Fiyat tekliflerini düzenleyen şirketlerin bir çoğu, faaliyet alanları itibariyle gerçekte bu işi yapmadığı’nın iddia edilerek fiyat tekliflerinin tamamının incelenmesi istenebilir mi?

Toplantı No

: 2016/046

Gündem No

: 100

Karar Tarihi

: 10.08.2016

Karar No

: 2016/UY.I-2014

Şikayetçi: 

A…net İnş.San.Ve Tic.A.Ş.-R…-H… İnş.Mad.Nak.San.Ve Tic.A.Ş. Ortak Girişimi 

İhaleyi Yapan Daire: 

T.C. Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı-Toki 

Başvuru Tarih ve Sayısı: 

01.07.2016 / 39134 

Başvuruya Konu İhale: 

2016/134835 İhale Kayıt Numaralı "Diyarbakır İli Kayapınar İlçesi Çölgüzeli Mevki 736 Adet Konut İnşaatı İle Altyapı Ve Çevre Düzenlemesi İşi" İhalesi 

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: 

Karar: 

TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:    

Başkan: Hamdi GÜLEÇ

Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Erol  ÖZ, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet İhsan ŞATIR, Hasan KOCAGÖZ, Mehmet  ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ

BAŞVURU SAHİBİ:

A…net İnş. San. ve Tic. A.Ş.-R…-H… İnş. Mad. Nak. San. ve Tic. A.Ş. Ortak Girişimi,

VEKİLİ:

Av. Mehmet D…ra A….

İHALEYİ YAPAN İDARE:

T.C. Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı,

İstanbul Hizmet Binası Atakent Mah. 221 Sok. No: 5 34307 Küçükçekmece/İSTANBUL

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2016/134835 İhale Kayıt Numaralı “Diyarbakır İli Kayapınar İlçesi Çölgüzeli Mevki 736 Adet Konut İnşaatı İle Altyapı Ve Çevre Düzenlemesi İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

T.C. Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından 31.05.2016 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Diyarbakır İli Kayapınar İlçesi Çölgüzeli Mevki 736 Adet Konut İnşaatı İle Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İşi” ihalesine ilişkin olarak A…net İnş. San. ve Tic. A.Ş.-R…-H… İnş. Mad. Nak. San. ve Tic. A.Ş. Ortak Girişiminin 27.06.2016 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 28.06.2016 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 01.07.2016 tarih ve39134 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 01.07.2016 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2016/1592 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1.) İş Ortaklığının pilot ortağı A…ıkan İnş. Taah. A.Ş. tarafından sunulan iş deneyim belgesinin benzer iş tanımına uymadığı, düzenleniş ve sunuluş şekli yönüyle mevzuata aykırılık taşıdığı,

İş deneyime konu işin Benzer İş olan BII Grubuna ait olması için hem yapı tipi olarak hem de asgari yapı alanı itibariyle aranan kriterleri taşıması gerektiği, ancak belgenin “Otel, Kaplıca ve Sosyal Tesisler İnşaatı” işine ait olduğu düşünüldüğünde, kategori olarak Yapım İşleri Benzer İş Grupları Tebliği’nin BII Grubu işler listesinin 16’ncı sırasında yer alan “5 ve üzeri yıldızlı oteller ve 1. Sınıf tatil köyleri (25.000 m² ve üstü yapı inşaat alanı)” kapsamında yer alabileceğinin anlaşıldığı, ancak bunun için hem yapının sözleşmesi ve ekinde yer alan teknik belgelerdeki tanım, tasarım ve fiziki özellikleri çerçevesinde 5 yıldızlı otel vasfını taşıması hem de inşaat alanının asgari 25.000m² genişliğe sahip olmasının gerektiği, mevcut iş deneyim belgesine konu işin her iki özelliği de taşımadığı,

Esasında sözleşmedeki işin adı, fiziki özellikler bilgileri çerçevesinde işin otel ve sosyal tesis niteliğinde olduğu, 5 yıldızlı otel vasıflarını taşımadığının anlaşıldığı, işin 25.000m² lik inşaat alanına sahip olmadığı, bu yönüyle de BII Grubu İşler kapsamında değerlendirilemeyeceği, nitekim anılan belgenin 03.07.2013 tarihli ve 2013/UY.III-2722 sayılı Kamu İhale Kurulu kararında bilgilerinin yer aldığı, karardaki değerlendirmenin mefhumu muhalifinden hareketle BII Grubu İşlerde kullanılamayacağı sonucuna varıldığı, ancak idarenin cevabında isteklice sunulan belgenin 2013/UY.III-2722 sayılı karardaki belge olmadığını, sunulan belgenin 27.05.2015 tarihinde Edremit Belediyesince düzenlenen ve Ekap’a kaydedilen iş bitirme belgesi olduğu cevabının verildiği,

İdarenin cevabından, pilot ortağın 2013/UY.III-2722 sayılı karara konu olan ve BII grubuna ait olmadığı tespit edilen belge yerine, aynı iş için, bu kez lağvedilen Güre Belediyesinin bağlandığı Edremit Belediyesine belge düzenlettirildiği ve ihaleye sunulduğunun anlaşıldığı, aşağıda belirtilen gerekçeler dolayısıyla yeni düzenlettirilen belgenin mevzuata ve işin gerçek durumuna uygun olmadığı;

-İşin inşaat ve iskan ruhsatını veren Güre Belediyesine ait, 2013/UY.III-2722 sayılı kararda da yer verilen yazıda, yapı ruhsatı ve yapı kullanma izin belgesinde 22.451m² inşaat alanına sahip olduğu ve ilave veya ek yapı ruhsatı ve yapı kullanma izin belgesi bulunmadığı açıkça belirtilen bir iş için, bu kez Edremit Belediyesince 33.361m² inşaat alanı belirlenmesi ve bunun belgeye yansıtılması tam bir çelişki olup, izahı mümkün bulunmamaktadır.

İdarenin cevap yazısında; emsal inşaat alanı 22.451m^2, emsal dışı inşaat alanı 10.910m² olarak gösterilmekte ve toplamının 33.361m² olduğu kabul edilerek işin 25.000m² yi aştığı sonucuna varılmakta, halbuki ruhsat işlerini ikmal eden Güre Belediyesinin yapı ruhsatı ve yapı kullanma izin belgesinde inşaat alanını 22.451m² olduğu açıkça gösterilmekte, ruhsat işlemlerine ise yapının kapalı alanının tamamının dahil edildiği bir husustur. Bir başka ifadeyle yapı alanı belirlenirken ve ruhsata işlenirken bodrum, sığınak, kazan dairesi gibi alanların dikkate alınmaması mümkün gözükmemektedir. Dolayısıyla, Güre Belediyesince verilen ruhsatta gösterilen 22.451m² yapı alanı içerisinde idarenin emsal dışı inşaat alanı olarak ifade ettiği alanın da dahil olduğu aşikardır.

-Edremit Belediyesince düzenlenen yeni belgede işin adının “Tes-İş Sendikası Akçay Güre 5 Yıldızlı Üst Donanımlı otel, Kaplıca ve sosyal Tesisler İnşaatı” olarak gösterildiği ifade işin adının ve tanımının yapıldığı sözleşmedeki belirlemelere uymadığı, 2013/UY.III-2722 sayılı karara da yansıdığı üzere, Tes-İş Sendikası ile pilot ortak arasında yapılan sözleşmede ve orijinal ilk iş bitirme belgesinde işin adı “Tes-İş Se Akçay-Güre Üst Donanımlı Otel, Kaplıca ve sosyal Tesisler İnşaatı” olarak yer almakta olup, 5 yıldızlı otel nitelemesinin bulunmadığı, kaldı ki idarenin cevabında belirtildiği üzere, söz konusu otel 5 yıldız vasfını 09.05.2013 tarihinde elde etmiş olup, işin sözleşmedeki tanımında ve gerçekleştirildiği dönemdeki fiziki niteliklerinde 5 yıldız şeklinde bir özellik yer almadığı, işin sözleşmedeki tanım ve özelliklerine göre işin sosyal tesis amacıyla tasarlanıp gerçekleştirildiği, 17.02.2009 tarihinde iskanının alındığı, ancak aradan yıllar geçtikten sonra fiziki özelliklerinde yenilik, değişiklik, eklemeler ve ikmaller yapılarak 09.05.2013 tarihinde 5 yıldızlı otel işletme ruhsatı alınmıştır.

Dolayısıyla, belge üzerinde işin gerçek adı ve tanımı yerine, sadece benzer iş tebliğine göre uygun bir algı oluşturmak için 5 yıldız ifadesi kullanılması iyi niyetli olmayan bir davranışı gösterdiği gibi, işin benzer iş tebliğindeki statüsünü tayin bakımından bugünkü durumunun değil, sözleşmesindeki tanım ve özellikler ile projenin tasarlanış ve yapılış aşamasındaki durumunun dikkate alınması gerçeğini değiştirmediği, yani işin BII Grubu değil BIII Grubuna ait bir iş olduğu, kabul edilmemesi gerektiği, ayrıca pilot ortak tarafından sunulan anılan iş deneyim belgesinin Yapım İşleri İhale Uygulama Yönetmeliği’nin 45’inci maddesindeki kurallara uygunluk taşımadığı,

Sonuç olarak, A…ıkan İnş. Taah. A.Ş.-A…fen Taah. İnş. Ltd. Şti. İş Ortaklığı teklifinin yeterlik şartlarını sağlamadığından değerlendirme dışı bırakılarak sınır değerin yeniden hesaplanması gerektiği,

-A…ıkan İnş. Taah. A.Ş.-A…fen Taah. İnş. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından sunulan iş hacmine ilişkin belgelerinin tarih, sunuluş ve tutar yönüyle Yönetmelik ve İdari Şartname kurallarına uygun olmadığı iddia edilmektedir.

