Yabancı ülkede düzenlenen iş deneyim belgelerinin sunuluş şekli ile ilgili düzenlemede önem arz eden hususlar hk.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 31’nci maddesinde “(1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında idareler; belgelerin aslını veya aslına uygunluğu noterce onaylanmış örneklerini isterler. Bu kapsamda sunulan fatura örnekleri de asıl olarak kabul edilir. Adaylar veya istekliler, istenen belgelerin aslı yerine ihale veya son başvuru tarihinden önce idare tarafından “aslı idarece görülmüştür” veya bu anlama gelecek şerh düşülen suretlerini başvuruları veya teklifleri kapsamında sunabilirler. Bu yönde yapılacak başvuruların, ihaleden önce idarenin ilgili birim yetkilisi veya bu hususta görevlendirilmiş P..onelince karşılanması zorunludur.

(2) Noter onaylı belgelerin aslına uygun olduğunu belirten bir şerh taşıması zorunlu olup, sureti veya fotokopisi görülerek onaylanmış olanlar ile “ibraz edilenin aynıdır” veya bu anlama gelecek bir şerh taşıyanlar geçerli kabul edilmez…

(3) Türkiye Cumhuriyetinin yabancı ülkelerde bulunan temsilcilikleri tarafından düzenlenen belgeler dışında yabancı ülkelerde düzenlenen belgeler ile yabancı ülkelerin Türkiye’deki temsilcilikleri tarafından düzenlenen belgelerin tasdik işlemi aşağıdaki şekilde yapılır:

a) Tasdik işleminden, belgedeki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır.

b) Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine taraf ülkelerde düzenlenen ve bu Sözleşmenin 1 inci maddesi kapsamında bulunan resmi belgeler, “apostil tasdik şerhi” taşıması kaydıyla Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır.

c) Türkiye Cumhuriyeti ile diğer devlet veya devletlerarasında, belgelerdeki imza, mühür veya damganın tasdik işlemini düzenleyen hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme bulunduğu takdirde, bu ülkelerde düzenlenen belgelerin tasdik işlemi, bu anlaşma veya sözleşme hükümlerine göre yaptırılabilir.

ç) “Apostil tasdik şerhi” taşımayan veya (c) bendi kapsamında sunulmayan yabancı ülkelerde düzenlenen belgelerin, o ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından veya sırasıyla o ülkenin Türkiye’deki temsilciliği ile Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmesi gerekir. Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğunun bulunmadığı ülkelerde düzenlenen belgeler ise sırasıyla, düzenlendiği ülkenin Dışişleri Bakanlığı, bu ülkeyle ilişkilerden sorumlu Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya bu ülkenin Türkiye’deki temsilciliği ve Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir.

d) Yabancı ülkenin Türkiye’deki temsilciliği tarafından düzenlenen belgeler, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir.

…

(4) Başvuru veya teklif kapsamında sunulacak belgelerin tercümeleri ve bu tercümelerin tasdik işlemi aşağıdaki şekilde yapılır:

a) Yerli istekliler ile Türk vatandaşı gerçek kişi ve/veya Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişi ortağı bulunan iş ortaklıkları veya konsorsiyumlar tarafından sunulan ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümelerinin Türkiye’deki yeminli tercümanlar tarafından yapılması ve noter tarafından onaylanması zorunludur. Bu tercümeler Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır.

b) Yabancı istekliler tarafından sunulan ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümeleri ile bu tercümelerin tasdik işlemi aşağıdaki şekilde yapılır:

1) Tercümelerin tasdik işleminden, tercümeyi gerçekleştiren yeminli tercümanın imzası ve varsa belge üzerindeki mührün ya da damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır.

2) Belgelerin tercümelerinin, düzenlendiği ülkedeki yeminli tercüman tarafından yapılmış olması ve tercümesinde “apostil tasdik şerhi” taşıması halinde, bu tercümelerde başkaca bir tasdik şerhi aranmaz. Bu tercümelerin “apostil tasdik şerhi” taşımaması durumunda ise tercümelerdeki imza ve varsa üzerindeki mühür veya damga, bu ülkedeki ilgili Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından veya sırasıyla belgenin düzenlendiği ülkenin Türkiye’deki temsilciliği ile Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir.

3) Türkiye Cumhuriyeti ile diğer devlet veya devletler arasında belgelerdeki imza, mühür veya damganın tasdik işlemini düzenleyen hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme bulunduğu takdirde, belgelerin tercümelerinin tasdik işlemi de anlaşma veya sözleşme hükümlerine göre yaptırılabilir.

4) Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğunun bulunmadığı ülkelerde düzenlenen belgelerin tercümelerinin, o ülkedeki yeminli tercüman tarafından yapılmış olmakla birlikte, “apostil tasdik şerhi” taşımaması durumunda ise; söz konusu tercümedeki imza ve varsa üzerindeki mühür veya damganın, sırasıyla bu ülkenin Dışişleri Bakanlığı, bu ülkeyle ilişkilerden sorumlu Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya bu ülkenin Türkiye’deki temsilciliği ve Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmesi gereklidir.

