Aşırı düşük teklif açıklamasında, miktar tespitinin proje, pursantaj listeleri ve mahal listeleri üzerinden hesaplanması gerektiğinden miktar farklılıkların %10’a kadar makul kabul edilebilecek bir oranda olması gerektiği hk.

 

Toplantı No : 2015/067 

Gündem No : 90

Karar Tarihi : 11.11.2015

Karar No : 2015/UY.I-3010 

 

Şikayetçi:

 

…Otomotiv Petrol Ürün. İnş.Tar. Hay. San. Ve Dış Tic. Ltd. Şti. – Re-Ha İnş. Mad. Nak. San. Ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı

 

İhaleyi Yapan Daire:

 

Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı

 

Başvuruya Konu İhale:

 

2015/78542 İhale Kayıt Numaralı "Kütahya İli İnköy İlçesi 627 Adet Konut, 1 Adet Ticaret Merkezi, 1 Adet Cami İnşaatları İle Altyapı Ve Çevre Düzenlemesi İşi" İhalesi

 

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

 

 

Karar:

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

 

Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından 30.07.2015 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kütahya İli İnköy İlçesi 627 Adet Konut, 1 Adet Ticaret Merkezi, 1 Adet Cami İnşaatları ile Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İşi” ihalesine ilişkin olarak … Otomotiv Petrol Ürün. İnş. Tar. Hay. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. – Re-Ha İnş. Mad. Nak. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığının 14.09.2015 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 17.09.2015 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 28.09.2015 tarih ve 79089 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 28.09.2015 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

 

Başvuruya ilişkin olarak 2015/2498 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

 

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

 

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

 

.

2) İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında belirtilen metrajlar ile idarece belirlenmiş olan metrajlar arasında makul oranda kabul edilemeyecek düzeyde farklılıkların bulunduğu, zirâ bu istekli tarafından sunulan açıklamanın avan proje üzerinden yapıldığı bu durumun da kabul edilemeyecek oranda bir metraj farklılığına neden olduğu, ayrıca analiz girdilerindeki miktarların düşürülerek analiz fiyatlarının düşük çıkmasını sağlandığı, sunulan fiyat tekliflerinin güncel olmadığı, fiyat teklifine dayanak teşkil eden tespit tutanaklarının son veya bir önceki geçici vergi beyannamesi dönemine ilişkin olarak düzenlenmediği, açıklamada kapsamında işçilik girdileri için asgari işçilik maliyetinin altında ücret belirlendiği, iddia edilmektedir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

 

 

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

İdari Şartname’nin  “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin

 

a) Adı:Kütahya İli İnköy İlçesi 627 Adet Konut, 1 Adet Ticaret Merkezi, 1 Adet Cami İnşaatları İle Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İşi

…

 

c) Miktarı ve türü:

Tünel Kalıp Sistemiyle 627 Adet Konut, Konvansiyonel Kalıp Sistemiyle 1 Adet Ticaret Merkezi ve Cami İnşaatları ile Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İşi …”  şeklinde düzenleme yapılmıştır.

4734 sayılı Kanun’un “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

 

İhale komisyonu;

 

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,           

 

b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,          

 

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,           

 

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

 

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü yer almaktadır.

 

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Aşırı düşük teklif değerlendirmesi” başlıklı 45’inci maddesinde “45.1. İhale ilanında ve dokümanında belirtilmesi kaydıyla, idareler sınır değerin altında olan tekliflerin değerlendirilmesine ilişkin olarak aşağıdaki seçenekleri uygulayabilirler.

 

a) İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında olan isteklilerden açıklama isteneceğinin belirtildiği ihalelerde, sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu isteklilerden (45.1.2 – 45.2) maddelerinde belirtilen esaslara göre açıklama istenir.

 

              

Bu çerçevede; sınır değerin altında olan tekliflere ilişkin (a), (b) ve (c) bentlerinde yer alan açıklamalar doğrultusunda tesis edilecek işlemler, idari şartnamenin “sınır değer” başlıklı maddesinin ilgili dipnotunda belirtilen seçeneklerden uygun olanı esas alınarak düzenlenir.

 

İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında olan isteklilerden açıklama isteneceğinin belirtildiği ihalelerde, idarelerce sorgulama ve isteklilerce açıklama yapılması işlemleri (45.1.2 – 45.2) maddelerinde belirtilen esaslar uyarınca yürütülecektir.

 

…

 

45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir.

 

45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.

 

Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.

 

45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.

 

Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.

 

Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.

 

Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.

 

Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz. 

 

45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.

 

İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.

