Uygulama Projesi ve Mahal Listesine uygun olmayan imalatlarda harcama yetkilisi ve gerçekleştirme görevlisinin sorumluluğu var mıdır? (Sayıştay Temyiz KK)

KONU: ihale dokümanı eki Uygulama Projesi ve Mahal Listesine uygun olmayan imalatlar yapılması.

1- 291 sayılı İlamın 4. maddesiyle; … 16 Derslikli Kız Meslek Lisesi İnşaatı yapım işinde, ihale dokümanı eki Uygulama Projesi ve Mahal Listesine uygun olmayan imalatlar yapılması nedeniyle … TL’ye tazmin hükmü verilmiştir.

İlamda Harcama Yetkilisi sıfatıyla sorumlu tutulan …’nın temyiz dilekçesinde özetle; 

… 16 Derslikli Kız Meslek Lisesi İnşaatı Yapım İşine ilişkin ihale dokümanlarında (proje, teknik şartname, yaklaşık maliyet cetveli), anılan yapım işinde 27.525/A1 poz no.lu alçı sıva yapılması (sıra no: 53), 27.535/MK poz no.lu kireç – çimento karışımı harçla tavan sıvası yapılması (sıra no: 56), Y.23.241 poz no.lu plastik doğrama imalatı yapılması ve yerine konulması (sıra no: 107) imalatlarının yapılması öngörüldüğünü,

Söz konusu imalatların birim fiyat analiz ve yapım şartlarınını ekte sunulduğunu,

Yüklenici … Pet. İnş. Nak. Turz. Tem. Gıda ith. Ihr. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin … 16 Derslikli Kız Meslek Lisesi İnşaatı Yapım İşi kapsamındaki söz konusu imalatları, birim fiyat analiz ve yapım şartlarına uygun olarak gerçekleştirdiğini,

… 16 Derslikli Kız Meslek Lisesi İnşaatı Yapım İşi’nin mahallinde 14.09.2015 tarihinde yapılan fiili fiziki inceleme sırasında, aynı mahalden üç ölçü alındığını, aynı mahalden alınan üç ölçünün aritmetik ortalaması alınmak suretiyle de sıva kalınlıklarının 27.525/A1 poz no.lu alçı sıva yapılması imalatında (20+3) = 23 mm., 27.535/MK poz no.lu kireç – çimento karışımı harçla tavan sıvası yapılması imalatında 5 mm. olduğu iddia olunduğunu, Sayın Yargılama Dairesince de iddia doğrultusunda karar verildiğini,

Söz konusu imalatların farklı farklı mahallerde gerçekleştirilmiş olması nedeniyle ölçümlerinde her mahalden üç numune alınmak suretiyle yapılmış olması gerektiğini, bu nedenle, ölçüm sonuçlarının gerçek durumu yansıtmaktan uzak olduğunu, Y.23.241 poz no.lu plastik doğrama imalatı yapılması ve yerine konulması imalatına ilişkin Sayın Denetçi tespitlerinin de hatalı olduğu görüşünde olduğunu, 

… 16 Derslikli Kız Meslek Lisesi İnşaatı Yapım işi kapsamında gerçekleştirilen 27.525/A1 poz no.lu alçı sıva yapılması, 27.535/MK poz no.lu kireç – çimento karışımı harçla tavan sıvası yapılması, Y.23.241 poz no.lu plastik doğrama imalatı yapılması ve yerine konulması imalatlarının, birim fiyat analiz ve yapım şartlarına uygun olarak gerçekleştirildiği hususunun inşaat mahallinde keşif yapılmak suretiyle Sayın Kurul tarafından da tespit edilmesi imkanı bulunduğunu,

Bu nedenlerle, … 16 Derslikli Kız Meslek Lisesi İnşaatı Yapım Işi’nde 27.525/A1 poz no.lu alçı sıva yapılması, 27.535/MK poz no.lu kireç – çimento karışımı harçla tavan sıvası yapılması, Y.23.241 poz no.lu plastik doğrama imalatı yapılması ve yerine konulması imalatları dolayısıyla herhangi bir kamu zararına sebebiyet verilmediğini,

Dolayısıyla, … TL.’lik tazmin hükmünün 27.525/A1 poz no.lu alçı sıva yapılması, 27.535/MK poz no.lu kireç – çimento karışımı harçla tavan sıvası yapılması Y.23.241 poz no.lu plastik doğrama imalatı yapılması ve yerine konulması imalatlarına ilişkin toplam (… + … + …) – … TL.’lık bölümünün kanuna aykırı olduğu görüşünde olduğunu, bu nedenle … TL.’lık tanzim hükmünün … TL.'lık bölümünün 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55. maddesinin 2/a fıkrası hükmüne istinaden temyizen kaldırılmasını arz etmiş ve kendisi ile birlikte ahiz … Turz. Tem. Gıda İhr. İth. San. Ve Tic. Ltd. Şti.’nin mürafaalı olarak duruşmaya katılma taleplerinin bulunduğunu bildirmiştir. 

