Danışmanlık veya danışmanlık niteliğindeki hizmet alımı ile ilgili aşırı düşük teklif açıklaması ve değerlendirmesinin hangi kriterlere göre yapılacağı hk.

Kamu İhale Kurulunun 2014/UH.III-1925 Sayılı Kararında:

Danışmanlık Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Danışmanlık hizmetlerinin kapsamı” başlıklı 6’ncı maddesinin birinci fıkrasında; “etüt ve proje” işlerinin danışmanlık hizmeti olduğu belirtilmiş, anılan Yönetmelik’in “Temel ilkeler” başlıklı 4’üncü maddesinde; danışmanlık hizmet alımı ihalelerinin belli istekliler arasında ihale usulüyle yapılacağı ifade edilmiş, ancak yaklaşık maliyeti 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 13’üncü maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinin (2) numaralı alt bendinde hizmet alımları için öngörülen üst limit tutarının dört katının altında kalan danışmanlık hizmetlerinin, hizmet alımı ihalesiyle gerçekleştirilebileceği düzenlenmiştir. İhale konusu işin anılan hüküm çerçevesinde hizmet alımı ihalesi yoluyla gerçekleştirildiği anlaşılmıştır. Ancak, ihalenin söz konusu limitin altında kalması danışmanlık hizmeti niteliğini ortadan kaldırmamaktadır.

İtirazen şikâyete konu ihalede söz konusu alımın niteliği itibari ile danışmanlık hizmeti olduğu dikkate alındığında, aşırı düşük teklif açıklaması ve değerlendirmesinin hangi kriterlere göre yapılacağı hususlarının tespit edilmesi gerekmektedir.

Bu kapsamda, ihale konusu işe ait ihale dokümanının incelenmesinden ihale konusu işin etüt, proje ve rapor hazırlanması gibi danışmanlık hizmeti niteliğinde işler olduğu, bu tip işlerin niteliği gereği sermaye birikiminden daha çok mesleki tecrübeye ve bilgi birikimine dayalı işler olduğu anlaşılmaktadır. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78’inci maddesinde, “…Ağırlıklı olarak personel çalıştırılmasına dayanan, çalıştırılacak personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı hizmetlerdir.” şeklinde tanımlanmış ve anılan Tebliğin 79’uncu maddesinde, “79.4…Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, kar hariç yaklaşık maliyet tutarının üzerindeki teklifler aşırı düşük teklif olarak kabul edilmeyecektir.” açıklamasına yer verilmiştir. İhale konusu hizmetin anılan Tebliğ açıklamasında yer verildiği şekliyle personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı olmadığı anlaşılmaktadır.

Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerine yönelik olarak aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla Kurum tarafından belirlenmiş bir sınır değer veya sorgulama kriteri bulunmamakla beraber, istikrar kazanmış Kurul kararları gereğince kârsız yaklaşık maliyetin altında teklif sunan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi gerekmektedir.

Ancak, danışmanlık hizmet alımı niteliğindeki bu tür ihalelerde, teklif edilen fiyatlarla işin gerçekleştirilmesinin değerlendirilmesi ve eşit muamelenin yapılabilmesi açısından aşırı düşük tekliflerin incelenmesinde hangi kriterlerin esas alınacağı belirli değildir. Ayrıca diğer hizmet alımlarından farklı olarak söz konusu hizmet alımında çalışacak personelin sayısı ve çalışma süresinden çok etüd, proje ve mühendislik çalışmalarını yapacak personelin niteliğinin önemli olduğu ve söz konusu işlerin niteliği gereği sermaye birikiminden daha çok mesleki tecrübeye ve bilgi birikimine dayalı işler olduğu, verilen hizmetin nesnel ve standart bir biçimde maliyete dökülmesinin mümkün olmadığı, götürü bedel usulde teklif alındığı da dikkate alındığında, aşırı düşük teklif açıklamalarının sağlıklı şekilde sunulması ve bunlara ilişkin değerlendirmenin sağlıklı bir şekilde yapılmasının mümkün olmadığı anlaşılmıştır. Bu nedenle ihalenin, aşırı düşük teklif sorgulaması gerçekleştirilmeden sonuçlandırılmasının yerinde olacağı sonucuna varılmıştır.