(5) Yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümelerinin, Türkiye’deki yeminli tercümanlar tarafından yapılması ve noter tarafından onaylanması halinde ise, bu tercümelerde başkaca bir tasdik şerhi aranmaz.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Belgelerin Sunuluş Şekli” başlıklı 8’inci maddesinde “8.2. İhale Uygulama Yönetmeliklerinin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı maddesinde; Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine taraf ülkelerde düzenlenen ve bu Sözleşmenin 1 inci maddesi kapsamında bulunan resmi belgelerin, “apostil tasdik şerhi” taşıması kaydıyla Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaf olduğu belirtilmiştir.

8.2.1. 27/7/1984 tarih ve 84/8373 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla onaylanan Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi, 16/9/1984 tarih ve 18517 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olup, Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine taraf devletler ile bu devletlerde tasdik şerhi vermeye yetkili makamların Listesi, Lahey Uluslararası Özel Hukuk Konferansı’nın internet sayfasında (http://hcch.e-vision.nl/index_en.php?act=states.listing) yer almaktadır.

8.2.2. Anılan sözleşmenin 2 nci maddesi, sözleşmeye taraf akit devletlerin, sözleşmenin 1 inci maddesinde sayılan resmi belgelerden kendi ülkesinde kullanılacak olan belgeleri tasdik işleminden bağışık tutacağını hüküm altına almıştır. Bu sözleşmenin amaçları bakımından, tasdik işleminden, yalnız belgenin kullanıldığı ülkenin diplomasi veya konsolosluk memurları tarafından belgedeki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının veya gerekirse üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyit işleminin anlaşılacağı öngörülmüştür.

8.2.3. Uygulamada yabancı ülkelerden alınan bazı belgelerin, Türkiye’deki tasdik şerhi (apostil) vermeye yetkili makamlara onaylatılarak idarelere sunulduğu görülmüş olup, yukarıda anılan sözleşmeye aykırı olarak onaylanan bu belgeler geçerli sayılmayacaktır.

8.2.4. İdareler, ön yeterlik şartnamesinin veya idari şartnamenin düzenlenmesi sırasında ihale işlemlerinin etkin bir şekilde sürdürülebilmesi ve bürokratik işlemlerin azaltılması için yurtdışından temin edilmiş teknik doküman, kişisel beyan gibi resmi makamlarca düzenlenmeyen belgelerin tasdik işleminden muaf olduğuna ilişkin düzenlemeler yapabilirler.

8.3. İdareler, ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamenin “Tekliflerin dili” başlıklı maddesini ihale konusu alımın niteliğini göz önünde bulundurmak suretiyle uygun seçeneği esas alarak düzenleyeceklerdir. İdareler, teklifi oluşturan bütün belgeler ve ekleri ile diğer dokümanların Türkçe olacağı ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin Türkçe tercümesi ile birlikte verilmesi halinde geçerli olacağına ilişkin bir düzenleme yapabilecekleri gibi, sadece belirli belgelerin yabancı dilde sunulmasına imkan verebilirler. İhale işlemlerinin etkin ve sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesi ve hukuki sorunların yaşanmaması için yabancı dilde sunulmasına imkan verilen belgelerin teknik dokümanlar, kişisel beyanlar gibi belgelerle sınırlı tutulmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir.” açıklamaları,

1512 sayılı Noterlik Kanunu’nun “Yabancı dildeki kağıdın örneği” başlıklı 99’uncu maddesinde “Örneği verilmesi istenen kağıt yabancı dilde yazılmışsa, evvela tercüme edilir; sonra bu bölüm hükümlerine göre örnek çıkarılarak her örneğe tercümesi iliştirilir ve bu yolda şerh verilir” hükmü,

Aynı Kanun’un “Çevirme işlemi” başlıklı 103’üncü maddesinde “Bir dilden diğer dile veya bir yazıdan başka bir yazıya çevirme halinde, noter tarafından metnin altınabir şerh verilir.

Bu şerhin, noter yeminli tercüman kullanmışsa, tercümanın kimliğini ve adresini ihtiva etmesi ve altının, noter tarafından tarih yazılıp imzalanarak mühürlenmesi gereklidir.” hükmü,

Noterlik Kanunu Yönetmeliği’nin “Örnek ve kimlere verilebileceği” başlıklı 94’üncü maddesinde “Örnek, noterlikte yapılmış bir işlemin veya ilgilisince ibraz olunan bir belgenin tamamının veya istenilen kısmının istenildiği kadar, yazı, fotokopi veya benzeri usullerle çıkartılarak aslının aynı olduğuna dair bir şerhi kapsayan ve noterliği mührünü ve görevlinin imzasını taşıyan belgedir.

Örneklerin kimlere verileceği Noterlik Kanununun 94 ve 95. maddeleri hükümleri uyarınca saptanır.” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Örnek verme şekilleri” başlıklı 95’inci maddesinde “a – İbrazdan örnek:

İlgili tarafından ibraz edilip, örneğin çıkartılması ve onaylanması istenilen bir belgenin usulünce örneğinin çıkartılarak verilmesine ibrazdan örnek çıkarma denir. İbrazdan örneklerin altına (ibraz edilenin aynıdır) ibaresini kapsayan bir şerh konulur. İbrazdan örnek vermede, örneklerden bir nüshası dairede saklanır. Bu nüshaya ilgilinin imzası (ibraz ettiğim aslına uygundur) şerhinin altına alınır. İbraz edilen aslına örneğin tarih ve yevmiye numarası yazılıp, noter mühürü ile mühürlenir.

