Fazla çalışma yapılması öngörülen ihalede ,birim fiyat teklif cetvelindeki birim sütuna “saat” ibaresi dışında “gün “ ibaresi yazılabilir mi?

Toplantı No

: 2015/028

Gündem No

: 60

Karar Tarihi

: 29.04.2015

Karar No

: 2015/UH.III-1237

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2015/14713İhale Kayıt Numaralı “Güvenlik Hizmet Alımı” İhalesi

………….

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan … Özel Güv. Ltd. Şti. – … Özel Güv. Sis. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi … Özel Güv. Kor. San. Tic. Ltd. Şti. – … Özel Güv. Kor. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı ile … Güv. Kor. Hiz. Ltd. Şti. tarafından sunulan tekliflerin asgari işçilik maliyetinin altında olduğu, şöyle ki;

İhale üzerinde bırakılan ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlenen isteklilerin tekliflerinde fazla çalışma ücretinin dikkate alınmayarak güvenlik personeli için 96,95 TL, güvenlik amiri için 104,59 TL günlük ücret belirlendiği hâlbuki söz konusu hafta tatili çalışması günleri için bir buçuk katı ücret öngörülmesi gerektiği,

…Güv. Kor. Hiz. Ltd. Şti. tarafından güvenlik personeli için günlük 145,42 TL olarak verilen teklifin güvenlik personeline ödenmesi gereken asgari ücret olan 145,43 TL'nin altında olduğu gerekçeleriyle söz konusu isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılarak ihalenin uhdelerinde bırakılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

………………….. 

Başvuruya konu ihaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;

a) Adı: Güvenlik Hizmet Alımı

b) Miktarı ve türü:

158 Güvenlik Personeli ve 2 Güvenlik Amiri ile 53 Ay Özel Güvenlik Hizmet Alımı İşi.

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

c) Yapılacağı yer: MAHAL LİSTESİNDE BELİRTİLEN BELEDİYEMİZE AİT HİZMET BİRİMLERİ VE TESİSLERİ…” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Teklif Fiyata Dahil Olan Giderler” başlıklı 25’inci maddesinde    “25.1. İsteklilerin sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince ödeyeceği her türlü vergi, resim, harç ve benzeri giderler ile ulaşım, nakliye ve her türlü sigorta giderleri teklif edilecek fiyata dahildir.

İlan giderleri idarece karşılanacaktır.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:

A-Güvenlik Amirine brüt asgari ücretin %105'i oranında fazla ödeme

B-Güvenlik Personeline brüt asgari ücretin %90'ı oranında fazla ödeme

DİNİ VE MİLLİ BAYRAMLAR FAZLA ÇALIŞMA ÜCRETİ

* Güvenlik Personeli Dini ve Milli Bayramlar Fazla Çalışma Ücreti  (53 Ay / 6.936 gün)

* Güvenlik Amiri Dini ve Milli Bayramlar Fazla Çalışma Ücreti (53 Ay / 136 gün)

4857 sayılı iş kanunun 47.maddesi gereğince Milli ve Dini bayram çalışmalarında ayrıca çalışılan her gün için 1 günlük ilave ücret ödenir

HAFTA TATİLİ ÇALIŞMASI

* Güvenlik Personeli (53 Ay / 520 gün)

* Güvenlik Amiri (53 Ay / 52 gün)

FAZLA ÇALIŞMA SAAT MESAİSİ

* Güvenlik Personeli (53 Ay / 17.888 saat)

* Güvenlik Amiri (53 Ay / 2.385 saat)

…

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.

İş kazaları ve meslek hastalıkları sigorta prim oranı %2 dir.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.

33.2. İhale, Kanunun 38 inci maddesinde öngörülen açıklama istenmeksizin ekonomik açıdan en avantajlı teklif üzerinde bırakılacaktır. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddede yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.”düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “…Konak Belediye Başkanlığı Hizmet binaları ve Tesislerinde Özel Güvenlik hizmetleri haftanın 7 gün 24 saat esasına göre 160 Özel Güvenlik Görevlisi ile kesintisiz olarak sürdürülecektir. Korunacak tesislerin verimli ve işin kesintisiz yapılabilmesi, ulaşım, hava durumu v.b. durumlarda idare ve yüklenici İş kanununa uygun olarak personelin haftalık çalışma süresi 45 saati geçmeyecek şekilde farklı iş programı düzenleyebilecektir.

Resmi ve Dini Bayram günleri ile Yılbaşı günü Özel Güvenlik Hizmetleri idarece hazırlanan program çerçevesinde Özel Güvenlik personeli ile kesintisiz olarak sürdürülecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Birim fiyat teklif cetvelinin ise aşağıdaki şekilde düzenlendiği görülmüştür

………………………………………. 

