Yeterlik kriteri olarak İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı’nın sunulması ve isteklilerin işyerinin belirlenen il merkezinde olması şartlarını karşılamayan isteklinin ildeki bir şirketle yaptığı sözleşme kabul edilir mi?

Toplantı No

: 2014/008

Gündem No

: 14

Karar Tarihi

: 27.01.2014

Karar No

: 2014/UM.III-503

Şikayetçi: 

S… Otomotiv Petrol Ürünleri San. Ve Tic.A.Ş., GÜNDOĞDU MAH. CUMHURİYET BULVARI NO : 199 ESKİŞEHİR 

İhaleyi Yapan Daire: 

… Büyükşehir Belediyesi, Arifiye Mahallesi Ikieylül Caddesi No : 53 26130 ESKİŞEHİR 

Başvuru Tarih ve Sayısı: 

26.12.2013 / 41007 

Başvuruya Konu İhale: 

2013/153455 İhale Kayıt Numaralı "Akaryakıt Alımı" İhalesi 

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: 

… Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından 04.12.2013tarihinde açık ihale usulüile yapılan “Akaryakıt Alımı” ihalesine ilişkin olarak S… Otom. Petrol Ürn. Tur. San. ve Tic. A.Ş.nin 16.12.2013tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 18.12.2013tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 26.12.2013tarih ve 41007sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 25.12.2013tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

            Başvuruya ilişkin olarak 2013/4921sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

Karar: 

       Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

        İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, İdari Şartname’de “İsteklinin bağlı bulunduğu ilgili belediye başkanlığından alınmış İşyeri Açma ve İzin Belgesi (işyeri … il merkezinde olacaktır.) sunulması zorunludur.” düzenlemesinin bulunduğu, buna karşın ihale üzerinde bırakılan isteklinin … il merkezinde ve il sınırları dâhilinde işyeri veya şubesinin bulunmadığı, ayrıca ihale üzerinde bırakılan isteklinin …’de faaliyet gösteren başka bir şirkete ait istasyondan hizmet vereceğine dair sözleşme sunduğundan bahisle şikâyet başvurularının reddedildiği, ancak ihale dokümanında işin altyüklenicilere yaptırılamayacağının düzenlendiği ve 5015 sayılı Kanun çerçevesinde bayiler arası satış yapılması ve fatura düzenlenmesi imkânı bulunmadığı, sonuç olarak ihale üzerinde bırakılan isteklinin anılan yeterlik kriterini sağlamadığı iddialarına yer verilmiştir.

       Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

       Başvuruya konu ihalede, İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde“7.1.İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir:

       …

       ı)

       a) İstekli bir Akaryakıt ve Dağıtım Pazarlama Kuruluşu ise, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından verilmiş Akaryakıt sahibinin Akaryakıt ve Dağıtım Kuruluşu olduğunu gösterir belge,

       b) İstekli bir Akaryakıt Dağıtım Pazarlama Kuruluşunun bayisi ise, teklif sahibinin bayisi olduğu kuruluş Akaryakıt ve Dağıtım Pazarlama Kuruluşunun Bayisi olduğuna dair Bayilik Yazısı ve Bayilik Sözleşmesini,

       c) İstekli Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan Bayilik yapmak üzere verilmiş olan İstasyonlu Bayilik Belgesini,

       d) İsteklinin bağlı bulunduğu ilgili Belediye Başkanlığından alınmış İş Yeri Açma ve İzin Belgesi (işyeri … il merkezi içinde olacaktır.) sunması zorunludur.” düzenlemelerine yer verilmiştir.

       İdari Şartname’nin aktarılan düzenlemeleri çerçevesinde, isteklilerin ihaleye katılımda, kendilerinin bağlı bulunduğu belediye başkanlığından alınmış işyeri açma ve izin belgesi sunması gerekmekte, bununla birlikte bir yeterlik kriteri olarak isteklinin işyerinin … il merkezinde olması zorunlu tutulmaktadır.

       Diğer taraftan, İdari Şartname’de ihale konusu alımın tamamı veya bir kısmının altyüklenicilere yaptırılamayacağı belirtilmiştir.