Fer’i müdahilin, tazmin hükmünün kaldırılması için temyiz talebinde bulunduğuna ve duruşmaya katılmak istediğine dair dilekçesi de mevcuttur. 

Başsavcılık mütalaasında; 

“İlamın 4’ inci maddesi ile ilgili olarak 14.08.2017 tarihli dilekçesinde ilgili özetle;

Sorgu üzerine verdiği savunmasında ve l’inci Dairede yapılan yargılama sırasında yaptığı savunma da ileri sürdüğü hususları tekrarlamış, … Merkez 16 Derslikli Kız Meslek Lisesi İnşaatı Yapım işi ile ilgili olarak eksik ve/veya farklı imalatlar yapıldığı gerekçesi ile verilen …TL. tutarında ki tazmin hükmünün doğru olmadığını, yapılan tespitlerin ve değerlendirmelerin hatalı olduğunu ileri sürülerek, tazmin hükmünün kaldırılması talebinde bulunmuştur.

Temyiz talebi yerinde değildir. Çünkü ileri sürülen hususların tamamı İlamda karşılanmıştır.

Bu nedenlerle temyiz talebinin reddi ile tazmin hükmünün tasdikine karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.”

denilmiştir.

Harcama Yetkilisi … duruşma sırasında; kendisinin Mali Hizmetler Müdür vekili olduğunu, teknik eleman olmadığını, İlama konu edilen yapım işinde eksik ve kusurlu yapılan imalatları kendisinin tespit etmesinin mümkün olmadığını, bu sebeple sorumlu olmadığını ifade etmiştir.

Savcı duruşma sırasında; temyiz talebinin reddi ile tazmin hükmünün tasdikine karar verilmesinin uygun olacağına ilişkin görüş bildirmiştir. 

Duruşma talebinde bulunan Sorumlu Harcama Yetkilisi …, Ahiz … Turz. Tem. Gıda İhr. İth. San. Ve Tic. Ltd. Şti. temsilcisi (…) ile Sayıştay Savcısının sözlü açıklamalarının dinlenmesinden ve dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda; 30.04.2014 tarihinde … TL sözleşme bedeli ile … Turz. Tem. Gıda İhr. İth. San. Ve Tic. Ltd. Şti’ ne ihale edilen … 16 Derslikli Kız Meslek Lisesi İnşaatı Yapım İşinde, ihale dokümanı eki Uygulama Projesi ve Mahal Listesine uygun olmayan imalatlar yapıldığı görülmüştür.

Sorumluluk itirazına ilişkin olarak;

Harcama Yetkilisi … duruşma sırasında; kendisinin Mali Hizmetler Müdür vekili olduğunu, teknik eleman olmadığını, İlama konu edilen yapım işinde eksik ve kusurlu yapılan imalatları kendisinin tespit etmesinin mümkün olmadığını, bu sebeple sorumlu olmadığını ifade etmiştir.

Kamu zararı ile ilgili olarak verilen Sayıştay Genel Kurulunun 14.6.2007 tarih 5189/1 sayılı Kararında sorumluluk hukuku bakımından kamu görevlileri için 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunundan önce kusursuz sorumluluk (objektif) ilkesinin geçerli olduğu, 5018 sayılı Kanunla bu ilkeden vazgeçilip kusur sorumluluğu (sübjektif) ilkesinin benimsendiği, işlemlerin tek başına mevzuata aykırı olmasının, bu işlemleri yapan kamu görevlilerinin sorumlu tutulmaları için yeterli olmadığı belirtilmiştir. Başka bir ifadeyle, eskiden bir işlemin mevzuata aykırı olması tazmin hükmü vermek için yeterli iken, 5018 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra, mevzuata aykırılığın yanı sıra kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinin varlığının da ispatlanmasının gerekli olacağı ifade edilmiştir.

Bu doğrultuda, 5018 sayılı Kanuna göre mali sorumluluğun oluşabilmesi için;

– Kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem, eylem bulunmalıdır.

– Ortada bir kamu zararı olmalıdır.