2.) A…ıkan İnş. Taah. A.Ş.-A…fen Taah. İnş. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamaların mevzuata uygun olmadığı ve usulünce belgelendirmediği,

–Analiz sunulmayan iş kalemleri için hesap cetvelinde gösterilen fiyatlar karsız ve genel gidersiz 2016 yılı kamu birim fiyatlarının altında kaldığı gibi, bazı iş kalemlerinde güncel olmayan ve teknik şartları karşılamayan birim fiyatların kullanıldığı,

A…ıkan İnş. Taah. A.Ş.-A…fen Taah. İnş. Ltd. Şti. İş Ortaklığının hem fiyatlandırma yönüyle hem de kullandıkları fiyatın kaynağını belirtme yönüyle Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.5’inci maddesine uygun açıklama yapmadığı,   

–Nakliyeler için yapılan açıklama ve belgelendirmelerin uygun olmadığı, malzemelere ait nakliye bedelinin ÇŞB nakliye formülleri veya müstakil fiyat teklifleriyle (akaryakıt, araç, yükleme boşaltma bedelinin ayrıca gösterildiği) açıklamadığı, bir kısım nakliye unsurlarını (kum-çakıl, tuğla, demir gibi) açıklama istenilecek analiz girdileri içerisinde gösterdiği, bu unsurların malzeme için alınan fiyat teklifinde “nakliye dahil” şeklinde açıklandığı bir başka ifadeyle nakliye girdisinin malzeme bedeline dahil gösterildiği, halbuki bu unsurların müstakil olarak nakliye formülleri veya gerçek mesafelere uygun, işçilik-makine ekipman-akaryakıt girdilerinin belirtildiği fiyat teklifleriyle açıklanması gerektiği,

İdarenin, bir kısım malzemelere ilişkin nakliyeleri, diğer onlarca malzeme girdisinden ayırarak, açıklanması gereken analiz girdileri içerisine dahil ettiği, böylece bunların müstakil maliyetlerinin açıklanmasını ve belgelendirmesini istediği, isteklinin ise malzemelerin fiyat tekliflerinde yer alan “nakliye dahil” ifadesi ile açıklama yaptığı,

Kamu İhale Genel Tebliği hükümlerine göre tesisat malzemelerinin temininde dahi malzeme ve montaj bedelinin ayrıca gösterilmesinin zorunlu olduğu, açıklanması gereken analiz listelerinde özel olarak yer verilen nakliye girdilerinin müstakilen açıklanmamış olmasının önemli bir maliyet girdi bedelini belirsiz ve denetimsiz bıraktığı, benzer uygulamalara ilişkin verilen KİK kararlarında isteklinin usulünce açıklama ve belgelendirme yapmaması değerlendirme dışı bırakılma sebebi sayıldığı, açıklama istenen her bir analiz girdisinin ayrıca belgelendirilmesi gerektiğinin ifade edildiği, fiyat teklifinde maliyet unsurlarının ayrı ayrı gösterilmemesinin değerlendirme dışı bırakılma nedeni olduğu, A…ıkan İnş. Taah. A.Ş.-A…fen Taah. İnş. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından sunulan nakliyeye ilişkin belgelerin ve yapılan açıklamaların Tebliğde istenen şartları taşımadığı anlaşıldığından açıklamalarının uygun bulunmaması gerektiği,   

–Yardımcı analizlere ilişkin yapılan açıklama ve belgelendirmelerin uygun olmadığı; harç, makine ve diğer yardımcı analizlerdeki girdi miktarları emsal kamu birim fiyat analizlerindeki miktarların altında gösterildiği gibi, rayiç fiyatları da resmi rayiçlerin altında olmasına rağmen belgelendirilmediği,

–Çeşitli imalat kalemlerine ilişkin analiz girdi miktarları emsal kamu idarelerine ait analiz girdi miktarlarının altında gösterilmiş, analiz girdileri için öngörülen fiyatlar Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan 2016 yılı rayiçlerinin altında belirlenmesine rağmen belgelendirilmediği,

–Sunulan analizler ve fiyat tekliflerinin poz numaraları ve/veya tanımları ile açıklama istenilen iş kalemlerinin teknik şartnamede belirtilen poz numaraları ve tanımları birbirine uymamakta, güncelliğini kaybetmiş analizlerle açıklama yapılmış olduğu,

 –Özel pozlara ilişkin yapılan açıklama ve belgelendirmeler uygun olmadığı,

İdarece özel iş kalemleri için özel analizlerin girdi miktar ve türleri gösterilerek Kamu İhale Genel Tebliği 45.1.4’ e göre saydam bir biçimde ihale dökümanı kapsamında verilmesi gerekirken verilmediği, bu analizlerin sorgulama sırasında amaca ve analiz yapma tekniğine aykırı olarak açıklama yapan istekliye avantaj sağlayacak bir formatta oluşturulduğu,

İdarenin analizi yapılabilir özel iş kalemleri için girdi miktar ve cinslerini gösterir analiz yapmadığı, malzeme-işçilik vs. girdi ve imalat süreci gerektiren imalatların tek bir unsur olarak fiyat teklifiyle açıklanmasına izin verdiği, böylece, analizi yapılabilen iş kalemleri için girdi tür ve miktarlarının ayrıntılı gösterildiği bir analiz üzerinden açıklama yapılmayarak malzeme ve işçilik miktarları ile fiyatların denetimsiz hale getirildiği, aşırı düşüklük yönüyle denetlenemeyen böyle bir açıklamanın bu kaleme gerçekçi teklif veren kendileri dahil diğer istekliler aleyhine haksız rekabete sebep olacağı,

İnşaat mahal listesindeki özel imalat tarifleri incelendiğinde, imalat kalemlerinin tamamının imalat süreci içeren, şantiyede esaslı işçilik gerektiren, analizi yapılabilen, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı analiz listesinde muadilleri bulunan iş kalemleri olduğu, bu nedenle idarenin imalat tarifleri girdi türlerine ve yapım tekniğine de işaret ederek geniş biçimde yapmak zorunda kaldığı, ancak sorgulama sürecinde denetlenebilir bir analize göre açıklama yapılması gerekirken bunun yapılmadığı, hiçbir detayı bulunmayan, piyasada o şekilde alınıp satılması teknik ve ticari gerçeklere göre mümkün olmayan imalat fiyat teklifleri şeklinde açıklama yapıldığı,

–Analizlerdeki işçilik ücretlerinin anılan Tebliğ’in 45.1.9’a aykırı olarak saatlik asgari ücret tutarının altında kaldığı,

-Fiyat tekliflerini düzenleyen şirketlerin bir çoğu, faaliyet alanları itibariyle gerçekte bu işi yapmadığı, çoğu işlem bakımından fiyat tekliflerini düzenleyen kişilerle meslek mensupları arasında herhangi bir sözleşme bulunmadığı gibi, yapılan bir kısım sözleşmelerin de sadece bu işe özel olduğu, sözleşme yapılan meslek mensuplarının gerçekte beyannameleri düzenleyen kişiler olmadığı, fiyat teklifleri üzerindeki meslek mensubu onay işlemleri gerçek durumu yansıtmadığı gibi, usul ve şekil yönüyle de Tebliğ hükümlerine uygun olmadığı,  fiyatı gösterilen girdilerin özellikleri ve ölçü birimleri analizlerde ve teknik tariflerde yer alan özellik ve ölçü birimleriyle uyuşmadığı,

-Yapılan onay işlemi mükellefin son geçici vergi beyanname dönemine ait gerçek alım satım işlemini göstermediği, afaki rakamlar esas alınarak düzenlendiği,

Anılan gerekçeler dolayısıyla meslek mensubu tarafından oluşturulan tutanakların Tebliğ’in 45.1.13.1 ve 45.1.13.11’deki düzenlemelerine uygun hazırlanmadığı, bahse konu fiyat tekliflerinin dayanağı olan tutanakların istenilerek uygunluğunun incelenmesi gerektiği,

–Açıklama istenilen iş kalemlerine ait miktarlar projeden çıkan ve yaklaşık maliyete de esas olan gerçek miktarlara göre kabul edilemez şekilde düşük tutulduğu,

İsteklinin eksi ve artı yöndeki miktar farklılıklarının kendi fiyatıyla çarpılarak ortaya çıkan tutar farkı teklif fiyatına eklendiğinde, yeni tutarın teklif fiyatının üzerine çıkması halinde isteklinin miktarı düşük göstererek açıklama yönüyle fiyat avantajı sağlayacağından teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

“İhaleye ait İdari Şartname’nin “ihale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde,

2.1. İhale konusu işin

a) Adı: Diyarbakır İli Kayapınar İlçesi Çölgüzeli Mevki 736 Adet Konut İnşaatı İle Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İşi

b) Yatırım proje no'su/kodu:

c) Miktarı ve türü:

Tünel Kalıp Sistemiyle 736 Adet Konut İnşaatları İle Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İşi” düzenlemesi yer almaktadır.

