Hizmet alımı ihalesinde ihale dokümanında yapım işlerine ilişkin iş deneyim belgesi sunulmasına imkân tanınabilir mi?

Toplantı No

: 2016/034

Gündem No

: 41

Karar Tarihi

: 08.06.2016

Karar No

: 2016/UH.II-1533

Şikayetçi: 

C… Albayrak 

İhaleyi Yapan Daire: 

Karayolları Genel Müdürlüğü 13. Bölge Müdürlüğü 

Başvuru Tarih ve Sayısı: 

04.04.2016 / 20775 

Başvuruya Konu İhale: 

2016/46881 İhale Kayıt Numaralı "Karayolları 13 Bölge Müdürlüğü Alanya Ve Kemer Tünellerinin 8 (Sekiz) Aylık Bakım, Onarım Ve İşletilmesi İşi" İhalesi 

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: 

Karar:

TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:    

Başkan: Hamdi GÜLEÇ

Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet İhsan ŞATIR, Mehmet  ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ

BAŞVURU SAHİBİ:

C… Albayrak,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Karayolları Genel Müdürlüğü 13. Bölge Müdürlüğü,

Fabrikalar Mah. Gazi Bulvarı 07108 Kepez/ANTALYA

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2016/46881 İhale Kayıt Numaralı “Karayolları 13 Bölge Müdürlüğü Alanya ve Kemer Tünellerinin 8 (Sekiz) Aylık Bakım, Onarım ve İşletilmesi İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Karayolları Genel Müdürlüğü 13. Bölge Müdürlüğü tarafından 31.03.2016 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Karayolları 13 Bölge Müdürlüğü Alanya ve Kemer Tünellerinin 8 (Sekiz) Aylık Bakım, Onarım ve İşletilmesi İşi” ihalesine ilişkin olarak C… Albayrak’ın 14.03.2016 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 23.03.2016 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 04.04.2016 tarih ve 20775 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan aynı  tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2016/851 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) Benzer iş tanımında yapım işlerinin de benzer iş olarak kabul edileceğinin belirtilmesinin, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve ilgili ikincil mevzuata aykırı olduğu,

2) İhale dokümanında, ihale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı olmayan iş olduğu şeklinde yapılan düzenlemelerin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78’inci maddesine aykırı olduğu, İhale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirtilmesi gerektiği, ihale konusu iste çalıştırılacak personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanılması gerektiği, ayrıca teknik şartnamede yapılan düzenlemeyle yüklenicinin ihale konusu işte çalıştıracağı personeli hafta tatili ve bayramda da çalıştıracağının düzenlendiği dikkate alındığında ihale konusu işlere ait yaklaşık maliyetin en az % 70'lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluşması gerektiği,

3) İhale konusu işin kısımlarına ait ihale dokümanlarında özürlü işçi çalıştırılmasına ilişkin bir düzenleme yapılmadığı,

4) İhale dokümanında fiyat farkı verilmeyeceğine ilişkin olarak yapılmış olan düzenlemenin kamu ihale mevzuatına aykırı olduğu,

5) İhale konusu işe ait Özel Teknik Şartnamedeki "Sisteme sonradan eklenebilecek yeni ekipmanların servis, bakım ve onarım hizmetleri yüklenici tarafından yapılacaktır." düzenlemesinin isteklilerde tereddüt yaratacak nitelikte olduğu,

6- İhale konusu işe ait ihale dokümanında bulunan ve idareye takdiren ceza belirleme yetkisi veren düzenlemenin kamu ihale mevzuatı ile genel hukuk prensiplerine aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

Başvuruya konu ihalede, İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde işin adı “Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü Alanya ve Kemer Tünellerinin 8 (Sekiz) Aylık Bakım, Onarım ve İşletilmesi İşi” şeklinde belirtilmiş,

Aynı Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde; “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir:

…

d) Bu Şartnamenin 7.4. ve 7.5. maddelerinde belirtilen, şekli ve içeriği Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde düzenlenen yeterlik belgeleri,

…

7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler:

7.5.1. İsteklinin teknolojik ürün deneyim belgesi ya da yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;

a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgeleri veya

b) Devredilen işlerde devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80'inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet işlerine ilişkin deneyimini gösteren belgeleri,

sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 25'den az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin veya teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulması gerekir.

