|
BAŞVURU SAHİBİ:
Star Kızıltepe Taş. Gıda Tem. İnş. Teks. San. ve Tic. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Kızıltepe İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2019/305840 İhale Kayıt Numaralı “2019-2020 Eğitim Öğretim Yılında 5688 İlkokulu ve Ortaokul Öğrencinin 472 Araç ile 42 Taşıma Merkezi Okuluna 180 Gün İçin Araç Kiralama Hizmet Alımı İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Kızıltepe İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 31.07.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2019-2020 Eğitim Öğretim Yılında 5688 İlkokulu ve Ortaokul Öğrencinin 472 Araç ile 42 Taşıma Merkezi Okuluna 180 Gün İçin Araç Kiralama Hizmet Alımı İşi” ihalesine ilişkin olarak Star Kızıltepe Taş. Gıda Tem. İnş. Teks. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 05.07.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 12.07.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 19.07.2019 tarih ve 29686 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 19.07.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2019/739 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, başvuruya konu hizmet alımı işinin kısmi teklife açık olarak ihaleye çıkılması gerektiği, ihalenin kısmi teklif verilmesine imkân olmadan 472 ile taşıma işinin tamamı üzerinden ihaleye çıkılmasının katılımı daralttığı ve rekabeti engellediği, söz konusu işin istenilen istekliye ihale edileceği, ihalenin yaklaşık maliyetine göre kısmi teklife açık olmadan bir bütün halinde ihale edilmesi halinde istenecek yeterlik kriterleri tutarları dikkate alındığında sadece iki isteklinin söz konusu kriterleri sağladığı, ihalelerde işin kısımlara ayrılması her bir kısma ayrı olarak teklif verme imkânı sağladığı ve işin tamamına göre daha düşük yeterlik kriterleri gerektirdiğinden işin tamamına göre yeterli olmayan isteklilerin kısımlara teklif verebilmesine imkân sağlayacağı ve rekabeti arttıracağı iddiasına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunun “Temel ilkeler” başlıklı 5’nci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,
Anılan Kanun’un “İhale ve ön yeterlik dokümanının içeriği ve idari şartnamede yer alması zorunlu hususlar” başlıklı 27’nci maddesinin ikinci fıkrasının (h) bendinde, idari şartnamede ihale konusu işin tamamına veya bir kısmına teklif verilmesinin mümkün olup olmadığının belirtilmesi gereken zorunlu hususlar arasında sayılmıştır.
Kamu ihale mevzuatında kısmi teklif “Birim fiyat üzerinden teklif alınan ihalelerde; alımın birden fazla kalemden oluşması halinde, alımın niteliğine uygun olarak belirlenen bir veya birden fazla kısmına; ihale konusu alımın tek bir mala ilişkin olması durumunda ise aynı malın miktarlar itibariyle belirlenen bir veya birden fazla kısmına verilen teklif” şeklinde tanımlanmıştır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Kısmi tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 16.4’üncü maddesinde “16.4.1. İhalelerde, ihale dokümanında belirtilmesi kaydıyla, kısmi teklif verilebilmesi mümkün bulunmaktadır. Ancak, kısmi teklif verilebilen ihalelerde isteklilerce her bir iş kısmına ayrı ayrı teklif vermek suretiyle işin tamamına teklif verilebileceği gibi, ihale dokümanında belirtilen kısımlardan bazılarına da teklif verilebilecektir.
16.4.2. Kısmi teklif verilmesine imkân tanınan ihalede; aday veya isteklinin yeterlik değerlendirmesi, başvuruda bulunduğu veya teklif verdiği her bir kısım için ayrı ayrı yapılacaktır. İstekli, teklif ettiği kalemlerin/kısımların toplam bedeli üzerinden geçici teminat sunacaktır… ” açıklaması yer almaktadır.
Milli Eğitim Bakanlığı Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün 12.06.2019 tarihli ve 11150334 sayılı yazısında “…2019-2020 eğitim-öğretim yılında 4734 sayılı Kanun doğrultusunda saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenilirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamak için; …yapılacak olan ihalelerin kısmi teklife açık hale getirilmesi… büyük önem arz etmektedir…” ifadelerine yer verilmiştir.
