Yurtdışı iş deneyim belgesinde iş yapılan ülkenin Dışişleri Bakanlığının tasdikinin nasıl olması gerekir? (Danıştay)

T.C. Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü (TCDD) tarafından 30.09.2014 tarihinde belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan 2014/94814 ihale kayıt numaralı “Başpınar – Gaziantep – M. Yavuz İstasyonları Arasının Yeniden İnşa Edilmesi Altyapı ve Üstyapı (Gaziray) Yapım” ihalesine ilişkin olarak, P…rs Yapı İnş. ve Akar. Sağ. Hiz. Tur. Nak. San. ve Tic. A.Ş. – M…r Müş. Müh. İnş. Mad. Mim. Enr. San. İth. İhr. ve Tic. A.Ş. (Eski Unvan: B…rgiz Müh. Müş. İnş. Mad. Mim. San. İth. İhr. ve Tic. A.Ş.) İş Ortaklığının 29.06.2015 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 08.07.2015 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibi 20.07.2015 tarih ve 61073 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 20.07.2015 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunmuş ve Kurulca alınan 20.10.2015 tarihli ve 2015/UY.II-2743 sayılı karar ile “4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.

Davacı P…rs Yapı İnş. ve Akar. Sağ. Hiz. Tur. Nak. San. ve Tic. A.Ş. – M…r Müş. Müh. İnş. Mad. Mim. Enr. San. İth. İhr. ve Tic. A.Ş. (Eski Unvan: B…rgiz Müh. Müş. İnş. Mad. Mim. San. İth. İhr. ve Tic. A.Ş.) İş Ortaklığı tarafından anılan Kurul kararının iptali istemiyle açılan davada, Ankara 6. İdare Mahkemesinin 15.12.2015 tarihli ve E:2015/2876, K:2015/2068 sayılı kararı ile dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir. Anılan Mahkeme kararı üzerine 20.01.2016 tarihli ve 2016/MK-22 sayılı Kurul kararıyla “1- 20.10.2015 tarihli ve 2015/UY.II-2743 sayılı Kurul kararının (A) kısmının iptaline,

2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmiştir.

Kurum tarafından yapılan temyiz başvurusu üzerine Danıştay 13. Dairesi tarafından alınan 18.04.2016 tarihli ve E:2016/451, K:2016/1161 sayılı kararda “…Dava; T.C. Devlet Demiryolları İşletmesi (TCDD) Genel Müdürlüğü tarafından belli istekliler arasında ihale usulü ile gerçekleştirilen "Başpınar-Gaziantep-M Yavuz İstasyonları Arasının Yeniden İnşa Edilmesi Altyapı ve Üstyapı (Gaziray) Yapım" işi ihalesine ön yeterlilik başvurusunda bulunan ve değerlendirme dışı bırakılan davacı iş ortaklığı tarafından, yaptığı itirazen şikâyet başvurusunun sunulan iş deneyim belgesinin yabancı ülkelerde düzenlenen belgelerin sunuluş şekli hükümlerine aykırı olduğu gerekçesiyle reddine ve değerlendirme dışı bırakılmasına ilişkin 20.10.2015 tarih ve 2015/UY.II-2743 sayılı kararın iptali istemiyle açılmış; İdare Mahkemesi'nce; tasdik işleminin imzanın doğruluğu, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığı ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi amacını taşıdığı, her ne kadar Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin 31. maddesinin 3/ç bendine göre, belge doğrudan Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından tasdik edilmemiş ise de, belgenin düzenlendiği İran İslam Cumhuriyeti'nin kendi mevzuatından kaynaklı olarak belgedeki mühür ve imzanın önce İran Dışişleri Bakanlığı'nca onaylanmasından sonra Tebriz Konsolosluğu tarafından da mühür ve imzanın İran İslam Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı'na ait olduğunun tasdik edildiği, bu durumda, belgedeki imza ve mühürle ilgili sahte olduğuna dair herhangi bir kanıt bilgi veya belge bulunmadan sadece yabancı ülkedeki mevzuat gereği araya yabancı ülkenin Dışişleri Bakanlığı'nın onayı girdikten sonra Türk Konsolosluğu'nca tasdik işlemi gerçekleştirildiğinden, davacının sunduğu iş deneyim belgesinin ihale şartnamesine ve Yapım İşleri Uygulama Yönetmeliği'nin 31. maddesine aykırı olduğundan bahisle, davacı iş ortaklığınca yapılan itirazen şikâyet başvurusunun reddi yönünde tesis edilen dava konusu Kurul kararında hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş, bu karar davalı idare tarafından temyiz edilmiştir.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 31. maddesin üçüncü fıkrasında, "Türkiye Cumhuriyetinin yabancı ülkelerde bulunan temsilcilikleri tarafından düzenlenen belgeler dışında yabancı ülkelerde düzenlenen belgeler ile yabancı ülkelerin Türkiye’deki temsilcilikleri tarafından düzenlenen belgelerin tasdik işlemi aşağıdaki şekilde yapılır:

a) Tasdik işleminden, belgedeki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır.

b) Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine taraf ülkelerde düzenlenen ve bu Sözleşmenin 1 inci maddesi kapsamında bulunan resmi belgeler, “apostil tasdik şerhi” taşıması kaydıyla Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır.

c) Türkiye Cumhuriyeti ile diğer devlet veya devletler arasında, belgelerdeki imza, mühür veya damganın tasdik işlemini düzenleyen hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme bulunduğu takdirde, bu ülkelerde düzenlenen belgelerin tasdik işlemi, bu anlaşma veya sözleşme hükümlerine göre yaptırılabilir.