– Mevzuata aykırı karar, işlem ve eylemle zarar arasında bir illiyet olmalıdır.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun “Harcama yetkisi ve yetkilisi” başlıklı 31. maddesinde,

“Bütçeyle ödenek tahsis edilen her bir harcama biriminin en üst yöneticisi harcama yetkilisidir.” denilip “Harcama talimatı ve sorumluluk” başlıklı 32. maddesinde ise,

“Bütçelerden harcama yapılabilmesi, harcama yetkilisinin harcama talimatı vermesiyle mümkündür. Harcama talimatlarında hizmet gerekçesi, yapılacak işin konusu ve tutarı, süresi, kullanılabilir ödeneği, gerçekleştirme usulü ile gerçekleştirmeyle görevli olanlara ilişkin bilgiler yer alır.

Harcama yetkilileri, harcama talimatlarının bütçe ilke ve esaslarına, kanun, tüzük ve yönetmelikler ile diğer mevzuata uygun olmasından, ödeneklerin etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasından ve bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken diğer işlemlerden sorumludur.” 

hükmü yer almaktadır.

14.06.2007 tarih ve 5189/1 sayılı Sayıştay Genel Kurul Kararının “a) Harcama Yetkililerinin Genel Sorumluluğu” başlıklı bölümünde,

“… bütçeden yapılacak harcamalar konusunda 5018 sayılı Kanunda öngörülen harcama sürecinde tek ve tam yetkili olan, giderin yapılmasına karar vermekten ödeme aşamasına kadar tüm işlemleri emir ve talimatı çerçevesinde yürüten ve maiyetindekileri ve onların eylem ve işlemlerini gözetmek ve denetlemekle yükümlü olan harcama yetkilisinin, Sayıştaya karşı hesap verme konusunda tam ve doğrudan sorumlu olduğu anlaşılmaktadır.

Bu nedenle, harcama yetkililerinin, harcama talimatlarının ve buna konu olan harcamaların bütçe ilke ve esaslarına, kanun, tüzük ve yönetmelikler ile diğer mevzuata uygunluğundan sorumlu olduklarına oybirliğiyle,…”

denilmektedir.

Öte yandan 5018 sayılı Kanunun “Giderin gerçekleştirilmesi” başlıklı 33. maddesinde,

“Bütçelerden bir giderin yapılabilmesi için iş, mal veya hizmetin belirlenmiş usul ve esaslara uygun olarak alındığının veya gerçekleştirildiğinin, görevlendirilmiş kişi veya komisyonlarca onaylanması ve gerçekleştirme belgelerinin düzenlenmiş olması gerekir. Giderlerin gerçekleştirilmesi; harcama yetkililerince belirlenen görevli tarafından düzenlenen ödeme emri belgesinin harcama yetkilisince imzalanması ve tutarın hak sahibine ödenmesiyle tamamlanır.

Gerçekleştirme görevlileri, harcama talimatı üzerine; işin yaptırılması, mal veya hizmetin alınması, teslim almaya ilişkin işlemlerin yapılması, belgelendirilmesi ve ödeme için gerekli belgelerin hazırlanması görevlerini yürütürler.

Elektronik ortamda oluşturulan ortak bir veri tabanından yararlanmak suretiyle yapılacak harcamalarda, veri giriş işlemleri gerçekleştirme görevi sayılır. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin esas ve usûller Maliye Bakanlığınca belirlenir.

Gerçekleştirme görevlileri, bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken iş ve işlemlerden sorumludurlar.“

Hükmü yer almaktadır. 

Benzer şekilde 14.06.2007 tarih ve 5189/1 sayılı Sayıştay Genel Kurul Kararının “Ödeme Emri Belgesini Düzenlemekle Görevlendirilen Gerçekleştirme Görevlisinin Sorumluluğu” başlıklı bölümünde:

“5018 sayılı Kanunun 33’üncü maddesinin birinci fıkrası hükmü uyarınca ödeme emri belgesi, harcama yetkilisi tarafından belirlenen bir görevli tarafından düzenlenecektir.

Ödeme emri belgesi tek başına mali bir işlem sayılmamakla birlikte taahhüt ve tahakkuk aşamalarından sonra ödeme aşamasına geçilmesine esas teşkil etmektedir.

31.12.2005 tarihli ve 26040 sayılı 3. mükerrer Resmî Gazete’de yayımlanan İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esasların 12 ve 13’üncü maddelerinde ödeme emri belgesi düzenleme görevi, ön mali kontrol kapsamında ele alınmakta ve “kontrol edilmiş ve uygun görülmüştür” şerhi çerçevesinde değerlendirilmektedir.

Aynı esaslarda belirtildiği üzere, harcama yetkilileri, yardımcıları veya hiyerarşik olarak kendisine en yakın üst kademe yöneticileri arasından bir veya daha fazla sayıda gerçekleştirme görevlisini ödeme emri belgesi düzenlemekle görevlendirecek, ödeme emri belgesini düzenlemekle görevlendirilen gerçekleştirme görevlileri de, ödeme emri belgesi ve eki belgeler üzerinde ön malî kontrol yapacaklardır. Bu nedenle ödeme emri belgesini düzenleyen gerçekleştirme görevlisinin yaptığı işlemler nedeniyle sorumluluk üstlenmesi tabiidir.