 

…

 

45.1.3.  İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;

 

a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,

 

…

 

sunacaklardır.

Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.

 

Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.

 

45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;

 

…

 

b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

 

(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.

 

İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.

 

Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.

 

…

 

45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.”

 

…

 

45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.

 

İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;

 

a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,

 

b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,

 

c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,

 

ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,

 

d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,

 

e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,

 

f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.

 

İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.

 

Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması yeterlidir.” açıklamaları yer almaktadır.

 

Yukarıda aktarılan mevzuat açıklamalarından; idare tarafından yaklaşık maliyetin hazırlanması aşamasında aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” ile iş kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz girdilerinin tutarları itibariyle küçükten büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz girdileri tablosu”nun hazırlanacağı, aşırı düşük teklif sorgulamasına ilişkin yazı ekinde de, açıklama istenilen iş kalemlerine ilişkin liste ile “açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesinin” de isteklilere verileceği, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının da ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerektiği anlaşılmaktadır. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar Tebliğ’in 45.1.13’üncü maddesi uyarınca yapılabilmesi mümkün bulunmaktadır.

İhale işlem dosyasının incelenmesi neticesinde idare tarafından, açıklama istenecek iş kalemlerinin toplam yaklaşık maliyet içerisindeki pursantaj oranlarına yer verilen iş kalemleri/ grupları listesi, açıklama istenilecek analiz girdileri listesi, açıklama istenilecek iş kalemleri/grupları listesi oluşturulduğu, açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesine yer verildiği, açıklama istenilecek her bir inşaat ve tesisat kalemi için analiz girdilerinin tanımlarına yer verilen analiz listesine yer verildiği, ayrıca İnşaat İşleri Örnek Analiz Formatı gözetilerek oluşturulmuş inşaat iş kalemleri için analiz girdilerinin tanımlarına yer verilen analiz listesi ile  Mekanik Tesisat/Elektrik Tesisat İşleri Örnek Analiz Formatı gözetilerek oluşturulmuş malzeme ve montaj bedeli içeren analiz listesine yer verildiği görülmüştür.

 

Açıklama istenilecek  iş kalemlerinden AGP-YA0001, TK-AH-0021, TK-AL-0009, TK-CEP-0005/C, TK-CEP-0006, TK-KP-0004/A, TK-KP-0007/A, TK-KP-0013/A, TK-YLT-0005/C, ÖZEL.4, Özel AtkBc2 ve Özel-d1 olmak üzere 12 adet iş kaleminin özel poz niteliğinde olduğu, MSB.568/A2B pozunun ise Milli Savunma Bakanlığınca yayımlanan 2015 yılı birim fiyatlarında yer alan MSB.568/A2 pozu üzerinde değişiklik yapılması suretiyle özel poz mahiyetinde oluşturulduğu, geriye kalan 60 adet iş kaleminin ise kamu kurum veya kuruluşlarınca yayımlanmış poz niteliğinde olduğu anlaşılmıştır. 73 adet iş kaleminin 55 adedi inşaat 18 adedi tesisat iş kaleminden teşekkül olup, 55 adet inşaat iş kaleminin 10 adedi, 18 adet tesisat iş kaleminin ise 3 adedi özel poz niteliğindedir.

EKAP üzerinden hesaplanan sınır değerin 58.418.084,69 TL olduğu, idarece sınır değerin altında teklif verdiği anlaşılan …İnş. San. ve Tic. A.Ş. ile ihale üzerinde bırakılan istekli olan …İnş. San. ve Tic. A.Ş. olmak üzere 2 istekliye aşırı düşük tekliflerine açıklama getirmeleri hususunda bilgilendirme yapıldığı, bu yazı ekinde açıklama istenilecek analiz girdileri listesi, 73 iş kaleminden oluşan açıklama istenilecek iş kalemleri/grupları listesi, açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesine ayrıca İnşaat İşleri Örnek Analiz Formatı gözetilerek oluşturulmuş inşaat iş kalemleri için analiz girdilerinin tanımlarına yer verilen analiz listesi ile  Mekanik Tesisat/Elektrik Tesisat İşleri Örnek Analiz Formatı gözetilerek oluşturulmuş malzeme ve montaj bedeli üzerinden açıklama yapılmasının istendiği  tesisat analiz listesine yer verilmiştir. Bu bağlamda idarenin sorgulama yapmış olduğu isteklilere gönderdiği 73 poz analizine ilişkin olarak; inşaat iş kalemine dahil 10 adet özel poz için analiz girdilerinin ve miktarlarının belirtildiği analiz formatının, 3 adedi özel poz olmak üzere 18 tesisat pozuna ilişkin ise yalnızca malzeme ve montaj bedelinin gösterilmesinin istendiği analiz formatına yer verildiği görülmüş ve idarenin gerçekleştirmiş olduğu aşırı düşük teklif sorgulamasının mevzuat düzenlemelerine uyumlu olduğu anlaşılmıştır.