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;
a) Adı: 2019-2020 Eğitim Öğretim Yılında 5688 İlkokulu ve Ortaokul Öğrencinin 472 Araç ile 42 Taşıma Merkezi Okuluna 180 gün için Araç Kiralama Hizmet Alımı işi
b) Miktarı ve türü: 2019-2020 Eğitim Öğretim Yılında 5688 İlkokulu ve Ortaokul Öğrencinin 472 Araç ile 42 Taşıma Merkezi Okuluna 180 gün için Araç Kiralama Hizmet Alımı işi
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
c) Yapılacağı yer: Kızıltepe İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü” düzenlemesi,
“İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…7.4. Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler:
7.4.1. Bu madde boş bırakılmıştır.
7.4.2. Bu madde boş bırakılmıştır.
7.4.3. Bu madde boş bırakılmıştır.
7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler:
7.5.1. İsteklinin teknolojik ürün deneyim belgesi ya da yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;
a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgeleri veya
b) Devredilen işlerde devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80’inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet işlerine ilişkin deneyimini gösteren belgeleri,
sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 25’den az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin veya teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulması gerekir.
İş ortaklığında pilot ortağın, istenen iş deneyim tutarının en az % 70’ini, diğer ortakların her birinin, istenen iş deneyim tutarının en az % 10’unu sağlaması ve diğer ortak veya ortakların iş deneyim tutarı toplamının ise istenen iş deneyim tutarının % 30’undan az olmaması gerekir. Ancak, ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde edilen iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması halinde, pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise her bir ortağın kendi kısmı için istenen iş deneyim tutarını sağlaması zorunludur.
İsteklinin teknolojik ürün deneyim belgesini sunması halinde, iş deneyimine ilişkin yeterlik kriterini sağladığı kabul edilir. İş ortaklığında teknolojik ürün deneyim belgesini sunan ortağın kendisine ait iş deneyim tutarına ilişkin asgari yeterlik kriterini sağladığı kabul edilir. Konsorsiyum ortağının teknolojik ürün deneyim belgesini sunması halinde ise, belgeyi sunduğu kısım veya kısımlar için iş deneyimine ilişkin yeterlik kriterini sağladığı kabul edilir.
7.5.2. Bu Madde boş bırakılmıştır.
7.5.3. Bu madde boş bırakılmıştır.
7.5.4. İsteklinin teklifi kapsamında sunması gerektiği teknik şartnamede belirtilen belgeler.
7.6. Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir:
Kamu ve Özel Sektörde yapılan her türlü Öğrenci ve personel Taşımacılığı Benzer İş Olarak Kabul Edilecektir …” düzenlemesi,
“Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 19’uncu maddesinde “19.1. İstekliler tekliflerini, her bir iş kalemi için teklif edilen birim fiyatlarının miktarlarla çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden birim fiyat şeklinde vereceklerdir. İhale sonucu, ihale üzerinde bırakılan istekliyle her bir iş kalemi için teklif edilen birim fiyatların miktarlarla çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden birim fiyat sözleşme imzalanacaktır.” düzenlemesi,
“Kısmi teklif verilmesi” başlıklı 20’nci maddesinde “20.1. Bu ihalede işin tamamı için teklif verilecektir…” düzenlemesi,
“Geçici teminat” başlıklı 26’ncı maddesinde “26.1. İstekliler teklif ettikleri bedelin % 3’ünden az olmamak üzere kendi belirleyecekleri tutarda geçici teminat vereceklerdir. Teklif edilen bedelin % 3’ünden az oranda geçici teminat veren isteklinin teklifi değerlendirme dışı bırakılır.
26.2. İsteklinin ortak girişim olması halinde toplam geçici teminat miktarı, ortaklık oranına veya işin uzmanlık gerektiren kısımlarına verilen teklif tutarlarına bakılmaksızın ortaklardan biri veya birkaçı tarafından karşılanabilir. Ancak ortaklardan herhangi biri tarafından Kanun kapsamındaki idarelere taahhüt edilenler dışında yurt dışında gerçekleştirilen işlerden elde edilen iş deneyiminin kullanılması durumunda, belgeyi kullanan ortak tarafından ilgisine göre iş ortaklıklarındaki hissesi oranında veya konsorsiyumlarda işin uzmanlık gerektiren kısımlarına verilen teklif tutarının toplam teklif tutarına karşılık gelen oranda geçici teminat verilmesi zorunludur.