Anılan Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’ nci maddesinde,

“7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler:

7.5.1. İsteklinin, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;

a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,

b) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlerde, ilk sözleşme bedelinin en az % 80'i oranında denetlenen ya da yönetilen,

c) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80'ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen,

ç) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80'ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen işlerde; ilk sözleşme bedelinin en az % 80'i oranında denetlenen ya da yönetilen,

d) Devredilen işlerde, devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80'inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan, işlere ilişkin deneyimini gösteren belgeleri sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 70'inden az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir.

İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 80'ini, diğer ortakların her birinin ise, istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 20'sini sağlaması zorunludur. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması halinde pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise, her bir ortağın kendi kısmı için istenen asgari iş deneyim tutarını sağlaması zorunludur.

…

7.6. Bu ihalede benzer iş olarak kabul edilecek işler:

11.06.2011 tarih ve 27961 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Yapım İşlerinde benzer iş grupları tebliği" nde yer alan B/II grubu işler benzer iş olarak kabul edilecektir. Bu ihale kapsamında; tamamlama, onarım, sondaj, güçlendirme, montaj  işleri vb. yapım işlerine ait iş deneyim belgeleri benzer iş olarak kabul edilmeyecektir.

7.6.1. Mezuniyet belgeleri/diplomalar:

Mühendislik Fakültesi İnşaat Bölümü mezunu veya Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü mezunu olan elemanların diplomaları ihale konusu işe denk sayılacaktır.
          Mezuniyet belgelerinin iş deneyimini tevsik için sunulması durumunda; mezuniyetten sonra geçen sürenin onbeş yıldan fazlasının değerlendirmeye alınabilmesi için, başvuru veya teklif kapsamında mezuniyet belgesi sahibine ait yapım işine ilişkin bir iş deneyim belgesinin sunulması zorunludur.

7.7. Belgelerin sunuluş şekli

7.7.1. İstekliler, yukarıda sayılan belgelerin aslını veya aslına uygunluğu noterce onaylanmış örneklerini vermek zorundadır. Ancak Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi Nizamnamesi'nin 9 uncu maddesinde yer alan hüküm çerçevesinde; Gazete İdaresince veya Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine bağlı odalarca "aslının aynıdır" şeklinde onaylanarak isteklilere verilen Ticaret Sicili Gazetesi suretleri ile bunların noter onaylı suretleri de kabul edilecektir. Kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden temin edilebilen ve teyidi yapılabilen ihaleye katılım ve yeterlik belgelerinin internet çıktısı sunulabilir.

7.7.2. Noter onaylı belgelerin aslına uygun olduğunu belirten bir şerh taşıması zorunlu olup, sureti veya fotokopisi görülerek onaylanmış olanlar ile "ibraz edilenin aynıdır" veya bu anlama gelecek bir şerh taşıyanlar geçerli kabul edilmeyecektir.

7.7.3. İstekliler, istenen belgelerin aslı yerine ihale tarihinden önce İdare tarafından "aslı idarece görülmüştür" veya bu anlama gelecek şekilde şerh düşülen suretlerini tekliflerine ekleyebilirler.” düzenlemesi yer almıştır.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 39 uncu maddesinde;

“(1) Aday veya isteklilerden, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt ettikleri, ihale konusu iş veya benzer işlerdeki deneyimlerini tevsik etmeleri için iş deneyim belgesi istenilmesi zorunludur.

…

(4) Yapım işlerinde iş deneyiminde değerlendirilecek benzer işlerin belirlendiği tebliğde belirtilen esaslara uygun biçimde, hangi nitelikteki iş ya da işlerin benzer iş kabul edileceği idarece tespit edilir ve ihale veya ön yeterlik dokümanı ile ihale veya ön yeterliğe ilişkin ilanda veya davet mektubunda belirtilir.

(5) İş deneyim belge tutarlarının;

a) Kanunun 19 uncu maddesi ile 21 inci maddesinin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ve yaklaşık maliyeti eşik değerin;

1) İki katına kadar olan ihalelerde, teklif edilen bedelin % 50’sinden az ve % 100’ünden fazla,

2) İki katı ile bu değerin üzerinde olan ihalelerde, teklif edilen bedelin % 50’sinden az ve % 80’inden fazla,

olmamak üzere idarece belirlenecek orandan az olmaması yeterlik kriteri olarak aranır.

…

(6) İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 80’ini, diğer ortakların her birinin ise, istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 20’sini sağlaması zorunludur. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması halinde pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise, her bir ortağın kendi kısmı için istenen asgari iş deneyim tutarını sağlaması zorunludur.

(7) İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının tamamını sağlaması halinde; diğer ortaklar, istenen asgari iş deneyim tutarının % 40’ından az olmamak üzere, benzer işe ait olmayan bir yapım işine ilişkin belge sunabilirler. Bu durumda; yeterlikleri tespit edilenler arasından belli sayıda adayın davet edilmesinin öngörüldüğü belli istekliler arasında ihale usulüyle yapılan ihalelerde, benzer işe ait olmayan yapım işine ilişkin iş deneyimleri, kısa listenin oluşturulmasında yapılan puanlamada dikkate alınmaz.

…

(9) Tüzel kişi tarafından iş deneyimini göstermek üzere sunulan belgenin, tüzel kişiliğin yarısından fazla hissesine sahip ortağına ait olması halinde; ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil memurlukları veya serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavir tarafından, ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenen ve düzenlendiği tarihten geriye doğru son bir yıldır kesintisiz olarak bu şartın korunduğunu gösteren belgenin sunulması zorunludur.

…

(11) Tüzel kişi tarafından iş deneyimini göstermek üzere, en az beş yıldır % 51 veya daha fazla hissesine sahip mimar veya mühendis ortağının mezuniyet belgesinin sunulması durumunda; ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil memurlukları veya serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavir tarafından, ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenen ve düzenlendiği tarihten geriye doğru son beş yıldır kesintisiz olarak bu şartın korunduğunu gösteren belgenin sunulması zorunludur.

(12) Mezuniyet belgelerinin iş deneyimini tevsik için sunulması durumunda; mezuniyetten sonra geçen sürenin onbeş yıldan fazlasının değerlendirmeye alınabilmesi için, başvuru veya teklif kapsamında mezuniyet belgesi sahibine ait yapım işine ilişkin bir iş deneyim belgesinin sunulması zorunludur.” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlar” başlıklı 43’üncü maddesinde,

“(1) İş deneyim belgeleri; yapılan iş karşılığı bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak, Kanun kapsamındaki idareler ile Kanun kapsamı dışındaki diğer kamu kurum ve kuruluşlarına (kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve vakıf yükseköğretim kurumları hariç) gerçekleştirilen işler için, iş sahibi tarafından düzenlenir ve sözleşmeyi yapan yetkili makam tarafından onaylanır.

(2) Gerçek kişilere veya yukarıda belirtilenler dışındaki tüzel kişilere gerçekleştirilen işler için, belediye sınırları veya mücavir alan içinde ilgili belediye tarafından, belediye sınırları veya mücavir alan dışında ilgili bayındırlık ve iskan il müdürlüğü tarafından, ilgili mevzuatı uyarınca yapı denetimi veya kabulü bunların dışındaki kuruluşlar tarafından yapılan işlerde ise bu mevzuat uyarınca yetkilendirilmiş kurumlar tarafından düzenlenir. Belediyenin ilgili birimi tarafından düzenlenen iş deneyim belgeleri belediye başkanı veya yetkili birim amiri tarafından, bayındırlık ve iskan il müdürlüğünce düzenlenenler ise, valilik tarafından onaylanır.” hükmü,

Anılan Yönetmeliğin “Belge düzenleme koşulları” başlıklı 44’üncü maddesinde “(1) İş deneyim belgeleri; yapılan iş karşılığı bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak taahhüt edilen;

a) Geçici kabulü yapılmış işlerde, “yüklenici iş bitirme belgesi”,

b) Devam eden işlerde; işin, ilk sözleşme bedelinin tamamlanması ve gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşarak kusursuz olarak gerçekleştirilmesi halinde, “yüklenici iş durum belgesi”,

c) İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara taahhütte bulunan yükleniciye karşı bedel içeren bir sözleşme ile taahhüt edilen iş bölümünün tamamen bitirilmesi ve söz konusu iş kısmının idare tarafından kısmı kabulünün yapılması veya asıl sözleşmeye ilişkin işin geçici kabulünün yapılması şartıyla “alt yüklenici iş bitirme belgesi”,

ç) Geçici kabulü yapılmış işlerde, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetleme ve yönetme görevinde bulunan mimar veya mühendislere “iş denetleme belgesi” veya “iş yönetme belgesi”,

d) Devam eden işlerde; işin, ilk sözleşme bedelinin tamamlanması ve gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşarak kusursuz olarak gerçekleştirilmesi halinde, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetleme ve yönetme görevinde bulunan mimar veya mühendislere “iş denetleme belgesi” veya “iş yönetme belgesi”,

olarak düzenlenir.