Aslında bir bozukluk olan belgelerin, örneklerinde bu bozukluğun açıklanması şarttır.

İbraz olunan belgenin örneği ilgili tarafından dışarda da çıkartılıp, onama için noterliğe ibraz olunabilir.

Bu takdirde örnek ile asıl belge noterlikçe karşılaştırılır. Asıl ve örneğin yekdiğerine uygunluğu şerhte belirtilir.

Her ne suretle olursa olsun çıkartılan örneklerde belgenin belirli bir kısmının örneği de ilgilinin isteği üzerine çıkartılabilir. Bu takdirde bu husus açıkça yazılır.

b – Daireden örnek:

O noterlikte yapılmış bir işlemin ilgilisinin isteği üzerine yeteri kadar örneği çıkartılıp aslına uygunluğu onaylandıktan sonra ilgiliye verilmesine, daireden örnek verme denir

Cilt bentte saklı işlemin örneği istenilenden bir fazla çıkarılır, bunların altına (işbu örnek dairede saklı …….tarih ve …..yevmiye nolu aslının veya nüshasının aynıdır) şerhi konur. Bu şerhin altına noterlik mühürü basılarak, yetkili tarafından imza edilir. Örneğin birinci sayfasının baş tarafına (örnektir) damgası basılır veya yazı ile (örnektir) ibaresi yazılır ve örneğe o günkü tarih ile yeni yevmiye numarası konur. Fazla çıkarılan nüsha dairede saklanır.

Şerhlerde kaç örnek verildiği herhalde belirtilir ve dairede kalan nüshaya ilgilinin imzası alınır

c – Yabancı dilde yazılı kağıttan örnek

Örneği istenen kağıt yabancı dilde yazılmış ise, evvela bu kağıt usulünce tercüme olunur. Sonra, yabancı dildeki kağıdın örneği çıkartılıp gerekli şerh verilmek suretiyle onaylanır. Ayrıca, gerek ilgilisine verilen, gerekse dairede saklanan nüshalara tercüme edilmiş nüshaların birer adedi de eklenir.

d – Yazıdan başka usullerle örnek çıkarma

 İlgili ister veya noter gerekli görürse fotokopi, teksir makinası, fotoğraf veya benzeri usullerle de örnek çıkartılabilir.

Bu takdirde, tarifede gösterilen ücretler alınır ve diğer hususlarda yazılı örnek verilmiş gibi hareket olunur.

e – Başka bir noterlikten örnek getirtme (Aracılık)

Giderleri başvurulan notere verilmek sureti ile ve bu noterlik aracılığı diğer bir yerdeki noterlikten de bir işlemin örneği getirtilebilir.

Bu gibi hallerde, başvurulan noter, diğer yerdeki notere ilgilinin isteğini yazı ile bildirmekle beraber, acele hallerde -telgraf, teleks veya telefonla durumu haber verir ve yazının gönderildiğini de açıklar.

 Örnek çıkarma ve onaylama giderlerinin tümü ile birlikte gerekli haberleşme masraflarını da ilgiliden tahsil eder. İşlemin gerektirdiği harç, vergi ve noterlik giderlerini, örneği çıkaran notere gönderir. Kendisi ücret tarifesi ile saptanan aracılık ücretini alır.” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Çevirme işlemleri” başlıklı 96’ncı maddesinde “Belgelerin bir dilden diğer dile veya bir yazıdan başka bir yazıya çevrilmesine ve noterlikçe onaylanmasına çevirme işlemi denir.

Noterin, çevirmeyi yapanın o dili veya yazıyı doğru olarak bildiğine, diplomasını veya diğer belgelerini görerek veya diğer yollarla ve hiçbir tereddüde yer kalmayacak şekilde kanaat getirmesi gerekir.

Noterlik Kanununun 75. maddesinin son fıkrası gereğince noter tercümana Hukuk Yargılama Usulü Kanununa göre and içirir. Bunun bir tutanakla belgelendirilmesi zorunludur. Bu tutanakta tercümanın adı, soyadı, doğum tarihi, iş adresi, ev adresi, tahsil derecesi, hangi dil veya dilleri, hangi yazıyı bildiği, noterin çevirenin bu dil ve dilleri veya yazıyı bildiğine ne suretle kanı sahibi olduğu, yemin biçimi ve tutanağın tarihini gösterir. Tutanağın altı noter ve tercüman tarafından imzalanır.

Kendisine çevirme yaptırılan kimselerin yemin tutanakları noterlik dairesinde özel bir kartonda saklanır. Noter, kartonunda yemin tutanağı bulunmayan bir kimseye çevirme yaptıramaz.

Noter tarafından ilgilisinden alınan çevirme ücretleri noterlik dairesinin gelirlerinden olup, yevmiye defterine gelir olarak kaydedilir. Noterin çevirene ödediği parada dairenin giderlerindendir.