Ayrıca, harcama birimlerinde süreç kontrolü yapılarak her bir işlem daha önceki işlemlerin kontrolünü içerecek şekilde tasarlanıp uygulanacak, mali işlemlerin yürütülmesinde görev alanlar, yapacakları işlemden önceki işlemleri de kontrol edeceklerdir. Bu bağlamda ödeme emri belgesini düzenlemekle görevlendirilen gerçekleştirme görevlileri de, ödeme emri belgesi ve eki belgeler üzerinde ön mali kontrol yaparak, ödeme emri belgesi üzerine “Kontrol edilmiş ve uygun görülmüştür” şerhi düşüp imzalayacaklardır. Bu nedenle ödeme emri belgesini düzenleyen görevli, gerçekleştirme belgelerinin ödeme emri belgesine doğru aktarılması yanında, düzenlediği belge ile birlikte harcama sürecindeki diğer belgelerin doğruluğundan ve mevzuata uygunluğundan da sorumludur.

Yapılan bu açıklamalara göre, aslî bir gerçekleştirme belgesi olan ödeme emri belgesini düzenleyen sıfatıyla imzalayan gerçekleştirme görevlisinin, düzenlediği belge ile birlikte harcama sürecindeki diğer belgelerin doğruluğundan ve mevzuata uygunluğundan harcama yetkilisi ile birlikte sorumlu tutulması gerektiğine çoğunlukla,”

Denilmektedir.

Buna göre kamu zararının kişiler açısından gerçekleşebilmesi için kusur sorumluluğu ilkesi benimsenmiş olup bu bakımdan zararın kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda oluşması bir başka ifadeyle illiyet bağının bulunması gerekmektedir.

Fakat yukarıda açıklanan nedenlerle; bütçe ilke ve esaslarına, kanun, tüzük ve yönetmelikler ile diğer mevzuata aykırı harcama talimatı olmayan, hatalı işleme yönelik bir evrak düzenlemeyen, ödeme emri belgesi üzerinde kontrol işlemi yapma görevi bulunmayan, böyle bir görevi bulunsa bile, kusurlu ve eksik imalatı ödeme emri belgesi ve eki belgelerden tespit etme imkânı bulunmayan harcama yetkilisi ve gerçekleştirme görevlisinin sorumlu tutulması mümkün değildir. 

İlam hükmünün esası ile ilgili olarak;

Denetçinin sorgusuna dayanak olan, … 16 Derslikli Kız Meslek Lisesi İnşaatı Yapım İşi mahallinde işin kontrol teşkilatı ile birlikte yapılan fiili fiziki inceleme sonucunu gösteren ve görevli Teknik Heyet ile Yüklenicinin imzaladığı 14.09.2015 tarihli tespit tutanağında, İlamda tazmin hükmedilen tutara ilişkin olarak; 

1- İhale dokümanı eki Mahal Listesi (27.525 ve 27.528/3 Pozlu İmalat Tarifleri) gereğince perde duvar yüzeylerine (20 mm kara sıva + 6 mm olarak perlitli alçı sıva olmak üzere) 26 mm alçı sıva üzerine 27.528/3 pozu tarifi gereği 3 mm saten alçı uygulanarak, toplamda 29 mm kalınlığında sıva tatbik edilmesi gerekirken, alınan karot örnekleri çerçevesinde 17 mm-20 mm arası kara sıva, üzerine 3 mm saten alçı sıva tatbik edildiği,

2- İhale dokümanı eki Mahal Listesi (atıf yapılan 27.535/MK Pozu Tarifi) gereğince tavan yüzeylerine uygulanması gereken sıva imalatının 1,2 cm kalınlığında tatbik edilmesi gerekirken, söz konusu tavan sıva imalatının alınan karot örnekleri çerçevesinde 5 mm tatbik edildiği; ayrıca ihale dokümanı eki Mahal Listesi (atıf yapılan ÖZEL-36 Pozu Tarifi) gereğince tavan yüzeylerine uygulanması gereken fasarit sıva imalatının yapılmadığı,

3- İhale dokümanı eki Mahal Listesi (21.210 pozlu imalat tarifi) gereğince ahşap oturma çatı yapılması gerekirken bu imalatın fen ve sanat kurallarına aykırı şekilde daha önceden defalarca kullanılmış (harçlı) ahşap malzemelerden yapıldığı, (çatı fenerinin kapladığı 17,90 m X 2,70 m lik alan ile 5,10 m X 3 m lik alan hariç)

4- İhale dokümanı eki Mahal Listesi (Y.23.241 pozlu imalat tarifi) gereğince PVC den mamul ana profil Standardına göre et kalınlığı sınıfı “A” olan ve görünür yüzeylerdeki et kalınlığı 2,8 mm, görünmeyen yüzeylerde ise 2,5 mm olması gerektiği halde görünür yüzeylerdeki et kalınlığı 2,15 mm, görünmeyen yüzeylerde ise 1,45 mm ile 0,23 mm (odacık) olduğu,

Tespit edilmiş; söz konusu ölçümlere esas metraj ve hesap kayıtları da tutanağa eklenmiştir. 