ç) “Apostil tasdik şerhi” taşımayan veya (c) bendi kapsamında sunulmayan yabancı ülkelerde düzenlenen belgelerin, o ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından veya sırasıyla o ülkenin Türkiye’deki temsilciliği ile Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmesi gerekir. Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğunun bulunmadığı ülkelerde düzenlenen belgeler ise sırasıyla, düzenlendiği ülkenin Dışişleri Bakanlığı, bu ülkeyle ilişkilerden sorumlu Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya bu ülkenin Türkiye’deki temsilciliği ve Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir.

d) Yabancı ülkenin Türkiye’deki temsilciliği tarafından düzenlenen belgeler, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir.

e) Fahri konsolosluklarca düzenlenen belgelere dayanılarak işlem tesis edilemez.

f) İdare, tasdik işleminden muaf tuttuğu resmi niteliği bulunmayan belgeleri ön yeterlik şartnamesinde veya idari şartnamede belirtir." kuralına yer verilmiştir.

Dosyanın incelenmesinden, uyuşmazlık konusu ihalede, ön yeterlilik başvurusunda bulunan davacı iş ortaklığının pilot ortağı olan P…rs Yapı İnşaat Akaryakıt Sağlık Hizmetleri Turizm Nakliyat Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından iş deneyimini tevsik amacıyla şirketin %50'den fazla hissesine sahip ortağı olan T…ro Company (T…ro şirketi) firması adına İran İslam Cumhuriyeti Tebriz Belediyesi'ne düzenlenmiş sözleşme tarihi 18.09.2002 olan 03.06.2014 tarih ve 93-574 sayılı iş deneyim belgesi ile yine T…ro şirketi adına İran İslam Cumhuriyeti Tebriz Belediyesi'ne düzenlenmiş sözleşme tarihi 03.01.2005 olan 15.07.2014 tarih ve 93-845 sayılı iş deneyim belgesi sunulduğu, ihaleyi yapan idare tarafından T.C. Tebriz Başkonsolosluğunun onayının bulunmasına rağmen Başkonsolosluk onayında imza ve mührün İran Dışişleri Bakanlığı'na ait olduğunun onaylandığı, söz konusu belgeleri düzenleyen kurumların yetkililerinin imzalarının onaylanmadığı, belgedeki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidinin yapılmadığı, bu nedenle Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 31. maddesin üçüncü fıkrasına aykırı belge sunulduğundan bahisle davacı iş ortaklığının ön yeterlik başvurusunun değerlendirme dışı bırakılması neticesinde yapılan itirazen şikayet başvurusunun reddine yönelik Kurul kararının iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Uyuşmazlıkta, davacı iş ortaklığı tarafından iş deneyimini tevsik amacıyla sunulan bahsi geçen iş deneyim belgelerinin arka yüzünde T.C. Tebriz Başkonsolosluğu’nun mühür, imza ve şerhinin bulunduğu, söz konusu şerhte “(X) işaretli mühür ve imzanın İran Dışişleri Bakanlığına ait olduğu, metne şamil olmamak üzere tasdik olunur.” ifadelerinin yer aldığı, belgelerin İran Adalet Bakanlığı resmi tercümanı tarafından yapılan Türkçe tercümenin üzerinde yer alan İran Dışişleri Bakanlığının onayına yönelik olarak da, belgenin tercümesinde “(X) işaretli imza ve mühür yetkisi içeriğe bakılmaksızın onaylanmıştır.” ifadesinin yer aldığı görülmüştür.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükmüne göre, tasdik işleminin belgenin düzenlendiği ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından yapılabileceği, tasdik işleminden de, belgedeki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işleminin anlaşılması gerekmektedir.

Bu durumda, uyuşmazlığa konu iş deneyim belgelerinin üzerindeki T.C. Tebriz Başkonsolosluğu onayının, iş deneyim belgesinin İran Adalet Bakanlığı'nca yapılan tercümesi üzerindeki noter onayına ilişkin imza ve mühür yetkisini onaylayan İran İslam Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı’nın imza ve mührüne ilişkin olduğu ve Ankara 41. Noterliği tarafından tercümesi yapılan belgeler üzerinde yer alan ve Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğunun onayına konu olan İran Dışişleri Bakanlığının tasdik işleminin, aktarılan Yönetmelik hükmünde belirtildiği şekilde “belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığı” hususunu içermediği ve İran Dışişleri Bakanlığının tasdikinin, asıl belgede imzası bulunan kişinin bunu hangi sıfatla imzaladığı hususunu açıkça ortaya koyacak bir şerh taşımadığından uyuşmazlığa konu iş deneyim belgelerinin tasdik işlemlerinin aktarılan mevzuat hükmüne uygun gerçekleştirilmediği sonucuna varılmıştır.

Bu itibarla, davacı iş ortaklığının itirazen şikâyet başvurusunun reddine yönelik Kurul kararında hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptali yolundaki Mahkeme kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

Açıklanan nedenlerle; temyiz isteminin kabulü ile 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca Ankara 6. İdare Mahkemesi'nin 15.12.2015 tarih ve E:2015/2876, K:2015/2068 sayılı kararının BOZULMASINA, DAVANIN REDDİNE, dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine… ” ifadelerine yer verilerek İdare Mahkemesi kararının bozulmasına ve davanın reddine karar verilmiştir.