Çevirme ücreti hesaplanırken, çevrilmesi istenilen yazının sayfaları değil, çevirme yapıldıktan sonra noter tarafından yazdırılan değerli kağıdın sayfa sayısı esas tutulacaktır.

Çevirme işleminin, ilgilinin bulunduğu yer noterliğinde yaptırılması mümkün bulunmayan hallerde, o noterlik aracılığı ile başka bir yer noterliğinde çevirme yaptırılabilir. Bu takdirde, ilgiliden ayrıca, aracılık ücreti de tahsil olunur.” hükmü,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin

a) Adı: Kırıkkale-Kırşehir-Himmetdede Devlet Yolu (Akpınar-İsahocalı Ayr- 4 Bölge Sınırı) Km:15+100-38+500 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Hamit Kavşak Köprüsü, Bitümlü Sıcak Karışım ve Çeşitli İşler Yapılması İkmal

b) Yatırım proje no'su/kodu:1993E040860

c) Miktarı (fiziki) ve türü:

Kırıkkale-Kırşehir-Himmetdede Devlet Yolu (Akpınar-İsahocalı Ayr.- 4 Bölge Sınırı) Km:15+100-38+500 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Hamit Kavşak Köprüsü, Bitümlü Sıcak Karışım ve Çeşitli İşler

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

ç) Yapılacağı yer: Kırşehir

d) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin 7.6’ncı maddesinde “Bu ihalede benzer iş olarak kabul edilecek işler: 11.06.2011 tarihli 27961 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği´nde yer alan yapım işlerinde benzer iş grupları listesinin ''Karayolu İşleri (Altyapı+Üstyapı)" başlığı altında A/V grubuna giren işlerdir.

7.6.1. Mezuniyet belgeleri/diplomalar: İnşaat Mühendisliği” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 7.7’nci maddesinde “7.7.1. İstekliler, yukarıda sayılan belgelerin aslını veya aslına uygunluğu noterce onaylanmış örneklerini vermek zorundadır. Ancak Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi Nizamnamesi'nin 9 uncu maddesinde yer alan hüküm çerçevesinde; Gazete İdaresince veya Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine bağlı odalarca "aslının aynıdır" şeklinde onaylanarak isteklilere verilen Ticaret Sicili Gazetesi suretleri ile bunların noter onaylı suretleri de kabul edilecektir. Kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden temin edilebilen ve teyidi yapılabilen ihaleye katılım ve yeterlik belgelerinin internet çıktısı sunulabilir.

7.7.2. Noter onaylı belgelerin aslına uygun olduğunu belirten bir şerh taşıması zorunlu olup, sureti veya fotokopisi görülerek onaylanmış olanlar ile "ibraz edilenin aynıdır" veya bu anlama gelecek bir şerh taşıyanlar geçerli kabul edilmeyecektir.

7.7.3. İstekliler, istenen belgelerin aslı yerine ihale tarihinden önce İdare tarafından "aslı idarece görülmüştür" veya bu anlama gelecek şekilde şerh düşülen suretlerini tekliflerine ekleyebilirler.

7.7.4. Türkiye Cumhuriyetinin yabancı ülkelerde bulunan temsilcilikleri tarafından düzenlenen belgeler dışında yabancı ülkelerde düzenlenen belgeler ile yabancı ülkelerin Türkiye'deki temsilcilikleri tarafından düzenlenen belgelerin tasdik işlemi:

7.7.4.1. Tasdik işleminden, belgedeki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır.

7.7.4.2. Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine taraf ülkelerde düzenlenen ve bu Sözleşmenin 1 inci maddesi kapsamında bulunan resmi belgeler, "apostil tasdik şerhi" taşıması kaydıyla Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır.

7.7.4.3. Türkiye Cumhuriyeti ile diğer devlet veya devletler arasında, belgelerdeki imza, mühür veya damganın tasdik işlemini düzenleyen hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme bulunduğu takdirde, bu ülkelerde düzenlenen belgelerin tasdik işlemi bu anlaşma veya sözleşme hükümlerine göre yaptırılabilir.

7.7.4.4."Apostil tasdik şerhi" taşımayan veya tasdik işlemine ilişkin özel hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme kapsamında sunulmayan yabancı ülkelerde düzenlenen belgelerin üzerindeki imzanın, mührün veya damganın alındığı ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından veya sırasıyla belgenin düzenlendiği ülkenin Türkiye'deki temsilciliği ile Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmesi gerekir. Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğunun bulunmadığı ülkelerde düzenlenen belgeler ise sırasıyla, düzenlendiği ülkenin Dışişleri Bakanlığı, bu ülkeyle ilişkilerden sorumlu Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya bu ülkenin Türkiye'deki temsilciliği ve Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir.

7.7.4.5. Yabancı ülkenin Türkiye'deki temsilciliği tarafından düzenlenen belgeler, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir.