İş ortaklığında pilot ortağın, istenen iş deneyim tutarının en az % 70'ini, diğer ortakların her birinin, istenen iş deneyim tutarının en az % 10'unu sağlaması ve diğer ortak veya ortakların iş deneyim tutarı toplamının ise istenen iş deneyim tutarının % 30'undan az olmaması gerekir. Ancak, ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde edilen iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması halinde, pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise her bir ortağın kendi kısmı için istenen iş deneyim tutarını sağlaması zorunludur…

7.6. Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir:

Tünel Yapım, Bakım, Onarım, İşletme işleridir…”düzenlemesine yer verilmiş, İhale İlanında da aynı hususlar ifade edilmiştir

Dolayısıyla, hizmet alımı olan başvuruya konu ihalede, ihaleye katılımda ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyim belgelerinin sunulması istenildiği, bununla birlikte benzer iş belirlemesi kapsamında yapım işlerinin de sayıldığı görülmektedir.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde benzer iş “ihale konusu iş veya işin bölümleriyle nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren, aynı veya benzer usullerle gerçekleştirilen, teçhizat, ekipman, mali güç ve uzmanlık ile ” şeklinde,

İş deneyim belgesi “adayın veya isteklinin ihale konusu hizmet veya benzer hizmetlerdeki mesleki deneyimini gösteren, hizmet alımlarında iş bitirme belgesi, yapımla ilgili hizmet işlerinde ise iş bitirme belgesi, iş durum belgesi, iş denetleme belgesi ve iş yönetme belgesi” şeklinde tanımlanmış,

Aynı Yönetmelik’in “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 39’uncu maddesinde, iş deneyimini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde, bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak hizmet alımlarıyla (işleriyle) ilgili iş deneyimini gösteren belgelerin istenilmesinin zorunlu olduğu hüküm altına alınmış,

Anılan Yönetmelik’in “Değerlendirmeye ilişkin esaslar” başlıklı 48’inci maddesinin ikinci fıkrasında “İş deneyimini gösteren belgelerde yer alan ancak, ihale konusu iş veya benzer iş kapsamında bulunmayan işlerin tutarları iş deneyiminde değerlendirmeye alınmaz.” hükmüne yer verilmiştir.

Yukarıda aktarılan ilgili hükümler çerçevesinde, hizmet alımı ihalelerinde isteklilerden hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyim belgesi sunulmasının istenilmesi gerektiği düzenlenmiştir.

Diğer yandan, bir yapım işi kapsamında hizmet alımıyla ilgili işlerin de gerçekleştirilebileceği, kaldı ki Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde benzer iş tanımının, hizmet işleri, yapım işleri gibi bir ayrıma gidilmeyerek genel bir ifadeyle ihale konusu iş veya işin bölümleriyle çeşitli yönlerden benzerlik taşıyan işler olarak yapıldığı ve iş deneyim belgelerindeki ihale konusu iş veya benzer işe ilişkin kısımlara ait tutarların hesaplanarak değerlendirme yapılmasına imkân tanındığı hüküm altına alınmıştır.

Yapım işlerine ilişkin bir iş deneyim belgesiyle hizmet alımı ihalelerine katılmayı mümkün kılacak bir yorum benzer iş kavramıyla hedeflenen, ihale konusu işi baştan sona gerçekleştiren kişilere yaptırılması amacına daha uygun olacağı, tam tersi bir yorumun ise baştan sona inşa ettiği ve hizmete açılmış bir yapıyı gerçekleştiren isteklilerin ihalelere katılmasını engelleyeceği sonucuna ulaşılmıştır.