Sorumlular denetçi sorgusu üzerine gönderdikleri savunmalarında, İlamda tazmin hükmedilen tutara ilişkin olarak;

1- Sorgu eki hesap cetvellerinde 27.525/A2-AN pozu ile ilgili analiz bulunmadığını, ekte belirtilen analize göre hesap yapılması gerektiğini, ekte bulunan hesap cetvellerinde belirtilen tutar ile ilgili maddi değerlendirmenin savunma eki hesap cetvellerinde gösterildiğini, genel değerlendirme icmalinde belirtilen tutarın Yüklenicinin ilk hakedişinden veya teminatından kesileceğini,

2- Sorgu eki hesap cetvellerinde Y.27.501/03-AN pozu ile ilgili analiz bulunmadığını, ekte belirtilen analize göre hesap yapılması gerektiğini, ekte bulunan hesap cetvellerinde belirtilen ödeme ile ilgili maddi değerlendirme savunma eki hesap cetvellerinde gösterildiğini, fasarit imalatının yerinde yapıldığını ve fotoğraflarının ekte bulunduğunu, genel değerlendirme icmalinde belirtilen tutarın Yüklenicinin ilk hakedişinden veya teminatından kesileceğini,

3- Sorgu eki hesap cetvellerinde belirtilen Y.21.101/01-AN pozunun analizi bulunmadığından 21.240 Poz numaralı Kullanılmış kereste ile çatı yapılması pozundan hesap yapıldığını, ekte bulunan hesap cetvellerinde belirtilen ödeme ile ilgili maddi değerlendirme savunma eki hesap cetvellerinde gösterildiğini, genel değerlendirme icmalinde belirtilen tutarın Yüklenicinin ilk hakedişinden veya teminatından kesileceğini,

4- Sorguda, söz konusu işyerinde kullanılan pvc pencere profillerinin Y.23.241 poz numaralı pozda belirtilen profil et kalınlıklarına uygun olmadığının daha ince kesitli olduğunun belirtildiğini, yapılan kesinti hesabına esas teşkil eden analizli birim fiyatın yeniden hesaplanmasının uygun olacağının düşünüldüğü, Y.23.241 pozunun biriminin kilogram olduğunu, analizli birim fiyat hesaplanırken, pvc profillerin içerisindeki destek sacı ağırlığının profil ağırlığından düşülmesi gerektiğini, çünkü destek profillerinin standartlara uygun olduğunu, sorguda aksi bir durum tespitinden bahsedilmediğini, yapılan denetim neticesinde tespit edilen pvc profil et kalınlıkları teknik şartnamede belirtilen pvc profil et kalınlığına oranlandığında oranın %67,40 olduğunun görüldüğünü, dolayısıyla kesintiye esas analizli birim fiyat hesaplanırken malzemeden ve malzemenin nakliyesinde görevli düz işçinin çalışma miktarından kesinti yapılarak hesaplanmasının doğru olacağının düşünüldüğünü, genel değerlendirme icmalinde belirtilen tutarın Yüklenicinin ilk hakedişinden veya teminatından kesileceğini,

İfade etmişler ve revize kamu zararı tablosu düzenleyip bu tabloya göre tahsil edilmesi gereken tutar olan … TL’nin yükleniciye düzenlenecek ilk hakedişten veya İdarede bulunan teminatından kesilerek Sayıştay Başkanlığına bilgi verileceğini belirtmişlerdir. 

İlamda ise, İşin projesine ve mahal listesine uygun olarak yapılmayan imalatlarla ilgili olarak, yerinde yapılan ve projeye göre yapılması gereken imalatlara ilişkin olarak düzenlenen hesap cetveli uyarınca yani denetçinin de kabul ettiği savunmalar ve revize kamu zararı tablosu doğrultusunda yeniden hesaplanan kamu zararı tutarına tazmin hükmedilmiştir. 