7.7.4.6. Fahri konsolosluklarca düzenlenen belgelere dayanılarak işlem tesis edilmez.

7.7.4.7. Tasdik işleminden muaf tutulan resmi niteliği bulunmayan belgeler:

7.7.4.7.1. Bu madde boş bırakılmıştır.

7.7.5. Teklif kapsamında sunulan ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümelerinin yapılması ve bu tercümelerin tasdik işlemi:

7.7.5.1. Yerli istekliler tarafından sunulan ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümeleri ve bu tercümelerin tasdik işlemi aşağıdaki şekilde yapılır:

7.7.5.1.1. Yerli istekliler ile Türk vatandaşı gerçek kişi ve/veya Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişi ortağı bulunan iş ortaklıkları veya konsorsiyumlar tarafından sunulan ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümelerinin, Türkiye'deki yeminli tercümanlar tarafından yapılması ve noter tarafından onaylanması zorunludur. Bu tercümeler Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır.

7.7.5.2. Yabancı istekliler tarafından sunulan ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümeleri ve bu tercümelerin tasdik işlemi aşağıdaki şekilde yapılır:

7.7.5.2.1. Tercümelerin tasdik işleminden tercümeyi gerçekleştiren yeminli tercümanın imzası ve varsa belge üzerindeki mührün ya da damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır.

7.7.5.2.2. Belgelerin tercümelerinin verildiği ülkedeki yeminli tercüman tarafından yapılmış olması ve tercümesinde "apostil tasdik şerhi" taşıması halinde bu tercümelerde başkaca bir tasdik şerhi aranmaz. Bu tercümelerin "apostil tasdik şerhi" taşımaması durumunda ise tercümelerdeki imza, ve varsa üzerindeki mühür veya damga, bu ülkedeki ilgili Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından veya sırasıyla belgenin düzenlendiği ülkenin Türkiye'deki temsilciliği ile Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir.

7.7.5.2.3. Türkiye Cumhuriyeti ile diğer devlet veya devletler arasında belgelerdeki imza, mühür veya damganın tasdik işlemini düzenleyen hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme bulunduğu takdirde belgelerin tercümelerinin tasdik işlemi de anlaşma veya sözleşme hükümlerine göre yaptırılabilir.

7.7.5.2.4. Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğunun bulunmadığı ülkelerde düzenlenen belgelerin tercümelerinin verildiği ülkedeki yeminli tercüman tarafından yapılmış olması ve tercümenin de "apostil tasdik şerhi" taşımaması durumunda ise söz konusu tercümedeki imza ve varsa üzerindeki mührün veya damganın sırasıyla bu ülkenin Dışişleri Bakanlığı, bu ülkeyle ilişkilerden sorumlu Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya bu ülkenin Türkiye'deki temsilciliği ve Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir.

7.7.5.2.5. Yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümelerinin Türkiye'deki yeminli tercümanlar tarafından yapılması ve noter tarafından onaylanması halinde ise bu tercümelerde başkaca bir tasdik şerhi aranmaz.”  düzenlemesi yer almaktadır. 

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden yabancı ülkelerde düzenlenen belgelerin tasdikine ilişkin olarak, yabancı ülkelerde düzenlenen belgelerin kural olarak belgeyi düzenleyen ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından veya sırasıyla o ülkenin Türkiye’deki temsilciliği ile Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmesi gerektiği, Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğunun bulunmadığı ülkelerde düzenlenen belgelerin ise sırasıyla, düzenlendiği ülkenin Dışişleri Bakanlığı, bu ülkeyle ilişkilerden sorumlu Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya bu ülkenin Türkiye’deki temsilciliği ve Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmesi gerektiği, ancak Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muafiyet sağlayan iki istisnanın bulunduğu; birinci istisnanın Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine taraf ülkelerde düzenlenen ve bu Sözleşmenin 1’inci maddesi kapsamında bulunan resmi belgelerin “apostil tasdik şerhi” taşıması olduğu, ikinci istisnanın ise Türkiye Cumhuriyeti ile belgenin düzenlendiği devlet arasında belgelerdeki imza, mühür veya damganın tasdik işlemini düzenleyen hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme bulunduğu takdirde belgelerin tasdiki işleminin “apostil tasdik şerhi” yerine bu anlaşma veya sözleşme hükümlerine göre yaptırılması olduğu anlaşılmaktadır. 

Diğer yandan yeterlilik için teklif kapsamında sunulan bütün belgelerin asıllarının veya aslına uygun olduğunu belirtir bir şerh taşıyan noterce onaylanmış örneklerinin ya da bu asıl belgelerin ihale tarihinden önce idareye gösterilerek “aslı idarece görülmüştür” benzeri şerh düşülen suretlerinin sunulması, bununla birlikte yerli isteklilerin sunduğu yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümelerinin ise Türkiye’deki yeminli tercümanlar tarafından yapılması ve noter tarafından onaylanması gerekmektedir.

