Birim fiyat teklif mektubunda yerli veya yabancı ifadelerinden herhangi birinin belirtilmediği ancak diğer hususlardan anlaşıldığı durumda nasıl hareket edilir?

Toplantı No

: 2018/002

Gündem No

: 59

Karar Tarihi

: 11.01.2018

Karar No

: 2018/UY.II-131

BAŞVURU SAHİBİ:

A…oğlu İnş. Taah. San. Ve Tic. Ltd. Şti. – O…n Günerigök/G…im Mühendislik İş Ortaklığı,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2017/467977 İhale Kayıt Numaralı “Avrupa Yakası 2 Kısım Müteferrik Atıksu Yağmursuyu Dere Temizlik Bakım Onarım İnşaatı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından 26.10.2017 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Avrupa Yakası 2 Kısım Müteferrik Atıksu Yağmursuyu Dere Temizlik Bakım Onarım İnşaatı” ihalesine ilişkin olarak A…oğlu İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.-O…n Günerigök/G…im Mühendislik İş Ortaklığının 24.11.2017 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 05.12.2017 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 14.12.2017 tarih ve 68641 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 14.12.2017 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2017/3203 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) İhaleye katılan Milenyum Yapı İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin, birim fiyat teklif mektubunun 3’üncü maddesinde yerli istekli olma durumunun belirtilmediği, yerli/yabancı istekli olarak yazılmış olduğu, bu durumun mevzuata uygun olmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, ancak mevzuat uyarınca söz konusu teklifin değerlendirmeye alınması ve anılan isteklinin teklifinin aşırı düşük teklif sınır değer hesabına katılarak ihale işlemlerinin devam ettirilmesi gerektiği,

2) İhalede benzer iş olarak AIV Grubu İşlerin düzenlendiği, ancak ihale üzerinde bırakılan istekli K…erİnş. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan iş bitirme belgesinin AIII Grubu İşler kapsamında değerlendirilmesi gerektiği,

3) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan banka referans mektubunun standarda uygun olmadığı iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin hazırlanması ve sunulması” başlıklı 30’uncu maddesinde “… Teklif mektupları yazılı ve imzalı olarak sunulur. Teklif mektubunda ihale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi, teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması, üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması ve teklif mektubunun ad, soyad veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olması zorunludur.” hükmü,

Aynı Kanun’un “Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 36’ncı maddesinde “…İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit edilir. İstekliler ile teklif fiyatları ve yaklaşık maliyet tutarı açıklanır. Bu işlemlere ilişkin hazırlanan tutanak ihale komisyonunca imzalanır. Bu aşamada; hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez, teklifi oluşturan belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler ihale komisyonunca hemen değerlendirilmek üzere oturum kapatılır.” hükmü,

Anılan Kanun’un “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinin ikinci fıkrasında “Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36’ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. …” hükmü yer almaktadır.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yerli istekli” başlıklı 6’ncı maddesinde “ (1) Yerli istekli, Türk vatandaşı gerçek kişiler ile Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişiliklerdir.

(2) Gerçek kişilerin yerli istekli oldukları, başvuru veya teklif mektubunda yer alan Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasından anlaşılır. Tüzel kişilerin yerli istekli oldukları ise başvuru veya teklif kapsamında sunulan belgeler üzerinden değerlendirilir. Yerli istekli olunduğuna ilişkin ayrıca bir belge istenilemez.

(3) Ortak girişimlerin yerli istekli sayılması için, ortak girişimi oluşturan ortakların her birinin yerli istekli olması zorunludur.” hükmü,

Anılan Yönetmeliği’nin “Başvuru ve teklif mektuplarının şekli” başlıklı 54’üncü maddesinde “(1) Başvuru ve teklif mektupları bu Yönetmeliğin ekinde yer alan standart formlar esas alınarak hazırlanır.

(2) Teklif mektubunun aşağıdaki şartları taşıması zorunludur:

a) Yazılı olması.

b) İhale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi.

c) Teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması.

ç) Üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması.

d) Türk vatandaşı gerçek kişilerin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, Türkiye’de faaliyet gösteren tüzel kişilerin vergi kimlik numarasının belirtilmesi.

e) Ad ve soyadı veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olması…

(5) Teklif mektuplarının şekil ve içerik bakımından yukarıda belirtilen niteliklere ve teklif mektubu standart formuna uygun olmaması teklifin esasını değiştirecek nitelikte bir eksiklik olarak kabul edilir. Taşıması zorunlu hususlardan herhangi birini taşımayan teklif mektuplarının değiştirilmesi, düzeltilmesi veya eksikliklerinin giderilmesi gibi yollara başvurulamaz. Teklif mektubu usulüne uygun olmayan isteklinin teklifi değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “4734 Sayılı Kanun’un 63’üncü maddesinin uygulanması” başlıklı 6.2’nci maddesinde “6.2.1. Yerli istekli 6.2.1.1. İhale Uygulama Yönetmeliklerinin yerli istekliyi düzenleyen ilgili maddeleri gereğince, gerçek kişinin yerli istekli olduğu başvuru veya teklif mektubunda yer alan T.C. kimlik numarasından anlaşılacağından, tüzel kişilerin ise başvuru veya teklif kapsamında sundukları belgeler üzerinden değerlendirileceğinden, idarelerce, başvuru veya teklif kapsamında yerli istekli olunduğuna ilişkin başka bir belge istenmeyecektir.