Bu defa sorumlu ve ahiz temyiz dilekçesinde ve sözlü olarak duruşma sırasında, … 16 Derslikli Kız Meslek Lisesi İnşaatı Yapım İşi’nin mahallinde 14.09.2015 tarihinde yapılan fiili fiziki inceleme sırasında, aynı mahalden üç ölçü alındığını, aynı mahalden alınan üç ölçünün aritmetik ortalaması alınmak suretiyle sıva kalınlıklarının 27.525/A1 poz no.lu alçı sıva yapılması imalatında (20+3) = 23 mm., 27.535/MK poz no.lu kireç – çimento karışımı harçla tavan sıvası yapılması imalatında 5 mm. olduğu iddia olunduğunu, Dairenin de bu yönde karar verdiğini, söz konusu imalatların farklı farklı mahallerde gerçekleştirilmiş olması nedeniyle ölçümlerin de her mahalden üç numune alınmak suretiyle yapılmış olması gerektiğini, bu nedenle ölçüm sonuçlarının gerçek durumu yansıtmaktan uzak olduğunu, Y.23.241 poz no.lu plastik doğrama imalatı yapılması ve yerine konulması imalatına ilişkin Denetçi tespitlerinin de hatalı olduğu görüşünde olduğunu, … 16 Derslikli Kız Meslek Lisesi İnşaatı Yapım işi kapsamında gerçekleştirilen 27.525/A1 poz no.lu alçı sıva yapılması, 27.535/MK poz no.lu kireç – çimento karışımı harçla tavan sıvası yapılması, Y.23.241 poz no.lu plastik doğrama imalatı yapılması ve yerine konulması imalatlarının, birim fiyat analiz ve yapım şartlarına uygun olarak gerçekleştirildiği hususunun inşaat mahallinde keşif yapılmak suretiyle Temyiz Kurulu tarafından da tespit edilmesi imkanı bulunduğunu iddia etmiştir. 

Denetçi sorgusunda yerinde yapılan denetimler neticesinde tespit ettiği eksik ve kusurlu imalatları belirtmiş, bunun üzerine sorumlular tutanaktaki söz konusu imalatların bir kısmının eksik veya kusurlu olmadıklarını yerinde yapılan incelemeler sonucunda elde ettikleri fotoğraflar ve belgelerle yani kanıtlayıcı belgelerle kanıtlamışlar ve geri kalan dört kalem imalatın eksik veya kusurlu olduğunu kabul edip 2015 yılı rayiçlerinden birim fiyat analizi yaparak kamu zararını yeniden hesaplamışlardır. Sorumlu ve ahiz temyiz dilekçesinde ve sözlü olarak duruşma sırasında ise, tazmin hükmedilen dört kalem imalattan üç tanesi (27.525 poz nolu imalatın yerine 20 mm kara sıva uygulanması, 27.535/MK poz numaralı tavan sıvası imalatı yerine 5 mm kalınlığında alçı sıva yapılması, Pvc pencere doğrama kesitlerinin imalata ait pozda belirtilenden daha ince olması) hakkında itirazda bulunmuş; ancak herhangi bir kanıtlayıcı belge sunmamıştır. Sorumlu ve ahiz, denetçinin aynı mahalden üç ölçü aldığını, ölçümlerin her mahalden üç numune alınmak suretiyle yapılmış olması gerektiğini iddia etmiş; ancak bunu ispatlayan herhangi bir bilgi ve/veya belge göndermemiştir. Temyiz dilekçesi ekinde yer alan yaklaşık maliyet cetveli ile söz konusu projeye göre yapılması gereken imalatların Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yıllar itibariyle yayınladığı birim fiyatları yeni bir bilgi ve/veya belge olmayıp iddialarını kanıtlayan nitelikte görülmemiştir. 

Bu itibarla, tazmin hükmünün sorumluluk yönünden BOZULMASINA ve yukarıda belirtilen hususlar doğrultusunda; tazmin hükmünün ilamda adı geçen sorumlulardan Harcama Yetkilisi-Mali Hizmetler Müdür Vekili … ile Gerçekleştirme Görevlisi-Yazı İşleri Müdürü …’in uhdesinden kaldırılmasını teminen yeniden hüküm tesisi için dosyanın ilgili DAİRESİNE TEVDİİNE, (Üyeler …, …, …, …’ın aşağıda yazılı farklı gerekçesi ve Üyeler …, …, …, …, …’ın aşağıda yazılı karşı oy gerekçelerine karşı) oyçokluğuyla 07.03.2018 tarihinde karar verildi.