26.3. Geçici teminat olarak sunulan teminat mektuplarında geçerlilik tarihi belirtilmelidir. Bu tarih, 28.10.2019 tarihinden önce olmamak üzere istekli tarafından belirlenir.
26.4. Kabul edilebilir bir geçici teminat ile birlikte verilmeyen teklifler, istenilen katılma şartlarının sağlanamadığı gerekçesiyle İdare tarafından değerlendirme dışı bırakılacaktır.” düzenlemesi,
Sözleşme Tasarısı’nın “İşin Süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İşe başlama tarihi 09.09.2019; işi bitirme tarihi 19.06.2020
9.2. Bu sözleşmenin uygulanmasında sürelerin hesabı takvim günü esasına göre yapılmıştır.” düzenlemesi,
İhale İlanı’nın 9’uncu maddesinde “9. İstekliler tekliflerini, Birim fiyatlar üzerinden vereceklerdir. İhale sonucu üzerine ihale yapılan istekliyle, her bir iş kaleminin miktarı ile bu kalemler için teklif edilen birim fiyatların çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden birim fiyat sözleşme imzalanacaktır.
Bu ihalede, işin tamamı için teklif verilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinden; ihale konusu işin 2019-2020 eğitim-öğretim yılında 5688 ortaöğretim öğrencisinin 472 araç ile 42 taşıma merkezi okuluna 180 gün taşınması için araç kiralama hizmeti alımı olduğu, ihalede ekonomik ve mali yeterlik kriterinin belirlenmediği, mesleki ve teknik yeterlik kriteri olarak ise teklif edilen bedelin %25’inden az olmamak üzere ihale konusu iş veya idarece belirlenen (kamu ve özel sektörde yapılan her türlü öğrenci ve personel taşımacılığı) benzer işe ait iş deneyimini gösteren belge istenildiği, işin tamamı üzerinden teklif verileceğine ilişkin düzenleme yapılarak ihalenin kısmi teklife açılmadığı anlaşılmıştır.
Başvuruya konu ihaleye ilişkin idare tarafından yaklaşık maliyetin 11.669.256,81 TL olarak belirlendiği görülmüştür.
Şikâyete konu ihalede 9 adet ihale dokümanı satın alındığı, 31.07.2019 tarihinde yapılan ihaleye 2 isteklinin katıldığı, 01.08.2019 tarihli ihale komisyonu kararında ihalenin 10.667.200,00 TL teklif tutarı ile S.S. Kızıltepe Servis Hiz. Minibüsçüleri 55 Nolu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi üzerinde bırakıldığı ve 10.704.960,00 TL teklif tutarı ile Uygur Uluslararası Taş. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.nin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği görülmüştür.
İdareye yapılan şikâyet başvurusunun, idare tarafından ihalenin parçalara ayrılması idareye kolaylık sağlamayacağı gibi maliyetin düşürülmesine etki etmeyeceği, ihalenin bir bütün olarak yapılmasının daha sağlıklı olacağı, geçmişte yapılan ihalelerinde bir bütün olarak yapıldığı, ihalenin parçalara ayrılması halinde dağlık bölgelere istekli çıkmaması ihtimalinin bulunduğu, ihalede kullanılacak araçlara ilişkin kendi malı düzenlemesinin bulunmadığı, her hangi bir kişiye özel şartname hazırlanmadığı ve ihalenin açık ihale usulü ile gerçekleştirileceği gerekçeleriyle reddedildiği görülmüştür.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 27’nci maddesinde ihalelerde kısmi teklif verilip verilemeyeceğinin ihalenin İdari Şartname’sinde belirtilmesinin zorunlu olduğu hüküm altına alınmıştır. Ancak kamu ihale mevzuatında idarelerin hizmet alımı ihalelerini kısmi teklife açmalarının zorunlu olduğuna veya hangi durumlarda açılması gerektiğine ilişkin herhangi bir hüküm bulunmadığı, dolayısıyla ihalelerde kısmi teklif verilmesine izin verilip verilmeyeceği noktasında idarenin takdir yetkisi bulunmakla birlikte söz konusu takdir yetkisinin kanun kapsamındaki bütün idareler için uyulması zorunlu kurallar olan anılan Kanun’un 5’inci maddesinde düzenlenen temel ilkelere uygun olarak kullanılmasının hukuki bir zorunluluk olduğu anlaşılmaktadır.