….İnş. San. ve Tic. A.Ş.nin 17.08.2015 tarihli cevap yazısı ve ekinde yer alan bilgi ve belgelerle aşırı düşük teklif açıklamasında bulunduğu diğer istekli olan ….İnş. San. ve Tic. A.Ş.nin ise açıklama sunmadığı tespit edilmiştir.

 

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından 17.08.2015 tarihli yazı ve ekindeki belgelerle aşırı düşük tekliflerine ilişkin açıklama yapılmış olup bu kapsamda, müteahhit kârı ve genel giderler icmali, hesap cetveli, analiz girdilerinin miktar ve birim fiyatlarının da belirtildiği analizler, 21’i nakliye gideri yardımcı analizi olmak üzere 234 analiz girdisinden oluşan açıklama yapılan analiz girdileri listesi, nakliyeye ilişkin hafriyat döküm mesafesini gösterir harita, 36 kalemden oluşan malzeme listesi ile fiyat teklifleri sunulmuştur.

 

Açıklama kapsamında işçilik girdileri için asgari işçilik maliyetinin altında ücret belirlendiği iddiasına yönelik yapılan incelemede Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.9’uncu maddesinde yer alan “45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.” şeklindeki açıklamalara göre ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan bütün analizlerde yardımcı ve alt analizlerde olduğu gibi (01.07.2015-31.12.2015 dönemine ait) saatlik işçilik ücreti üzerinden açıklama yapıldığı görüldüğünden başvuru sahibinin bu iddiası yerinde görülmemiştir.

 

Açıklama kapsamında analiz girdilerinin miktarlarının düşürülerek analiz fiyatının düşük çıkmasının sağlandığı iddiasına yönelik yapılan incelemede; ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından açıklama yapılması istenen 73 adet iş kalemi için analiz düzenlendiği, bunlardan 60 adedi için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanan pozlara ait analiz formatının kullanıldığı, 13 adet özel poz için idarenin sorgulama kapsamında kendisine vermiş olduğu analiz formatı göz önünde bulundurularak analiz oluşturulduğu, düzenlenen bu 73 adet iş kalemine ait analizlerde, analiz girdileri miktarlarında herhangi bir azaltımda bulunulmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin bu iddiası yerinde görülmemiştir.

Başvuru sahibinin metraj farkları ile ilgili iddiasının değerlendirilebilmesi için idarece yaklaşık maliyete esas olmak üzere hesaplanan miktarlarla, ihale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan ikinci avantajlı istekli tarafından hesap cetvelinde belirtilen miktarlar üzerinden bir tablo oluşturulmuş olup söz konusu tabloya aşağıda yer verilmiştir.

 