(Farklı gerekçe

Üyeler …, …, …, …’ın farklı gerekçesi;

İlamda; … Turz. Tem. Gıda İhr. İth. San. Ve Tic. Ltd. Şti’ ne ihale edilen … 16 Derslikli Kız Meslek Lisesi İnşaatı Yapım İşinde, fiili ve fiziki incelemeye dayalı tespitler esas alınmak suretiyle, ihale dokümanı eki Uygulama Projesi ve Mahal Listesine uygun olmayan imalatlar yapıldığı gerekçesiyle, kontrol elemanları ile birlikte, Harcama Yetkilisi ve Gerçekleştirme Görevlisi hakkında tazmin hükmü verilmiştir.

Sorumlulukla ilgili olarak;

Tazmin hükmü; fiili ve fiziki incelemeye dayalı tespitlere göre verilmiştir. Harcama Yetkilisi ve Gerçekleştirme Görevlisinin, kontrol ve imza için kendilerine sunulan belgelerden söz konusu eksiklikleri tespit etmeleri mümkün olmadığından, söz konusu görevlilere kusur atfetmek mümkün değildir. Bu itibarla, Harcama Yetkilisi ve Gerçekleştirme Görevlisinin sorumluluğu bulunmamaktadır.

İlam hükmünün esası ile ilgili olarak;

İlam hükmü; fiili fiziki inceleme sonucu yapılan tespitlere dayandırılmıştır. Sorumlular ve ahiz savunmalarında ve duruşmadaki sözlü açıklamalarında;

Tazmine konu, 27.525/A1 poz no.lu alçı sıva yapılması, 27.535/MK poz no.lu kireç – çimento karışımı harçla tavan sıvası yapılması, Y.23.241 poz no.lu plastik doğrama imalatı yapılması ve yerine konulması imalatları ile ilgili olarak, söz konusu imalatların birim fiyat analiz ve yapım şartlarına uygun olarak gerçekleştirildiğini, işin mahallinde 14.09.2015 tarihinde yapılan fiili fiziki inceleme sırasında, aynı mahalden üç ölçü alındığını, aynı mahalden alınan üç ölçünün aritmetik ortalaması alınmak suretiyle sıva kalınlıklarının 27.525/A1 poz no.lu alçı sıva yapılması imalatında (20+3)=23 mm., 27.535/MK poz no.lu kireç-çimento karışımı harçla tavan sıvası yapılması imalatında 5 mm. olduğu iddia olunduğunu, Dairenin de bu yönde karar verdiğini, söz konusu imalatların farklı farklı mahallerde gerçekleştirilmiş olması nedeniyle ölçümlerin de her mahalden üç numune alınmak suretiyle yapılmış olması gerektiğini, bu nedenle ölçüm sonuçlarının gerçek durumu yansıtmaktan uzak olduğunu, Y.23.241 poz no.lu plastik doğrama imalatı yapılması ve yerine konulması imalatına ilişkin Denetçi tespitlerinin de hatalı olduğunu iddia etmişlerdir.

Söz konusu iddiaların uzman bir ekip tarafından yeniden incelenmek suretiyle elde edilen sonuçlara göre karar verilmesini teminen, hükmün sorumluluk ve esastan bozularak Dairesine tevdiine karar verilmesi gerekir.

Karşı oy gerekçesi

Üyeler …, …, …’nın karşı oy gerekçesi;

… Turz. Tem. Gıda İhr. İth. San. Ve Tic. Ltd. Şti’ ne ihale edilen … 16 Derslikli Kız Meslek Lisesi İnşaatı Yapım İşinde, ihale dokümanı eki Uygulama Projesi ve Mahal Listesine uygun olmayan imalatlar yapılmıştır.

Sorumluluk itirazına ilişkin olarak; bütçe ilke ve esaslarına, kanun, tüzük ve yönetmelikler ile diğer mevzuata aykırı harcama talimatı olmayan, hatalı işleme yönelik bir evrak düzenlemeyen, ödeme emri belgesi üzerinde kontrol işlemi yapma görevi bulunmayan, böyle bir görevi bulunsa bile, kusurlu ve eksik imalatı ödeme emri belgesi ve eki belgelerden tespit etme imkânı bulunmayan harcama yetkilisi ve gerçekleştirme görevlisinin sorumlu tutulması mümkün değildir. 

İlam hükmünün esası ile ilgili olarak; Denetçi sorgusunda yerinde yapılan denetimler neticesinde tespit ettiği eksik ve kusurlu imalatları tespit tutanağı ile birlikte belirtmiş, bunun üzerine sorumlular tutanaktaki söz konusu imalatların bir kısmının eksik veya kusurlu olmadıklarını yerinde yapılan incelemeler sonucunda elde ettikleri fotoğraflar ve belgelerle kanıtlamışlar ve geri kalan dört kalem imalatın eksik veya kusurlu olduğunu kabul edip 2015 yılı rayiçlerinden birim fiyat analizi yaparak kamu zararını yeniden hesaplamışlardır. İlamda ise, İşin projesine ve mahal listesine uygun olarak yapılmayan imalatlarla ilgili olarak, yerinde yapılan ve projeye göre yapılması gereken imalatlara ilişkin olarak düzenlenen hesap cetveli uyarınca yani denetçinin de kabul ettiği savunmalar ve revize kamu zararı tablosu doğrultusunda yeniden hesaplanan kamu zararı tutarına tazmin hükmedilmiştir. 

