Yüklenicinin iş artışını kabul edip etmemesi tercihi var mıdır? Kabul etmez ise maddi sorumluluğu var mıdır?

Mal Alımı İhalelerine ilişkin standart tip sözleşmenin 16.1.1 ve 16.1.2. maddelerinde;

“Yüklenici, işlere gereken özen ve ihtimamı göstermeyi, sözleşme konusu malı/işi, sözleşme ve ihale dokümanlarına göre belirlenen süre, miktar ve bedel dahilinde gerçekleştirmeyi ve oluşabilecek kusurları sözleşme hükümlerine uygun olarak gidermeyi  kabul ve taahhüt eder.  Yüklenici, üstlenmiş olduğu iş ve bu işe ilişkin programa uygun olarak, malın süresinde teslim ve montajı için gerekli her türlü makine, araç ve yardımcı tesisleri hazırlamak, her türlü malzemeyi ve personeli sağlamak zorundadır. İdarenin  uyarı ve talimatlarına uymaması veya sözleşmede belirtilen yükümlülüklerin ihlal edilmesi nedeniyle, İdarenin ve/veya üçüncü şahısların bir zarara uğraması halinde, her türlü zarar ve ziyan yükleniciye tazmin ettirilir.

Yüklenici, işin yapımı sırasında 4735 sayılı Kanun ile yürürlükteki diğer kanun, tüzük, yönetmelik ve benzeri mevzuat hükümlerine de uymakla yükümlüdür. Yüklenicinin bu yükümlülüğünü ihlal etmesi nedeniyle ortaya çıkan zararlar ile üçüncü kişilere, çevreye veya İdare personeline verilen zarar ve ziyandan Yüklenici sorumludur. Bu şekilde meydana gelen zarar ve ziyanın İdarece tazmin edilmesi halinde, tazmin bedeli Yüklenicinin alacaklarından kesilmek suretiyle tahsil edilir. Yükleniciden yapılacak kesintilerin İdare alacağını karşılayamaması durumunda kalan miktar, Yüklenicinin kesin teminatı ile varsa ek kesin teminatı paraya çevrilmek suretiyle karşılanır. İdare alacağının bu şekilde dahi tahsil edilemediği durumlarda, alacak miktarı genel hükümlere göre Yükleniciden tahsil edilir. ” hükümleri,

Aynı sözleşmenin 24’üncü maddesi ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunun 24’üncü maddesinde;

“Öngörülemeyen durumlar nedeniyle iş artışının zorunlu olması halinde, işin;

a) Sözleşmeye konu alım içinde kalması,

b) İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması,

şartlarıyla, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilen mal alımlarında sözleşme bedelinin  % 20 'sine kadar oran dahilinde, süre hariç sözleşme ve ihale dokümanındaki hükümler çerçevesinde ilave iş aynı Yükleniciye yaptırılabilir.” hükmü yer almaktadır.

Yukarıdaki hükümlere göre idarenin % 20’ye kadar iş artışının yüklenici tarafından karşılanması gerekmekte olduğu değerlendirilmektedir. Çünkü sözleşme konusu malın teslimi içerisinden idare isterse %20’sini de içermekte olduğundan yüklenicinin bunu karşılamak zorunda olduğu düşünülmektedir.

Yaptırıma gelince, idare tarafından iş artış onayına bağlanan ihale konusu işin yüklenici tarafından karşılanmaması durumunda; taahhüdün, sözleşme ve ihale dokümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirilmediği gerekçesiyle kesin teminatın gelir kaydedilmesine ve ihaleden yasaklama hükümlerinin uygulanmasına sebebiyet verebileceği değerlendirilmektedir.