6.2.1.2. Tüzel kişilerin yerli istekli olmaları için, Türk kanunlarına göre kurulmuş olmaları gerekmektedir. Bu çerçevede, sadece yerli isteklilerin katılmasının öngörüldüğü veya yerli istekliler lehine fiyat avantajı uygulanacak ihalelerde idari şartnamelerin “ihaleye katılmaya ilişkin hususlar” başlıklı maddelerinde belirtilen “ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler” hükmü uyarınca, tüzel kişiliğin yerli istekli olup olmadığına ilişkin tereddüt bulunması halinde bu hususun ayrıca belgelendirilmesi bilgi eksikliğinin tamamlattırılması kapsamında istenecektir.” açıklaması yer almaktadır.

İhale dokümanı kapsamında yer alan birim fiyat teklif mektubu standart formu aşağıdaki gibidir.

Yukarıya aktarılan birim fiyat teklif mektubu standart formunun dipnotunda ise “1-İsteklinin Türk vatandaşı gerçek kişiler 11 rakamdan oluşan T.C. Kimlik numaralarını yazacaklardır.

2-Teklif vermeye yetkili kişi tarafından imzalanacaktır. Ortak girişim olarak teklif verilmesi halinde, teklif mektubu bütün ortaklar veya yetki verdikleri kişiler tarafından imzalanacaktır.” ifadelerinin yer aldığı görülmüştür.

İdari Şartname’nin “İhalenin yabancı isteklilere açıklığı” başlıklı 8’inci maddesinde “8.1. Bu ihaleye sadece yerli istekliler katılabilir. Yabancı isteklilerle ortak girişim yapan yerli istekliler bu ihaleye katılamaz. İhaleye katılan gerçek kişilerin yerli istekli oldukları, başvuru veya teklif mektubunda yer alan Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasından anlaşılır. Tüzel kişilerin yerli istekli oldukları ise başvuru veya teklif kapsamında sunulan belgeler üzerinden değerlendirilir.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “İhale dokümanının kapsamı” başlıklı 5’inci maddesinde “5.1. İhale dokümanı aşağıdaki belgelerden oluşmaktadır:…

d) Standart formlar:

Standart Form-KİK015.3/Y: Birim Fiyat Teklif Mektubu, Standart Form-KİK0015.5/Y: Birim Fiyat Teklif Cetveli” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir:…

b) Teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren imza beyannamesi veya imza sirküleri;

1) Gerçek kişi olması halinde, noter tasdikli imza beyannamesi,

2) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirküleri.

c) Bu Şartname ekinde yer alan standart forma uygun teklif mektubu…” düzenlemesi,

“Teklif mektubunun şekli ve içeriği” başlıklı 23’üncü maddesinde “23.1. Teklif mektupları, ekteki form örneğine uygun şekilde yazılı ve imzalı olarak sunulur.

23.2. Teklif mektubunda;

a) İhale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi,

b) Teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması,

c) Kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması,

ç) Türk vatandaşı gerçek kişilerin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasının, Türkiye'de faaliyet gösteren tüzel kişilerin ise vergi kimlik numarasının belirtilmesi,

d) Teklif mektubunun ad, soyad veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olması, zorunludur…” düzenlemesi yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde ihale konusu işin adının “Avrupa Yakası 2 Kısım Müteferrik Atıksu Yağmursuyu Dere Temizlik Bakım Onarım İnşaatı”, miktarı ve türünün ise “İstanbul Avrupa Yakası, Küçükçekmece, Ambarlı, Büyükçekmece, Selimpaşa, Silivri, Çanta, Gümüşyaka ve Çatalca Atıksu Havzalarında Ø 600 mm ? Ø2000 mm çapları… İstanbul Avrupa Yakası, Küçükçekmece, Ambarlı, Büyükçekmece, Selimpaşa, Silivri, Çanta, Gümüşyaka ve Çatalca Atıksu Havzalarında Ø 600 mm – Ø2000 mm çapları arasında Beton/Betonarme boru ile 3.550 mt. atıksu ve yağmursuyu kolektörlerinde kanal inşaatı ve bunlara ait bağlantıların yapılması, bacaların yükseltilmesi, standart yeni baca yapılması, hasarlı kolektörlerin tamiratı, Islahlı, kapalı, açık ve kısmen üstü açık kesit derelerde, derelerdeki su alma, çevirme yapıları, savak ve kolektör ve derelerdeki kum tutucu yapılarda, biriken teressubatın kazılarak dışarı çıkarılması, Kolektör yapıları üzerinde koku giderci havalandırma üniteleri, ızgara korkuluk, penstok vs. çeşitli demir işleri yapılması, tabanı ve perdeleri bozuk ıslahlı derelerde muhtelif taş pere, duvar ve beton işleri ile gerekli tadilatların yapılması” şeklinde düzenlendiği görülmüştür.

