihtiyacının dışarıdan karşılanması ile ilgili idare işlemi, Yiyecek Yardımı Yönetmeliği ve Kamu İhale Kanununa aykırı olduğundan, bu işlem neticesi yapılan ödeme, mevzuatta öngörülmeyen bir ödeme mahiyetindedir.

5018 sayılı Kanunu’nun “Harcama Yetkisi ve Yetkilisi” başlıklı 31. maddesi 3. fıkrasında;

“Kanunların verdiği yetkiye istinaden yönetim kurulu, icra komitesi, komisyon ve benzeri kurul veya komite kararıyla yapılan harcamalarda, harcama yetkisinden doğan sorumluluk kurul, komite veya komisyona ait olur.” denilmektedir.

Aynı Kanun’un “Harcama Talimatı ve Sorumluluk” başlıklı 32. maddesinde;

Bütçelerden harcama yapılabilmesinin, harcama yetkilisinin harcama talimatı vermesiyle mümkün olabileceği, harcama yetkililerinin harcama talimatlarının, bütçe ilke ve esaslarına, kanun, tüzük ve yönetmelikler ile diğer mevzuata uygun olmasından sorumlu oldukları, hükme bağlanmıştır.

Söz konusu düzenlemeler çerçevesinde ihale yetkilisinin ve ihale komisyonu üyelerinin işlemleri değerlendirildiğinde; ihale yetkilisince ihale onay belgesi düzenlenmesi ve bu ihale ile ilgili sözleşmenin imzalanması işlemi 5018 Sayılı Kanun’un yukarıya alınan hükümleri çerçevesinde harcama talimatıdır. İhale komisyon üyeleri ise vermiş oldukları “ihale kararı” ile bu talimatı gerçekleştirmişlerdir. Yukarıda açıklandığı üzere, harcama talimatı olan onay belgesi/sözleşme ile bu talimatın gerçekleştirilmesi yönündeki ihale kararı mevzuata aykırı olduğundan, bu işlemler neticesi gerçekleşen kamu zararından ihale komisyon üyelerinin de sorumlu tutulmalarında mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.

Bu itibarla, sorumlu iddialarının reddedilerek 19 sayılı İlamın 12. maddesi ile verilen … TL’nin tazminine ilişkin hükmün TASDİKİNE, oyçokluğuyla, (..Daire Başkanı … Üyeler; …, …’in karşı oylarıyla)

Karar verildiği 06.06.2018 tarih ve 44653 sayılı tutanakta yazılı olmakla iş bu ilam tanzim kılındı.

Karşı Oy Gerekçesi

..Daire Başkanı … ve Üye …’nın karşı oy gerekçeleri;

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 212. maddesine dayanılarak çıkarılan Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğinin “Yemek Servisi Giderleri” başlıklı 4. maddesinde;

“Yiyecek yardımının gerektirdiği giderler, yemek maliyetlerinin yarısını aşmamak üzere, bu Yönetmelik kapsamına dâhil memur kadrosu adedine göre kurum bütçelerine konulacak ödeneklerle karşılanır.

Ödenek dağıtımı yemek servisi kurulacak kurumdaki memur sayısı dikkate alınmak suretiyle yapılır.

Yemek bedelinin bütçeden karşılanamayan kısmı yemek yiyenlerden alınır. 2155 sayılı Bazı Kamu Personeline Tayın Bedeli Verilmesi Hakkında Kanun’a göre tayın bedeli verilen personel ile sözleşmeli olarak çalıştırılanların, bu Yönetmeliğe göre yiyecek yardımı yapılan yemek servislerinde yemek yemeleri halinde, yemek bedelinin tamamı kendilerinden alınır.” denilmektedir.

2014 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu eki Bazı Ödeneklerin Kullanımına ve Harcamalara İlişkin Esasları düzenleyen (E) Cetvelinin 36. maddesine göre; 657 sayılı Kanunun 212. maddesine dayanılarak hazırlanan ve 19/11/1986 tarihli ve 86/11220 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğinin 4. maddesi uyarınca yemek maliyetlerinin yarısını aşmamak üzere kurum bütçelerinden yapılan yemek yardımı, Ankara, İstanbul ve İzmir illerinin büyükşehir belediyesi sınırları içinde görev yapan personel için yemek maliyetlerinin azami üçte ikisi olarak uygulanabilmektedir.

Buna göre kurum bütçesinden kadrolu memurların her gün yiyebileceği ihtimaline karşılık konulan yiyecek yardımı ödeneğinden yemek maliyetinin yarısını aşmamak üzere harcama yapılabileceğinden, yemek maliyetinin bütçeden karşılanamayacak olan kısmı yemek yiyenlerden karşılanacaktır. Yemek yiyenlerden alınacak yemek ücretleri tarifesi ise her yılbaşında Bütçe Uygulama Talimatı ile asgari rakamlar üzerinden belirlenmekte olup, kurumlar yemek maliyetinin kalan kısmını karşılayacak şekilde bu rakamların daha üstünde fiyatlar tespit edebilecektir.