4857 sayılı İş Kanunu’nun “Fazla Çalışma Ücreti” başlıklı 41’inci maddesinde “Ülkenin genel yararları yahut işin niteliği veya üretimin artırılması gibi nedenlerle fazla çalışma yapılabilir. Fazla çalışma, Kanunda yazılı koşullar çerçevesinde, haftalık kırkbeş saati aşan çalışmalardır. 63 üncü madde hükmüne göre denkleştirme esasının uygulandığı hallerde, işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık iş süresini aşmamak koşulu ile, bazı haftalarda toplam kırkbeş saati aşsa dahi bu çalışmalar fazla çalışma sayılmaz.

Her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde elli yükseltilmesi suretiyle ödenir.

…Fazla çalışma süresinin toplamı bir yılda ikiyüzyetmiş saatten fazla olamaz…” hükmü,

Anılan Kanun’un “Hafta tatili ücreti” başlıklı 46’ncı maddesinde “Bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde, işçilere tatil gününden önce 63 üncü maddeye göre belirlenen iş günlerinde çalışmış olmaları koşulu ile yedi günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az yirmidört saat dinlenme (hafta tatili) verilir. Çalışılmayan hafta tatili günü için işveren tarafından bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücreti tam olarak ödenir…” hükmü,

“Genel tatil ücreti” başlıklı 47’nci maddesinde “Bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde çalışan işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir. Yüzde usulünün uygulandığı işyerlerinde işçilerin ulusal bayram ve genel tatil ücretleri işverence işçiye ödenir.” hükmü,

“Çalışma süresi” başlıklı 63’üncü maddesinde “Genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok kırkbeş saattir. Aksi kararlaştırılmamışsa bu süre, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır. Yer altı maden işlerinde çalışan işçiler için yer altındaki çalışma süresi; haftada en çok otuz altı saat olup günlük altı saatten fazla olamaz. Tarafların anlaşması ile haftalık normal çalışma süresi, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine, günde onbir saati aşmamak koşulu ile farklı şekilde dağıtılabilir. Bu halde, iki aylık süre içinde işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık çalışma süresini aşamaz. Denkleştirme süresi toplu iş sözleşmeleri ile dört aya kadar artırılabilir…” hükmü bulunmaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dâhil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “…78.8. Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde (ulusal bayram, resmi ve dini bayram günleri ile 1 Mayıs Emek ve Dayanışma günü ve yılbaşı günü) yaptırılacak çalışma için 4857 sayılı İş Kanununun 47 nci maddesi, fazla çalışmalar için ise aynı Kanunun 41 inci maddesi uyarınca hesaplanacak ücret, brüt asgari ücret üzerinden; idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası öngörülmüş ise bu tutar üzerinden hesaplanacaktır. Bu durumda, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde yaptırılacak çalışma için 4857 sayılı İş Kanununun 47 nci maddesi uyarınca belirlenecek ücretin hesaplanabilmesi açısından çalışılacak gün ve personel sayısı ile fazla çalışma yapılacak hallerde toplam fazla çalışma saati ihale dokümanında belirtilecektir.

…78.22 Brüt asgari ücret veya üzerinde ücret ödenmesi öngörülen personelin varsa nakdi yol ve yemek bedeli dahil aylık (78.12 nci maddeye göre gün üzerinden teklif alınan hallerde günlük) ücreti, fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde (ulusal bayram, resmi ve dini bayram günleri ile 1 Mayıs Emek ve Dayanışma günü ve yılbaşı günü) yapılacak çalışmalara ilişkin ücretler gibi ayrı ayrı hesaplanması gereken her bir işçilik maliyeti için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı satır açılması, malzeme giderlerinin de ayrı iş kalemleri şeklinde düzenlenmesi zorunludur…”açıklamaları yer almaktadır.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin eklerinden “KİK015.3/H” numaralı standart form olan birim fiyat teklif cetvelinin dipnotunda, “Fazla çalışma öngörülmesi durumunda, fazla çalışma için ayrı satır açılacaktır. İdareler bu satırı düzenlerken birim sütununa “saat” ibaresini yazacak, miktar sütununa toplam fazla çalışma saatini yazacaktır. Farklı ücret grupları için fazla çalışma öngörülüyorsa her biri için ayrı satır açılacaktır.” ifadelerine yer verilmiştir.

4857 sayılı İş Kanunu’nun yukarıda aktarılan hükümleri bir arada değerlendirildiğinde; bir işçinin haftalık çalışma süresinin 45 saat olduğu, haftalık 45 saati aşan çalışmaların fazla çalışma mahiyetinde olduğu ve bu durumda işçiye her bir saat fazla çalışma için normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının %50 oranında arttırılarak ödeneceği, işçilere iş günlerinde çalışmış olmaları koşulu ile haftanın herhangi bir gününde kesintisiz en az yirmi dört saat hafta tatilinin verilmesi gerektiği, çalışılmayan hafta tatili günü için işveren tarafından bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretinin tam olarak ödeneceği, ancak bu günlerde çalışma yapılması halinde ödenecek ücretin 4857 sayılı Kanun’da açıkça düzenlenmediği görülmüştür. Tatilden önceki günlerde Kanun’da öngörülen süre kadar çalışmış olan işçinin hafta tatilinde de çalıştırılması halinde bu çalışmanın “fazla çalışma” olarak değerlendirilmesi gerektiği anlaşılmıştır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda yer verilen açıklamaları uyarınca, fazla çalışma yapılacak durumlarda toplam fazla çalışma saatinin dokümanda belirtileceği, birim fiyat teklif cetveline ilişkin standart formda fazla çalışma ile ilgili satırda birim sütununun saat cinsinden düzenleneceği anlaşılmıştır.  

