Sözleşmede bulunan iş kalemlerinde artış veya azalış olduğunda nasıl bir yol takip edilmesi gerekir?

Konuyu söz konusu yapım işinin sözleşme türü belirtilmediğinden ,Teklif birim fiyatlı ve Anahtar Teslim Götürü Bedel Sözleşmelerde ki uygulamalara göre cevap verilmiştir.

Teklif Birim Fiyatlı Sözleşmelerde İş Artışı – Azalışı Hesabı

Bildiğiniz üzere Teklif Birim Fiyatlı sözleşmelerde, imalat kalemlerinin Birim Fiyatı ve Miktarı ihale aşamasında belirlenir. Bu sebeple İş Azalışı konusunda vazgeçilen imalatların hesaplanmasında kullanılacak Birim Fiyatlar konusunda bir sıkıntımız yok. Vazgeçilen imalatın miktarı tespit edilir ve sözleşmemizde yazılı birim fiyat ile çarpılarak İş Azalış Tutarı bulunur.

İş Artışı gerektiren durumlarda iki seçenek karşımıza çıkar:

1- İş Artışı tespit edilen imalatların sözleşmede bulunması

2- İş Artışı tespit edilen imalatların sözleşmede bulunmaması

1- Sözleşmede bulunan İş Kalemleri için İş Artış – Azalış Hesabı

Sözleşmede bulunan İmalat kalemlerinde miktar artışı olması durumunda, artış olan kalemlerin Birim Fiyatları belli olduğundan ayrıca bir fiyat araştırması yapmadan sözleşme birim fiyatını kullanabiliriz.

2- Sözleşmede bulunmayan İş Kalemleri için İş Artış – Azalış Hesabı

Sözleşmede bulunmayan bir imalat kaleminin ,Birim Fiyatın tespiti İdare ve Yüklenici ile arasında fiyat anlaşmasında 4735 sayılı Kanun eki Yapım İşleri Genel Şartnamesinin Sözleşmede bulunmayan işlerin fiyatının tespiti başlıklı 22 maddesindeki usullere göre yeni birim fiyatın bulunması gerekir.

Anahtar Teslim Götürü Bedel Sözleşmelerde İş Artışı – Azalışı Hesabı

İşin “sözleşmesi” Anahtar Teslimi Götürü Bedeldir. Bu şu anlama geliyor, sözleşmede sadece toplam bedel üzerinden imalatlar gerçekleştirildikçe yüklenicinin alacaklarını hesaplayabileceği yüzdeler (pursantajları) bulunmaktadır. Yüklenici işe teklif verirken çoğu kez pursantajları iş kalemi bazında görmeden vermektedir. Ayrıca işin tamamı için teklif vermektedir.

Pursantajlar sadece ödeme yüzdeleri işlevini görür, iş kalemlerin gerçek değerlerini göstermez.

Bu sebeple İş Artışı – Azalışı hesapları, pursantajlar üzerinden değil, bir önceki konumuz olan Teklif Birim Fiyatlı işlerdeki İş Artışı – Azalışı kurallarına uygun olarak yapılmalıdır. Yani metraj hesabı sonucu miktar hesabı ve fiyat anlaşması sonucu Birim Fiyatlar tespit edilmelidir.

Bu hesap sonucu İş Artışı – Azalışına konu olan iş kalemlerinin parasal tutarları belli olduktan sonra, ister toplam bedel üzerinden veya iş kalemi bazında bulunan tutarlar İlk Sözleşme Bedeline oranlanarak ödeme pursantajları bulunmalıdır.

İş Artışı – Azalışı hesabına konu olan iş kalemleri hakediş aşamasında topluca tek seferde yapılacak ise, İş Artışı – Azalışında bulunan toplam pursantaj Hakediş hesabına dahil olabilir. Ancak farklı aşamalarda iş kalemlerinin uygulamaya geçmesi durumunda iş kalemi bazında pursantajların bulunması daha doğru olur.

Anahtar Götürü Bedel sözleşmelerin iş artış oranı %10’unu geçemez.

Sonuç olarak

*Yüksek Fen Kurulu Kararlarında saptandığı üzere ihale tenzilatı uygulanmadan, yüklenici ile fiyat anlaşması yapılmalıdır.

*Uygulamada iş artışı ve eksilişini fiyatları saptanmasında artış ve eksilişlerin aynı yılın fiyatlarıyla olması gerekir.Yani artışlar da cari yıl eksilişlerde sözleşme yılı fiyatları olmamalıdır.

*Artan işlere uygulanan 4735/22 md ‘ki usul Eksilen işler içinde uygulanması yani yeni birim fiyat yapılması gerekir.

*Fiyat farkı olması durumunda ;Eksilen işlere ait fiyat farkına isabet eden tutar kesilmeli ve yeni birim fiyat yapıldığı için bulunan fiyatın ya bulunduğu tarihten sonraki işler için (birim fiyatın bulunduğu ay baz alınarak ) fiyat farkı verilmelidir.Yada 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Yapım İşlerinde Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esasların 6/(8) Sözleşmede birim fiyatı bulunmayan ve Yapım İşleri Genel Şartnamesine göre sözleşme yılı fiyatı tespit edilemeyen iş kalemi için yeni birim fiyat yapılması halinde, bu fiyat, uygulama ayının rayiçlerine ve şartlarına göre tespit edilir. Belirlenen bu yeni birim fiyat, uygulama ayı fiyat farkı katsayısına (Pn) bölünerek iş kaleminin sözleşme yılı birim fiyatı tespit edilir ve fiyat farkı hesabı bu fiyat esas alınarak yapılır.

 (9) Birim fiyat üzerinden sözleşmeye bağlanan işlerde, herhangi bir imalat için yapılan ara veya kesin metraj sonucu bir imalatın miktarında artma ya da azalma tespit edildiği takdirde, artan ya da azalan miktar (imalat hangi ayda yapılmış olursa olsun) geçici kabul itibar tarihini geçmemek üzere, artış ya da azalışın kesinleştiği ayın fiyat farkı katsayısı (Pn) esas alınarak fiyat farkı hesaplanır. Hükmüne göre hareket edilmelidir.