Bu kapsamda M.. Müşavirlik Mühendislik İnşaat Maden Mimarlık Enerji Sanayi İthalat İhracat ve Ticaret A.Ş. tarafından iş deneyiminin tevsiki amacıyla şirketin yarısından fazlasına sahip ortağı olan Xuiri Akteibolag Şirketi adına “Tebriz il sınırları dâhilinde yeni yol alt yapısı yapılması sıcak asfalt kaplama yapılması, köprülü kavşak alt ve üst geçit yapımı ve diğer yapım işi”ne ilişkin olarak Tebriz Belediyesi-İran İslam Cumhuriyeti tarafından yabancı dilde (Farsça) düzenlenmiş,  Tebriz Belediyesi Başkan Yardımcısı Yaghoub Vahidkia’nın imza ve mührünün bulunduğu, sözleşme tarihinin 23.03.2009 olduğu, 04.03.2015 tarihli ve 93-668 sayılı iş bitirme belgesinin sunulduğu görülmüştür.

Şikâyete konu yabancı ülkede düzenlenen iş deneyim belgelerinin sunuluş şeklinin Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 31’inci maddesi uyarınca değerlendirilmesi amacıyla belgelerin idareye sunulan asılları idareden istenilmiş ve bu belgeler üzerinden inceleme yapılmıştır.

Buna göre “apostil tasdik şerhi” taşımayan veya Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 31’inci maddesinin üçüncü fıkrasının (c) bendi kapsamında sunulmayan yabancı ülkelerde düzenlenen söz konusu belgenin, o ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından veya sırasıyla o ülkenin Türkiye’deki temsilciliği ile Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmesi gerekmektedir.

Resmi belgenin düzenlendiği ülkeden başka bir ülkede kullanılacağı hallerde tasdik işleminden, belgenin düzenlendiği ülkede tasdik şerhi vermeye yetkili makama sunulması üzerine yetkili makamın, kendisine sunulan belgedeki imzanın doğruluğunu, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığını ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunu teyit etmesini sağladığı anlaşılmıştır.

Yukarıda bahsi geçen belge üzerinde Ankara 13. Noterinin ikişer adet mührünün ve imzasının bulunduğu, noterin belgeler üzerindeki ilk işleminin 03.06.2015 tarihli ve 09983 yevmiye no’lu işlemi olduğu ve bu işleme ilişkin belge üzerinde “aslı gibidir” veya bu anlama gelecek bir ibarenin bulunmadığı, ikinci işlemin ise 29.06.2015 tarihli ve 12121 yevmiye no’lu ıslak mühür ve imza şeklindeki işlem olarak yer aldığı ve bu işleme ilişkin “iş bu örneğin ilgilisinin ibraz ettiği aslı ile karşılaştırıldığını ve aynısı olduğunu onaylarım” ibaresini içerdiği tespit edilmiştir. Bu durumda noter tarafından 03.06.2015 tarihli ve 09983 no’lu ilk suret çıkarma işlemine ilişkin üzerinde “aslına uygundur” ibaresi bulunmayan suret üzerinden 29.06.2015 tarihli ve 12121 yevmiye no’lu ikinci suretin çıkartıldığı anlaşılmıştır.

Anılan belgenin ekinde İran İslam Cumhuriyeti Adalet Bakanlığı Resmi Çevirmeni tarafından yapılmış Türkçe tercümesinin de bulunduğu, söz konusu nüshada, İran Dışişleri Bakanlığının mührünün yer aldığı, belgenin Türkçe olarak düzenlenen nüshasının arka yüzünde, İran İslam Cumhuriyeti Ankara Başkonsolosluğunun tasdik onayının yapıldığı, tasdik onayının “(X) ile belirtilmiş olan imza ve kaşenin Tebriz Belediyesi Başkan Yardımcısı Yaghoub Vahidkia’ya ait olduğunu metne şamil olmamakla birlikte onaylamaktadır” şeklinde olduğu, T.C. Dışişleri Bakanlığı tarafından aynı nüsha üzerinde yapılan tasdikte ise “evraktaki mühür ve imzanın İran Büyükelçiliğine ait olduğu” ifadesinin yer aldığı görülmüştür.

Söz konusu belgenin daha sonra Türkiye’de “Ben tercüme” adlı tercüme bürosunda yeminli tercüman tarafından tercüme edildiği ve Ankara 13. Noteri tarafından onaylandığı, tercüme belgeler ve ekinde yer alan yabancı ülkeden alınan belgeler üzerindeki noterlik yevmiye numaralarının aynı olduğunun görüldüğü, anılan belgelerin Ankara 13. Noteri tarafından suretlerinin suretleri çıkartıldığı, mevzuat hükümlerine göre belgelerin asıllarının sunulmasının zorunlu olmadığı, idare tarafından “aslı idarece görülmüştür” veya bu anlama gelecek şerh düşülen suretleri ile aslına uygunluğu noterce onaylanmış örneklerinin sunulabileceği, ancak çıkartılan ilk suretler üzerinde “aslı gibidir” şerhinin bulunması gerektiği, ancak anılan belgelerde noter tarafından çıkartılan ilk suretlerin üzerinde “aslı gibidir” veya bu anlama gelecek bir şerhin yer almadığı, bu nedenle söz konusu belgenin anılan Yönetmelik’in “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 31’inci maddesinin birinci ve ikinci fıkrasına uygun olmadığı,