(2) İlk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranındaki işin bir kısmında denetleme, diğer kısmında yönetme görevinde bulunan mimar veya mühendislere, bu görevlerde bulundukları sürede gerçekleştirilen toplam iş tutarı esas alınarak, daha fazla tutardaki iş kısmına göre düzenlenen tek bir iş denetleme veya iş yönetme belgesi düzenlenir.” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Belge için başvuru” başlıklı 45’inci maddesinde “(1) İş deneyim belgesi talebinde bulunanlar, yaptıkları işi veya görevi tevsik amacıyla, dilekçelerine aşağıda sayılan belgeleri ekleyerek, belge vermeye yetkili kurum veya kuruluşa başvururlar:

a) İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara taahhütte bulunan yükleniciler için; sözleşme, hakediş raporları, biten işlerde geçici kabul tutanağı, varsa; tasfiye tutanağı, kesin hakediş raporu, keşif artış olurları ve devir sözleşmesi.

b) Özel sektöre taahhütte bulunan yükleniciler için; yapılacak iş karşılığı bedel içeren noter onaylı sözleşme, yapı ruhsatı, yapı kullanma izin belgesi, ilgili sigorta müdürlüğünden onaylı iş yeri bildirgesi, kat ve/veya arsa karşılığı inşaat işleri haricindeki işlerde bu belgelere ek olarak sözleşmeye ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri.

c) İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlarda mühendis veya mimar olarak görev alanlar için; hizmet cetveli, görevlendirme yazısı.

…

d) İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara taahhütte bulunan yüklenici bünyesinde mühendis veya mimar olarak görev alanlar için; mezuniyet belgesi, ilgili meslek odası üye kayıt belgesi, işin ihale dokümanında veya sözleşmesinde istenmiş olması halinde mühendis veya mimarın işin başında idareye vermiş olduğu noterden taahhütname, müteahhidin teknik personel bildirimi, sosyal güvenlik prim ödemelerini gösteren belgeler. ” hükmü,

 “İş deneyim tutarının tespiti” başlıklı 46’ncı maddesinde, “(1) İş deneyim belgelerine, fiilen gerçekleştirilen, denetlenen veya yönetilen işlerin tutarı olarak, devam eden işlerde ara hakediş raporlarındaki, geçici kabulü yapılmış işlerde ise hakediş raporları ve varsa kesin hakediş raporundaki iş veya görevle ilgili tutarlar herhangi bir güncelleştirmeye tabi tutulmadan yazılır.

…

 (4) Özel sektöre gerçekleştirilen işlerde iş deneyim tutarının tespitinde; diğer belgelerin de bu tutarı doğrulaması şartıyla, işin sözleşmesinde yazılı bedeli aşmamak üzere fiilen yapılan iş tutarı dikkate alınır. Sözleşmede iş artışına ilişkin hüküm bulunması durumunda, ayrıca sözleşme bedelinin % 10’unu aşmamak üzere tamamlanan iş tutarı da dikkate alınır.” hükmü,

Anılan Yönetmeliğin “İş deneyim belgelerinin verilmesi” başlıklı 47’nci maddesinde, “(1) İş deneyim belgeleri, ilgilinin iş ve/veya mesleki tecrübesini tevsik amacıyla; yüklenicilere, yükleniciye karşı bir sözleşme ile taahhüt ettiği iş bölümünü bitiren alt yüklenicilere, mimar veya mühendis olmak şartıyla denetleme veya yönetme görevlerinde bulunanlara, talepleri halinde, aşağıdaki hükümlere göre talep tarihini izleyen 30 gün içinde belge düzenlemeye yetkili mercilerce düzenlenir ve verilir. Düzenleme koşullarını taşımayan taleplerde, aynı süre içinde başvuru sahibine bu husus gerekçeleriyle yazılı olarak bildirilir.

(2) Yüklenicilere;

a) İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara tek sözleşme ile taahhüt ettikleri işler için, geçici kabulün yapılmış olması durumunda “iş bitirme belgesi”, işin ilk sözleşme bedelinin tamamlanması ve gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşarak kusursuz olarak gerçekleştirilmesi durumunda “iş durum belgesi”, sözleşmeyi yapan yetkili makam tarafından,

b) Yurtiçinde özel sektöre, yapılacak iş karşılığı bedel içeren bir sözleşme ile taahhüt ettikleri işler için, işi bitirmeleri durumunda “iş bitirme belgesi”, işin ilk sözleşme bedelinin tamamlanması ve gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşarak kusursuz olarak gerçekleştirilmesi durumunda “iş durum belgesi”, belge düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından,

düzenlenir ve verilir.” hükmü yer almaktadır.

 Yapım İşlerinde İş Deneyiminde Değerlendirilecek Benzer İşler Tebliği’nin “B-Üst Yapı (Bina) Grubu” başlıklı II. Grup bina işlerinde,    

“II. GRUP: BİNA İŞLERİ

1. Askeri tesis ve binalar (20.000 m² ve üstü yapı inşaat alanı)

2. Hastaneler (20.000 m² ve üstü yapı inşaat alanı)

3. Havaalanı terminal binaları (25.000 m² ve üstü yapı inşaat alanı)

4. İbadethaneler (5.000 m² ve üstü yapı inşaat alanı)

5. İdari binalar (25.000 m² ve üstü yapı inşaat alanı)

6. Kapalı spor salonları (5.000 ve üstü seyirci kapasiteli)

7. Kültür ve kongre merkezleri (20.000 m² ve üstü yapı inşaat alanı)

8. Müze ve konser salonları (20.000 m² ve üstü yapı inşaat alanı)

9. Stadyum, hipodrom ve veledromlar (en az 20.000’i kapalı olmak üzere toplam 25.000 ve üstü seyirci kapasiteli)

10. Ticaret ve alışveriş merkez ve kompleksleri (25.000 m² ve üstü yapı inşaat alanı)

11. Toplu konut işleri (sosyal donatısı ile birlikte 50.000 m² ve üstü yapı inşaat alanı)

12. Tren gar ve istasyonları ile liman binaları (20.000 m² ve üstü yapı inşaat alanı)

13. Uluslararası fuar merkez ve kompleksleri (en az 20.000 m² si kapalı sergileme alanı olmak üzere toplam yapı inşaat alanı  25.000 m² ve üstü)

14. Üniversite ve eğitim binaları (25.000 m² ve üstü yapı inşaat alanı

15. Yüksek yapılar (30 kat üzeri ve 25.000 m² ve üstü yapı inşaat alanı)

16. (5) ve üzeri yıldızlı oteller ve 1. sınıf tatil köyleri (25.000 m² ve üstü yapı inşaat alanı)” açıklaması bulunmaktadır.

Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliğinin B/II iş grubundaki (5) ve üzeri yıldızlı oteller ve 1. sınıf tatil köyleri yapımı işinin B/II iş grubuna girebilmesi için en az 25.000 m² ve üstü yapı inşaat alanına sahip olması gerektiği belirtilmektedir.

Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’nin 2’nci maddesinde; “Yapım işlerinde benzer işlerin belirlenmesinde ve değerlendirilmesinde aşağıdaki esaslara uyulması gerekmektedir:

…      

2.9. BII grubu bina işlerinde belirtilen yapı inşaat alanları; yapı kullanma izin belgesi alınan binalarda “yapı kullanma izin belgesi”nde belirtilen yapı inşaat alanı, henüz yapı kullanma izin belgesi alınmayan binalarda ise “yapı ruhsatı”nda belirtilen yapı inşaat alanıdır.

…

2.11. BII grubu işlerin benzer iş olarak belirlendiği ihalelerde, sunulacak iş deneyim belgesinden yapım işinin BII grubunda belirtilen fiziki kriterleri sağlayıp sağlamadığının anlaşılamaması durumunda, bu hususa ilişkin tevsik edici belgenin teklif kapsamında sunulması zorunludur. Bu kapsamda yapı inşaat alanını tevsik etmek üzere, yapı kullanma izin belgesi veya yapı ruhsatının başvuru veya teklif kapsamında sunulması gerekmektedir…” açıklaması yer almaktadır.

Yapılan incelemede, 17.06.2016 tarihli ihale komisyonu kararında, 31.05.2016 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye 7 isteklinin katıldığı, Platform İnş. A.Ş.nin teşekkür mektubu sunduğu, 6 isteklinin teklif verdiği, bütün zarfların usulüne uygun olduğu, tekliflerin ayrıntılı incelemesi aşamasında ise Polen İnş. Ltd. Şti.- Dibay İnş. Ltd. Şti.nin “ihalenin yapıldığı 2016 yılı dikkate alındığında, özel ortak Dibay İnş. Ltd. Şti. 2015 yılına ait mali tablolarını sunmadığı”gerekçesiyle teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, idarece 85.193.495,84 TL olarak hesaplanan sınır değere göre teklifi aşırı düşük olarak tespit edilen A…ıkan İnş. Taah. A.Ş.-A…fen Taah. İnş. Ltd. Şti. İş Ortaklığından 03.06.2016 tarihli Ekap üzerinden gönderilen yazı ile aşırı düşük teklif oldukları ve açıklamanın istendiği ve yapılan inceleme sonucunda aşırı düşük teklif açıklamasının uygun bulunarak ihalenin A…ıkan İnş. Taah. A.Ş.-A…fen Taah. İnş. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı görülmüştür.

