Teknik şartnamede asgari kapasite limiti yanında bu limite yakın dar bir aralıkta azami kapasite limiti belirlemesinin ihaleye katılımı ve rekabeti etkileyici nitelikte olduğu hk.

BAŞVURU SAHİBİ:

As Mühendislik Medikal Özel Sağlık ve Erişim Hizmetleri İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Gaziantep Üniversitesi Şahinbey Araştırma ve Uygulama Hastanesi Başhekimliği Döner Sermaye İşletmesi Birimi,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2022/1062460 İhale Kayıt Numaralı “24 Ay Süreli Hasta Bazlı Tam Otomatik İlaç Paketleme Hizmet Alımı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Gaziantep Üniversitesi Döner Sermaye İşletmesi Şahinbey Araştırma ve Uygulama Hastanesi Başhekimliği Döner Sermaye İşletmesi Birimi tarafından 25.11.2022 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “24 Ay Süreli Hasta Bazlı Tam Otomatik İlaç Paketleme Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak As Mühendislik Medikal Özel Sağlık ve Erişim Hizmetleri İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin 18.11.2022 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 30.11.2022 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 24.11.2022 tarih ve 62619 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 24.11.2022 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2022/1366 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

Başvuru sahibinin dilekçesinde özetle; ilaç paketleme hizmeti alımında kullanılacak olan ilaç poşetleme makinesine ilişkin istenen özelliklere ve makinenin paketleme kapasitesinin Teknik Şartname’de düzenlendiği, hizmetin ifasında kullanılacak ilaç paketleme makinesine ilişkin asgari işlem kapasite yanında “azami” işlem kapasitesine de yer verilmesinin ihaleye katılımı daralttığı şöyle ki; Teknik Şartname’nin “1.Tablet Paketleme Ünitesi” başlıklı 2’nci maddesinde “Paketleme ünitesi içerisinde aynı zamanda en az 180, en fazla 210 kanister yerleştirilebilir yapıda olacaktır” ifadesinin yer aldığı, makinede paketlenebilecek ilaç çeşit sayısını belirleyen bu özelliğin “en fazla” ibaresi ile kısıtlanmasının sağlanacak hizmet açısından anlam ifade etmediği, daha fazla kanistere sahip makine ile daha fazla çeşit ilaç paketlenebilecekken bu madde ile makine kapasitesinin kısıtlandığı ve bu şekilde Teknik Şartname’nin rekabeti önleyici hale geldiği, İdare’nin şikayete cevap yazısında daha fazla kapasiteye sahip makinenin maliyeti artıracağı yönündeki cevabının geçerli bir cevap olmadığı çünkü ihalenin mal alımı değil ilaç paketleme hizmet alımı olduğu, isteklilerin hizmetin ifasında kullanacakları ilaç paketleme makinesinin aranan asgari kapasitenin üzerinde olması ile oluşacak maliyetlerin isteklileri bağlayacağı, kapasitesi daha fazla olup teklif fiyatı açısından daha uygun olan makinelerin hizmet kalitesini artıracağı gibi zamandan da tasarruf edeceği, bu nedenle İdarenin ihtiyacını karşılayacak şekilde söz konusu makinelere asgari sınır getirmesinin anlaşılabilir ve makul olduğu fakat azami üst sınır getirmesinin 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesine aykırı olduğu,