Poz No	İdarenin miktarı	Yılkanur İnş.	% S-Fark	Poz No	İdarenin miktarı	Yılkanur İnş.	% S-Fark
12.218224	2.379,00	4.000,000	68,14	Y.18.461/005	21.828,14	26.500,000	21,40
14.1714/1	54.000,00	50.000,000	-7,41	833-552	1.038,00	1.250,000	20,42
15.23283	9.369,80	25.000,000	166,81	904-226	24,00	24,000	0,00
17.156/MK	39.314,00	40.000,000	1,74	Y.19.055/023	54.982,50	57.500,000	4,58
22.081	1.078,85	1.265,000	17,25	Y.19.085/023	9.918,00	8.700,000	-12,28
22.082	1.597,54	1.580,000	-1,10	165-720	2.944,00	4.250,000	44,36
23.243/23	5.159,79	5.000,000	-3,10	Y.21.001/02	36.630,00	33.000,000	-9,91
27.525/1A	79.564,98	102.000,000	28,20	Y.21.040	73.455,35	76.176,000	3,70
27.528/2	118.682,98	210.000,000	76,94	Y.21.051/C01	63.846,66	75.000,000	17,47
27.560/IB	45.100,00	41.000,000	-9,09	Y.21.051/C03	86.579,71	100.000,000	15,50
22.5.1.4/008	3,00	3,000	0,00	Y.21.101/01	16.097,72	15.650,000	-2,78
AGP-YA0001	34.637,00	36.000,000	3,94	Y.21.280/02	30.042,14	29.000,000	-3,47
MSB.568/A2B	9.504,14	10.000,000	5,22	Y.23.011	955,18	1.050,000	9,93
735-102	12.021,00	12.000,000	-0,17	Y.23.014	981,00	900,000	-8,26
TK-AH-0021	42.847,07	48.650,000	13,54	Y.23.015	1.860,59	2.600,000	39,74
TK-AL-0009	4.101,85	5.500,000	34,09	Y.23.152	49.725,00	45.000,000	-9,50
TK-CEP-0005/C	4.905,00	4.500,000	-8,26	Y.23.241	99.914,62	108.000,000	8,09
TK-CEP-0006	6.219,81	15.000,000	141,17	Y.25.003/21	25.479,82	40.000,000	56,99
TK-KP-0004/A	5.790,56	8.700,000	50,24	905-224	7,00	7,000	0,00
TK-KP-0007/A	1.385,65	1.390,000	0,31	Y.25.003/22	194.027,90	206.000,000	6,17
TK-KP-0013/A	3.558,75	3.250,000	-8,68	169-1213	581,00	632,000	8,78
833-301	31,00	55,000	77,42	201-400	–	–	–
TK-YLT-0005/C	44.495,53	42.000,000	-5,61	Y.25.004/01	41.089,73	36.918,000	-10,15
Y.15.006/2B	79.861,92	85.000,000	6,43	Y.25.004/05	18.865,94	35.000,000	85,52
Y.16.050/02	6.307,91	6.000,000	-4,88	216.951	50,00	66,000	32,00
105-607	24,00	32,000	33,33	Y.26.005/403	20.704,84	18.500,000	-10,65
Y.16.050/05	41.477,63	41.500,000	0,05	905-226	24,00	24,000	0,00
Y.18.001/C11	31.166,35	36.500,000	17,11	Y.26.006/405	26.705,00	24.500,000	-8,26
Y.18.001/C14	12.614,56	15.000,000	18,91	Y.26.015/003	8.578,90	10.000,000	16,57
Y.18.001/C15	26.854,07	33.500,000	24,75	Y.26.020/012A	7.079,52	7.000,000	-1,12
Y.18.201/A01B	15.880,27	15.000,000	-5,54	921-503	371,00	375,000	1,08

 Metraj farklılıkları değerlendirilirken açıklama istenilen iş kalemleri arasında yer alan 201-400 poz numaralı (Bina içinde vidalı döşenmiş montaj malzemesi bedeli) iş kalemi ile Özel-d1 poz numaralı (Doğalgaz Abonelik, Sayaç Montajı ve Gaz Açma İşlemlerinin Yapılması) olmak üzere 2 adet iş kaleminin bu karşılaştırmaya dahil edilmemesi gerektiği, çünkü 201-400 poz numaralı iş kaleminin biriminin ‘%’ olduğu, söz konusu pozun bina içinde vidalı döşenmiş boruların maliyet tutarının belirli orandaki (2015 yılı ve önceki yıllar için %30’u) bir tutarının alınarak bunun montaj malzemesi bedeli olarak belirlenmesi anlamına geldiği dolayısıyla bu iş kalemine yönelik atfedilen miktarın aslında nakdi bir tutar olduğu ve bu nedenle idare ile istekli arasında göreceli bir miktar karşılaştırması yapılmasının mümkün olmadığı, Özel-d1 pozunda ise isteklinin idarece 634 adet olarak belirlenmiş miktarın, istekli tarafından fiyat teklifi alınırken 627 adet konut 1 adet ticaret merkezi 1 adet camii ve alt yapı ve çevre düzenlemesi işinin hepsi için bütün doğalgaz sayaçlarını içerecek şekilde fiyat teklifi ile sunulmuş olduğu, hesap cetvelinde de adet kısmının 1 olarak belirtildiği ancak sunulan fiyat teklifinin, idarece poz kapsamında yaptırılması düşünülen işin tamamını kapsadığı değerlendirildiğinden bu poza ait miktar karşılaştırmasının yapılamayacağı anlaşılmıştır.