İhale dokümanında yer alan düzenlemeler incelendiğinde; ihale konusu işte 158 güvenlik personeli ve 2 güvenlik amiri olmak üzere toplam 160 personelin çalıştırılacağı, birim fiyat teklif cetvelinde 158 güvenlik personeli ve 2 güvenlik amiri için 53 aylık çalışma, dini ve milli bayram günleri çalışması (güvenlik personeli için toplam 6.936 gün / güvenlik amiri için toplam 136 gün olmak üzere), hafta tatili çalışması (güvenlik personeli için toplam 520 gün / güvenlik amiri için toplam 52 gün olmak üzere), fazla çalışma (güvenlik personeli için toplam 17.888 saat / güvenlik amiri için toplam 2.385 saat olmak üzere) öngörüldüğü tespit edilmiştir.

İhaleye katılan isteklilerden geçerli teklif sahiplerinin birim fiyat teklif cetvelleri incelendiğinde; ihale üzerinde bırakılan … Özel Güv. Hiz. Ltd. Şti. – … Özel Güv. Hiz. Ltd. Şti. İş Ortaklığı ile ekonomik açıdan en avantajlı 2. teklif sahibi … Özel Güv. Hiz. Ltd. Şti. – … Özel Güv. Hiz. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından “Hafta Tatili Çalışması” için 1 günlük ücretin hesaplandığı ve güvenlik personeli için günlük 96,95 TL, güvenlik amiri için günlük 104,59 TL üzerinden hesaplanan tutarın tekliflerine dahil edildiği,

… Güv. Kor. Hiz. Ltd. Şti. tarafından “Hafta Tatili Çalışması” için 1 günlük ücretin 1,5 katının hesaplandığı ve güvenlik personeli için günlük 145,42 TL, güvenlik amiri için günlük 156,89 TL üzerinden hesaplanan tutarın tekliflerine dahil edildiği,

Başvuru sahibi …Özel Güv. Hiz. Ltd. Şti. – …Özel Güv. Hiz. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından “Hafta Tatili Çalışması” için 1 günlük ücretin 1,5 katının hesaplandığı ve güvenlik personeli için günlük 145,43 TL, güvenlik amiri için günlük 156,89 TL üzerinden hesaplanan tutarın tekliflerine dahil edildiği,

…Özel Güv. Hiz. Ltd. Şti., ….Grup Özel Güv. Hiz. A.Ş., B…. Güv. Hiz. Ltd. Şti., D….Güv. Eğit. Danış. ve Tic. A.Ş. ve ….Özel Güv. Hiz. Ltd. Şti. tarafından “Hafta Tatili Çalışması” için 1 günlük ücretin 1,5 katından fazla hesaplanan tutarların tekliflerine dahil edildiği görülmüştür.

KİK015.3/H numaralı standart form olan birim fiyat teklif cetvelinin dipnotunda fazla çalışma öngörülmesi durumunda, fazla çalışma için ayrı satır açılacağı ve idarelerin bu satırı düzenlerken birim sütununa “saat” ibaresini yazacağının belirtildiği, ancak ihale dokümanında belirtilen uyuşmazlığa konu hafta tatili çalışması ile ilgili satırda birimin “gün” olarak belirlendiği, bu durumun isteklilerin “Hafta Tatili Çalışması” için verdikleri fiyat tekliflerinde günlük ücretin mi yoksa fazla çalışma ücreti olan günlük ücretin 1,5 katının mı esas alınacağı konusunda tereddüt yarattığı, nitekim isteklilerden 2’sinin “Hafta Tatili Çalışması” için 1 günlük ücret, diğer 2’sinin 1 günlük ücretin 1,5 katı ve kalan isteklerin ise 1 günlük ücretin 1,5 katının üzerinde teklif verdikleri anlaşılmıştır.

Netice itibariyle ihale dokümanı kapsamında ve birim fiyat teklif cetvelinde ihale konusu işte çalıştırılacak “Hafta Tatili Çalışması”nın biriminin “saat” olarak değil, “gün” olarak belirlenmesinin isteklilerin tekliflerinin oluşturulması aşamasında tereddüt yarattığı, söz konusu düzenleme sebebiyle ihalede teklif edilmesi gerekli asgari işçilik maliyeti hesabının yapılmasında ve tekliflerinin değerlendirilmesinde tereddüt oluştuğu ve anılan aykırılıkların düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte aykırılıklar olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptalinin gerektiği sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.