İhale dokümanında yer alan düzenleme ile ihaleye konu işin, “Toplu konut işleri (sosyal donatısı ile birlikte 50.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı) olan Tünel Kalıp Sistemiyle Diyarbakır İli Kayapınar İlçesi Çölgüzeli Mevki 736 Adet Konut İnşaatı İle Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İşine ilişkin yapım işi”olduğu, “B/II grubu işler”in benzer iş olarak kabul edildiği, istekliler tarafından teklif edilen bedelin % 70'inden az olmamak üzere ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerektiği, teklifin iş ortaklığı teklifi olması durumunda, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 80’ini, diğer ortakların her birinin ise istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 20’sini sağlaması gerektiği düzenlenmiştir.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 39’uncu maddesinde yer alan hükme göre pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının tamamını sağlaması halinde; diğer ortakların istenen asgari iş deneyim tutarının % 40’ından az olmamak üzere, benzer işe ait olmayan bir yapım işine ilişkin iş deneyim belgesini sunabileceği anlaşılmaktadır.

İhale üzerinde bırakılan A…ıkan İnş. Taah. A.Ş.-A…fen Taah. İnş. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde yapılan incelemede; söz konusu İş Ortaklığında A…ıkan İnş. Taah. A.Ş.nin pilot ortak, A…fen Taah. İnş. Ltd. Şti.nin ise özel ortak olduğu, idareye sunulan iş ortaklığı beyannamesinde belirtilmiştir.

İş ortaklıklarında pilot ortağın, istenen asgari iş deneyim tutarının teklif edilen bedelin en az % 70’ini sağlamasının yeterlik kriteri olarak arandığı, ihale üzerinde bırakılan İş Ortaklığı teklifinin 81.529.000,00 TL olduğu göz önüne alındığında pilot ortağın sağlaması gereken asgari tutarın 81.529.000,00×0,70×0,80= 45.656.240,00 TL olması gerektiği anlaşılmaktadır.

Pilot ortak tarafından teklif dosyasında iş deneyiminin tevsiki amacıyla, Edremit Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü tarafından 27.05.2015 tarih ve 1492-Y-ÖS-1-3 sayı ile düzenlenen yüklenici iş bitirme belgesinin sunulduğu, söz konusu belgenin Tes-İş Sendikası Akçay-Güre 5 Yıldızlı Üst Donanımlı Otel, Kaplıca ve Sosyal Tesisler İnşaatı yapımından edinilen belge olduğu, belgeye konu işin sözleşme tarihinin 13.12.2006, ilk sözleşme bedelinin 42.793.614,05 TL olduğu, toplam sözleşme bedeli-gerçekleştirilen sözleşme bedeli ve belge tutarının 57.120,796,99 TL olduğu, işin geçici kabul tarihinin ise 17.12.2009 olduğu görülmüştür.

Pilot ortak tarafından sunulan söz konusu iş deneyim belgesi üzerindeki açıklamada “30.04.2013 tarih ve 2013/03-309 sayılı yazıyla Güre Belediye Başkanlığınca verilen iş deneyim belgesinin aslı idaremizce alınmış ve yeni güncel belge ilgili firmaya verilmek üzeR…-H…zırlanmıştır. Uygulanan yapı tekniği betonarme olup; Emsale esas inşaat alanı 22.451 m² ve emsal dışı inşaat alanı 10.910 m² olmak üzere toplam kapalı inşaat alanı 33.361 m² dir. Açık ve rekreasyon alanı 23.085 m² dir. Açık ve kapalı inşaat alanı 56.446 m² dir.” ifadelerine yer verildiği ve Fen İşleri Müdür Vekili Yahya Uyan imzası ve belediye mührünün bulunduğu görülmüştür.

Yapım İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’ne göre iş deneyim belgelerinin verilebilmesi için iş karşılığı bedel içeren sözleşme olması ve taahhüt edilen işler için işi bitirmeleri durumunda iş bitirme belgesi düzenleneceğinin anlaşıldığı, söz konusu sendika ile anılan istekli arasında bedel içeren sözleşmenin bulunduğu ve taahhüt edilen işinde bitirildiği anlaşılmıştır.

Pilot ortak A…ıkan İnş. A.Ş.nin sunduğu iş deneyim belgesine konu “Yapım İşi Sözleşmesi”, “Kesin Hakediş Raporu” ve “Kesin Kabul Tutanağı” incelendiğinde; söz konusu işin yapım işi sözleşmesinin 33 maddeden oluştuğu, “Sözleşmenin Tarafları” başlıklı 1’nci maddeye göre taraflarının “T.C. Türkiye Enerji Su ve Gaz İşçileri Sendikası” ile “A…ıkan İnş. Ltd. Şti.” olduğu, “İşin Adı, Yapılma Yeri, Niteliği, Türü ve Miktarı” başlıklı 3’üncü maddesine göre işin adının “Tes-İş Sendikası Akçay-Güre Üst Donanımlı Otel Kaplıca ve Sosyal Tesisleri” olduğu, işin niteliği, türü ve Miktarının ise “Üst Donanımlı Otel, Kaplıca ve Sosyal Tesis Yapım İşi” olduğu, “Sözleşmenin Türü ve Bedeli” başlıklı 6’ncı maddesine göre “42.793.614,05 YTL” anahtar teslimi götürü bedel üzerinden 13.12.2006 tarihinde imzalandığı, söz konusu sözleşmenin T.C. Ankara 57. Noterliği ve T.C. Ankara 17. Noterliği tarafından tasdik edildiği görülmüştür.

Mevcut ihaleye sunulan iş deneyim belgesinin tarafı olan T.C. Türkiye Enerji Su ve Gaz İşçileri Sendikasının iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkisinin olmadığı, işin yapıldığı yerin bağlı bulunduğu Belediye tarafından düzenlenmesinin zorunlu olduğu ve şikayete konu iş deneyim belgesinin ilk olarak 30.04.2013 tarih ve 2013/03-309 sayılı yazıyla Güre Belediye Başkanlığınca düzenlendiği ve yükleniciye verildiği, daha sonra 06.12.2012 tarihinde yayımlanan 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunu’nun “Büyükşehir belediyesi kurulması ve sınırlarının belirlenmesi” başlıklı 1’inci maddesinin üçüncü fıkrasındaki “Birinci ve ikinci fıkrada sayılan illere bağlı ilçelerin mülki sınırları içerisinde yer alan köy ve belde belediyelerinin tüzel kişiliği kaldırılmış, köyler mahalle olarak, belediyeler ise belde ismiyle tek mahalle olarak bağlı bulundukları ilçenin belediyesine katılmıştır.” hükmü ile Güre Belediyesinin Edremit Belediyesine bağlandığı, bunun üzerine yüklenicinin Edremit Belediyesine sunduğu bilgi ve belgeler sonucu Edremit Belediyesince yeni güncel belgenin A…ıkan İnş. A.Ş.ye verildiği görülmüştür.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin geçici 2’nci maddesinin beşinci  fıkrasında yer alan “15/7/2011 tarihinden önce, Yapım İşlerinde İş Deneyiminde Değerlendirilecek Benzer İşler Tebliğinin “B-Üst Yapı (Bina) Grubu” işlere (B.I grubu işler hariç) ilişkin olarak düzenlenmiş olan iş deneyim belgeleri ile 11/6/2011 tarihli ve 27961 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliğinde yer alan B.II grubu işlerin benzer iş grubu olarak belirlendiği ihalelere girilmesi ve iş deneyim belgesinde ilgisine göre yapı inşaat alanı, seyirci kapasitesi, kapalı sergileme alanı ve kat sayısı bilgilerinin yer almaması durumunda bu hususlara ilişkin tevsik edici belgenin başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur.” hükmü gereğince, B/II grubu işlerin benzer iş grubu olarak belirlendiği ihalelerde, istekliler tarafından idareye sunulan iş deneyim belgelerinde yapı inşaat alanına ilişkin bilgilerin yer almadığı durumlarda, yapı inşaat alanı büyüklüğünü gösteren belgelerin teklif ile birlikte sunulması zorunludur.

Pilot ortak A…ıkan İnş. A.Ş. tarafından iş deneyimini tevsik etmek üzere idareye sunulan iş bitirme belgesinin, Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’nin B/II grubu işlerin 16’ncı sırasında yer alan (5) ve üzeri yıldızlı oteller ve 1. sınıf tatil köyleri yapımı iş grubu içerisinde tanımlandığı ve belgede, uygulanan yapı tekniğinin “33.361 m²-betonarme” olduğu, açıklama kısmında ise belge konusu işin emsale esas inşaat alanının 22.451 m², emsal dışı inşaat alanının 10.910 m² olmak üzere toplam kapalı inşaat alanının 33.361 m² olduğu, açık ve rekreasyon alanının ise 23.085 m² olmak üzere açık ve kapalı inşaat alanının 56.446 m² olduğu bilgilerinin yer aldığı görülmüştür.