Aynı şekilde Teknik şartnamenin “1.Tablet Paketleme Ünitesi” başlıklı 3’üncü maddesinde  “Yüklenici firma hastane idaresinin vereceği ilaç listesine göre maksimum rakamı olan 210 adet kanisterleri hazır halde teslim edecektir. İşin süreci içerisinde muadil ilaç farklı ilaç gelmesi durumunda makineye entegre manuel yükleme bölmesinden ilaçlar verilecektir. Bu bölme en az 20 en fazla 30 bölmeden oluşmalıdır” ifadesinin yer aldığı, bir önceki madde de olduğu gibi, manuel yükleme bölmesinin “en az ” özelliği verilmesi istenen asgari bir nitelik iken burada “en fazla 30” ibaresinin kullanılmasının rekabeti engellemekten başka hiçbir işlev görmediği,  örneğin 60 bölmeli bir manuel yükleme bölmesine sahip bir makine, kullanıcının tek seferde yapacağı işlem kapasitesini arttırabilecekken bunun sağlanmadığı, bu maddedeki “en fazla” ibaresi açık şekilde getirmesinin 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesine aykırı olduğu, İdare şikayete cevap yazısında farklı ilaç gelmesi durumunda manuel yükleme bölmesine ihtiyaç duyacağını belirterek kendi kendini çürüttüğü, daha kapasiteli bir ilaç makinesi ile manuel yükleme bölmesine zaten ihtiyaç duyulmayacağı, fakat Teknik Şartname’de yer alan en fazla ibaresinin hizmetin ifasında kullanılabilecek daha kapasiteli makinelerin önüne geçtiği,

Yine aynı şekilde Teknik şartnamenin “Paketleme İşlemi” başlıklı 4’üncü maddesinde “İlaçların poşetleme sistemine dahil edilmesi için en az 20 en fazla 30 adet bölmeli manuel ilave ünitesine sahip olmalıdır” ifadesine yer verildiği, buradaki “en fazla” ibaresinin yine 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesine aykırı olduğu,  makine bölme sayısının aralığının bu şekilde daraltılmasının İdarenin iddia etmiş olduğunun aksine ihaleye katılımı daraltacağı, serbest piyasa koşulları ile oluşacak daha uygun teklif fiyatı ile daha kapasiteli makinelerin sunulmasının önünde engel teşkil edeceği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,

İdari Şartname’nin “Teklif fiyatına dahil giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “İsteklilerin sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince ödeyeceği her türlü vergi (KDV hariç), resim,harç ve benzeri giderleri, ulaşım ve nakliye giderleri, teknik şartnamenin ilgili maddelerinde hizmetin ifası için belirtilen kalemlere/hususlara dair giderleri ile her türlü malzeme giderleri teklif fiyata dahildir.” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “Tablet Paketleme Ünitesi” başlıklı 1’inci maddesinde “Paketleme ünitesi, içerisinde yer alan kanister/kaset adı verilen depolama haznelerine konulacak olan tablet/kapsül/kaşe/draje türündeki ilaçları, order bilgilerini kullanarak, şeffaf poşetler içerisine paketleyen, üzerine gerekli bilgileri basan ve otomatik çalışan makinedir.

Paketleme ünitesi, kanisterlere/kasetlere doldurulacak olan tablet/kapsül/kaşe/draje formundaki ilaçlan poşetleyecektir. Bu ilaçlar, sistem tarafından hasta bazında tekli veya çoklu veya ilaç bazında, tekli veya çoklu olarak el değmeden poşetlemelidir. Bu poşetleme şekli isteğe bağlı olarak sistem üzerinden değiştirilebilmelidir.

Paketleme ünitesi içerisine aynı anda en az 180, en fazla 210 kanister/kaset yerleştirilebilir yapıda olacaktır. Bu kanisterler/kasetler hastane ihtiyacını karşılayacak şekilde normal, orta, büyük boy gibi ünitenin kapasitesine göre kullanma alternatifi sunacak boyutlarda olmalıdır.

Yüklenici firma hastane idaresinin vereceği ilaç listesine göre maksimum rakam olan 210 adet kanisterleri hazır halde teslim edecektir. İşin süreci içerisinde muadil ilaç farklı ilaç gelmesi durumunda makineye entegre manuel yükleme bölmesinden ilaçlar verilecektir. Bu bölmeler en az 20 en fazla 30 bölmeden oluşmalıdır.

Poşetleme ünitesinin elektrik ihtiyacı ülke standartlarına uygun değer aralıklarında olmalıdır.

Ünite tamamen PC denetiminde çalışacaktır.

Cihaz içerisinde poşetler üzerine gerekli bilgileri basmak üzere bir yazıcı sistemi bulunmalıdır. Poşetler üzerine yazılacak olan bilgi, kurulum aşamasında idare tarafından belirlenecek fakat bu konfigürasyon daha sonra da değiştirilebilir olacaktır.