Diğer taraftan, Noterlik Kanunu Yönetmeliği’nin “Örnek verme şekilleri” başlıklı 95’inci maddesinde yabancı dilde yazılı kâğıttan örnek çıkarma işleminin “yabancı dildeki kağıdın örneği çıkartılıp gerekli şerh verilmek suretiyle onaylanır.” şeklinde olacağı, Noterlik Kanunu Yönetmeliği’nin 96’ncı maddesinde çevirme işleminin tanımının “Belgelerin bir dilden diğer dile veya bir yazıdan başka bir yazıya çevrilmesine ve noterlikçe onaylanmasına çevirme işlemi denir.” hüküm altına alındığı, bahse konu iş deneyim belgesinin Türkiye de suretinin çıkartıldığı, Noterlik Kanunu Yönetmeliği’nin 95’inci maddesi gereği sureti çıkartılması istenilen kâğıdın usulüne uygun olarak anılan Yönetmelik’in 96’ncı maddesinde yer alan hüküm doğrultusunda tercümesinin yapılması gerektiği, bununla birlikte tercüme edilen belgenin ekine konulan fotokopinin üzerinde de aslının aynı olduğuna dair bir şerhi kapsaması gerektiği, ancak söz konusu iş deneyim belgesinin anılan hükümler doğrultusunda tercümesinin ve ekine Ankara 13. Noteri tarafından çıkartılan ilk suretinin üzerinde de aslının aynı olduğuna dair herhangi bir şerhin yer almadığı tespit edildiğinden söz konusu belgelerin Noterlik Kanunu Yönetmeliği’nin 95 ve 96’nci maddelerine uygun olmadığı tespit edilmiştir.

Yapılan tespitler çerçevesinde, M.. Müşavirlik Mühendislik İnşaat Maden Mimarlık Enerji Sanayi İthalat İhracat ve Ticaret A.Ş. tarafından sunulan belgenin, Farsça düzenlenmiş belgenin “Ben tercüme” adlı tercüme bürosunca yapılan ve Ankara 13. Noterliğince onaylı tercümesinin yine aynı noterlik tarafından “aslı gibidir” şeklinde onaylı sureti olduğu, belge eki olan Farsça belge üzerindeki noter onaylarının belgenin aslının aynı olduğuna ilişkin değil, yalnızca tercüme işleminin teyidine ve bu belgenin suretinin çıkarılmasına yönelik olduğu, buna göre başvuru sahibince ihaleye katılımda noter onaylı tercümeler ile birlikte Farsça düzenlenmiş iş deneyim belgelerinin aslının veya aslına uygun olduğu noter tarafından onaylanmış örneğinin ya da “aslı idarece görülmüştür” benzeri şerh düşülen suretinin sunulmadığı, ayrıca tercüme ekinde sunulması gereken Farsça belge üzerindeki Ankara 13. Noteri tarafından çıkartılan ilk suretinin üzerinde de aslının aynı olduğuna dair herhangi bir şerhin yer almadığı anlaşılmıştır.

Sonuç olarak ihale üzerinde bırakılan isteklinin iş deneyimini tevsiki amacıyla sunduğu belgelerin mevzuata uygun olmadığı, her ne kadar söz konusu isteklinin teklifinin 16.09.2015 tarihli ve 2015/UY.II-2541 sayılı Kurul kararı aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı görülse de, yeterlik kriteri olan iş deneyim belgesinin mevzuata uygun olmadığı gerekçesiyle de teklifinin uygun olmadığı yönünde düzeltici işlem kararı alınması gerektiği belirlenmiştir.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci fıkrası yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır.

P.. Yapı İnşaat Akaryakıt Sağlık Hizmetleri Turizm Nakliyat Sanayi ve Ticaret A. Ş. tarafından iş deneyiminin tevsiki amacıyla şirketin yarısından fazlasına sahip ortağı olan Turo Company (Turo Şirketi) firması adına İran İslam Cumhuriyeti Tebriz Belediyesince yabancı dilde (Farsça) düzenlenmiş, sözleşme tarihi 03/01/2005 olan 10/03/2015 tarihli ve 93-845 sayılı iş bitirme belgesinin sunulduğu görülmüştür.

Anılan belge üzerinde Ankara 41. Noterinin ikişer adet mührünün ve imzasının bulunduğu, noterin belgeler üzerindeki ilk işleminin 03.06.2015 tarihli ve 14977 yevmiye nolu işlemi olduğu, ikinci işlemin ise 22.06.2015 tarihli ve 17361 yevmiye nolu ıslak mühür ve imza şeklindeki işlem olarak yer aldığı, belge üzerinde “aslı gibidir” veya bu anlama gelecek bir ibarenin bulunmadığı tespit edilmiştir.

Bahsi geçen belgenin ekinde İran İslam Cumhuriyeti Adalet Bakanlığı Resmi Çevirmeni tarafından yapılmış Türkçe tercümesinin de bulunduğu, söz konusu nüshasının arka yüzünde, İran İslam Cumhuriyeti Ankara Başkonsolosluğunun tasdik onayının yapıldığı, tasdik onayının “(X) ile belirtilmiş olan imza ve kaşenin Tebriz Belediyesi Başkan Yardımcısı Yaghoub Vahidkia’ya ait olduğunu metne şamil olmamakla birlikte onaylamaktadır” şeklinde olduğu, T.C. Dışişleri Bakanlığı tarafından aynı nüsha üzerinde yapılan tasdikte ise “evraktaki mühür ve imzanın İran Büyükelçiliğine ait olduğu” ifadesinin yer aldığı görülmüştür.