İhalede 40 adet ihale dokümanı satın alındığı, 26.10.2017 tarihinde yapılan ihaleye 22 isteklinin katıldığı, 6 isteklinin teklifinin, aşırı düşük teklif açıklaması sunmadıkları gerekçesiyle reddedildiği, 4 isteklinin teklifinin çeşitli gerekçelerle değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalenin K…erİnş. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, başvuru sahibi istekli A…oğlu İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.-O…n Günerigök İş Ortaklığının ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği görülmüştür.

Yukarıda yer alan düzenlemeler doğrultusunda, İdari Şartname’nin 5’inci maddesine göre istekliler tarafından “Standart Form- KİK015.3/Y Birim Fiyat Teklif Mektubu”nun kullanılması gerektiği, söz konusu teklif mektubunun yazılı olması, ihale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi, teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması, üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması, Türk vatandaşı gerçek kişilerin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, Türkiye’de faaliyet gösteren tüzel kişilerin vergi kimlik numarasının belirtilmesi ve teklif mektubunun ad ve soyadı veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olması gerekmektedir. Ayrıca teklif mektuplarının şekil ve içerik bakımından bu niteliklere ve teklif mektubu standart formuna uygun olmamasının teklifin esasını değiştirecek nitelikte bir eksiklik olarak kabul edileceği ve bu durumda olan isteklinin teklifinin reddedileceği anlaşılmıştır.

Milenyum Yapı İnş. San. Tic. Ltd. Şti.nin teklif dosyasında bulunan birim fiyat teklif mektubunun başvuru sahibinin iddiası kapsamında incelemesi neticesinde,

Birim fiyat teklif mektubunun 3’üncü satırında “4734 sayılı Kanunun 4 üncü maddesindeki “yerli istekli” tanımı gereğince (yerli/yabancı) istekli durumundayız” ifadesinin yer aldığı görülmüştür.

Milenyum Yapı İnş. San. Tic. Ltd. Şti.nin birim fiyat teklif mektubunun başvuru sahibinin iddiası kapsamında incelemesi neticesinde, birim fiyat teklif mektubu standart formunun 3’üncü satırındaki ibarede yer alan “[yerli/yabancı]” ifadesindeki “yerli” ya da “yabancı” ifadelerinden herhangi birinin anılan isteklinin sunduğu birim fiyat teklif mektubunda belirtilmediği, ancak söz konusu isteklinin sunduğu anılan mektupta uyruğunun T.C. olduğu ve Türk Ticaret Kanunu’na göre kurulmuş bir şirket olduğu teklifi kapsamında sunulan Ticaret Sicili Gazetesi’nden anlaşılmıştır.

Yukarıda yer alan mevzuat uyarınca tüzel kişilerin yerli istekli olduklarının teklifleri kapsamında sunduğu belgeler üzerinden değerlendirileceği, idarece yapılan değerlendirmede Milenyum Yapı İnş. San. Tic. Ltd. Şti.nin yerli istekli olmadığına dair herhangi bir tespitte bulunulmadığı, anılan Tebliğ’in yukarıda yer alan açıklaması doğrultusunda, tüzel kişiliğin yerli istekli olup olmadığına ilişkin tereddüt bulunması halinde anılan isteklinin teklifi kapsamında sunulan belgeler üzerinden değerlendirilebileceği, İdari Şartname’nin 8’inci maddesinde yapılan düzenleme ile bahse konu ihaleye sadece yerli isteklilerin katılabileceği, idarece anılan isteklinin sunduğu birim fiyat teklif mektubunda salt “[yerli]” ibaresinin bulunmadığı gerekçesiyle teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasının yerinde olmadığı, söz konusu isteklinin yerli istekli olduğuna ilişkin olarak ise birim fiyat teklif mektubunda uyruğunun T.C. olduğunun belirtildiği, Türk Ticaret Kanunu’na göre kurulmuş bir şirket olduğu teklifi kapsamında sunulan Ticaret Sicili Gazetesi’nden anlaşıldığından başvuru sahibi isteklinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

Başvuru sahibinin 2 ve 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

Başvuru sahibi istekli tarafından idareye yapılan şikâyet dilekçesinde; ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından iş deneyiminin tevsiki amacıyla sunulan iş bitirme belgesinin başvuru konusu ihalede benzer iş olarak düzenlenen AIV Grubu İşler içerisinde değil AIII Grubu İşler kapsamında olduğu ve anılan istekli tarafından sunulan banka referans mektubunun standarda uygun olmadığı iddialarına yer verilmediği görülmüştür.

Bu itibarla, İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8’inci maddesinin onuncu fıkrasında, “İdarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirtilen hususlar hariç, şikayet başvurusunda belirtilmeyen hususlar itirazen şikayet başvurusuna konu edilemez.” hükmü yer almakta olup anılan hüküm uyarınca söz konusu iddiaların 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi uyarınca şekil yönünden reddine karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, Milenyum Yapı İnş. San. Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirmeye alınması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.