Poşetleme ünitesi üzerinde renkli ekran yer almalıdır. Dolum aşamasında anlık olarak yapılan poşetlemenin bilgileri ekranda yer almalıdır.

Tüm uyarılar bu ekran üzerinden verilmelidir. Böylelikle operatör her an PC başında ikazları takip etmek zorunda kalmamalı bulunduğu yerden uyarıları rahatlıkla okuyabilmelidir.

Kanisterler/kasetler şeffaf olmalı, üzerinde birikecek toz ve kiri kolayca gösteren renklerde olmalıdır. Oluşacak kirlilik, tıkanma vb. durumlarda sistem görsel/sesli olarak uyarı vermelidir.

Poşetleme ünitesinin tüm bileşenleri kolay temizlenebilir yapıda olmalıdır.

Kanisterler/kasetler UV koruyuculu malzemeden üretilmiş olmalıdır.” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “Paketleme İşlemi” başlıklı 4’üncü maddesinde “Paketleme işlemi, hastane yazılımından okunan order bilgilerinden otomatik olarak yapılmalıdır.

Paketler üzerinde “Hasta Adı”, “Servis Adı”, “İlaç Adı”,”Dozun Alınması Gereken Saat” gibi bilgiler yer almalı isteğe bağlı olarak da bu bilgiler çeşitlendirilebilmelidir.

Poşetleme ünitesi bir dakikada her poşette 1 ilaç olacak şekilde en az 50 poşet veya her poşette birden fazla ilaç olacak şekilde en az 40 poşet hazırlayabilir yapıda olmalıdır.

Bir poşete konulacak maksimum ilaç sayısı yazılım üzerinden ayarlanabilmelidir. Bir hastanın aynı ilaçlarının aynı poşete konması (multidoz), tüm ilaçlarının tek tek paketlenmesi (singledoz), öğün ilaçlarının aynı poşete konması (kombidoz) ayarı yazılım üzerinden yapılabilir olmalıdır. Poşetleme ünitesi kanisterler içerisinde yer almayan, seyrek kullanımlı ilaçların veya narkotik nitelikteki ilaçların poşetleme sistemine dahil edilmesi için en az 20 en fazla 30 adet bölmeli “Manuel ilave ünitesi”ne sahip olmalıdır. Bu Ünite, sisteme entegre çalışmalı ve sistemin üzerinde olmalıdır. Deblister işlemi yapılmadan da paketleme yeteneğine sahip olmalıdır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerinden idarelerin, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu anlaşılmaktadır.

Yapılan incelemede, itirazen şikayete konu ihalenin 24 Ay Süreli Hasta Bazlı Tam Otomatik İlaç Paketleme Hizmet Alımı işi olduğu, hizmetin ifasında kullanılacak ilaç paketleme ünitesinin yüklenici tarafından temin edileceği,  İdare tarafından bahse konu paketleme ünitesinin içerisine aynı anda en az 180, en fazla 210 kanister/kaset yerleştirilebilir yapıda olacağı, işin süreci içerisinde muadil ilaç farklı ilaç gelmesi durumunda makineye entegre manuel yükleme bölmesinden ilaçlar verileceği, bu bölmelerin en az 20 en fazla 30 bölmeden oluşacağı, poşetleme ünitesi kanisterler içerisinde yer almayan, seyrek kullanımlı ilaçların veya narkotik nitelikteki ilaçların poşetleme sistemine dahil edilmesi için en az 20 en fazla 30 adet bölmeli “Manuel ilave ünitesi”ne sahip olacağı yönünde düzenlemelere yer verildiği görülmüştür.

İdarelerin ihtiyaçları doğrultusunda ihale dokümanında işin konusuna ilişkin düzenlemelere yer vermek hususunda takdir yetkisinin bulunduğu ancak bu takdir yetkisinin sınırsız olmadığı, ilgili düzenlemelerin saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlayacak şekilde olması gerekmektedir.