Buna göre açıklama istenilen iş kalemlerinden;

-30’uncu sırada yer alan Y.19.085/023 poz numaralı “elastomerik reçine esaslı sıvı plastik kaplama malzemesi ile 3 kat halinde toplam 1,5 mm kalınlıkta su yalıtımı yapılması” iş kalemi için metrajın idarenin belirlemiş olduğu metrajdan %12,28 oranında az olduğu,

 

-44’üncü sırada yer alan Y.25.004/01 poz numaralı “brüt beton, sıvalı veya eski boyalı yüzeylere, astar uygulanarak akrilik esaslı su bazlı boya yapılması (dış cephe) “ iş kalemi için metrajın idarenin belirlemiş olduğu metrajdan %10,15 oranında az olduğu,

 

-46’ncı sırada yer alan Y.26.005/403 poz numaralı “40×40 cm anma ebatlarında, her türlü desen ve yüzey özelliğinde,1. kalite, renkli seramik yer karoları ile 3 mm derz aralıklı döşeme kaplaması yapılması (karo yapıştırıcısı ile) iş kalemi için metrajın idarenin belirlemiş olduğu metrajdan %10,65 oranında az olduğu,

 

 -52’nci sırada yer alan Y.27.501/08 poz numaralı “350 kg çimento dozlu harçla tek kat kaba sıva yapılması” iş kalemi için metrajın idarenin belirlemiş olduğu metrajdan %13.04 oranında az olduğu anlaşılmıştır.

 

 Anahtar teslimi götürü bedel üzerinden ihale edilen işlerde mevzuat uyarınca ihale konusu işe ilişkin uygulama projelerinin idarece hazırlanarak isteklilere verilmesi, isteklilerinde bu uygulama projeleri üzerinden imalat kalemlerine ilişkin metrajları kendilerinin hesaplaması ve tekliflerini oluşturması, imalat aşamasında da işi uygulama projesindeki şekliyle bitirmesi esastır. Yine anahtar teslimi götürü bedel üzerinden ihale edilen işlerde idarenin metrajları ile isteklilerin metrajlarının bire bir örtüşmesi beklenmemekle birlikte aradaki metraj farkının makul düzeyde olması gerekmektedir.

Şikayete konu ihalenin de anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle yapıldığı hususu dikkate alındığında, imalat miktarlarının ihale dokumanı içerisinde isteklilere verilememesi dolayısıyla isteklilerce miktar tespitinin proje, pursantaj listeleri ve mahal listeleri üzerinden hesaplanması gerektiğinden ve isteklilerce belirlenen miktarların ise idarenin belirlediği miktarlarla birebir örtüşmesi beklenemeyeceğinden söz konusu farklılıkların istikrar kazanmış kurul kararları doğrultusunda %10’a kadar makul kabul edilebilecek bir oranda olması gerekmektedir.

Yukarıda yer alan tabloya göre başvuru sahibi tarafından Y.19.085/023, Y.25.004/01, Y.26.005/403 ve Y.27.501/08 pozları için hesaplanan miktarların idarece belirlenen miktarlara göre makul kabul edilebilecek sınırlar içerisinde olmadığı, bu nedenle anılan isteklinin açıklamasının uygun bulunmaması hususunda başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmuştur.

 

İhale üzerinde bırakılan fiyat tekliflerinin güncel olmadığı ve üzerinde meslek mensubu onayının bulunmadığı iddialarına yönelik yapılan incelemede; Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’inci maddesinde “Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.

 

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

 

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

 

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

 

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.” açıklaması uyarınca sunulan fiyat tekliflerinin ihale tarihinden önce veya sonra düzenlenebileceğinin belirtildiği, dolayısıyla fiyat tekliflerinin güncel olmadığı iddiasının geçerli olmadığı sonucuna varılmıştır. Öte yandan fiyat tekliflerinin meslek mensubunca onaylandığı, üzerinde TÜRMOB kaşesinin yer aldığı ve mevzuatta belirtilen yasal ibarenin fiyat teklifi üzerinde yer aldığı anlaşıldığından başvuru sahibinin ihale üzerinde bırakılan isteklinin sunmuş olduğu fiyat teklifleri üzerinde onay olmadığı iddiasının geçersiz olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

 

Fiyat tekliflerine dayanak teşkil eden tespit tutanaklarının son veya bir önceki geçici vergi beyannamesi dönemine ilişkin olarak düzenlenmediği iddiasına yönelik yapılan incelemede; Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıya aktarılan 45.1.13.1’inci maddesinde yer alan “Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir…” şeklindeki açıklamaya göre maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde isteneceği hükme bağlanmıştır. İhale üzerinde bırakılan  istekli tarafından özel pozlarla ilgili olarak yapılan açıklamaların mevzuatın yukarıda yer alan tüm unsurlarını içerecek şekilde yapıldığı ve başvuru sahibinin iddiasının da belli bir belgeye dayalı olarak somut bir şekilde ortaya konulmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddia ettiği hususlara ilişkin olarak araştırılmasını gerektirecek herhangi bir durum tespit edilmediğinden maliyet/satış tutarı tespit tutanakları meslek mensubundan istenmemiştir.

 

---