Bu nedenle Bütçe Uygulama Talimatı ile belirlenen miktarlar en az alınması gereken miktarı ifade etmektedir. Eğer Bütçe Uygulama Talimatında belirtilen miktarlar üzerinden kişilerden tahsil edilen bedel, yemeğin maliyetinin kalanını karşılamaya yetmiyorsa, kişilerden tahsil edilen miktarın yemeğin maliyetinin kalan kısmını karşılayacak şekilde artırılması veya yemeğin maliyetinin düşürülmesi gerekmektedir. Aksi takdirde yemek maliyetinin yarısından fazla bir miktarı bütçeden karşılanmış olacaktır ki bu da yukarıda ifade edilen Bütçe Kanunu hükmüne aykırıdır. Kaldı ki devlet memurlarının yiyecek yardımından hangi hallerde, ne şekilde faydalanacaklarını ve bu yardımın uygulanması ile ilgili esasları belirlemek amacıyla hazırlanan Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği’nin “Yardım Şekli” başlıklı 3 üncü maddesinde yiyecek yardımının yemek verme şeklinde yapılacağı ve bu yardım karşılığında nakden bir ödemede bulunulmayacağı açık bir şekilde ifade edilmektedir.

Zira, bahsi geçen Yönetmeliğin “Yardımın Şartları” başlıklı 5. maddesinde yer alan: “Kurum bütçelerine yiyecek yardımı karşılığı konulan ödenek memurlara yemek vermek üzere kurulan yemek servisi, yardım sandığı, dernek veya bu mahiyette kuruluşa ödenir” hükmü karşısında, özel firmalardan yemek teminine açıkça cevaz verilmediği anlaşılmakta ise de bunun Kanunda öngörülmüş sosyal bir hak oluşu, bu hakkın bir şekilde yerine getirilmesi gerekliliği; aksi halde, yemek yardımından yemek vermek üzere kurulan yemek servisi, yardım sandığı, dernek veya bu mahiyetteki kuruluş vasıtasıyla faydalanan memurlara nazaran Kanunda öngörülmüş bir haktan mahrum bırakılma gibi eşitlik ilkesine aykırı bir durumun söz konusu olacağı hususları göz önüne alındığında, bu tür bir uygulamanın memur lehine değerlendirilerek kabul edilmesi gerekmektedir.

Dolayısıyla yemek yardımından yararlananlardan yemek maliyetinin yarısının kesilmesi gerektiği anlaşılmaktadır. Kamu zararı tutarı, yemek maliyetinin yarısı ile personelden kesilen rakamlar arasındaki farkın olması gerekmektedir.

Ayrıca bu açıklamalar çerçevesinde ihale komisyonunda yer alan şahıslarında sorumlu olmamaları gerektiği, ödeme emrini imzalayan gerçekleştirme görevlisi ve harcama yetkilisinin sorumlu olması gerektiği anlaşılmıştır.

Bu itibarla, yukarıda belirtilen hususlar dikkate alınarak yeniden hüküm tesisini teminen 19 sayılı ilamın 12. Maddesi ile verilen tazmin hükmünün bozularak dosyanın kararı veren daireye gönderilmesine, karar verilmesi gerekir.

Üye …’in karşı oy gerekçesi:

Esastan tasdik yönündeki Kurul kararına katılmakla birlikte sorumluluk yönünden, ihale komisyon üyeleri ihaleleri mevzuata uygun olarak yürütmek ve sonuçlandırmakla yükümlü olup sorumluluklarının da bu çerçevede belirlenmesi gerekir. İhale komisyonu üyeleri, ancak ilgili harcama birimi tarafından hazırlanmış ve kendilerine havale edilmiş ihale işlem dosyası çerçevesinde ve ihale mevzuatına uygun olarak ihaleyi gerçekleştirmekten ve sonuçlandırmaktan sorumludur. Yemek yardımının veriliş usulü konusunda ihale komisyonu üyelerinin takdir yetkisi veya ihaleyi yapmama yetkisi bulunmamaktadır. Somut olayda ihalenin yürütülmesi ve sonuçlandırmasıyla ilgili olarak ilamda mevzuata aykırı bir tespit yer almadığından ihalenin uygulanması bir başka deyişle sözleşmenin uygulanması aşamasında ortaya çıkan kamu zararından da ihale komisyonu üyelerinin sorumlu tutulmaması gerekir.

Bu itibarla, 19 sayılı ilamın 12. Maddesi ile verilen tazmin hükmünün ihale komisyonu üyelerinin sorumluluklarının kaldırılması amacıyla bozularak dosyanın kararı veren daireye gönderilmesine, karar verilmesi gerekir.