Usulüne uygun olarak kabul edilmesi mümkün olmayan ve reddedilen teklifler, ihalede verilen diğer teklifler için bir kriter olarak dikkate alınır mı?

Danıştay 13. Dairesi tarafından 24.02.2010 tarih ve E:2009/6122, K:2010/1684 sayılı karar ile;

“Dosyanın incelenmesinden; yaklaşık maliyeti 1.370.745,00-TL olarak belirlenen uyuşmazlık konusu ihaleye 5 isteklinin katıldığı, ihaleye 579.994,05-TL teklif veren İ. H… D…nun sunmuş olduğu iş deneyim belgesinin kabul edilmeyerek teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, 515.722,40-TL teklif veren K… Asfalt İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ile 881.263,90-TL teklif veren Ö…Taahhüt Ticaret ve Sanayi Limited Şirketi'nin teklifleri sınır değerin altında kaldıkları için aşırı düşük teklif sorgulaması yapıldığı, ancak firmaların tekliflerini açıklamak üzere süresinde cevap vermedikleri için değerlendirme dışı bırakıldıkları, bu firmalar dışında ihaleye katılan ve teklifleri kabul edilen iki firmanın bulunduğu, bu firmalardan davacı şirketin 1.248.499,80-TL, A… İnşaat Taahhüt Ticaret Limited Şirketi'nin ise 1.340.000,00-TL teklif verdiği, ihale komisyonu tarafından ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklifin davacı şirketin teklifi olduğuna karar verildiği, ancak ihale yetkilisi tarafından rekabet ortamı sağlanamadığı ve teklifin yüksek olduğu gerekçesiyle ihalenin iptal edildiği, bunun üzerine ihaleyi yapan idareye 25.08.2008 tarihinde şikâyet başvurusunda bulunan davacı şirketin başvurusunun 27.08.2008 tarihinde reddedildiği, davacı şirketince, idarenin ihaleyi iptal gerekçelerinin yerinde olmadığı iddiası ile 29.08.2008 tarihinde Kamu İhale Kurumu'na itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu, yapılan itirazen şikâyet başvurusu üzerine Kamu İhale Kurulu tarafından verilen dava konusu 07.10.2008 tarih ve 2008/UY.I-4092 sayılı karar ile; 4734 sayılı Kanun'un 5. maddesinde rekabeti sağlama görevinin idareye verildiği, idarenin bu görevini yerine getirirken ihale dokümanını ihaleye katılımı kısıtlayıcı düzenlemeler içermeyecek şekilde hazırlaması ve doküman satın almak isteyen herkese doküman satması, diğer bir deyişle ihaleye katılımı kısıtlayıcı düzenleme ve uygulamalardan kaçınması gerektiği, Kanun'da ihaleye kaç istekli katılırsa- rekabetin sağlanacağına ilişkin olarak açık bir düzenlemenin yer almadığı, idarenin hazırladığı dokümanda ihaleye katılımı kısıtlayıcı düzenleme yoksa, idare doküman satmama gibi bir uygulama içerisinde olmamışsa ve verilen teklif ihale dokümanına uygunsa ihaleye 1 istekli teklif vermiş olsa bile idarenin rekabeti sağlama görevini yerine getirmiş sayılacağı, uyuşmazlık konusu ihalede, ihaleye 5 isteklinin teklif verdiği, rekabetin sağlanamadığı gerekçesinin yerinde olmadığı, bununla birlikte, bütün teklifler bir arada değerlendirildiğinde; ihale üzerinde kalan isteklinin teklif fiyatı ile en düşük teklifi veren isteklilerin teklif fiyatları arasında büyük farklar olduğu, ihale üzerinde kalan istekli ile en düşük teklifi veren istekli arasında 824.278,00-TL fark bulunduğunun görüldüğü, ihale üzerinde kalan istekliden düşük teklif veren 2 isteklinin aşırı düşük teklif sorgulamasına cevap vermemesi nedeniyle ihalenin yüksek teklif veren istekli üzerinde kaldığı ve ihale yetkilisinin bu iptal gerekçesinin yerinde olduğu sonucuna varıldığı gerekçesiyle, davacı şirketin başvurusunun reddine karar verildiği, bu Kurul kararının iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmıştır.

Dava konusu ihalede, idarenin ihaleye katılımı engelleyici bir tutum içerisinde bulunduğu ve ihale dokümanının ihaleye katılımı kısıtlayıcı düzenlemeler içerdiğine ilişkin herhangi bir iddianın bulunmadığı, ihaleye 5 firmanın katılarak teklif verdiği, bu tekliflerden ikisinin geçerli ve yaklaşık maliyetin altında olduğu dikkate alındığında, ihalede rekabet koşullarının oluştuğu kuşkusuz olduğu gibi ihaleye katılan ve ihale komisyonu tarafından diğer tekliflere ve idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen firmalar, aşırı düşük teklif sorgulamasına cevap vermediklerinden, söz konusu firmaların, artık usulüne uygun olarak kabul edilmesi mümkün olmayan ve reddedilen tekliflerinin, ihalede verilen diğer teklifler için bir kriter olarak dikkate alınması da mümkün değildir. Kaldı ki idarece, ihale konusu işin, daha düşük fiyatla yaptırılacağını kanıtlayan başka bir bilgi ve belge de sunulmamıştır.

Bu durumda; rekabet koşullarının oluştuğu ve yaklaşık maliyete göre düşük olan iki geçerli teklifin bulunduğu anlaşılan ihalenin ihale yetkilisi tarafından iptal edilmesinde, dolayısıyla ihalenin iptali kararına karşı yapılan itirazen şikâyet başvurusunun yerinde olmadığı yönünde verilen dava konusu 07.10. 2008 tarih ve 2008/UY.I-4092 sayılı Kamu İhale Kurulu kararında hukuka uyarlık görülmediğinden, dava konusu Kurul kararının iptali gerekirken davanın reddi yolunda hüküm kuran İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.” karar verilmiştir.