Personel Çalıştırılmasına Dayalı Olmayan İhalelerde %4 Sözleşme Giderleri ve Genel Giderler Hesaplanacak mıdır?

Sözleşme giderleri ve genel giderler ifadesi Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 9’uncu maddesinde geçmektedir. Bu maddeye göre, “birim fiyat üzerinden teklif alınan ihalelerde; Hizmetin gerçekleştirilmesi için gerekli olan iş kalemlerine veya iş gruplarına ilişkin miktarların tespit edilen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutarların toplanması ile elde edilen genel toplam tutar, sözleşme giderleri ve genel giderler ile KDV hariç olarak belirlenir. Bulunan bu tutara işin niteliği dikkate alınarak % 20 oranını geçmemek üzere yüklenici kârı eklenir. Bu tutar, kâr hariç belirlenen genel toplam tutar üzerinden hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler ile toplanarak yaklaşık maliyet hesaplanır.” Denilmektedir.

Sözleşme giderleri ve genel giderler ise Kamu İhale Genel Tebliğinin Madde “78-Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler” başlığının altında 78.30. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddede Sözleşme Giderleri ve Genel Giderler, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyeti, işçilikle bağlantılı ayni giderler ve hizmetin yürütülmesine yardımcı unsurlar ile beraber sayılmıştır. Sözleşme giderleri ve genel giderler Genel Tebliğde diğer hizmet alımları için aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi kısmında bahsedilmiş olup burada da “personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama yapılacaktır.[1]” Denilmektedir.

Bunun yanında Kamu İhale Kurulunun istikrarlı kararlarında[2] personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarında sözleşme giderleri ve genel giderlerin %4 oranında hesaplanmasının söz konusu olmayacağı ve ilgili mevzuatına göre hesaplanacağı anlaşılmaktadır.

Bu kapsamda sözleşme giderleri ve genel gider hesaplanması personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında olduğu gibi peşinen %4 şeklinde değil ilgili mevzuatına göre hesaplanması gerekmektedir. Bu giderler personel çalıştırılmasına dayalı olmayan ihalelerde sözleşme giderlerini oluşturan KİK payı, sözleşme ve ihale kararı damga vergisi giderleri şeklinde hesaplanabilir.

Yaklaşık maliyet hesabında yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde;

a) Kamu kurum ve kuruluşlarınca işin niteliğine göre belirlenmiş fiyatlar,

b) İhaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer işlerdeki fiyatlar,

c) İlgili odalarca belirlenmiş fiyatlar,

ç) İhale konusu işi oluşturan iş kalemlerine veya gruplarına ilişkin olarak piyasadan yapılacak fiyat araştırması kapsamında elde edilecek fiyat tekliflerinin aritmetik ortalaması alınmak suretiyle ya da konusunda uzman bilirkişi ve ekspertizlerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar,

d) İhale konusu işe ilişkin olarak Bütçe Uygulama Talimatlarında ve/veya Sağlık Uygulama Tebliğinde yer alan fiyatlardan KDV veya farklı nitelikteki diğer giderler indirilmek suretiyle bulunan fiyatlar,

Esas alınmaktadır.

Bu kapsamda tespit edilen fiyatlarda sözleşme ve genel giderler’e ilişkin hususlar var ise yaklaşık maliyet hesabına tekrar sözleşme giderleri ve genel giderlerin dahil edilmemesi veya sözleşme giderleri ve genel giderler’in ilgili kısımlardan ayıklanması doğru bir yöntem olacaktır.

Bunun yanında ihale edilen hizmetle ilgili piyasada karlılık oranı yüksek olduğu kanaatine varılmış ise sözleşme ve genel giderlerin minimum şekilde konulmasının kamu yararına uygun olacağı düşünülmektedir.

Hizmet alımları uygulama yönetmeliği sözleşme giderleri ve genel giderleri birim fiyat üzerinden teklif alınan ihalelerde öngördüğü için götürü bedel ihale edilen hizmet alımı ihalelerinde sözleşme giderleri ve genel giderlerin hesaplanması mümkün görünmemektedir.

Hizmet alımı ihalelerinde personel çalıştırılmasına dayalı ihalelerde öngörülen %4 sözleşme giderleri ve genel giderler arasında sayılan bileşenler birim fiyat teklif cetvelinde ayrı kalem olarak gösterilebildiğinden sözleşme giderleri ve genel giderler hesabında bunların da göz önüne alınmasının zorunluluk olduğu değerlendirilmektedir.