Söz konusu belgenin daha sonra Türkiye’de “Net tercüme” adlı tercüme bürosunda yeminli tercüman tarafından tercüme edildiği ve Ankara 41. Noteri tarafından onaylandığı, tercüme belgeler ve asıl belgeler üzerindeki noterlik yevmiye numaralarının aynı olduğunun görüldüğü, anılan belgelerin Ankara 41. Noteri tarafından suretlerinin suretleri çıkartıldığı, mevzuat hükümlerine göre belgelerin asıllarının sunulmasının zorunlu olmadığı, idare tarafından “aslı idarece görülmüştür” veya bu anlama gelecek şerh düşülen suretleri ile aslına uygunluğu noterce onaylanmış örneklerinin sunulabileceği, anılan belgelerin Ankara 41. Noteri tarafından suretlerinin suretleri çıkartıldığı, mevzuat hükümlerine göre belgelerin asıllarının sunulmasının zorunlu olmadığı, idare tarafından “aslı idarece görülmüştür” veya bu anlama gelecek şerh düşülen suretleri ile aslına uygunluğu noterce onaylanmış örneklerinin sunulabileceği, ancak çıkartılan ilk suretler üzerinde “aslı gibidir” şerhinin bulunması gerektiği, ancak anılan belgelerde noter tarafından çıkartılan ilk suretlerin üzerinde “aslı gibidir” veya bu anlama gelecek bir şerhin yer almadığı, bu nedenle söz konusu belgenin anılan Yönetmelik’in “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 31’inci maddesinin birinci ve ikinci fıkrasına uygun olmadığı,

Diğer taraftan, Noterlik Kanunu Yönetmeliği’nin “Örnek verme şekilleri” başlıklı 95’inci maddesinde yabancı dilde yazılı kâğıttan örnek çıkarma işleminin “yabancı dildeki kağıdın örneği çıkartılıp gerekli şerh verilmek suretiyle onaylanır.” şeklinde olacağı, Noterlik Kanunu Yönetmeliği’nin 96’ncı maddesinde çevirme işleminin tanımının “Belgelerin bir dilden diğer dile veya bir yazıdan başka bir yazıya çevrilmesine ve noterlikçe onaylanmasına çevirme işlemi denir.” şeklinde hüküm altına alındığı, bahse konu iş deneyim belgesinin Türkiye’de suretinin çıkartıldığı, Noterlik Kanunu Yönetmeliği’nin 95’inci maddesi gereği sureti çıkartılması istenilen kâğıdın usulüne uygun olarak anılan Yönetmelik’in 96’ncı maddesinde yer alan hüküm doğrultusunda tercümesinin yapılması gerektiği, bununla birlikte tercüme edilen belgenin ekine konulan fotokopinin üzerinde de aslının aynı olduğuna dair bir şerhi kapsaması gerektiği, ancak söz konusu iş deneyim belgesinin anılan hükümler doğrultusunda tercümesinin ve ekine Ankara 41. Noteri tarafından çıkartılan ilk suretinin üzerinde de aslının aynı olduğuna dair herhangi bir şerhin yer almadığı tespit edildiğinden söz konusu belgelerin Noterlik Kanunu Yönetmeliği’nin 95 ve 96’nci maddelerine uygun olmadığı tespit edilmiştir.

Yapılan tespitler neticesinde, P.. Yapı İnşaat Akaryakıt Sağlık Hizmetleri Turizm Nakliyat Sanayi ve Ticaret A. Ş.  tarafından sunulan belgenin, Farsça düzenlenmiş belgenin “Net tercüme” adlı tercüme bürosunca yapılan ve Ankara 41. Noterliğince onaylı tercümesinin, yine aynı noterlik tarafından “aslı gibidir” şeklinde onaylı sureti olduğu, belge eki olan Farsça belge üzerindeki noter onaylarının belgenin aslının aynı olduğuna ilişkin değil, yalnızca tercüme işleminin teyidine ve bu belgenin suretinin çıkarılmasına yönelik olduğu, buna göre anılan istekli tarafından ihaleye katılımda noter onaylı tercümeler ile birlikte Farsça düzenlenmiş iş deneyim belgelerinin aslının veya aslına uygun olduğu noter tarafından onaylanmış örneğinin ya da “aslı idarece görülmüştür” benzeri şerh düşülen suretinin sunulmadığı, ayrıca tercüme ekinde sunulması gereken Farsça belge üzerindeki Ankara 41.. Noteri tarafından çıkartılan ilk suretinin üzerinde de aslının aynı olduğuna dair herhangi bir şerhin yer almadığı anlaşılmış olup söz konusu isteklinin iş deneyimini tevsiki amacıyla sunduğu belgenin mevzuata uygun olmadığı ve teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği belirlenmiştir.