İdarece konuya netlik kazandırmak amacıyla 28.06.2016 tarihinde A…ıkan İnş. A.Ş.den istenilen yapı kullanım izin belgesi ve turizm işletme belgesinin incelenmesinden, Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliğinin 2.9’uncu maddesine göre BII grubu bina işlerinde belirtilen yapı inşaat alanları; yapı kullanma izin belgesi alınan binalarda yapı kullanma izin belgesinde belirtilen yapı inşaat alanı, henüz yapı kullanma izin belgesi alınmayan binalarda ise yapı ruhsatında belirtilen yapı inşaat alanının dikkate alınacağı, A…ıkan İnş. A.Ş.nin iş deneyim belgesine ilişkin sunduğu yapı kullanma izin belgesinde yapı inşaat alanının 56.446 m² olduğu ve 20.12.2010 tarihli Turizm İşletme Belgesine göre de “5 yıldızlı Termal Otel” sınıf ve türünde olduğu görülmüştür. Ayrıca noter onayları da görülmektedir.

Ayrıca söz konusu iş deneyim belgesinde % 33 civarında iş artışı olduğu anlaşılmıştır. Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “iş deneyim tutarının tespiti bölümü” başlıklı 46’ncı maddesinde “Özel sektöre gerçekleştirilen işlerde iş deneyim tutarının tespitinde; diğer belgelerin de bu tutarları doğrulaması şartıyla, işin sözleşmesinde yazılı bedeli aşmamak üzere fiilen yapılan iş tutarı dikkate alınır. Sözleşmede iş artışına ilişkin hüküm bulunması durumunda, ayrıca sözleşme bedelinin % 10’unu aşmamak üzere tamamlanan iş tutarı da dikkate alınır.” hükmü gereğince ilk sözleşme bedeli olan 42.793.614,05 TL üzerinden %10 artış göz önüne alınarak bulunan 47.072.975,54 TL tutarındaki belge tutarının dikkate alınması gerektiği bu durumda güncellenmiş belge tutarının 87.366.553,72 TL olduğu, iş ortaklığının 81.529.000,00 TL’lik teklifi ile ilgili olarak pilot ortağın sağlaması gereken asgari deneyim tutarının 45.656.240,00 TL (81.529.000,00×0,70×0,80) olduğu dikkate alındığında, belgeye konu işin güncellenmiş tutarının ihale dokümanında pilot ortak için istenilen asgari iş deneyim tutarının yanı sıra asgari iş deneyim tutarının tamamını da (57.070.300,00 TL=81.529.000,00×0,70) karşıladığı anlaşılmıştır.

Sonuç olarak anılan istekli tarafından sunulan iş deneyim belgesinin belgeyi düzenlemeye yetkili idarece düzenlendiği, yetkili kişilerce onaylandığı, yapı kullanma izin belgesinde m² miktarının benzer iş tanımı dikkate alındığında gerekli büyüklüğü sağladığı, güncellenmiş tutarının ihale dokümanında istenilen oranı karşıladığı anlaşıldığından başvuru sahibi isteklinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Başvuru sahibinin “…iş hacmine ilişkin belgelerinin tarih, sunuluş ve tutar yönüyle Yönetmelik ve İdari Şartname kurallarına uygun olmadığı…”iddiasına ilişkin yapılan incelemede;

Başvuru konusu işe ait İdari Şartname’nin “Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler” başlıklı 7.4’üncü maddesinde “…7.4.3. İş hacmini gösteren belgeler

İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait, aşağıda belirtilen belgelerden birini sunması yeterlidir;

a) Toplam cirosunu gösteren gelir tablosu,

b) Taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını gösteren faturalar.

İsteklinin cirosunun teklif ettiği bedelin % 25'inden, taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarının ise teklif ettiği bedelin % 15'inden az olmaması gerekir. Bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan istekli yeterli kabul edilir.

Bu kriterleri ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıl için sağlayamayanlar, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden son altı yıla kadarki belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

Taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını tevsik etmek üzere; fatura örnekleri ya da bu örneklerin noter, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı suretleri sunulur.

Gelir tablosunun, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen gelir tablosunun o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeyi düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.

İş ortaklığı olarak ihaleye katılan isteklilerde; iş hacmine ilişkin kriterlerin, her bir ortak tarafından iş ortaklığındaki hissesi oranında sağlanması zorunludur.” düzenlemesi yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler” başlıklı 36’ncı maddesinde “36.1 Uygulama Yönetmeliğinin “İsteklinin iş hacmini gösteren belgeler” başlıklı 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasındaki kriterleri, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yılda sağlayamayan aday veya istekliler, ihalenin yapıldığı yıldan önceki son altı yıla kadarki belgelerin ortalaması üzerinden söz konusu kriterleri sağlayabilirler. İş hacmini gösteren belge olarak gelir tablosu sunulması durumunda, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıldan itibaren geriye doğru olan yıllara ait gelir tablolarının sırasıyla sunulması zorunludur. Örneğin; 2011 yılı Eylül ayında yapılacak olan bir ihalede, 2010 yılına ait gelir tablosu ile yeterlik kriterini sağlayamayan bir isteklinin, 2009-2010, 2008-2009-2010, 2007-2008-2009-2010, 2006-2007-2008-2009-2010 veya 2005-2006-2007-2008-2009-2010 yıllarına ait gelir tablolarını sunmak suretiyle yeterlik kriterini sağlaması mümkündür. Ancak 2006 yılına ait gelir tablosu sunulmadan, 2005-2007-2008-2009-2010 yıllarına ait gelir tabloları sunulmak suretiyle yeterlik kriterinin sağlanması mümkün değildir.

İş hacmini gösteren belge olarak, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıldan itibaren geriye doğru olan yıllara ait faturaların sırasıyla sunulmaması halinde ise, fatura sunulmayan yıllara ait iş hacmi değeri sıfır olarak kabul edilerek, belgeleri sunulan ve sunulmayan yılların ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılacaktır. Örneğin; 2011 yılı Eylül ayında yapılacak olan bir ihalede, 2010 yılına ait faturalar ile yeterlik kriterlerini sağlayamayan bir isteklinin, 2008 yılına ait fatura sunmadan 2006-2007-2009-2010 yıllarına ait faturaları sunması durumunda, 2008 yılı iş hacmi tutarı sıfır kabul edilerek, beş yılın ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanamadığı kontrol edilecektir.” açıklaması yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen düzenlemelerden, isteklilerce iş hacmini gösteren belge olarak ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait toplam cirosunu gösteren gelir tablosunun sunulabileceği, söz konusu cironun istekli tarafından teklif edilen bedelin %25’inden az olmaması gerektiği, bu kriterin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıl için sağlanamaması durumunda, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden son altı yıla kadarki belgelerin sunulabileceği, sunulan belgelerin yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı olması gerektiği anlaşılmıştır.

İhale işlem dosyası içerisinde yer alan ihale üzerinde kalan A…ıkan İnş. Taah. A.Ş.-A…fen Taah. İnş. Ltd. Şti. İş Ortaklığına ait teklif dosyası incelendiğinde, pilot ortak A…ıkan İnş. Taah. A.Ş. tarafından 2015 ve 2014 yıllarına ait kurumlar vergisi beyannamesinin sunulduğu görülmüştür. İhalenin yapıldığı tarih (31.05.2016) dikkate alındığında istekli tarafından iş hacmini tevsik edici belge tarihlerinin mevzuata uygun olduğu görülmüştür.

A…ıkan İnş. Taah. A.Ş.-A…fen Taah. İnş. Ltd. Şti. İş Ortaklığına ait teklif bedelinin 81.529.000,00 TL olduğu, yukarıda yer verilen düzenleme uyarınca iş ortaklığı tarafından karşılanması gereken net satışlar tutarının teklif bedelinin %25’i olması gerektiği, bu doğrultuda (81.529.000,00 TL/4 = 20.382.250,00 TL) asgari sağlanması gereken tutarın 20.382.250,00 TL olduğu, yapılan incelemede; söz konusu İş Ortaklığında A…ıkan İnş. Taah. A.Ş.nin pilot ortak(%51), A…fen Taah. İnş. Ltd. Şti.’nin ise özel ortak(%49) olduğu, idareye sunulan iş ortaklığı beyannamesinde belirtildiği görülmüştür.

Verilen bilgiler ışığında, bahsi geçen iş ortaklığı içerisindeki pilot ortak A…ıkan İnş. Taah. A.Ş. tarafından sunulan belgelerin 2015 yılı net satışlar tutarının 8.419.277,98 TL, 2014 yılına ilişkin net satışlar tutarının 19.227.956,44 TL olduğu, söz konusu güncellenmemiş tutarların ortalaması olan 13.823.617,21 TL’nin bile ((8.419.277,98 TL+19.227.956,44 TL)/2) pilot ortakça sağlanması gereken tutar olan 10.394.947,50 TL (20.382.250,00 TLx0,51)’nin sağlandığı sonucuna varılmıştır.