Taşıma yoluyla eğitime erişim uygulaması kapsamında yapılan ve niteliği gereği her yıl süreklilik arz edecek ve sayıca fazla araç gerektiren ihale konusu iş gibi öğrenci taşıma ihalelerinde kısmi teklife imkân verilmemesinin, ihalelerde istenen rekabet ortamının oluşmasına ve kaynakların verimli kullanılmasına engel oluşturabileceği değerlendirilmektedir.
Nitekim idarenin bağlı olduğu Milli Eğitim Bakanlığı’nın 12.06.2019 tarihli ve 11150334 sayılı yazısında da 2019-2020 eğitim-öğretim yılında 4734 sayılı Kanun kapsamında yapılacak ihalelerde anılan Kanun’un temel ilkelerine uygun hareket edilmesi adına ihalelerin kısmi teklife açık hale getirilmesi gerektiğinin ifade edildiği görülmektedir.
İhalenin kısmi teklife açık olması halinde söz konusu kısımlarının ve kısım sayısının idare tarafından belirlenmesinin doğal olduğu, idarenin daha önceki ihaleleri bir bütün olarak gerçekleştirmesinin başvuruya konu ihaleyi kısmi teklife açık olarak gerçekleştirilmesine engel teşkil etmeyeceği, idare tarafından ihalenin tamamı üzerinden teklif alınmasının daha sağlıklı olacağı belirtilmişse de söz konusu hususun gerekçesinin somut olarak ortaya konulamadığı gibi ihalenin kısımlara ayrılması halinde özellikle dağlık bölgelere teklif çıkmayacağı gerekçesi ortaya konulmuşsa da teklif verilmesi ihtimali yüksek güzergâhlar ile söz konusu bölgelerin birleştirilmesiyle oluşturulabilecek kısım düzenlemeleri ile gerekçe olarak belirtilen dezavantajlı hususun ortadan kaldırılabilmesinin mümkün olduğu anlaşılmıştır.
Yapılan incelemede, ihale konusu işin 5688 ortaöğretim öğrencisinin 472 araç ile 42 taşıma merkezi okuluna 180 gün taşıma işi olduğu, ihalenin yaklaşık maliyetinin idarece 11.669.256,81 TL olarak belirlendiği ve ihalenin kısmi teklife açılmayarak işin tamamı üzerinden teklif alınacağı, 9 adet ihale dokümanı alınan ve 31.07.2018 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye sadece başvuru sahibinin iddialarında yer verilen 2 istekli tarafından teklif verildiği ve söz konusu tekliflerin yaklaşık maliyete önemli ölçüde yakın olduğu görülmüştür.
İhale konusu işin 472 araç ile işin tamamı üzerinden teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilecek olması, işi tamamı üzerinden teklif alınması nedeniyle isteklilerin ihaleye katılım için sağlaması gereken iş deneyim ve geçici teminat tutarları, işin gerçekleştirileceği coğrafi bölge, ihale dokümanı satın alan istekli olabilecek sayısı, teklif veren istekli sayısı ile söz konusu ihaleye verilen tekliflerin ihale konusu işin yaklaşık maliyetine yakınlığı hususları ile ihalenin kısmi teklife kapalı olarak gerçekleştirilmesi gerektiğine yönelik idare tarafından gerekli ve yeterli somut bir gerekçenin ortaya konulamadığı hususu bir arada değerlendirildiğinde başvuruya konu ihalenin kısmi teklife açık olarak gerçekleştirilmemesinin ihaleye katılımı ve rekabeti engellediği, dolayısıyla kısmi teklife açık olmayan bahse konu işin anılan Kanun’un 5’inci maddesindeki temel ilkelerine uygun yapılmadığı sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılığı belirlenen ihale işlemlerinin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,
Oybirliği ile karar verildi.
|