Başvuru konusu hizmet alımı ihalesinde kullanılacak ilaç paketleme ünitesinin paketleme kapasitesine ilişkin asgari bir değer yanında azami bir değere yer verilmesinin ihaleye katılımda rekabeti daraltacağı yönündeki başvuru sahibinin iddiasına idarece verilen cevapta cihaz için azami kapasite belirlenmemesinin işin maliyetini dolayısıyla fiyat tekliflerini artıracağı ifade edilmiştir.

Bu çerçevede yapılan incelemede; ihale konusu işin mal/cihaz alımına ilişkin olmadığı, belirli özellikleri haiz cihaz ile gerçekleştirilmesi istenilen ilaç paketleme hizmet alımı olduğu, İdari Şartname’de söz konusu ilaç paketleme hizmetinin ifası için belirtilen kalemlere/hususlara dair giderler ile her türlü malzeme giderlerin teklif fiyatına dahil olduğunun düzenlendiği dolayısıyla ilaç paketleme ünitesine teminine ve çalıştırılmasına ilişkin maliyetlere yüklenicinin katlanacağı, İdarenin doğrudan ya da dolaylı olarak hangi maliyetlere katlanacağı hususunda ihale dokümanında bir düzenleme olmadığı gibi şikayete cevap yazısında maliyetin artacağı ifade edilmekle birlikte bu artış ile cihaz kapasitesine azami sınır konulması gerekliliği arasındaki bağlantı hususunda bir açıklamasının bulunmadığı,

İşin İdareye olacak maliyetinin ihale aşamasında istekliler tarafından verilen teklifler, yaklaşık maliyet ve sınır değer hesaplama mekanizmaları neticesinde ortaya çıkacağı, İdarenin öngördüğü yaklaşık maliyetin üzerinde sunulan tekliflerin uygun bulunup bulunmaması hususunda ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde takdir yetkisinin de bulunduğu, ilaç paketleme ünitesinin sadece asgari limitinin aranması durumunda hem idarenin mer’i doküman düzenlemesinde belirlediği aralıkta üniteyi teklifleri kapsamında sunacak isteklilerin ihaleye katılma imkanı bulacağı hem söz konusu ünite için asgari kapasite limitini karşılamanın yanında daha fazla kapasiteye sahip üniteyi teklifleri kapsamında sunacak isteklilerin de ihaleye katılma imkanının olacağı,  halihazırda İdare’nin kapasitenin yetersiz olması durumuna karşın cihazda eklenebilir manuel ilave ünitesi olması gerektiği yönündeki düzenlemesinin, kapasiteye ilişkin üst sınırın belirlenmesinin hizmetin yürütülmesi aşamasında ihtiyacın efektif bir şekilde karşılanması önünde engel teşkil edebileceği, ihalelerde idarenin temel hizmet gereksinimlerinin karşılanmasının esas olduğu, ilaç paketleme hizmetinde, isteklilerin arasındaki rekabetin teklif fiyatını oluşturan birim hizmet maliyeti üzerinden gerçekleşeceği, ödemelerin teklif edilen birim fiyatlar üzerinden yapılacağı, isteklilerin daha yüksek kapasiteli cihaz kullanımından kaynaklı olarak ilave bir maliyet/ödeme talebinde bulunamayacağı hususları birlikte göz önünde bulundurulduğunda, şikayete konu doküman düzenlemesi ile İdare’nin ilaç paket hizmet alımı kapsamında kullanılacak ilaç paketleme ünitesine ilişkin asgari kapasite limiti yanında bu limite yakın dar bir aralıkta azami kapasite limiti belirlemesinin ihaleye katılımı ve rekabeti etkileyici nitelikte olduğu değerlendirilmiş, nitekim İdare’nin mevcut ihale dokümanı düzenlemeleri ile ihaleye sadece bir isteklinin teklif verdiği de görüldüğünden başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Başvuru sahibi tarafından 13.819,00 TL başvuru bedelinin Kurum şikâyet gelirleri hesabına yatırıldığı görülmüştür. Yapılan incelemede anılan isteklinin itirazen şikâyete konu iddiasında haklı olduğu tespit edilmiş olup, Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumu’na yazılı talebi halinde 13.819,00 TL’lik başvuru bedelinin iadesinin gerektiği anlaşılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.