       İhale üzerinde bırakılan istekli F… Akaryakıt Tic. ve San. Ltd. Şti.nin teklif dosyası incelendiğinde, isteklinin adresinin Ankara ili sınırlarında bulunduğu, istekli adına EPDK tarafından düzenlenmiş bayilik lisansında, F… Akaryakıt Tic. ve San. Ltd. Şti.nin Ankara ili sınırları içerisindeki ilgili akaryakıt istasyonunda bayilik faaliyeti yapabileceğinin belirtildiği, O… Petrol Ofisi A.Ş. ile imzalanmış bayilik sözleşmesinde de satış yeri olarak aynı adresin gösterildiği ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığınca düzenlenmiş İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı’nın sunulduğu görülmüştür.

       Ayrıca, adı geçen istekli ile Gençer Akaryakıt İnş. Tur. Tic. San. Ltd. Şti. arasında imzalanmış, ihalenin F… Akaryakıt Tic. ve San. Ltd. Şti. üzerinde kalması durumunda ihaleyi yapan idare araçlarının G… Akaryakıt İnş. Tur. Tic. San. Ltd. Şti.ne ait istasyondan akaryakıt alabileceğine ilişkin sözleşmeye, … Büyükşehir Belediye Başkanlığınca G…Akaryakıt İnş. Tur. Tic. San. Ltd. Şti. adına düzenlenmiş İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı’na ve anılan şirketin … ili sınırları içerisindeki ilgili akaryakıt istasyonunda bayilik faaliyeti yapabileceğine dair EPDK tarafından düzenlenmiş bayilik lisansına teklif dosyasında yer verildiği tespit edilmiştir.

       4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinde “…Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36 ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.”hükmü yer almaktadır.

       Yukarıda yer verilen idari ve hukuki düzenlemeler ile yapılan tespitler çerçevesinde, ihaleye katılımda yeterlik kriteri olarak istekliler tarafından İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı’nın sunulması ve isteklilerin işyerinin … ili merkezinde olması şartlarının getirildiği, istekli F… Akaryakıt Tic. ve San. Ltd. Şti. tarafından teklif dosyasında söz konusu belge sunulmakla birlikte, isteklinin işyerinin … ili merkezinde bulunmadığı, bu itibarla buna ilişkin yeterlik kriterinin karşılanmadığı, istekli tarafından bahse konu kriterin karşılanmasına yönelik olarak … il merkezinde akaryakıt satışı yapan bir şirketle imzalanmış olan sözleşme ve bu şirkete ait ilgili belgeler sunulmuş olsa da, ihalede altyüklenici çalıştırılamayacağı göz önüne alındığında bu şekilde anılan yeterlik kriterinin karşılanması imkânının bulunmadığı, bu nedenlerle ihale üzerinde bırakılan istekli F… Akaryakıt Tic. ve San. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmış, bu kapsamda başvuru sahibinin iddiaları yerinde görülmüştür.

       Kaldı ki, ihale dokümanı alanlara ilişkin belgeler incelendiğinde, doküman aldığı halde ihaleye katılmayan iki şirketin adreslerinin Bitlis ve Antalya illerinde olduğu, dolayısıyla ihale ilanını inceleyen ya da ihale dokümanı alan ve … il merkezinde işyeri bulunmayan gerçek/tüzel kişilerin bu sebeple ihaleye katılmamış olma ihtimalinin bulunduğu, bu kapsamda yeterlik kriteri olarak getirilmiş bir şartın tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında farklı şekilde uygulanmasının söz konusu yeterlik kriterinden dolayı doküman almamış veya doküman aldığı halde ihaleye katılmamış olanlar açısından hak kaybına yol açabileceği ve bu durumun 4734 sayılı Kanun’un temel ilkelerine aykırı olacağı da anlaşılmıştır.                     

       Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılığı belirlenen ihale işlemlerinin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihale üzerinde bırakılan istekli F… Akaryakıt Tic. ve San. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

       Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

       Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

       Oybirliği ile karar verildi.