Sorumlu ve ahiz temyiz dilekçesinde ve sözlü olarak duruşma sırasında ise, tazmin hükmedilen dört kalem imalattan üç tanesi hakkında itirazda bulunmuş; ancak herhangi bir kanıtlayıcı belge sunmamıştır. Sorumlu ve ahiz, denetçinin aynı mahalden üç ölçü aldığını, ölçümlerin her mahalden üç numune alınmak suretiyle yapılmış olması gerektiğini iddia etmiş; ancak bunu ispatlayan herhangi bir bilgi ve/veya belge göndermemiştir. Temyiz dilekçesi ekinde yer alan yaklaşık maliyet cetveli ile söz konusu projeye göre yapılması gereken imalatların Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yıllar itibariyle yayınladığı birim fiyatları yeni bir bilgi ve/veya belge olmayıp iddialarını kanıtlayan nitelikte görülmemiştir. 

Bu itibarla, ödeme emrine ekli evraklar üzerinden ilam konusu edilen kusurlu ve eksik imalatları tespit etmeleri mümkün olmadığından tazmin hükmünün ilamda adı geçen Harcama Yetkilisi-Mali Hizmetler Müdür Vekili … ile Gerçekleştirme Görevlisi-Yazı İşleri Müdürü …’in uhdesinden kaldırılmasına, … TL’ye ilişkin tazmin hükmünün İnşaat Mühendisi … ve Plan Proje Yatırım ve İnşaat Müdürü …’ın uhdesinde bırakılmasına 291 sayılı İlamın 4. maddesiyle verilen tazmin hükmünün bu şekilde Düzeltilmek suretiyle Tasdikine karar verilmesi gerekir. 

Üyeler … ve …’ın karşı oy gerekçesi;

… Turz. Tem. Gıda İhr. İth. San. Ve Tic. Ltd. Şti’ ne ihale edilen … 16 Derslikli Kız Meslek Lisesi İnşaatı Yapım İşinde, ihale dokümanı eki Uygulama Projesi ve Mahal Listesine uygun olmayan imalatlar yapılmıştır.

Denetçi sorgusunda yerinde yapılan denetimler neticesinde tespit ettiği eksik ve kusurlu imalatları tespit tutanağı ile birlikte belirtmiş, bunun üzerine sorumlular tutanaktaki söz konusu imalatların bir kısmının eksik veya kusurlu olmadıklarını yerinde yapılan incelemeler sonucunda elde ettikleri fotoğraflar ve belgelerle kanıtlamışlar ve geri kalan dört kalem imalatın eksik veya kusurlu olduğunu kabul edip 2015 yılı rayiçlerinden birim fiyat analizi yaparak kamu zararını yeniden hesaplamışlardır. İlamda ise, İşin projesine ve mahal listesine uygun olarak yapılmayan imalatlarla ilgili olarak, yerinde yapılan ve projeye göre yapılması gereken imalatlara ilişkin olarak düzenlenen hesap cetveli uyarınca yani denetçinin de kabul ettiği savunmalar ve revize kamu zararı tablosu doğrultusunda yeniden hesaplanan kamu zararı tutarına tazmin hükmedilmiştir. 

Sorumlu ve ahiz temyiz dilekçesinde ve sözlü olarak duruşma sırasında ise, tazmin hükmedilen dört kalem imalattan üç tanesi hakkında itirazda bulunmuş; ancak herhangi bir kanıtlayıcı belge sunmamıştır. Sorumlu ve ahiz, denetçinin aynı mahalden üç ölçü aldığını, ölçümlerin her mahalden üç numune alınmak suretiyle yapılmış olması gerektiğini iddia etmiş; ancak bunu ispatlayan herhangi bir bilgi ve/veya belge göndermemiştir. Temyiz dilekçesi ekinde yer alan yaklaşık maliyet cetveli ile söz konusu projeye göre yapılması gereken imalatların Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yıllar itibariyle yayınladığı birim fiyatları yeni bir bilgi ve/veya belge olmayıp iddialarını kanıtlayan nitelikte görülmemiştir. 

Bu itibarla, sorumlu iddialarının reddedilerek 291 sayılı İlamın 4. maddesiyle … TL’ye ilişkin olarak verilen tazmin hükmünün Tasdikine karar verilmesi gerekir.)