Özel ortak A…fen Taah. İnş. Ltd. Şti. tarafından sunulan belgelerin incelenmesinden 2015 yılı net satışlar tutarının 22.049.639,52 TL olduğu, söz konusu güncellenmemiş tutarın bile özel ortakça sağlanması gereken tutar olan 9.987.302,50 TL (20.382.250,00 TLx0,49)’nin sağlandığı sonucuna varılmıştır.

Anılan iş ortaklığınca İdari Şartname’de “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı maddede yer alan düzenlemede belirtildiği şekilde iş ortaklarının iş hacminin tevsiki için sunduğu belgelerinin asıllarının sunulduğu görülmüştür.

Anılan iş ortaklığının sunmuş olduğu iş hacmine ilişkin tevsik edici belgelerin ihale dökümanında istenilen asgari şartları sağladığı, başvuru sahibinin bu iddiasının uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun “Aşırı Düşük Teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin “Sınır Değer ve Aşırı Düşük Teklifler” başlıklı 60’ıncı maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.

a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;

1) Yapım yönteminin ekonomik olması,

2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

3) Teklif edilen işin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

b) İhale, aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemleri yapılmaksızın sonuçlandırılır.

c) Aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilerin teklifi açıklama istenmeksizin

reddedilir.

(3) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin üçte birine eşit veya bu değerin üzerinde olan ihalelerde, ikinci fıkranın (a) bendinin kullanılması zorunludur.

(4) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin üçte birine kadar olan ve açık ihale veya Kanunun 21 nci maddesinin (b) ve (c) bentleri gereğince pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde, ikinci fıkranın (a), (b) veya (c) bendindeki seçeneklerden birisinin kullanılması zorunludur.

(5) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin üçte birine kadar olan ve belli istekliler arasında ihale veya Kanunun 21 nci maddesinin (a), (d) ve (e) bentleri gereğince pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ikinci fıkranın (b) bendinin kullanılması zorunludur.

(6) Kurum tarafından yayımlanan aşırı düşük teklif sorgulaması yapılamayacak alımlar listesinde yer alan işlerin ihalelerinde ikinci fıkranın (b) bendinin kullanılması zorunludur.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği'nin “Sınır Değer Tespiti ve Aşırı Düşük Teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;

a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,

b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.

Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.

45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;

a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.

İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.

Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.

45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.

Örneğin; isteklinin, “150 dozlu demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.001 poz numaralı birim fiyatını (2010 B.F: 97,86 TL) teklif etmesi, “200 dozlu demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.002 poz numaralı birim fiyatının (2010 B.F: 104,00 TL) üzerinde 105,00 TL teklif vermesi, 250 dozlu demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.003 poz numaralı birim fiyatının kar ve genel gider hariç tutarına, (110,13/1,25=88,10 TL) kendi belirlediği % 18 kar ve genel gider karşılığı eklemek suretiyle 103,96 TL (88,10 x 1,18) teklif etmesi ve teklif ettiği söz konusu birim fiyatları aşağıdaki örnek listede gösterildiği şekilde tablo halinde göstermesi durumunda; bu üç iş kalemi için analiz düzenlemesi zorunlu değildir.

İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.

İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.

45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.

45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.

45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.

45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.

45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.

45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının açıklanması gereklidir.

45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet avantajı açıklanmalıdır.

45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.

İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;

a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,

b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,

c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,

ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,

d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,

e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,

f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.

İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.

Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması yeterlidir.

45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

…

45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin açıklamalarında çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir.

45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)

45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek: Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl, kırmataş vb. mallara ilişkin verdikleri fiyat teklifleri.)

45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir. (Örnek: EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatları vb.)

45.1.13.6. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.

Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.

Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.

İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, SM, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

45.1.13.7. İstekliler tarafından yapılan açıklamada; malın ihale tarihi itibariyle stoklarda bulunduğunun belirtilmesi durumunda, stokta bulunan mala ilişkin “stok tespit tutanağı”nın (Ek-O.8) sunulması zorunludur. Stok tespit tutanağında ilgili malın ağırlıklı ortalama birim maliyeti gösterilecektir. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar, stok tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olamaz. Ayrıca stoklarda olduğu belirtilen söz konusu malın miktarının, ihale konusu işte kullanılacağı belirtilen miktardan az olması halinde eksik kalan miktar için bu Tebliğdeki diğer açıklama yöntemlerine uygun olarak açıklama yapılması gereklidir.

…

45.1.13.9.  İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara ilişkin olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.

45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.

45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.

Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.

…

45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 – 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.

…

45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.” açıklaması yer almaktadır.

Anahtar teslim götürü bedel teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilen ihaleye 7 isteklinin katıldığı, Platform İnş. A.Ş.nin teşekkür mektubu verdiği, Polen İnş. Ltd. Şti.- Dibay İnş. Ltd. Şti.nin teklifinin “İhale tarihi olan 2016 yılı dikkate alındığında, 2015 yılı mali tablolarını sunmadığı…” gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, geçerli teklif sahibi 5 istekli arasında bulunan A…ıkan İnş. Taah. A.Ş.-A…fen Taah. İnş. Ltd. Şti. İş Ortaklığının idare tarafından hesaplanan 85.193.495,84 TL sınır değer altında kalması nedeniyle İş Ortaklığından aşırı düşük teklif açıklama sunmasının istenildiği, söz konusu istekli tarafından 14.06.2016 tarihinde aşırı düşük teklif açıklamasının sunulduğu, açıklamanın uygun görülerek ihalenin A…ıkan İnş. Taah. A.Ş.-A…fen Taah. İnş. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı tespit edilmiştir.

İhale işlem dosyası üzerinde yapılan incelemede, idare tarafından Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.1’inci maddesinde yer alan açıklamalar doğrultusunda yaklaşık maliyetin %80’lik kısmına giren toplam 77 iş kaleminin aşırı düşük açıklanması istenilen iş kalemleri olarak belirlendiği, anılan Tebliğ düzenlemelerine göre idarece ihale dökümanı kapsamında isteklilere açıklama istenen iş kalemleri ve açıklama istenmeyen analiz girdileri, bu kalemlere ilişkin analizlerin verildiği, aynı zamanda özel poz olarak belirlenen iş kalemlerine ilişkin olarak girdi miktarlarına yer verildiği, söz konusu özel pozların bazılarında girdi cinslerinin detaylı olarak belirlendiği, bazılarında ise detaya inilmeden sadece iş kaleminin adına yer verildiği, söz konusu verilerin aynı zamanda Ekap üzerinden 03.06.2016 tarihinde aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısı olarak gönderildiği görülmüştür.

Başvuru sahibinin idarece ihale dökümanı kapsamında verilen yukarıda anılan belgelere ilişkin olarak “…İdarece özel iş kalemleri için özel analizlerin girdi miktar ve türleri gösterilerek Kamu İhale Genel Tebliği 45.1.4’ e göre saydam bir biçimde ihale dökümanı kapsamında verilmesi gerekirken verilmediği, analiz yapılmadığı…” yönündeki iddiasının yerinde olmadığı görülmektedir.

İdarece Ekap üzerinden gönderilen açıklama isteme yazısı ve eklerine karşılık A…ıkan İnş. Taah. A.Ş.-A…fen Taah. İnş. Ltd. Şti. İş Ortaklığının 14.06.2016 tarihinde sunduğu açıklamada:

-Hesap cetveline,

-Analizlere

-Kamu Kurum ve Kuruluşların Fiyatlarının Kullanıldığına Dair Tabloya,

-Fiyat Tekliflerine ve ilgili meslek mensuplarının kayıtlı olduğuna dair belgelere,

yer verildiği görülmüştür.

İhale dökümanında yer verilen belgelere mukabil anılan isteklinin poz no, imalat tanımı, birimi, miktarı, birim fiyatı, tutarı ve açıklama şeklini gösterdiği hesap cetveli ve ekleri ile bu pozlara ilişkin analizleri sunduğu, sunmuş olduğu hesap cetvelinde sorgulanmaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedeli gösterdiği  görülmüştür.

İhale dökümanı kapsamında isteklilere verilen analizlere bakıldığında söz konusu nakliye girdilerinin ne iş kalemleri arasında ne de iş kalemleri içerisinde bulunan girdiler arasında yer almadığı, iş kalemlerinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı pozları olduğu ve nakliye barındırmadığı, bu bakımdan nakliyelere ilişkin bir açıklamanın yapılmasına gerek olmadığı, buna rağmen isteklinin açıklamalarında nakliyelerin de dahil olduğunu belirterek açıklama yaptığı, “Çimento Nakli” ve “El Arabası ile Her Cins Malzeme ve Kayadan Başka Kazının Taşınması” girdilerini ise Devlet Su İşleri birim fiyatı ve yayınlanmış taşıma formülünü kullanarak teklif fiyatına dahil ettiği görülmüştür.