Bu itibarla, ihale dokümanında yapım işlerine ilişkin iş deneyim belgesi sunulmasına imkân tanındığı gerekçesiyle mevzuata aykırılık ortaya çıktığı sonucuna varılmasının yerinde olmayacağı açıktır.

Bu sebeple, başvuruya konu ihale dokümanındaki benzer iş belirlemesine ilişkin değerlendirmenin yukarıda bahsedilen “hizmet alımı ihalesine yapım işine ait bir iş deneyim belgesi ile katılıma imkân tanınması” hususundan ayrıca yapılması ve ihale konusu işin niteliğine göre benzer işin değerlendirilmesi gereklidir.

İhale konusu işe ait Özel Teknik Şartname’nin “Servis, Bakım, Onarım Hizmetlerinin Tanımı” başlıklı 5’inci maddesinde  “Bu şartname kapsamında verilecek  hizmet 13.. Bölge Müdürlüğü; Alanya ve Kemer Tünelleri  bünyesinde bulunan tünellere ait sistemi, Trafik Kontrol Sistemi, Trafik Algılama Sistemi, Elektrifikasyon (A.G.-O.G.-Trafo merkezleri) ve Aydınlatma Sistemleri, Havalandırma, Radyo, Haberleşme, CCTV, VMS, VTS, Diesel-Elektrojen (Jeneratör) grupları, Kesintisiz güç kaynakları, Yangın söndürme sitemleri, Doğrusal Yangın Algılama sistemlerinin periyodik koruyucu  bakımının yapılması, arızaların giderilmesi ve sarf malzemelerinin takibinin yapılmasıdır. Tüm trafo, O.G. ve A.G. teçhizatları, jeneratör, harici aydınlatma armatürleri, kablo ve bağlantıların kontrol ve onarımı ve İşletilmesi bu şartname kapsamındadır.” düzenlemesi yer almaktadır.

İhale konusu iş içerisinde bakımı, onarımı ve işletilmesi hizmetleri verilecek olan sistemlerin karmaşık olarak nitelendirilebilecek ve uzmanlık gerektiren kısımlarının bulunduğu, ayrıca bu sistemlerin yapımı işlerinin, sistemlerin bakım, onarım ve işletilmesi için söz konusu olan nitelik ve büyüklük, gerçekleştirilme usulü, teçhizat, ekipman, mali güç ve uzmanlık, personel ve organizasyon gerekleriyle benzerlik gösteren bölümler içerdiği, bu kapsamda idarece ilgili sistemlerin yapımı işlerini de içerecek şekilde belirlenmiş olan benzer işin, kavramın tanımına uygun şekilde ihale konusu işin bazı bölümleriyle yukarıda sayılan açılardan benzerlik taşıdığı sonucuna ulaşılmıştır.

Diğer taraftan tünel yapımı işlerini gerçekleştiren ve yapıyı kullanıma açılması için her türlü sistemi kuran isteklilerin, tünel ve bahse konu yapı içinde yer alan sistemlerin bakım, onarım ve işletilmesi işlerini gerçekleştirebileceği, kaldı ki benzer iş tanımında tünel yapım işleri de eklenerek benzer iş tanımının genişletilmesinin ihaleye katılımı ve rekabeti arttırıcı etkisinin olacağı da açıktır.

Sonuç olarak tünel yapımı işlerini gerçekleştiren ve yapıyı kullanıma açılması için her türlü sistemi kuran isteklilerin, tünel ve bahse konu yapı içinde yer alan sistemlerin bakım, onarım ve işletilmesi işlerine katılmasının engellenmesinin benzer iş kavramının amacına aykırılık teşkil edeceği hususları dikkate alındığında, başvuruya konu ihalede işin niteliği gereği istisnai bir durum ortaya çıktığı ve iddiaya konu hususun benzer iş belirlemesinin mevzuata aykırı olduğu şeklinde bir netice doğurmadığı anlaşılmıştır.