Ayrıca söz konusu açıklama istenen iş kalemleri içerisinde yer alan 16 adet tesisat iş kalemine ilişkin yapılan açıklamaların incelenmesinde, isteklinin sırasıyla 14 iş kalemi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2016 birim fiyatlarını kullandığı, Özel-13-ELK “Renkli 3,5’ Full-Led Monitor” iş kalemi için malzeme-montaj ayrı ayrı belirtmek suretiyle açıklama yaptığı, ÖZEL-DGT-01 “Doğalgaz Abonelik ve Proje Bedeli( Daireler için)” iş kalemi için ise malzeme-montaj ayırmaksızın fiyat teklifi ile açıklama yaptığı ancak söz konusu iş kaleminin adından da anlaşıldığı üzere işin proje işi olduğu ve malzeme-montaj şeklinde ayrım yapılamayacağı, söz konusu tesisat iş kalemleri ve inşaat iş kalemlerine ilişkin olarak sunulan fiyat tekliflerinde ve bunlara ilişkin olarak fiyat teklifi veren üçüncü kişi ile meslek mensubu arasındaki bağı gösteren belgelerde Tebliğ’in 45.1.13.1’inci maddesindeki açıklama doğrultusunda mevzuata aykırılığa rastlanmadığı, kamu kurum fiyatları kullanılarak yapılan açıklamaların Tebliğ’in 45’inci maddesinde uygun olduğu, başvuru sahibinin fiyat teklifinin dayanağının istenilmesi ve buna bağlı iddialarına yönelik yapılan incelemede Tebliğ’in 45.1.13.1’inci maddesindeki “…idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.” açıklamasında da görüleceği üzere söz konusu belgelerin idarece gerekli görülmesi halinde istenebileceği, dolayısıyla bu durumun idarenin takdirine bırakıldığının açık olduğu görüldüğünden, bu nedenlerle başvuru sahibinin bu yöndeki iddiaları uygun görülmemiştir.

Ayrıca, başvuru sahibinin “Fiyat tekliflerini düzenleyen şirketlerin bir çoğu, faaliyet alanları itibariyle gerçekte bu işi yapmadığı” iddiasına yönelik yapılan incelemede: başvuru sahibinin söz konusu iddiasının genel nitelikli hukuka aykırılık ifadelerini içerdiği ve dolaylı olarak fiyat tekliflerinin baştan sona tamamen yeniden incelenmesi ve değerlendirilmesi talebini içerdiği anlaşılmış olup, Kurumun ihale komisyonlarının yerine geçip, resen inceleme sonucunu doğuracak şekilde işlemleri baştan sona yeniden inceleme yetkisi bulunmadığından anılan iddialara ilişkin olarak 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince başvurunun şekil yönünden reddedilmesinin uygun olduğu görülmüştür.

İsteklinin aşırı düşük teklif açıklama kapsamında sunmuş olduğu yardımcı analizler üzerinde yapılan incelemede, isteklinin yayımlanan 2016 yılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı birim fiyatlarını ve fiyat tekliflerini kullandığı, söz konusu girdi kalemlerinin fiyatları ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı rayiçlerinin ve miktarlarının karşılaştırılmasında uyumsuzluğa rastlanmadığı, özel pozlara ilişkin idarece belirlenen girdi miktarlarıyla uyumlu olduğu, işçilik girdilerini açıklarken 2016 yılı saatlik asgari ücret olan 7.32 TL’yi kullandığı, söz konusu girdi kalemlerinin fiyatları ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı rayiçlerinin karşılaştırılmasında uyumsuzluğa rastlanmadığı görülmüştür.

Aşırı düşük açıklama sunan isteklinin yaptığı açıklamalarda kullandığı açıklanması istenilen iş kalemlerinin poz numaralarının ve tanımının idarece ihale dokümanı kapsamında isteklilere verilen ve Ekap üzerinden verilen poz numaraları ve tanımı ile uyumlu olduğu görülmüştür.

Başvuru sahibinin “Açıklama istenilen iş kalemlerine ait miktarlar projeden çıkan ve yaklaşık maliyete de esas olan gerçek miktarlara göre kabul edilemez şekilde düşük tutulduğu, isteklinin eksi ve artı yöndeki miktar farklılıklarının kendi fiyatıyla çarpılarak ortaya çıkan tutar farkı teklif fiyatına eklendiğinde, yeni tutarın teklif fiyatının üzerine çıkması halinde isteklinin miktarı düşük göstererek açıklama yönüyle fiyat avantajı sağlayacağından teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği” iddiasına ilişkin yapılan incelemede; İhale konusu yapım işinin, anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle ihale edildiği, bu tür ihalelerde, idarece iş kapsamındaki imalat miktarları istekli olabileceklere verilmediği, isteklilerin ihale dokümanı kapsamında verilen uygulama projeleri ve mahal listelerini kullanarak imalat miktarlarını hesaplamaları gerektiği, bu hesaplamalar sonucunda idare ile isteklilerin metrajları arasında bazı farklılıklar bulunmasının mümkün olduğu, metraj hesaplamalarındaki bu farklılıkların makul ve kabul edilebilir oranlarda olması gerektiği bilinmektedir.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında, açıklanması istenilen 61 inşaat iş kalemi ve 16 tesisat iş kalemi olmak üzere toplamda 77 iş kalemine ilişkin metraj miktarlarının idarece hazırlanan metrajlarla kıyaslanmasına ilişkin aşağıdaki tabloya göre;

Anahtar teslim götürü bedel teklif alınarak ihale edilen işlerde, idarenin metrajları ile isteklilerin metrajlarının birebir örtüşmesi zorunluluğu bulunmamasına karşın, aradaki farkın teklif fiyatının esaslı ölçüde azalmasına sebebiyet verecek boyutta olmaması gerektiği, bu çerçevede idarenin yaklaşık maliyette ve isteklinin teklif bedelinde esas alınan miktarlara ilişkin olarak yukarıda yer verilen tablo incelendiğinde; %10 oranında veya daha yüksek oranda negatif anlamda bir metraj farklılığının bulunmadığı, 77 iş kaleminin yarısından fazlasının ise %10 ve üzerinde pozitif anlamda bir metraj farklılığının bulunduğu, isteklinin hesap cetvelinde belirlediği miktarlar ile idarenin yaklaşık maliyet hesabındaki miktarlar arasındaki negatif anlamda farkın makul ve kabul edilebilir olduğu, pozitif anlamda metraj farklılığının ise ihale üzerinde bırakılan A…ıkan İnş. Taah. A.Ş.-A…fen Taah. İnş. Ltd. Şti. İş Ortaklığının sınır değer altında kaldığı da dikkate alındığında kabul edilebilir olduğu sonucuna varılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci fıkrası yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır.

C…ba İnş. A.Ş.nin 1’inci iddia kapsamında eşit muamele açısından yapılan incelemede;

İş deneyimini tevsik için “Cihan City Konut Projesi” isimli Erbil/Irak ta yapılan iş dolayısı ile iş sahibi “Erbil Valiliği” tarafından düzenlendiği anlaşılan iş deneyim belgesini sunduğu, ancak tevsik için sunulan belge sayısının 2 olduğu, birinin orijinal belge diğerinin tercümesi olduğu, belge üzerinde noter onayı ve tercüme yapıldığını gösteren ibarelerin bulunduğu, ancak Yapım İşleri İhale Uygulama Yönetmeliği’nin “Belgelerin Sunuluş Şekli” başlıklı 31’inci maddesinde belirtildiği gibi ve İdari Şartname’nin 7.7.4.4’üncü maddesinde "Apostil tasdik şerhi" taşımayan veya tasdik işlemine ilişkin özel hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme kapsamında sunulmayan yabancı ülkelerde düzenlenen belgelerin üzerindeki imzanın, mührün veya damganın alındığı ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından veya sırasıyla belgenin düzenlendiği ülkenin Türkiye'deki temsilciliği ile Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmesi gerekir. Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğunun bulunmadığı ülkelerde düzenlenen belgeler ise sırasıyla, düzenlendiği ülkenin Dışişleri Bakanlığı, bu ülkeyle ilişkilerden sorumlu Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya bu ülkenin Türkiye'deki temsilciliği ve Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir.” düzenlemesi gereği apostil tasdik şerhi veya apostil tasdik şerhi olmayan durumlarda ilgili kurumlarca yapılması gereken tasdik şerhi işlemlerinin yapıldığını gösteren ibarelerin bulunmadığı görülmüş olup, iş deneyimini tevsik için sunulan söz konusu iş deneyim belgesinin bu haliyle kabul edilmemesi gerektiği C…ba İnş. A.Ş.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerekmektedir.

Sonuç olarak, C…ba İnş. A.Ş.nin teklifinin iş deneyim belgesinin belge sunuluş şekillerine uygun olmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılması gerekmekle birlikte söz konusu durumda yapılan hesaplamada yeni sınır değerin 85.163.385,76 TL olduğunun görüldüğü ve yeni sınır değerin ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahipleri sıralamasını değiştirmediği görüldüğünden söz konusu aykırılığın esasa etkisinin bulunmadığı bu nedenle düzeltici işlem verilmesine gerek bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

   Oybirliği ile karar verildi.